장음표시 사용
131쪽
dbrem, cum ea leviora sunt, de a minore Causae vehementia pendent ; compescendum pertinet ; ita ea eiusdem potentia, quae gravissimis iis adfectibus CXCR) habilis compescendis, saluti reducendae, est , Omnium, quae unquam Corporibus humanis incumbunt, longe validissima est : quod vel hinc scire licet, quod, omnibus aliis, quibus vita sustentari solet, potestatibus nihil agentibus, ingruentis mortis. impetum avertunt. CCC. Stimulorum diffusibilium' imbecilla maxime pars sunt, e vinis alba praeter madetrensem & cana rensem, & rubra praeter oportoense ; destillata sic diluta, ut illorum vix eXaequent, superuntve Paulu lum. His altiora sunt eadem haec mera; dein etiam altiora sunt, saepius destillata. Quae tanto usque potentiora sunt, quanto magis aquosa pars destillando expellitur , allia holis plus relinquitur . CCCI. Altiorem in serie locum sibi vindicant , moschus, a thali volatile, Camphora , de qua minus adhuc periculum certum factum est, optum, denique aether , qui in medicina , sicut in mundo, summam sedem occupat. E quibus tamen omnibus , nisi ubi, ut aliquando usuvenit , morando vitri stimuli perdidere, eoque, alius in alium, renovandi operis causa, sussiciuntur, & per orbem quasi sic ,. ad eXtre mam debilitatem propulsandum, itur, opii plerumque
formae satis in omnes usus medicos sunt.. CCCII. Cum omnibus his CCLXXXIV. CCC.
CCCI.) una victus ratio habenda est. Cumque inma gna debilitate, & in hac positis morbis, nihil in sola , quae Convenit materia, nempe, carnea, firmi accipi possit, igitur, sed fluens aliquid utendum,
132쪽
validum, e carnea materia; iuscula parcius simul, pro debilitatis modo sed saepius , una cum diffusibilibus stimulis, itΘm gelatinae, danda et Dein, ubi pεr diffusibiles maxime Stimulos, Vires ex parte redierunt , caro firma prius , pqrcius quoque saepiusque, dein largius, di ex longioribus intervallis, sumenda , a dissust bilibus paulatim, & eadem ratione. ,
CCCIi I. Cum iam diffusibiles stimuli prorsus omi mi untur , convalescensque status solito victui, solito vivendi generi, eique , quam bene valentes Servare s lent, administrationi, sic permittitur, ut maior tamen , ne quid culpae committat ur, adhibeatur cura; omnis conatus ut redeunti, ita nondum confirmato, robori aptandus C . Motus, primum gestatio, dein exercitatio lenior, sed crebrior, esse debet; & hanc semper , ea lassitudo , quae citra fatigationem sudoremve sit, finire; S mnus neque diutius iusto, re recta , neque non Satjs , ne eventu, debilitet, produci; cibi quam maXime alentes, sed non largius, ne ventriculi nimia adhuc incitabilitas, sine debito vigore deteratur XX lv. XXVI. , adsumi, sed saepius tamen, ut illa paulatim, quod, solum ad idoneum vigorem reponendum pertinet , imminuatur
ibid. , & demum ad semiconsumptam XXV. re digatur, repeti; caloris id, quod stimulo est CXLI. , adhiberi, nimius pariter & frigus, quia pariter debi litant CXV. CXVII.), vitari ; purus aer CXLVJ quaeri, impurus CXLVI caveri ; mentis actio lenior CXXXVIII. - IX. ), adfectuum moderamen 'XL. CXLI. ), sensuum iucunditas, parari CXLIII.-
; grata sodalitia, convivia laeta, celebrari ; per
133쪽
MEDICINA f. I 2'amoena Ioca iter factitari , a concubitu temperari CAP. XI. Guomodo remeaeis variare debrant . CCCIV. Ut noxae, morborum periculum vel ipsos facientes , ala in aliam partem XLlX. , paulo gravius incumbunt, eaque pars plerumque eSt, quam, quaeque, recta dficiunt XCIL), ita potestates, quae
pro rei pediis adhibentur, quo certius communis e flectus universum corpus attingat, alio, alia , dirigendae Sunt. CCCV. Male sanguinis, quae debilitantium reme
diorum potentissima CCLXIX. CCLXXXIII.) est,
