Iulii Pontederae Pisani... Compendium tabularum botanicarum, in quo plantae 272. Ab eo in Italia nuper detectae recensentur. Accessit ejusdem Epistola ad ... Guilielmum Sherardum Anglum, botanicorum nostrae aetatis principem, in qua & de his, & de al

발행: 1718년

분량: 239페이지

출처: archive.org

분류: 식물학

131쪽

s COMPENDII

Iuteo variantur, quo tantum disertimine separatur a Bol te MATTH. 6or, sive Marrubio uigro, foeti , Ballota Dioscortati C. B. Pin. xso; Cceterum noae infrequens se.

cus vias reperitur. GALEOPSEOS SPECIEBUS ADDANTUR SEQUENTES. I. Gis opsis alpina, caliculis aculeatis, flore parueo , a

bo , varis .

EXtat apud CI. Durnes. Inst. R. IDO. 18s quaedam Caleopseos species sub titulo Gale si angu folia,

flore variegato , quae est Cannabit spuria, Meti folia . flore Pariegato. Poloni, BAR R. ras g. Quam, ne forsan tector cum nostra convenire susticetur, ajo . hanc minorem dici: nostram eandem esse Galestram prora rem, caliculis aculeatis DURNEF. IV. R. Heia. Iis, Corticam aculeatam, foliis serraris C. B. Pin. as1: non aliud interce.dere discrimen , quo separentur , nisi florum hi enim in nostra & parvi sunt, re varietate dissimiles clabium enim inferius melochina macula tingitur I . Praeterea an illa Barretierana caliculos aculeatos ferat , neque dicitur , neque ex icone detegi potest; nostra profecto hispidos gignit. Adde etiam ( si quid ex situ arguere Iiceto nostram Italicam esse; illam Sarmaticam . Proinde a nobis praestahitur opera, ut Tabellis nostris

ramusculus naturalem florum magnitudinem reserenβ , inseratur.

Hanc tantum C quod sciam I Sinae AIpes nulliunt, pinguissimo solo laetantem ; quaproptet, ut plurimum,

ea loca incolit, quo praeteritis annis aut stabulabantur armenta, aut ad mulctram conveniebant'. IL Gale sis procerior , faetida, spicata , fota longiore . Haec Galeopsis folio longiore saepius ad radices montium reperitur circa loca uliginosa simul & umbrosa . Primo vere germinare festinat , fioresque citissime ab-

132쪽

solvit; nam simul ac Sol eas sedes frequentare incipit , inarescit caulls . radice tantum stiperstite , ouae terra obtegitur . verum sola foliorum magnituatne distinguitur a vulgari Ga ora proceriore, fari O , spicam iis ToURNEF. R. Herm iis, sive ramis maximo , Idisiatico foetido C. B. Pin. etsi ; praelonga enim solia

sunt, dc ad illius sesquialtera. Quare opm pretium nos facturi sumus , si hujus quoque imaginem in nostrarum Plantarum icones retulerimus. MARRUBIASTRI SPECIEBUS ADDATUR SEQUENS.mrrtibi Frum Cardiacae folio, Fore acto . MArabiastrum Cardiacae folio B C. Mus verr. et Tap. st quod passim nascitur secus vias, di agrotum lacunas, di quod pro Leonum aDuo , Amrricano , Nepeta sono , flore pburn eo , minore BREYN. Proea non semel vidi suppositum purpuraseentetu edit florem Labiatinia, cusus labium superius in cochlearis formam excavatur inferius vero tripartitum est , media parte subrotunda . Etenim nunquam vidi in hoc Marrubiastro labium inferius in tres crenas divisum , ut de hoc genere statutum est a Cl. Hur fortio . Nihilominus, cum in Tabula Ss exacta, dg vesuti viva sit hujus floris imago. suspicor aliunde irrepsisse ea verba ; non enim verisimile videtur , immortali Viro igno.tum suisse hujus Marrubiastri florem , quem ea dili- sentia , & elegantia delineandum curaverat. Nostrum igitur, quod hic descripsimus, ab isto Bocconi separa. tur sola floris albedine; nam in reliquis partibus , dc etiam in natalibus locis est idem.

