Joh. Wandalini Fil. ... Dissertatio de discrimine peccatorum actualium primario, ex Psal. 19 v. 13, 14. ... respondente Christiano Langio

41쪽

stingvant vitam spiritualem regenerationis benescio ae .ceptam. Est en Evangelium Lex Spiritus vitae in Chri s yesu; ipsa regeneratio est vivificatio Spiritus Rom.

VIII. 1. Q. Eph. 1 I. r. Vivunt a renati Eo per Christum, i. e. per fidem Christi Rom. I. r. al. II. o. Habent intra se regnum D Ei Luc. XVII. r. quod est νu-

sitia pax gaudium in D. S. Rom. XIV. 7. inamdiu igitur ambulant secundum Spiritum inhabitantem eis. Rab Eoaguntur, retinent vitam Spiritualem amittunt

vero,quamprimum ambulant secundum carnem, . . car

nis curam habent ad libidinem, Mauscultant peccato in cupiditatibus carnis Rom. VI. I t. XIII. 1 . Vi c. VIII. totum. Huc in primis spectataphorismus Apostoli ibid.53 fecundiim carnem vixeritis,futurum es ut moriamini:

fed . si Spiritu actiones corporis mortificetis . vivetis. Confer similitudinem vitis talmitum Job. XV. O. ad . s. inamvis verum sit, vbd distinctio peccati in regnaus d non regnans proprie loquendo, sit distinctio peecat originalis, non actualis aeque in verum est . simul esse&coincidere peccatum regnansis peccatum mortale ut causam Meffectum, quae simul sunt. Tum en. regnatpeccatum l. e. concupiscentia originalis, cum ei o- heditur. &membrasistuntur arma ivustitiae Rom. VI. 11.13. Contra v. nou regnat, ubi Spiritu repugnatur . quamvis externus homo captivetur lege peccati quae est in membris voluntas in interni hominis non consentit sed odit atq; detestatur imo angitur de istis delictis infirmi tatis Gal. V. I . Rom. VII. I 6 ad et s. Ita intelligendum illud Pauli, Ipse ego mente quidemservio Lega DEi, carne vero Legipeccati, Ibid. V. 26. 6. Adebq; licet nemo renatorum sit ἀναμU in E teger,

42쪽

teger, integritates persectione Legati Vere in omnes renaticum Davide, quamdiu a peccato voluntarioin regnante immunes sunt integros se credunt coram Eo integritate sc Evangelica Hoc est dum in gratiam fide persistunt nullum per peccata contra conscientiam naufragium fidei passi . habent aliquam justitiam propriam, quae licet inchoata tantum .imperfecta . placeti Eo propterjustitiam imputatam, quae est a Christo promerita. cujus e plenitudine omnes accipiunt, Ioli I. 16. Cons Rom. VIII 3. . . q. 7. Imo, cum ad integritatem renatorum Legis observati reqViratur, veteritur an servare Legem Ei possint 8 Resp. posse non quidem secundum rigorem Legis, sed secundum λέκειαν Evangelicam nec suis viribus naturalibus, sed viribus a Spiritu donatis, quippe qui νbλ άνεlm Τά. αυlων Θενω- Rom. VIII. 26. Nihil possunt absq; Christo Joh. XV. s. omnia per ipsum valent eos corroborantem Phil. IV. 13. per virtutem illius potentem, quae operatur in iis potenter Col. I. 29 quo sensu dixit Augustinus Retract. L. I. c. 21. Voluntas nostra, cumfortis Spotens praeparatur a Domini, facile is opus pietatis, etiam

quod di cile atq; impossibile fuit. Hinc , ut resp. rigoris Legalis mandata divina sunt : βωμί in Act. XV.IO ita resp. με, α Evangelicae non sunt gravia I Joh. V. . sunt ψομα ελ-ρ Matth. XI. o. Et qVam Vis per se nihil valeat nec coram DEo justificet ista Legis imperfecta servatio est in in renatis D Ak-υ Sεω υσῆ pς 1. Per. II. s. tum via est estectum Spiritus tum quia, quod est imperfectum, non imputatur: scut recte Augustimus docet Lib. I. Retractat. c. I Omnia mandata DEt facta deputantur, quando.

quicquid nou ς, ignoscitur, S Lib. 3 ad Bonifac. c. n

43쪽

DE tPiisitis hac vitastudium praecepta servan-2. . si joidiu illispraecepti mino servatur. Ignoscit.