destractioni soli cuiusvis morbi phlogistici curatio creditur propterea quod , dum in vasis sanguiferis maioribus incitatio satis: forsitan nimis tu egi remis hi q& decoloribus, ut & reli quio toto corpore, parum, imminuitur. Nec eiusdem cum alvi purgatione alternatio perfectum curandi genus est, quia, licet in maioris sanguiferis vasis, innumerisque iis , quae siro in intestina profqndunt humores , arteriolis sivst e X-halatricibus , sive muciferis, satis superque incitatio nimia solvitur; neque pei Spira toriis tamen arteriarum finibus, neque reliquo corpori, par debilitandi vis adhibetur. Exempli gratia , quae in ventriculum ducunt, vascula suo distendente onere mimas liberantur. Et etiamsi vomitus, qui male in phlogisticis malis omitti, in asthenicis moveri solet, Cum duobus au
134쪽
2 iliis modo relatis coniungeretur ; ne i Dc tamen , ad incitationis aequalitatem praestandam, Satis, esset utpote cum idem in perspiratoriis vasculis , qui relatus est , incitationis Statu S, a C in reliquo corpore non vasculari, maneret. In phlogisticis igitur ads ctibus gravioribus, post imminutam diathesin , in levioribus ab initio, humorum relatis detractionibus adiectus sudor aequaliorem incitationis imminutionem, pris 2-ctiorem morbi solutionem, praestabit. Nam, per hanc humoris detractionem , iam non solum e maioribus vasis sanguiferis , in interioribus corporis partibus, sed tam eX externa ct corporis, quam internae superficiei infinitis exitibus, humoris, ubique distendentis,
plurimum incitationis CXX XL ad CXXXIV. parientis, immensa copia subducitur . Sed ne res quidem hic stat. Quoniam enim in levioribus malis phlogisticis cibi a lentis CXX M. multum, in omnibus
iusto plus , adsumi potest igitur , quantumvis sanguis, quantumvis caeteri humores imminuantur, si is cibus, qui solus CXXX L) ad sanguinem creandum pertinet, sumi non disinit, vasa etiam omnia pro sumpta copia iterum repleri, & nimiae incitationi fomite accendi, perstabunt. Ad quod incommodum prohibendum, & incitationem otiam aequalius toto corpore imminuendam, inedia vel, materiae e plan tarum genere sumptae CXXVIII. ), shaentuque con
cessio , maxime poterunt. Nec huc tamen res desinit . Si enim, omnibus quae praecepta sunt, camis& firmatis, calor , stimulando nocens, e X trinsecus ad summum corpus adspirare permittetur; is stimulus aliam incitationis, quantumvis caeteris Curationis partibus bene R aequaliter imminutae, inaequalitatem
135쪽
MEDICINAE. 1Πcreabit. Quapropter , cum phlogistica diathesis adρὰ
a caloris, cutem recta adficientis, stimulo pendeat CXIII. , & hinc in cute prae caeteris locis rigeat, igitur, ad eam quam maxime aequaliter adimendam, vigenti propter calorem hic incitationi frigoris, antiphlogistica vis opponenda est. Cumque omnia demum fusius iam commonstrata , effecta sunt, ad aequa litatem tamen incitationis, secundae valetudini accomodae, reparandam, a mentis CXXXVIII. , Se adfectuum stimulis ut caveatur restat. Qui, ut plumrimum, ad dia thesin phlogisticam creandam, pertinet; ita cautus & prohibitus, ad eam solvendam dc qualem, in qua salus integra posita est, incitationem
reponendam, pariter valeat necesse eSt.
CCCVI. Si morborum phlogisticorum hactenus ea ratio, in sanguinis detractione , alvi purgatione, di , in paucis casibus, refrigeratione, constitit & aliae, de quibus fusius CCCV. dissertum est, observationes vel ex toto neglectae, vel leviter, obiter, & qua si nullius essent momenti , memoratae , nec in Cura tionibus quae sic praecipiebantur, ad ullum princi Pium redactae sunt ό quantum eorum cognitio taria in medendi usu, quam ratione sit aucta, facile e Sumpra CCCIV.-V. & alibi ante, per totum opus re latis, patebit ; & nunc demum , tam naturam & ra tionem morborum phlogisticorum, quam medendi Sive crassum imitatorium seu rationabem usum reper tum e X ploratumque esse constabit.
