Praelectiones in diversos morbos chronicos

301쪽

ro Materia cruda sive etiam cocta me. ta statica ad hepar in initio febrium atate septi. mum diem translata , ibique istertim faciens, qui malus declaratur, nisi succedat evacuatio

per alvum, urinam , aut liaemorrhagiam narium, aut cum rigore oriatur.

11 Febres intermittentes diuturnae autumitales, & imprimis quartana id erumpe pertinacissimusta faciunt. Ia) Perfrigeratio in reconvalescentibus. Nam notante SIdenhamo ii , qui diutius pro una vice extra Iectum se detinere solent, declinante morbo in dolores vagos rheumaticos, nonnunquam vero in testerum incidunt, qui lecti calore iterum depellitur, si scilicet apertis cutis spiraculis retenta materies dimatur. 13b Graviditas. Uterus enim distentus viscera abdominalia comprimit liberumque bilis effluxum probibet. EJ asmodi quaeque sce-ininae specie hac icteri laborantes, durissimas,c0piosus lye faeces aliquot post parrum diebus aegrotant, ut: adeo scybala haec in flexu coli hepatico haerentia ibique aecumulata duis

filum cysticum aut etiam.choledochum comis primere videantUr.

14) Meconium , viscidaque materies liberum bilis essiugum in receus natis prohibet, icierumque producit.

302쪽

is Uateries biliosa in febribus biliosis non.

nunquam verum icterum , lapius tamen colorem faciei pallidum ex pallido virentem producit. Omnes morbi biliosi, dysenteria, febresque omnis generis autumnales huic ictero favent.1ω Morbi convulsivi, colica convulsiva, morbus hystericus, animi pathemata , praecipue ira & terror saepe teterum producunt, quatenus scilicet ductus biliarii spasmo constringuntur, bilisque in sanguinem urgeatur. 17 Obstaculum quodlibet in duodeno natum , bilisque liberum effluxum prohibens. Ita tumores.scirrhi , ossificationes vel in ipsis dilectibus, vel in duodeno vel in vinia existentes, pituitosa colluvies in primis viis. Vermes aut spasmum in ductibus biliosis excitantes, aut nido suo pituitoso exitum bilis

prohibentes. 18) Venena quaedam e. g. morsu8 Uipe. re, canis rabidi etiam aliorum animalium ra. didorum. Venena quaedam vegetat ilia e. g. staphysagria, item usus aquae stagnantis. is) Ηepatis exsaccati G. Ρatet, in hoc morbo uti in omni alio caussam, teterique speciem determinari debere. Sic in id ero a febre intermittente Orto, solventia, aperientiaque indicantur. Universum laudautur exigua: & frequenter repoti.

303쪽

tati rhei doses. Sapones, salia media , aquae se iteraneae, egranae, rohitschenses &c. Εκ-ercitium, frictio. Decoctum graminis , te-ragaei, cichorei. Serum lactis, In ictero gra-Vidarum enemata & copiosus cremoris tartari usus, item lubricantia ex oleo amygdalarum &C. Icterum neonatorum tollit syrup. cichor. cumrlleo ad unc. j. aqua parumper dilutus & in. tra 24 horas absumptus. Icterum feliciter eurat sepe infusum rhei frequenter & copiose assumptum. Subinde decoctum radicis heia lenae, marrubii albi. Decoctum fragariae, chelidon. major. cardui benedisti, centaurea. Solventissimum I minime praetiosum remessitim

rusticis parari potest in ictero, item incipiente hydrope post febres intermittentes se illenti ratione :R. Cinem in ordin. libr. j. Ηerhae marrub. alb. m. ij.

Vini albi libr. iij. aut mens. j. Stent in loco calido per xxiv. horas. Bibat quater per diem une, iij. aut unc. jU. iSie hydrops incipiat, aut sil sit magnus primarum viarum languor addi possunt baccae

juniperi contusae. Eadem ratione cum cineribus clavellat. ex sale tartari , vino albo, cortic. aurantior. Syrii p. de ab synth. silmaria.