Sola siue autem levia, quae gravia peccata, non humanJ sed disin sunt pensare judicio. Sic B. Augu- in Euchir. c. 78. Mortifera in specie peccata, hominem regno DE excludentia, perquam dissitae est per ecta numeratione complecti . Pleraq; &io ili

untur ex Gat V. 19.2O. 2I. I. Cor. VI. 9. IO. I. T . .

quo est. loe ista patrantibus diciturit rasis ineumbere. p. res p. maledictionis; a V quia liberantur qui in fide persistunt ideb dicuntur non e fab zRom VI. 1 . Gal. V. 18 Observamus in . in Epist.

o Non obscure discerni inter ipsum

duodest ipsa luctae durantis materia, 'D im, quod est in actum deducere rem concupitam; Iomodo Iacobus motus internos primo cicdestingvit ab externis&seeundis cum accedente consensu& delectatione morosa -- μῖ. . eamq; -ήλω, quae sic θανίαν ac I O . - sta enumerari opera carnis, qVae sunt ανε manifesta vel quod notoria sint ut ne ips quidem carnalesca bona cum conscientia extenuare possint vel quod pub-ze eommittanturin carnem sic resipiant, ut ovum ovo non possit esse similius. Caeterum . licet m isto peccato. 2 mortalium catalogo nonnulla fiat, quae leviora du-

vi ksta inter S*rmones Augustini To . oppysic so- 'lis peccata plurata risu Ioepit nos tamen, ne

44쪽

tim homicidium , adulterium fassum testinonium furtum . , superbia , invidia . N B. Jtempore teneatur, iracundia febrietas N B. Π sidua

A, in eorum numero computetur. Neq; enim haec redolent Augustini spiritum, cum Rejusdem sermonis multa alia indicia prodant, vid. Censur Coci p. 188. neq; de consuetudine solum habituq malo in his carnis operibus loqui Apostolum sed&de vitioso facto, eoq; vel unico,

ex voce constare poterit.

9. Hoc pro certo habemus : ubicunq; non tanta cura adhibetur ad istiusmodi animae ct conscientiae vulnera evitanda, quanta quidem ab humana prudentia adhiberi se let ad devitanda vulnera corporis, aliaq; vitae aut fortun rum damna etiam locum declinando, occasionem

unde ullum timeri possit laesionis vel acturae periculum ibi locus est peccato mortali. Nec ista negligentia supina, vel inexcusabilis ut ita dicam inadvertentia pro peccato veniali haberi debet. Videatur B Chemnitiusta u. L. de Peco. noster Brochmandus iuri Poh. I. 27.

Io. Frustra v. haec omnia sunt, in nihilum recidunt, nisi nostris infirmitatibus gratia divina succurrat. Et dantur quidem in Scripturis exempla concursus divini specialistin retrahendis abcxecutione mali propositi irregenitis iisq; qui sunt extra Ecclesiam. Gen. XX. 6. XXXI. 29. XXXIII. . collato cum c. XXVII. I. Item Num XXII. 3. XXIV. o. Qualis concursus, ut opus speciale providentiae, quia divinus, non promeritus, majore malo. adeoq; ω majore paena praeservans, gratia quidem dici potest sed non nisi ψωνψμως, si cum gratia renovationis fidelium conseratur. Insignis en est inter utramque disse

ditis

45쪽

dit me solis fidelibus propria ex dilectione in Christo.