133쪽

COMPENDII

I V. P A R T I C U L A' De 'Flore Monoperato Labiato , cujus labium e superius ere mim est .i MELISSAE SPECIEBUS ADDATUR SEMENS.Melisa P renaica , caule brevi , Plantaginis folio ,

Flore albo .

Non raro haec Planta in Alpibus occurrit albos flores producens; saepe eam vidimus in Summano circa radices Idoli jugi. Ibidem copiosissima nasciturdi vulgaris violaceos flores gignens Melisa P renaica ,eaule Aretii, Plantaginis folio I OURNEF. Ins. R. Heia.

x fg, sive Gallitricum folio rotundiore flore magno mola.ceo I. B. 3 3Is. CALAMINI HAE SPECIEBUS ADDANTUR SEQUENTES. I. Calaminita Puldi odore sive Nepeta, Flore albo .

CVm Flos Labiatus erecto superiore Labio ( quae ultima est differentia ) plurimis seneribus abundet, ego ea tantum commemorabo , quibus subjiciam species; Calamintham nimirum i Clinopodium , Catariam , & Betonicam . Calaminthae ( ut ordine incitiam ) duas species addendas inveni, hanc nempe &equentem . Haec autem invenitur in montibus veronensibus via, quae ad Sinarum montes dirigit iter, inter macerias enata, Cui flos candidissimus inest , quo tantum discrimine secernitur a Calamintha Pulebi odore sive Nepeta C. B. Iun. 228 , & TO URNEF. IV. R. Herb. Is ,- laminita Italica, Tute i odore GESNE.

Hortis II.

134쪽

II. Calaminita magno flore , foliu ex . a erso ternis et

Hanc e contra ini montibus sylvosis semper collegi. mus , dc primum in Euganeis collibus abstrusain inter sylvas densis obsitas Fagis nascitur fere promiscue una cum Calaminiba mayio flore C. B. m. 12' , α URNEF. IV. R. Herb. tv sive Calaminita montamna , flore magno ex caldice longo J. B. 3. Par. 2. 22' , aqua tantum diversa est ordine foliorum . . . ..

Hoc quoque ex Euganeis collibus habemus , fera.cissimis Plantarum in paucis ; eruimus autem dorso illo Arboribus nudo, & contra Meridiem sto . Exinde colendo eius naturam tentavimus, quod lonso temporis spatio subactum, novellis & similiter variatis soliis virescens, nostram firmavit sententiam . Patet igitur ob foliorum tantum varietatem aliud hic poni a Chnopodio origano simili , elatiore , majore folio C. B. Pin. 21s , & TO URNEF. IV. R. Heia. iss , sive

Acino LOB. Icon. Sosis CATARIAE SPECIEBUS ADDATUR SEQUENS.Cataria alpina , pr aha , spicata , spicis amet flatis . IN Bassanensibus montibus in quodam aprico tractu hoc anno invenimus . Radicibus naicitur plurimis , oblonsis, & subpullis; duorum cubitorum altitudine surgit caulis, tetragonus, foliis ornatus oblon- is , acuminatis, di per peripheriam dentatis. A medio caule ramuli nasci incipiunt, qui in alios dividun- i 3 N tur; Disitired by Co le

135쪽

sis Com. PARS ALTERA.

tur; hi autem spicantur floribus albidis . Porro tam florum calyces, quam spicae seu spicarum axes amethystino variantur colore . Hanc itaque sine ulla hae. statione in Tabellas nostras reseremus.

BETONICAE SPECIEBUS ADDATUR SEQUENS.Betonica amensis , annua , flore ex albo flavescente , ct foliis ternis di ternis .

Non raro in apricis collibus, & jejunis arvis inve

nitur , sequiturque easdem sedes , quas incolitvul Pris Beronica amensis , annua , flore ex albo patescente ToURNEF. M'. R. Hers. 1os , sive Sideritis artiens , latselia, glabra et B. Tim has , cui dissimilis a jectione foliorum .co MisDiqilired by CO le

136쪽

COMPENDII

PARS ALTERA

DE PLANTIS,

Um certo ordine F ---- , atque generantur.