cichoreo cum rheo solventia & egregia ape-

304쪽

294tia parari possunt. Refert Aelianus in historia animalium veteres cineres sarmentorum

ex aceto bibisse contra tumores splenis. Salmedium, quod inde exstirgit mitissimum, sol Ventissimunaque evadit. In curatione isteri egregiam & maxime prae leam observationem

legimus apud Baglivium, qui duos praecipue icteri species prohe ab se invicem dignoscendos esse ait dari enim asserit hos icteri eos, fibra stricta rigidaque, temperamento chole rico, macros, robustosque, in quibus bilis copiosa, acerrima, admodum tenuis peccat, utendum tepidis balneis, emollientibus, diluentibus internis, sero lactis , iisque quae etiam praedominans in solidis vitium corrigunt lae. duntur hinc roborantibus , amaricantibus aperientibusque paulo magia activis. Si vero uti in altera uteri specie contingit, bilis vi- . scida, amurcosa, & statum fibrarum torpidus laxusqne adsit, apperientia paulo sortiora locum habebunt. Alia adhuc id teri praecipua periodici caussa habetur in concretionibus calculosis, sive calculis vesicae sellete. Hujus icteri symptomata IV vo Sisisten egregie deis, scripsit ad β. sso. Nos bic paulo adcuratius de hac id eri caussa agemus, Calculus vesicae felleae , ab antiquis medicis ignorabatur, primo seculo iI6to ope anatome magis cultae

305쪽

detegebatur. Ad hosce ealculos praedisponit

aetas senilis, vita sedentaria, uti e. g. litteratorum, sexus sequior, victus ex farinosis, crassii , siccis. Abusus spirituosorum calculosa dispositio in renibus & vessica urinaria &podagra. Divisio desumitur a magnitudine, numero, laeVitate vel scabricie, a colore, inflammabilitate, frustra tenipta eorum solutio, ut in spiritibus acidis & urinόsis a CL Meh-nero. oleum tartari per deliquium cum iis in tenacem substantiam ope caloris abibat. Verum neu spiritui vini rectificatissimo, nee si, lutioni saponis parant. Disserunt a caleulis aliis in corpore humano reperiundis mate- ia biliosa, ex qua conflati sunt; ponderis υitate, inuammabilitate a calculis vero intestinalibus praecipue per hoc disserunt , quod calculi intestinales in aqua differunt, quod calculi intestinales in aqua projecti huic non

innatent, neque flammam concipiant . nec

etiam in pulverum redaeti bili cysticae similes sint, nullum praeterea degustati amariti ei semper excitent. In Comment. de reb. in med.&e. Vol. VII. p. L Si incommoda hypochon-driorum & ventriculi praecipue per aliquod tempus aegrum assii gant, tandem vero icterus iubsequitur doloreque sedato di arrhoea oriatur & calculi per ano excernantur gradatim

306쪽

evanescant, si hic paroxysmus lapius revertatur, de calculo selleo certos esse pos timus. In curando hoc morbo natura tape plurimum, ars parum potes: saepe enim per intervallaredit, & per omnem vitam affligit. Duplex curatio locum habet, scilicet in paroxysmo, &extra ejusdem. In par0Xysmo Viae, per quaScalculi transire debent, relaxandae sunt Venae sectioiae in homine plethorico. Decoctis emollientibus, lubricantibus eXalthea, malva, additis oleosis , cataplasmatibus, sotibus, semicupio , clysmatibus emollientibus & oleo sis , si vero inanes vomitus , quive calculos non promovent, & spastica ductuum convnlsio eo. rundem ulteriorem progressum prohibeant,snodyna & summe pacans optum exhibendum est. Si vero calculus in exitu haereat, & solis lubricantibus , emollientibus rei perfici non possit, ea adhibenda sunt, quae calculum excutiant, promoveant , id faciunt leniora purgantia ex classe solventium & antiphlogi.'nicorum, frictiones in hypochondrio dextro& in dorso versus partem affectam. Si vomitus non adsit, juvabit saepe vomitum excitare. EXtra parOXysmum calculorum solutio tentanda est, ' ulterior genesis Proecavenda. SO.lutio tentatur succo graminis . sero lactis, sapone vaneto, decocto r4dicum quinque ape-

307쪽

rienti lim, paretra prava , rubiae tinctorum. Ulterior genesis praecavetur aquis medicatis, salinis, naartialibus, motu frictione , equitatione, & victu accommodato.

Hydrops est praeternaturalis collectio humoris aquosi. serosi, pituitosi, sanguinolenti, purulenti, colore, Odore, & quantitate

varia.

Distinguitur in anafaream seu universa. lem & particularem . scilicet in hydropem capitis seu Ddrocephalum, Bdropem thecae spinae dorsi . huc spina bifida pertinet, lydrops oculi , ubi nimia humoris aquosi quantitas Oculum ingentis magnitudinis sauit, hydropem pectoris, rescites , Ddrops uteri , ovariorum, Θ-droce . In Dotides. In Ddropem frigidum& talidum sive quod idem est in lentum &

acutum.