Ilia unius alteriusve partis aut facultatis in homine cfrmnatrix reliquis suae libertati relictis. Haec totius hominis sanctificatrix, integrum Spiritum, animam S corpus u. Istate conservans et Theti V. 3. α. Iesp. 0ecti e ecti. I ab uno forte alteroq; peccato retrahit. Haec ab omnibus aequaliter praeservare nititur. Ita exercitium naturalis vel assectatae pravitatis ad tempus inhibet. Haec non tantum exercitium impedit, sed ipsam pralitatem naturalem subigit diminuitq;. 3. Resp. nis. Ea non tam hominis cui datur, qvam societatis humanae, inq; ea Ecclesiae praecipue bonum intendit. Sicut in locis alleg. Abimelech inhibitus fuit ne Saram violaret . Laban Esau ne nocerent Jacobo ejusq; familiae, Balaam ne populo DE malediceret. Haec ver praecipue ipsitus hominis recipientis salutem intendit, licet in ex consequenti aliis quoq; per id prosit. Haec obiter.

1 Modus, quo per gratiam renovantem retrahuntura peccatis enormibus fideles . est quaedam non- permissio divina Sicut notum est, Deum saepenumero Permittere. sanctos suos securius vivente in horrenda scelera ruere. Et quidem, uti Sol, cum adest omnia illustrat fovetq;. cum recedit omnia tenebris implentur frigescunt se, cum renati fiunt segniores in ossicio vel securiores Deus Daulatim gratiae suae radios removet, ut videmus contigisse insoni Davidi, Salomoni. Rena Ovet V. non Quod lapinsus Sanctorum velit, sed quod Sancti Jam esse desinunt. cum a concupiscentia tracti inescari non auscultant et ei dicinae Ps. LXXXI. 1.13. nec relagiunt occasonem. quam norunt, peccandi , adeoq; dant locum tentatori Eph. IV. ΣΠ Jam vero, v lxatia absente renatiiu renda scelera prolabuntur, eadem pra:sente ab iisdem

46쪽

trahuntur. Hine, ut retrahantur&praeserventur, precibus apud Deum instant, tum ut ne velit eos privare gratia sanctificatrice ut David suo periculo cautior factus orat Ps. LI.43. Spiritum S tuum uerecipias i me,&is CXLI. Nesimas animum meum inclinari ad rem malam. c. tum quod idem est, ut gratia illa sua ipsis potenteris D scaciter adsit Ps. XIX. 73 adpit manus tua ad auxiliandum mihi quia mandata Tua eligo dc Ps CXXXIX. I . Domine, vide an ego ingrediarii molesta tibi, is deduc me vid perpetua. 12. Illud a gratiae auxilium a Spiritu S procedit per Verbum Sacramenta. His ille mediis ordinariis renatos. ad peccandum labiles, in statu conservat. I. inscribendo cordibus ipsorum Legem ut semper ipsis in animo&qvas oculis obverseturJer. XXXI, 33. Zech. XXXVI. 7. 1.)Εmundendo in cordibus ipsorum caritatem Ei, quam in Evangelio commendat Rom. v. s. 8. 3. Accendendo in iis vicissim studium actumq; diligendi Deum servando praecepta ejus, quo possint retinere fiduciam filialem ut in Patrem.&spem haereditatis paternae ut filii Oh. XIV. 23. Rom. VIII. I s. seqq. IAob. II. s. s . Excitando in ipsis bonos motus internoso externos, ut induant novum hominem Col. III. Io. discentes bene facere, desinant malefacere. s. I. 16.i7. syAugendo vires ad resistendum malo Eph. III. 6. I. Io is bonum quod in ipsis coepit, perficiendo Phil. I. 6. 6.1Intercedendo pro ipsis per gemitus inessabiles Rom. VIII. 16. Et hoc illud est auxilium gratiae. Nod dicitur vis intus agens ph. III. o. IV. I 6. ductus Spiritus Rom. VIII. I . Gal. V. 18. ex mentis

pugnans cum Lege membrorum Rom. V. 23. Concupiscentia Spiritus adversusaearnem Gai V. 1 . Vis Chris es

