장음표시 사용
101쪽
9 Imale statilerunt, omnem liaemorrhagiam fieri
vel per rhexin & dioperisin , sive va sorum
rupturam, Vel per anastomosin , seu dilatationem, vel per diabrosin, si ve per erosionem. Haec autem altera caussa rumpens , dilatans, erodons est sanguis ipse nimius, rarefactus, dissolutus, acris, determinatus praecipue in hanc potius partem, quam in aliam; lluc autem determinatur vel a stimulo heterogeneo, quo vis residente in ipsa parte asse-eta assi uxum alliciente, vel ab impetu humo. rum majori in illam partem ruente. Impetus hie mMor sit , vel per motum universa-Ιem humorum audium, Velado per spasmum, vel tertio per obstructionem aliarum partium. Spasmus est, quem in partibus externis dominantem sere semper haemorrhagiis ansam dare, Cl. Boiemannus Vasa aliarum partium coarctat, hine sanguis manente ejus mole, spatio autem ejus imminuto, copiosius
in partem debiliorem minusque resistentem ruit, ejus luct vasa vi sua disrumpit. Sic &obstrudito aliarum partium manente nihilo. minus eadem singuinis quantitate facit , iit major humorum copia majori cum impetu partem assectam petat , ibique utpote in loco minus resistente, sibi per vasa erosa , vel rupta vel dilatata, eXitum querat.
102쪽
Λtque huc redit omnis omnino haemor rhagia, ex quae unque origiae nata, scilicet ex pletliora, diaeta lauta, calida , acri, motu corporis nimio, febre; aerimonia varia.
scorbutiea, morbillosia, variolosa, pestilentiali , atrabitaria , erysipelae ea , epidem leat pecifica, in hominibus, debilibus, sensibili. bus, ad motus spasticos proclivibus, Miscera obstructa habentibus; hepalluis, lienosis, tuberculis pulmonum affectis.
Haemorrhagia quae criti ea non est, neque apta , Ut graviores morbos avertere queat
sequentes indicationes praebet sellidet: ib Plenitudinem minuere. ab Impetum moderari & revellere 3b Acrimoniam corrigere. Irritamentum laeterens in parte affecta
6 aut obstrii et a reserare. Ρossemus etiam aliqua adjungere de humoribus incrassandis & vasis per adstringen. tia coarctandis, ne tam fucile humores elabi sinant. Verum ut ut adstringentia egregii usus sint, si loco vulnerato immediate possint adplicari, ita inutilia, quin & noxia sunt interne data. Eleganter Illustr. van Sisieten Com ment. adaphor. I. 2I9.)Merbaaviiiiii: Si hae e
103쪽
remedia, dum sataguinii inmista per viva fluunt,
has vires haberent, an non prius constringendo pulmonis vasa minima, vel coagulando sanguinem , mortem inducerent, impedito sataguinis per pulmones transitu , an loquam ad locum affectum pervenire possent. Etsi autem vulgaris & quotidiana praκ is recta. mant, nihilominus tamen certum est, adstringentia vasas lacteis resorbentibus prohiberi , Atque a massa humorum exeludi. s uodsi autem multo diluta vehiculo furtim subintrent.