Cougae sunt, sexus sequior, evacuariones sanguinis nimiae in partu, abortu, menstruis, nimia venae sectione in acuto morbo. Chlo. rosis. Frequentes intermittentes, inde icherus & hydrops. Abusus potuum tepidorum aquosorum, vini . spiritus vini. Diaeta ex

308쪽

' meris aquosis fructibus x vegetabilibus. Vita sedelitaria. Aqu e frigidae potus, si quando corpus aestuat. Suppressae evacuationes naenstruoruna haemorrhoiduin, lochiorum; scabies, achores &c. retropressi ; ulcere tibia,

rum intempestive clauisa. Dysenteria, & diu. turni alvi fluxus adstringentibus intena pessive curati. Phthisis , icterus . graviditas. Hepar scirrhosum. opificia quaedam, uti sartorum , panificorum, Variorum.que teXtorum.

Caussis proxima. 1) Glandularum & vasorrem lymphatico. rum obstructio, dilatatio , disruptio. et) Resorptio tenuiorum fluidorum impedita ob tumores scirrho sos aliosque hepatis, pulmonis, aliorumque viseerum, item vena- .rum compressio a tumoribus, aliisque caussis. 3) . Sanguinis crasis nimium rela cata &1olida debilitata, Hinc caussa proXima Omnium hydropum est diminuta resorptio vasorum, minorque imbibitio, quam vasoru ui exhalantium excretio. Symplomata cujuslibet hydropis sunt se. quentia. In an arca corpus pallidum, tu. midum, molle pastaceum, crΗrum tumor Vesperi major quam mane; at inuor tumor hy-do piorum mane & post somnum, quod vesperi gravitas, torpor, somneolentia, urina pau

309쪽

ca, subinde eruda, id est aquosa, pallida. Tumet scrotum, penis; sitis, dyspnoea, tuS- sis, pulsus debilis, citatus , sudores pauci. Ulcera pedum ex praegressa vesiculis, pustulisque. Heis duplex est, vel enim aqua in abdomine ipso continetur, vel in sacco peculia. ri, inde etiam hydrops saccatus appellatur. Adest tumor abdominis, dein & pedum, scrotis alvus pertinaX, urina pauca, subinde coloris exaltati, cum sedimento lateritio. Respiratio gravis in decubitu ob aquae pressionem versus diaphragma & pulmones. Umbilici proflantia. Febricula; superiorum partium emaciatio ; putredo aquarum stagnantium , inflammatio ab aquarum aerimonia,

gangraena, mors.

Aqua in ascite varia est, & consistentia.& colore. Subinde urinam aemulatur, subinde rubella est, item saeculenta, crasta, gluti nosse. Η drops sacratus diutius fertur, leviora symptomata sunt. Habitus corporis cetOroquin bonum & melior longe, quam in hydrope non saccato. At dissicilius curatur iaceatus hydrops. Hydrops s secatus subinde abit in abdominalem, tunc scilicet, quando saecus aquas con-

310쪽

tinens rumpitur. At hoe in casu Plerumque synespem patiuntur, quae aliquoties in veram mortem transit : ratio est, quia circulus sanguinis repente valide immutatur disrupto sacco . Huic caussae adscribi debet mors quorundam hydropicorum, qui cum bona ceteroquin silnitate a multis ' jam annis hydrope saecato laborarunt, &in aliquo exercitio corporis repente moriuntur.

Prognosis est: anasarea sive leucophlegmatica facilius curatur, quam alia hydropes. Ascitis curatio admodum incerta est, dependetque a caussa producente facilius vel di i lius tollanda. Vires bonae ceteroquin, &urina pallida, & appetitus visceruin integritatem indicant, & spem curationis faciunt. At, si scirriti tumoresque alii insolubiles morbum produxerint, si urina russa, si febricula adsit. dissicile morbi praegressi, oeconomia naturalis nimium dejecta, & pravus corporis habitus &c. spes est exigua. Curatur hydrops vel sponte sua, naturae solius adminiculo, Horrhoea , urinae pro uvio; vel disruptione cutis in Pedibus, vel

abdomine I vel viribus medicamentorum. Indicationes sunt primo caussas remotas

tot ere , quibus ablatis iape facile hydrops