장음표시 사용
271쪽
Nihilominus factis susscientibus debitis evacuationibus, si tormina gravia in homine praeeipue valde irritabili persistant, si metus sit,
ne a cito majori humorum per stricturas do. Iorificas assiuxu ad intestina inlJammatio ori tur, optata una cum medicamentis demul-centibus, inviseuntibus, antiphlogisticis, ore& ano ingestis propinari pos uni & saepe de-
bent, eorum exhibitio evacuationibus mane
exhibitis vesperi perutilis erit. Patet, hoc in casu simplex opium calidissimis remediis theriacae, mithridatio, philonio &c. longiss- me praestare. Faeile etiam ex supra dictis conciliari possunt senteruite auctorum usum optiin dysenteria aut reprobantsum aut commendantium. CL Syrinhamus nimius sorte in exhibendo dysentericis laudano fuit. Opii ergo exhibitionem flagitant dolores gravissimi graviora adhuc mala minitantes, sensibilitas summa denudatae crustae viliota, molestissimus tenesmus Omnes humores ad intestina derivans& per alvum emungens, evacuata licet materia dysenterica, excretiones alvinae continuae expurgato licet apparatu dysenterico, sex sola contracta consuetudine perseverantes. Item si in initio morbi tam frequentes, iam.
quam copiosae dejectiones sint , ut emunctis omnibus vix non liquidis teipothymiae, spas-
272쪽
mi, convulsiones , & ex vasorum inanitione mors instet, certe narcoticum cito & largiter propinandum est, ut ruentium ad intestina humorum impetum suspendat. Ρatet autem
emollientia , inviscuntiaque simul juΗgi deherea
Octavo. In morbo jam inultum progressis quid agendum sit, supra narravimus; verum si in adultiori hoc morbo dejectionibus admodum numerose cum intestinorum gravi cruciatu , non soluiti sanguine striatae, sed vere eruentae, sanguine multo, sineeroque graves, intestinorum erosiones vulneraque indicent, quaestio nascitur, an, non dico, emetica, sed solummodo purgantia, eaque lenissima ex riteo, manna & tamarindis, pulpa cassae, tamarin-dorumque tuto exhiberi in hoc morbi siqdio possint 2 Licet enim blande agant, stimulo tamen non carent, eoque solo alvum sollicitant. Hanc morbi faciem Syrinflamus d emrmam eonsrmatam voeat, traditque metho.
dum, quo usus ipsemet plurimos ex Orci saucibus eripuisse se asserit. Nempe in hoc mor-hi statu missis ambagibus statim ad narcotica confugiendum, ad emollientia incrassantiaque, quibus solis aut curatio perficitur, aut saltem induciae obtinentur, ut postea securius dari IN
273쪽
ni ora evacuantia possint, exhibito tamen sem. per ad vesperam laudano. Nouo. Memorandae adhuc dysenteriae illae , quas Syrinbamus, ac indolis magis subtilis spirituosas fuisse ait, ita ut non prompte est tharti eis cederent , sed remedia flagitarent, quae sanguinem & aures humores ad intestinaeonfluentes con emperarent diluerentque. Μemorat quoque laudatus auctor, quae e Vacuantium plenariam omissionem & solius laudant usum desiderant. Forte dysenterice ille, in quarum curatione Lentilius & medelius plius diaphoreti quam purgationi favebant, ad hanc Syrinbarmi speciem pertinebant.' Decimo Ex hucusque dictis sacile colligitur, quando roborantibus &adstringentibus in dysenteria locus iit , quis usus sit gummi arabici, tragacanthi , spermatis ceti , cerZ lacti incocte, radicis sata p, amyli &e. Undecimo. Universiale praejudicium est, fructus horraeos dysenteriam producere. Ve- tum fructus hi maturi saponem vegetabilem continent, qui spissam, tenacemque bilem stinauli dysenterici receptaculum optime solvit, lex cretionique aptam reddit, observata is peost ab usu fructuum horaeorum salutaris dia rhoea , dysenteriam praegrediens, aut praesentem sanans Ela c0pioso uvarum dysenteria
274쪽
264 non raro curata legitur. Id sol iam cavendum, ne sub finem dysenteriae, educta jam omni materia morbi pyaesens intestiliorum laxitas, solis jam roborantibus curanda , fructu horaeorum usu augeatur, aut saltem sustineatur. Duodecimo. Pessimus inter rusticos abusus invaluit, dysentericum alvi fluxum deglutito alumine sistendi; inde indurutiones variae, ventriculi; intestinorum hepatisque in-sammationes . ejusque tristes sequelae, mor. bi pectoris, dolores chronici articulorum oriun-untur. Usum theriacallum & adstringenti uinsequitur plerumque dira arthritis.