DIVISIO PRIMA

m Plantis , qκae cerro ordine producimtur , atque gen . rautur , ymmai mira terram mn ferentium.

DIGESTIO ALTERA

. De PlantiX, gemmas non feremibus extra terram, Perfectis.

De Plantis Perfems Flore Persecto , Polypetalo. I. CLASSIS TOURNEF. XI. De Flore Pol petato Anomalo.

ACONITI SPECIEBUS ADDATUR SEQUENS.Aeonitum Napelli Fore , alta , languente in caeruleum.

3postii Plantulis nostris Perfecto & Mono

petato Flore instructiso superest nunc ut eas quoque recenseamus , quae di perfectae sunt,& Polypetatum Florem producunt. Has quoque distribuemus , ordinem Floris sequentes, & primo loco agemus de Anomalo sive Ir- regulari Flore , de reliquis singillatim postea. Irregu- di x laris Disitired by COOste

137쪽

icio COMP. PARS ALTERA.

laris igitur. Floris hoc tantuin Aconitum habeo lectum in Alpibus Sinaruin, in quibus frequentissimum naiditur ; non autem passim , sed deri mi incolit Iocum , quem nunc describam paucis . vallis. qu3dam pro-

undissima lisc est contra occidentalem regionem lita, quam deI Cooolo - alpicolae dicunt ; imminet enim huic immanis &excavata rupes, quo pastores det greges conveniunt , orientibus tenebris , aut si quando nimbosum caelum proximam denunci et tempestatem . Ibidem vastissimo antro excipiqntur , quod illis certam re tutam domum praestat . At iii subjectam vallem hinc atque illinc duae semitae ducunt, quibus insident astores tutando ovile contra insidiosas feras . Hae peratera vallis circumducuntur usque in inferiorem parmiem . Tunc apparet boc Aconitum densissima sylva passim natum, quod ob florum colorem procul allicit

oculos . Nascitur quidem una Acomtum caeruleum , N pelii flore C. B. Pin. igg , & To ORNEF. Insi. R. Herb. et , quod est Aconitum VII, L coctonum, autumnale CLUS

Hibi. fg. Cui dissimile nost um ob pallidos flores. Cui inquam, dissimile; ne quis suspicetur hoc nostruni conis

venire cum aconito seu Napello L, flore caeruleo ct albo variegato C. B. Pin. 183 , ct ToURNEF. IV. R. Heia. 1s , si ve Napello flore variegato EYST. . neque enim

hoc, neque reliqua Aconita, demptis illis duobus , in amplissima illa Alpe inveniuntur.

138쪽

Compendii Pars Altera

De Plantis Perfectis Flore Perfecto, Polnerato II. CLASSIS FOURNEF. x. '

De Flore Pol petato Papilionum. OROBI SPECIEBUS ADDANTUR SEQUENTES.

Orobis alpinus, Gallegae folio , flore luteo . u. Idem , foliis longioribus , angustioribu e .

S Equitur secundo loco Floris Papilionacei Classis .

quem Florem qua de causa caeteris Polypetalis praemittamus, dictum est a principio et videtur nempe Acmultum ad Anomalum accedere, & quodammodo eratam ad nonnullos ex Mono talis ob petalorum posituram . Ita namque vexillum , di alae in inferiore parte cum carina conveniunt ( sic Papilionacei Floris 3- tala dicuntur ut Meno talos quosdam imitentur . At contra in Cruci formibus, ct multo magis in Ros ceis petata alterum ab altero removentur. Sed utcunque est , de hac re non laboramus : nobis hic ordo non incongruus videtur: alii meliorem sibi excogitent, quem di nos , si ita erit, sequemur . interea tamen species quasdam Flore Papilionaceo instructas , quas huic Classi addendas censemus, subjiciamus, incipientes ab his Orobis ; de quorum primo est cur dubitetur , teneaturne in Orabo Idisiatico , pallido flore C. B. Pin. gii , ' TO URN LE. Ins. R. Herb. 3q3. Gallega montana Da chamini J. B. h. g 3 , an alia ut species . Nobis haec potior sententia visa est . Primum quod radice brevis est noster, non Amissimis Fris donata, non tuberosa ; deinde quod mliorum conjugationes non quinas Disitipod by Cooste