CCCVII. Quod de noxis morborum periculum ipsos. ve facientibus CCCIV.) dictum est, id non solum ad phlogisticas, sed etiam asthenicas pertinet. Quod que de asthenicis auxiliis dictum est, id de stimum
136쪽
antibus dicendum. Quae ubicunque recta admoven-inr, magis eam partem , & aliam alia stimulant, incitationem adaugentis
CCCVIII. Sic in asthenicis morbis quo aequalius Incitatio suscitetur , robur reducatur, maxime diffusi hil ibus stimulis CCCI. non fidendum solis est. Nam , ut ea toto corpore incitationen quidem , ita in ventriculo gravius augent. Hinc etiam a curationis initio cum nihil cibi prope accipi potest, & alii diuturniores , & naturales magis stimuli imperfectis si me admoventur; tamen una cum illis iuscula s CCCII. dentur , & quam primum ad firmam carneam materiam festinetur CC II. ὶ oportet, & ut idoneus stimulando calor admoveatur CCXCI. curandum
est . Hac enim ratione tam internae , quam e X ter
nae superficiei rectissime consulitur, dc in duabus amplis rapionibus incitatio suscitatur . Quin & eodem modo vasorum inanitati, quae tanto maris in asthe nicis morbis, quanto graviores sunt, obtinet, paula tim obviam itur . Nam , ut in ea Sanguinis , quae potentissima phlogisticos morbos noxa excitanS est', copia , cito meden d i sanguinΡ protinus detrahendo potestas est ita afl eam eius den , quae in asthenicis malis maXime nocet, penuriam tollendam, & vabare plenda , sensim, paulatim , & gradatim quasi dua
CCC IX. Utraque sic corporis superficie s CCCVi II.
curata, & vasis e X parte repletis non satis tamen aequaliter augetur incitatio. Ad quod porro ex par te praestandum ; eodem tempore maxime diffusibilis aliquis stimulus , puta quaevis opii forma CCCI.), Praebendus, & carnis alentissimae tantulam, quaa
137쪽
MEDICINAE. ipi tutum desiderari, sumi, digerique possit CCCII. ,
adiiciendum. Carnis dandae ratio ex recente de icis' culis explicatione manifesta est . Sed minoris stimulis diffusibilis usus ex hoc pendet, quod is confectam quolibet uno stimulo incitabilitatem novus quilibet
elicet & sic, ut porro variet essectus, efficit. CCCX. Hactenus motus, quo Oirines musculi , qui potissimum iri summo corpore siti sanguinem per ve nas ad cor contracti percitant, stimulus parum Sus 'petivit , eoque tam propter vasorum inanitatem, quam ob sanguinis, deficiente hoc impulsu, tarditatem , in citatio non satis in omni hoc spatio suscitatur. POS 'quam igitur vires adeo resectae sunt, ut iam cibi lautiores uberius sumi, iam moveri prius alienis instrumentis, dein suis corpus possit, quorum illud pes tatio, hoc exercitatio dicitur; tum in pluribus punctis incitatio porro tollitur, aequaliorque ad summam evadit, CCCXI. Postremi qui ad incitationem toto corpo re naturaliter e X aequandam pertinent stimuli, a mentis actione, adfectu urn vi, dc aeris etiam maiore , quam qui in cubiculo clausis parabilis est, puritate
CXXXVIII. ad CXLVIII ) proficiscuntur. Quo ia
convalescendi statu , eadem , quae supra in phlogisti 'corum morborum decessione CCCV. dicta sunt prer
CCCXII. Asthenica curatio in omnibus eius p3s tibus , sive ratio sive merus usus spectatur , & Si Vecausa & excitantes noxae, sive medendi consilium& auxilia considerantur, prorsus nova est. An igit ποῦ universa , quae hactenus tradita est, doctrina medici nam hactenus coniecturalem , parum sibi constante sibi omnibus rόbus repugnantem, ad iustam scien
138쪽
tram , non mathematicis, quod unum tantum proba tionis genus est , sed naturalibus principiis redactam , certoque sensuum testimonio firmatam decla. Tat
Ut reliquarum omnium potestatum, in corpora viva agentrum, eadem prorsus actio est, ita remediorum quoque prorsus eandem esSe .