47쪽

g. 13. Quamvis hoc auxilium Spiritus S. Verbi ministe rio ordinarie exhibeatur, solumq; ad retrahendum a faedis lapsibus fideles lassicere possit ac debeat non negandum in videtur, Deum ex superflua bonitate speciales etiam providentiae suae actus eo dirigere, ut i Sana XXV. 3 2 3 3. atq; aliis nonnunquam extraordinariis modis uti, e g. per somnia de imminentibus periculis ut corporis ita animae suos quandoq; praemonere. Myadere insignem locum Job. XXXIII. 4. seqq. commode interpretari possumus. Nec dissentiunt praestantissimi nostrae Ecclesiae Doctores, Bal duinusini Tim. IV. quaesi. 1. Brochmandus Sysi. o. LLoc. de Angei. c. 3. f. 1. Rungius in a. Cor. XII. g. 3. Calovius Sust. D. I. c. .giquaest. 4. Seb Schmidius n-ment. in Iob. I. cit quocum in ne fenestra aperiatur promiscuis revelationibus extraordinariis, hac cautione utimur mouere Deumper somnia eos, quos monere I Iibereplacet nec nos hic habere regulam. id. 1 lubet. Praef. nostra in Considerat Giliasmi. g. 4. Peccata contumaciae s. arrogantiae, ut a deteriore causa procedunt, quam alia, ita& deteriores, quam alia. producunt essectus, si eante sve sub sive put restitutionem hominis spectantur. Tunestosin terribiles eorum essectus ante restitutionem peccatoris, Vidimus in Davide sup g. s. Unde patet, quam absurdi sint, qui negant electos sive renatos unquam plane excidere gratia Ei, Spiritumq; S. fidem amittere posse. Sub restitutione'. peccatoris, vel dum haec, ut uni est inflari, quantae opus est difficultatis . superbiam voluntatis, contra Deum occonscientiam elatae, edomares quanta diligentia curandum vulnus, tam animae profunde inflictum ut sanatio. nem recipia, Nova fere regeneratione opus est, u terum

in tali homine Christus formetur Gal. IV I9. t suo Tu

48쪽

neri diligens si longa medicina non de sit Cyprian Serni.

V. de Laps tardius peccatum solvitur, qvodsermo Dtiam solidatur, ait Gregorius de cur Past. . . Sicut, quas altius imbiberunt lanae, maculas non ita levi opera cluimus ut illas, quae obiter adspersae sunt ita peccata, quae sunt velut ibapha S coccinea Es. I. I 8 ut tanquam nix Sona exalbescant, pluribus opus est lacrimis pluribus suspiriis excorde poenitente fluentibus, ut est 2 Cor. VII. II. Aut loc. cit docetCyprianus avam magna deti-qvimus, tamgrauiter deseamus. Si v. insuper induratum istius generis peccatis cor fuerit, petrae simile est, quae ut aquam emittat non simplici vice percutienda baculoMo

ss imo simile est nodoso robori, cui durus adhibendus uaneus, ct huic darissimum oppressorium. ut loquitur Ambro sus. Nec minus in singulari gratiae revocantis beneficio imputandum, quod vel sic locum di successum aliquem adhibita inveniat medicina. g. s. Post restitutionem hominis raro aut vix peccata ista maligna non relinquunt I. quosdam in animain conscientia aculeos lavi, licet impetrata gratia o toto rem bdebiu, subinde sentiuntur licet non ad desperationem aliamve dubitationem, at ad timorem tremorem, quos inter salus promissa retinetur Phil. II. 2. Fere, quemadmodum periculosiora vulnera, Vantumvis dextre sanata, residui nonnunquam in carne aut artubus dolores sequuntur,sive certis aeris vicibus, sive novo accidente sympto-mate. Sic fratres Iosephi, sceleris in ipsum commisit mul tos post annos anxie reminiscebantur Gen. XLII. ii seqq.L. I s.47. um42. nomini ac memoriae hominis maculam plerumq; inurunt indelebilem. Vel unius sussciet exem

plum Davidis ini cum multoties peccaverat vel diffidentia ut 1. Sam XXVII. I. vel impis animi propo sito e. XXV.