noulae metus est, ne Uasis proXimioribus con
tractis sanguinem majori cum impetu propellant, tuque partem Vulneratam utpote minus restilentem urgeant ρ Id quidem a marte ro borante nianifesto fieri observatur , cum eo sumpto, vividiores arteriarum pulsus, humo .rumque suetior circulus sit. Verum tam elisi haemorrhugia sublata sit, roborantia adstrino gentiaque convenire possunt, licet actualem haemorritagiam nequaquam sistant, sed potius i mendant. De optatis pariter hare notanda : Opium scilicet utpote minutans , motum humorum augens , Vim a poplexi seram possidens, dia. phoreticum summum, nunqUam debere exhiberi in haemorrhagiis, nisi quando vel spasmus haemorrhagiae caussa , vel quando irri
104쪽
tamentiam in ipso loco assecto haerens, assiu-xum sanguinis maJorem illiae ciet. In utroque autem casu Optata proderunt, cum ibi spasmos sopiant, a quibus haemorrhagia producitur , hic vero irritamentum in parte afufecta haerens delineant. Hinc Opium toties in haemorritagiis prodest , ubi dolorifica sensatio , aut fialtem tensio membrano larum partium Concurrit, aut quando in parte illa, ubi sanguis elabitur, aliquid adest, quod vasa vellicet, & eorum coarctationem prohi
In speciali haemorrhagiarum tractatione initium faciemus ab haemorrhagra navium. In hac serio perpendendum an illa vere cohibenda sit , an minus, ne gravia damna haemorrhagiam hanc intempesti ve consopitam insequantur. Bene quippe criticam a symptomatica & morbosa distinxisse juvat, multumque interest. serio cogitare, morbos capitis gravisti mos , febresque & deliria labrilia, hae morrhagiam narium & saepe solvi, & praecaveri se
quae Omnia toties Hippocrates in aptior. x pr Ot. eoaeis inculcavit. At vero ii se mel
105쪽
mel constiterit easdem cohiberi debere, sequentia erunt adhibenda: Ι.) Venae se filo citu revulsoria, nisi jamia nium sanguinis jacti ira fieret. a. Ρed illi via tepida, tepida inquam, nam calida majorem humorum Orgasmum solo suo
calore indu Cunt. 3b Epithemata ex aeeto , OXyerato ad frontem, tempora, nasum.
s. situs corporis erectus & quies. Potus acidi, nitroli, euiuisu nitros a. O Xycratum ore assumptum.
morum assu Xum versus abdomen essicientia. 7. Ρurgationes antiphlogisticae. 8o Necessitate urgente unica salus posita est in externis adstringentibus, topicis, aluminosis, Vitriolaceis, sat urninis, tui VII die beneficio applicatis. Melius horum ibi utiones a quota applicantur , quam pulveres naribus insumantur; nam pulvis facile ad fauces usque delabitur, screatum , tussimque eX- citat, concussionesque impetuosas, quieti adeo necessariae ad curationem contrarias. Ρrodest quoque spiritus vini naribus attractus. Sed si periculum in morae sit, praestantiis nanna ct praesentissimum saepe remedium est turia nil q
106쪽
flexilis, ex cereo, ejus lor)gitudinis, ut attingas Os cribrosum , eumque praecise locum, ubi arteriola se retrotrahere nescia, tape ad mortem usque sanguinem erustaret. Quod si perita manus huic loco tui undae apicem styptico liquore tinfitiam applicare noverit, ia- pe momento fluxus sanguinis sistitur. Subla. ta li Emorrhagia inquirendum in caussam est, ivi sit cui objecinoris tumores scirrhosos, aut 1eirrhosum lienem sanguis tapius ex naribris flueret, imminente ceneangico & vapido humorum statu i dropicove , auxilium in iis medicamentis quaerendum , quae viscera reserant , reserataque roborant. Sequitur et omitus crventus. In hoc morbo non per vasa brevia venosa ad ramum sple. ni cum sua liquida ablegantia, sanguinem inventriculum effundi, scilicet contra leges circulationis, ut a quibusdam creditum fuit, sed
per extremos arteriolarum apices constat.
Causia hujus haemorrhagiae sunt vel
. IJ Cruor nimius Ob alias solemnes eva.cuationes sanguineas impeditas coacervatus& huc determinatus ;ab vel spasmi in partibus membranaceis
imminentis motu , major humorum copia in vasa ventriculi urgetur.