CCCX1L Quemadmodum communis potestatum in
citantium effectus XU. idem prorsus esse, nempe vi tae propria X), id est sensus, motus, mentis actio,& adfectus animi compertus & exploratus est ; quid enim calor, quid cibus, quid conditus hic, quid potio, quid sanguis, quid hinc secreti, decolores humores, quid abr e rebus externis, quid ex ipsius corporis actionibus contractio muscularis, quid cogitatis, quid animi adfectus aliud faciunt, nisi ut illas communes animantium actiones suscitent, servent, & ut causa contineant' Et quemadmodum omnium earundem potestatum idem etiam opus esse inde manifestum est; ad eundem enim effectum eandem causam, perpetua naturae lege tendere, dandum est. Porro , quemadmodum hoc opus in stimulando positum est XVII. XXII ), iisque stimulus omnia vitae , Secun dam, adversam valetudinem, mediosque utrique gra dus, qui ad morbos opportunitas dicuntur, creat
XIX.); idem quoque tam in phlogisticis quam asthemnieis morbis auxiliorum opus esse latendum . Si en ina
139쪽
rihil secundam valetudinem inter Δ phlogisticos morbos, praeter nimiam in his incitationem XXIII.), ni hil inter illam & asthenicos morbos, nisi deficientesm in his sibi d. incitationem interest, quid aliud adversus illos auxiliorum opus, quam ut nimiam incitationem imminuat LXXXVIII.) adversus hos, nisi ut deficientem augeat ibid ) , esse potest λCCCXIII Quicqu id idem efficit , quod alterum aut plura, ut id idem quod haec , haec idem quod
illud , aedoque omnia idem sint necesse est. In phlogisticis morbis Sanguinis detractio , supra infraque purgatio , Sudor , inedia , corporis , mentis Otium , animi tranquillitas incitationem solam minuendo salutem moliuntur. lCCCXIV. In asthenicis malis, stimulant Ia maxime , quae minus diuturna, minus diffusibilia, quas diuturniora sunt, ut opium & alia summo stimulo praedita, & item varia vini genera, remedia sunt. Imbecillius & maiore moles stimulantia, ut Cibus validus, hic conditus , sanguinis copia reparata , potio valida, sed pro victus parte sumpta, gestatio, tam Corporis quam mentis exercitatio, erectus ad vigorem animus , sesam incitationem intentando salutifera
Omnes, quae vitam tuentur, potestates easdem eΙse
CCCXV. R ursus, quae secundam ab omni parte
valetudinem , potestates faciunt , tuentur , nonne
140쪽
eaedem sunt , ac eae que nimia vi phlogisticos ad se. cinis, deficiente asthenicos , & a et utrosque opportu nitates, consimili ei, qua quaeque su Oa morbos, vi alteris maiore, alteiss minore Creant ZCCCXVI. Porro, ut omnia supra tradita docent , quae noxae morbos phlogisti COS faciunt , eae asthenicorum remedia Sunt; & quae noxae hos faciunt, eae dom illos tollunt . CCCXVII. Sunt igitur omnes potestates, ullum vi tae statum IX.) sustinentes, eaedem genere , magnitudine tantum variantes s XXXIII. LXVI.); quod &de morborum auXiliis verum est LXVII. LXXX. LXXXIX, ad XCi II. ). Talis animantium vita lX,
est. De qua quaecunque djeta sunt, eadem omnia ad plantarum Vitam pertinent. 'CCCXUl II. Sic, ut animantibus in omni vitae sta tu suae potestates incitantes x. ad XIII. in opportunitatibus & morbis suae noxae excitantes LXIV.
LXVII. LXVIII. LXIX LXXIII , in morborum curatione suum utrique medendi consilium LXXXVIII.) sua remedia LXXXIX. XC. XCI. ) sunt; ita idem
prorsus plantis omni e X parte accidit. CCCXIX. quas in omni vitae statu potestates in Citantes Sunt, cal0r, aer , humor, tu X, ita admota, ut nequct nimiS, neque parum agat.
CCCXX. Earundem CCCXIX. actio in stimulo
quoque posita est, quo vitae huius propria , sensus, motus aliquantum, viriditas, vigor, incrementum , status, decrementum suscitantur. Quem statum caU sa continens est iu citatio, potestatum inei tantium communis effectus.