'senteria est crebra, torminosa, tenes- moidea dejectio alvina. Graecis sonat dii fi cultas intestinotaim. Divisionem varii variam statunt. Sic e. g. aliqui dividunt in albam si ve mucosam, in erventam , in carnosam. Verumtamen in ea. dein dysqnteriae specie diversi coloris materies excernitur nempe mucosaque, ramentosa quasi carunculae , seu exiguae portiones
Considerandae primo sunt diversie Osenterii species. Dein effectus cujuslibet dysenteriae, qui1ubinde ipsam dyseliteriam pravitate superant. Quin-
275쪽
uinquesperies nosco sedulo abs se invicem discriminandas. Ρrima esti enteria is lammatoria. Evenit subinde, ut quacunque ex caussa uvis intestinorum inflammatio oriatur gravior enim, se a Vera enteritis alvum potius claudet praesente hac levi inflammatione humores copiosius affluent ad locum irritatum, si1eque intestinambre dysenterico irritabuntur, & ad crebras, torminosus, tenesmoideas, dejectiones solli.
Εnterit1s haec levior , seu dysenteria haec inflammatoria nonnunquam Verna praeeipue tempestate est aeque epidemica, ac pleuritis. Ipsim et Jam intelligimis, quare tanta Opi.'nionum inter autores rei medicar diversiitas a qgnet in curanda dysenteria. uare aliquiol servationibus edosti rejecerint omnem aliam Grandi rationem , praeterquam antiphlogisticam, quare venae sectiones repetitas, emollientia cataplasmata, enemata, & potus mu-cilaginosos fere solos laudarint , reprobatis quibuscunque aliis vel evacuationibus &c. Secunda species est Osensteria aestivatumnalis, epidemica, castrensis Haec mense augusto, calidiori praecipue Viget, oritur circa medium Julium, adulto &ad finem Vergente autumno emoritur; atque
276쪽
his potissimum temporibus suam exercet di
Dysenteriam hane, utpote subinde gra-Vem , plurimumque perniciosam curatius describemus, & quedam , quae lilaeusque prudenti lectori movere dubia debebant, non infortunate fortasse explicabimus. Ut ordine Procedamus, scire juvat, quod hanc ipsam dysenteriam aestivam in triplicem dispesci speciem debemus.
Vel enim Ofenteria est solum bilios vel est putrida vel maligna.'fenteria bilissa ea est , quae gravibus
symptomatibus caret , febrem nullam , alit levem habet, eam insigniter per vices remit. tentem ita , ut ipsa quoque dysenteria nounno tenore perstet, sed nunc multo mitior sit, nune graVior. Dysenteria ergo serme febre carens, aut
leviori, eaque biliosa solum stipata erit 6. senterire mplex bilios.
uodsii vero febris gravior adsit, &con tinua potius, quam remittens, si febris biliosa, multum jam alienae materiei intra sanguinis alvum immiserit, ita ut febris concomitans
putrida potius , quam bilios debeat appellari, ipsam quaque dysenteriam jam non pli.