107쪽
3 Vel obstructiones viscerum vicinois
rum, hepatis maxime & lienis , quae dum motui sanguinis per eorum viscerum arterias obicem ponunt, necessario essiciunt , ut is majori cum impetu ac copia in Vasa ventriculi ruat. JAlia itidem species vomitus cruenti datur , estque sequens: si scilicet vasa venosa venistriculi varicosa fiunt, ea prorsus ratione, uti in haemorrhoidariis vasa haemorrhoidalia ii mere solent, aut in cruribus gravidarum varices comparent; quod si forte vel ipsa sanguinis in tali varice contenti, gnim Osiique acrimonia, Vel medicamentum drasticnm, vel alimenta acria tunicas venae varicola disrumpant , sequetur vomitus materiae satagineae,
spissae, atraeque, qui ore & ano .pissimae copiose rejicitur. Haec ultima species non adeo rara; optima a Tissolo in epistola ad Cl. 3mmermaimum data descriptio, estque idem omisnino morbus eum morbo Hippocratis nigro. Curatio in paro Xysmo requirit Ia ut minuatur nixus cruoris in vasa venis triduli ruentis, avertatur ille. a) Ut caussae rodentes,& asiluxum in venistriculo allicientes obtundantur, enervantur,
108쪽
3) Ut emisi cruoris copia a putredine
praeservetur brevi eliminetur.
Liquet ergo, in parOXysmo, i Veliae sed iionem palmarium esse remedium, habita talpeta cautela superius adducta. 2 Clysmata blanda ad motum perissalti-
cum qui Universus est, revocandum, simul faciendatam revulsionem. 3 Ρotus nitrosiis, demulcens, aqua saepe simplex cum succo citri , granatorum, ribesiorum, aliisque acidis blandis, quae ventriculo simul grata sunt, & vomitum nauseam. que impediunt, ae Orgasinum horum optime temperant. Tandem frae to semel impetu, rheum cum cremore tartari exiguis dosibus
exhibitum, reliquias gruna Osas blande elimi. nat , Oscula vasorum dilatata blande adducitae corroborat. uod si vomitus sanguineus a medicamento drastico inepte dato oriatur, prodest copiosus potus eX lacte, oleo, quod
irritantem medicamenti vim involvat , deinde vero optum ad tumultus eXeitatos sopien
109쪽
Transimus ad mictum cruentum , eunaque praecipue, qui renum vitio contingit. In his modo ex tubulis bellinianis impetu assi uentis cruoris dilatatis, modo ex ipsis vasiis rubris ruptis, Vulneratisque, sanguiuem effundi certum est. Caussae vasa dilatantes, vel eorum continuitatem solventes, reducuntur ad sequentes.
1ὰ Ad plethoram & evstcuationes sangui, nis,consuetas suppressas, cum indi viduali rene MXitate. IlAd circulationem, auctam per febrim,& corporis exercitia valida, sanguinem uberius ad renes determinantia, uti suRt cursus, equitatio, vecti in curru per strata viarum. 3 Ad calculum asperum in renibus latitantem) & vehementiori corporis exercitio
Ad aeria ingesta, eaque praecipue, ouae specificam vim diureticam habens, uti
sunt cantharides Vel externe adplicatae, vel vero Ore varia ratione assumptae.
s) Ad acrimoniam peculiarem sanguini inhaerentem, scilicet morbillosam, variolosam, petechialem ; notum enim est, terribile G a iu
110쪽
illud a1a malignis variolis, febribusque pete. chialibus syinpionia. mictus scilicet cruentus. 6) Ad abscessus renum , ulceraque re-nalem substantiam eXedentia. 7 Ad vim externam regioni Iumborum ictu lapsuque illatam, factamque renum contusionem.
Consideratis his causis, formatisque ex quisitissimis indicationibus, sequentia remedia erunt adhibenda: scilicet summa corporis quies; venae sectio repetita, revellentia per alvum, purgantia ex classe roborantium, o et lenientia per alvum, maXime Vero& manna, quam in se ipse expertus adeo laudat Sydentiamus; accedunt nitrum, emulsiones , mucilaginosa, Oleosa, aquae . sesteranaae. His vero praemissis, ad renes laXOs corroboranistes, saucios ulcerososque consolidandos inserviunt remedia subadstringentia , consolida, equisetum ab aut ibus adeo laudatum, cortex peru ianus, rheum tostum, acidulae spa-dame, schwalbacenses. Licet optatu per se non conveniant, nihilominus symptoma quotmdam subinde occurrit , quod ejus exhibitio. nem flagitata Aecidit quippe interdum, ut depluens consertim ex re ne singuis , inque ureterum delatus coaguletur, in eoque gru-