49쪽

6 vel carnali confidentia ut . sam. XXIV. r. seqq. At inter omnia ista praeterquam qud suo loco memoretur A caedes injustissima Uriae adulterio cum Bathseba admitiis idem in immane facinus, quasi ad id comparata reliqua Davidis delicta non meruisanr ultra nominari solum in glorioso Samsti Regis elogio quod extat . Reg XV. velut exceptio ad regulam apponitur Fecit David. quoarectum in oculis Iehovae neq; recessit ab omnibus ovae traeceperat ei omnibus diebus vitae suae, nisi in re Uri

Chistaei. Caetera nimirum , quae per ignorantiam amismum priueipitem es inconsultum vel meram infirmitatem deliquerat, aeterno silentio consepultaerant; solum illud expleno consensu voluntatisin deliberatae menti pervica ei peccatum, velut ad perpetuam rei memoriam, polle,ritati repraesentatur detestandum

s i Denique 3. istiusmodi peccata etiam posse

uvam a Deo remissa sunt, materiam externis amictionibus

secuturis praebent,pinis, ut de ipsSpeccatis testimonium extet, quantum Sanctissimo displicuerint partim ut correptionis illa Paternae tristia exempla tum ipsis, nita peccaverant.tum aliis, ut sibi caveant, admonitionem ministrent. Sic legimus eodem tempore Nathanem Prophetam . quo de venia certum fecerat Davidem

inquam tempore instantia denunciasse mala, Vae ipsum ei In familiam amigerent ut horrendi steteris individuis mequentia. Nee defuit eventus nunciatas Sensten.

Minde Da ne incestu in liberorum Am-2biash m, . mo fratricidium Absalonis tum Ju

50쪽

nas suas ab Absalone filio publice constupratas.' demum ejusdem plane tragicum exitum quin , cum jam fato

suo proximus erat, turbatus est dissidio filiorum inter se de regno contendentium ut vere impletum fuerit, quod praedixerat Nathan, non movebitur gladius a domo Tuari. Sam. XILIO. . 17. Caeterum , neqVaqvam putandum est, calamitates istas aerumnasq; quantaecunq; etiam sint, cum sanctis post gravia peccata remissa a Deo immittuntur, esse vel saris actiones vel nas proprie dictas. Sinamq; essent satisfactiones, derogaretur aliquid vel persectissimae Christi satisfactioni, qua totius debiti remissio impetrata est Matth. XVIII. 3 et . I. Joh. I. . vel infinitae Dei justitiae, quam intervi quicqvid homo patitur nulla plane datur proportio. Si verbpaenae essent multum utiq; decederet tum utriq; tum immense DEi misericordiae quippe remisia paena aetern temporales silueret peccator paenas, sequereturjustificatos habere Deum partim placatum, partim iratum: quod utiq; absurdum inapropter, cum a Deo placato adversitates illas piis imponi certumst, tolerandae sunt ut correptiones Paternae secundum illud Ebr. XII. 6. Fem diligit Dominus ins ei corripit imb- gestat omnem sitium, quem agnoscit inem, in finem y certe .ut

peccata commissa, quamvis remissa penitius agnoscant, evitentq; in posterum cautius sicut extat 1. Cor. XI. Σ.

nemur. Ut jam alios crucis fructus species. Ῥαν,

δοκιμασἀπι, ιαξ'VD , si quo alio nomine veniant, hae vice praetereamuS.