277쪽
plicem biliosam, sed dicemus putridam. En jam , quid n0bis sit da senteria putrida. Febrim vobis putridam, sed prOVectam , gravem & dysenteri eo symptomate stipatam proponite , & habebimus Ofenteriam malignam. Eadem inter dysenterias aestivas disserentia erit, quae inter ipsas febres aestivas, quarum quaedam bilios e in infimo gradu sunt, quaedam biliota in gradu paulo altiori, seu putridae , & qu edam aliae bilios, gradus adhue
altioris seu mali me. Ex hac dysenteriae testive idea fertili sane , & summe practica , repeti methodus medendi debet. Cura dysenteriae multiplex reperitur, ita,nt quilibet auctor aliam ferme commendet. Omnes tamen methodi revocari possunt ad se. quentes : Scilicet I methodus involvens, OryZa, amylum mucilago, emulsio gummi arabiei, salap, althea, oleum &c. 2 methodus evacuans. Adhibent emeti. ca , Vel emeto . catartica, vel purgantia. Radix i pecaeuantia per eminentiam dicitur anti. dysenterica, male quidem. Tartarus emeticus, ubi vomitione uti convenit , praestat. Vitrum antimoni ceratum nil listbat specifici. esst etiam insecurum medicamentum. Tama
278쪽
268rindi , cassa , rheum , mirabalani, manna, sal amarum dilutissimum, tinctura rhei. 3 Methodus est nareoticac sunt qui absque opto negent sanari posse dysenteriam. Opium, theriaca, lRUdanum. 4 Methodus 'pelea , quae tormentilla , catechu , sanguine draconis, alumine , rheotosto, sima ruba medetur. s) Antseptica. CorteX; amica.
6) tiphlogistiea, quam quidem ubi qui
Antequam dijudicemus ubinam singulae methodi conveniant, reliquas adhuc species dysenteriarum persequemur. Erit ergo teristia species, Osenteria intermittens; febris est
uarta est Ofienteria sporadica a drasti.
eo, veneno, eruditate quae utique, acida, rancida. ninta species illa est, quae quamcunque diarrhoeam ex quacunque caussa natam excipit, i enim di arrbo a quincuoque augeatur, tormi
nose evadat, idem morbus jam non diarrhaea sed osenteria appellabatur. Haec quinta species in tot species alias subdividitur , quot sunt di arrhaee, Sexta species est Ofenteria complicata , e. g. ex phlogo ii ' vitio bilioso. Vi
279쪽
Videamus ubinam locorum quaevis me , thodus conveniat. Ρrima metbodus seu involvens convenit in dyseiueria inflammatoria. Nocet tunc Omnis vel levissimus stimulus. Praeter emulsacte. prosunt balnea tepida. Secunda methodus seu evacuans adhibetur in dyseitteria a cruditate orta, in dysenteria quam aliqui benignam appellant, quae cito satis, & absque magno molimine
In dysenteria aestiva considerandusii est, an febris dysenteriam comitetur bilios e naturae, aut febriculosa saltem dispositio sine hac enim nulla aestiva dysenteria unquam Observatur, & siquidem statuant dysenteriam , aestivam apyreton , id ita accipere debent, quod magna febris non adsit, adsit tamen febricula. Hoc si sit, cura eadem prorsus ratione erit instituenda, quam adhibemus in quacunque febre aut febricula biliosa. Haec ergo nostra regula prae sica in remediorum selee v. Cum ergo post obs*rvationes constet,sas curari emeto - catartico, praemissis solventibus, & saepe tali remedio repente jugulari,
eum post observationes constet , purgantia uiannata , saliua , te mari uditiata , cassiam,
280쪽
rheum, tinctura in rhet aquosam hasce bilio-1as febres saepe numero 'que curare ; sed tardius, majori cum molimine, atque minus tutor hine haec ipsa remedia eccoprotica dysen teriam simplicem biliosam sanabunt quidem, sed multas per ambages , cum haec biliosa senteria aliud nil sit, nisi lusus quidam biliosae febris aestio Vae, ejusque varietas solum accidentalis. An huic dysenteriae speciei venae sectio, an Opium, an adstringentia, an calefacientia&c. conveniunt 2 Respondeo: Interrogas an febri biliosae simplici venae sectio, & quando, an Opium , an adstringe tia, an calefacientia conveniant & responsum habebis; haec per se non conveniunt, sed subinde & per accidens.
Inter emetica praestati pecacuantia tartstro emetico armata, aut solutio solius tartari emetiei ; infidum est vitrum anti in Onii ceratum. Verumtamen pone dysenteriam febri stipatam putrida, synocho putri, id quod suis, 1i uno ferme tenore febris perstet, Obscuram habeat remissionem , & originis nihilominus
gastricae sit, tunc eanou medendi esto : cura.
re febrim putridam ipsam , cujus symptomasolum est haec torminosa dejectio, & sympto maquidem mere aecidentale, novimus autem se. bribus putridis convenire primo praemissis sol ventibus emet0 - catharsin, verum tamen hane