139쪽

COMPENDII

quinas senasee annexas singulis petiolis producis . sec sem-yer odienas , foliis binis re binis ex adueri. costae ad. Iaerentibus, Gallegae simillimis , quae costa in mucronem abit, ad exortum duobus earvis foliis cincta ; quod denique ex calyce mons PhJllo, & in quinque breves,ac acuminatos dentes secto, edits Florem Papilionaceuin saturo colore luteum . Hujus pistillum candida membrana ( cujus extremitas in plura re tenuissima illamenta dividitur obductum ni siliqua oblonga ,

teres, colore pulla, uni capsularis, seminibus saeta ovatis, sed paululum compressis . Flores autem in summo petiolo ex foliorum alis nato disponuntur in spicarum formam. , AL Orobus Asiaticus , pallido flore pleraque diversa habet , radicem nempe multiplicem, i be- nolam, es longis is Fris donatam , caulem cubitalem , ex quo verba sunt Cl. RAlI FU. sis per intervalla or-

t. Naeculi longit aenis meaeiocris quinas 'nasve annexas dens, agmine 'stinent foliorum commatisne1 -- flores qui in peculiari appenaice spicam aemulantur , colore prsi vi flute pallentes . Ex quibus manifestum redditur, nostrum

hunc primum ab illo diversum esse. Quod ad alterum spectat, nihil differt a primo, nisi foliorum discrimine, quoniam longiora , di angustiora producit. Quare separatim utriusque icones in

Tabulis exhibebimus . .

vita E SPECIEBUS ADDANTUR SEQUENIES.I. Vicia montana , spicata , perennis , angustifolia , filiquis' laris , es hemine nigro , Laris .HAEc in elivos s apricisque locis verno tempore inge. nitur, quibus nec ligo nec vomer unquam admotus sit . integro enim gaudet solo, cultus impatiens . Oblongas sed exiles agit radices, salitque facile ad duorum cubitorum altitudinem , si adsint, quibus innitatur, virgulta ia deinde in ramusculos spargitur , quibuSDiuiti pod brum Cooste

140쪽

bus nores insident . Caulis autem & ramusculi foliis stipantur angultis , brevibus , utrinque acuminatis . Languentibus autem floribus subit pistillum, quod in siliquas gliscere vidi Iatas, breves, semine permaturi,

Haec itaque pro suo jure potare videtur, ut, cum vulgatis totai sui Herba differat, non ultimam in a bellis nostris habeat sedem ' Vicia Idisiatica, maximis , altera , Alitus brevibus . omnibus Viciis, quotquot hactenus ab Auctoribus commemoratas legimus, naec dissimilis est . quae in sylvis, in saltibus, prope torrentes humidas, ct opacas postulat sedes , &, adeo surgit, ut ipsas praetereat A bores , quas subigit saliendo . Porro radice est plurima , sesquicubi tui, non nodis intercepta . cramuscumla, alba, paucisque fibris instructa et caulem multinruin cubitorum . multisque foliorum conjugationibus exornatum producit . Porro folia viciat sepium soliis simillima, costae alternatim adhaerent, trumero inaequa, ita : plura. cum duodecim vel tredecim insident: cum vero quinque tantum, pauciora . . Flores summo petiolo s qui ex soliorum alis surgiti quatuor fere digitos oblongus imiasinantur hii autem quini, i ut seu rimum , vel seni, & aliquando 'ctiam pauciores inraliquod intervallum disponuntur, qui latauiae purp-rascunt a nam vexillum rubicundulum en, alat suo tam pallore inficiuntur, cum carina albicet Ovidius .

Floritia succedunt siliquae, binae teruaeve ignium piprunque singulis petiolis. pollicem longae, re pollicis

trientem latae, compressae, glabrae, seminibus saetae Pan vis. rotundioribus, pullis, quaternis quinis singillatim nascentibus. Porro, quo discrimine separetur a Uicia Asiatica , minxima , Piso I siesri Simili I. B. RAII soo, ut clarius innotescat, juvat ex C. Rati descriptione paucula huc

SEARCH

MENU NAVIGATION