Praelectiones in diversos morbos chronicos

291쪽

busdam in dysenteriis laudata de hae solum, serosa scilicet, intelligi debent.

Haemorrhoides dividuntur in apertas &elausas, et) in externas ct internas, 3) in δε- lentes & non dolenteΙ.Ρer haemorrhoides intelligulitur ea Vasa, quae circa ultimam intestini recti oram sita sunt; eae quae superiorem intestinis hujus partem perreptant, internae dicuntur, quae Uero infimum ejus limbum, aut etiam eXtimam circa anum oram occupant , externae appellantur. Vasa haec tam arteriosa quam & venofa sunt. Ubi intestinum rectum ossi sacro adhaeret ramulos accipit arteriosos ab arteria sacra ibique etiam correspondentes venas in Uenam sacram, eae dein in Venam cavam abeuntes. Cum vero idem intestinum rectum etiam mesocolo alligatur , inde arterias ines erat cas; Venasque correspondentes in mesentericam venam, indeque in venam portae abeuntes recipit. Vasa haec a mesocolo ad intestinum rectum tendentia tortuoso admodum ductu, &admodum gracilia per intestinum rectum reptant. Circulus sanguinis per venas has obdi-

292쪽

distas rationes, tum etiam, qliod sanguis contra propriam gravitatem ascendere debeat, nullisque venarum valvulis, quae in systemate venoso venae portatam desunt , in suo ascensu juvetur, dissicilis redditur. Inde sanguinis remora hinc inde facta venarum variis in locis praeter naturales dilatationes, sive varices fiunt, quas haemorrhoides, Me tubercula haemorrhoidatia appellant. Cum intestinum rectum in viris vesicae

urinariae & vesiculis seminalibus, in sceminis

vero cum uteri vagitast per communes utrimque arterias venasque jungatur, patet

Ia vasa haemorrhoidalia venosa ab inteonino recto ad vesicam vel uteri vaginam tendentia, eodem modo & ex iisdem rationibussa, lassa fieri posse. Hinc oritur idea loemoν- hoidum vesicae, & vaginae uteri ; quae etiam

in dolentes, ac non dolentes , suentes vel clauis,

fas distinguuntur. Inde , a ruptis videlicet vesicae, vel vaginae haemorrhoidibus , peculiaris vel mictus cruentus, vel haemorrhaginuteri species oritur, probe dignoscenda. α) Colligitur, non omnum fiuvum sanguinis per alvum dici debere haemorrhoidalem; si enim arteriae sacrae ramuli, vel 9 arteriae me feraicae extremitates sanguinem fundunt.

293쪽

fluxus talis ad alias species, aliis in locis eκ-plicatia, referri debent. 3b Si vente hae haemorrhoidales ubi altius ascenderint, aut aliae cum iis communi. cantes, superiora intestina, vel & ventriculum perreptantes varicosae fiant, Orietur prima species morbi nigri Hippocratis, sive bilis atra veterum, qui morbns a morbo haemorrhoidali solo suo situ altiore distinguitur. Cat4 haemorrhoidum variae , quas inmter praecipuo sequentes sunt. I) Plethora, hinc sceminae quaedam laute viventes omni mense praeter copiosa menstrua insignem sanguinis quantitatem per venas haemorrhoidales emittunt. Sunt & viri laxioris, mollisque habitus, succo pleni, qui eandem evacuationem saepius absque peculia, ri incommodo & cum levamine patiuntur. et Plethora temporaria , live sanguinis rarefactio per potus spirituosos, balnea cali da, exercitatione corporis nimia, equitando

diu ambulAndo &c. inducta. 3) Plethora topica sive particularis systematis venosi in abdomine , si sanguis illuc

copiosius determinatur cibis acribus, aromaticisque, aut si cireulus sanguinis per sistema Venae portarnm , reddatur tardior, diuturna stasione , corpore erecto, vita sedentarias

294쪽

284rla , uti ita litteratis, Deminis, & peculiariter in quibusdam opificibus, ae sirtificibus, qui corpore antrorsum inclinqto laborant. 4b Alvus dissiuilis laboriosa haemorrhoides facit, si seilicet intestinum rectum circa scybala indurata arcte stringatur, sanguinis reditus per venas haemorrhoidales intercipitur, stagnat, & tubercula varicosa facit. s) Purgantia acria, salina, frequenter adhibita majorem ad venas haemorrhoidales sanguinis assiuxum caus aiat & dispositionem

lite morrhoidalem inducunt. Idem faciunt prae- primis aloetica. Item omnia ea medicamenta, quae foeminis menses vi sua emenagoga

cient. Flores sulphuris interne sumpti. 6 Graviditas: plurimae gravidae haemor, qrhoidibus infestantur circa posteriores graviditatis menses, quando scilicet uterus distentus intestanum rectum , ejusque venas comprimit & sanguinis per eos refluxum prohibet ; ex eadem caussa harmorrhoides vaginae. itemque labiorum pudendi eodem graviditatis tempore persaepe observantur; idem quoque

ab utero gravido, natum Obstaculum refluentem ab artubus inferioribus sanguinem urget, unde crura gravidarum Varicosa redduntur.

7) Mens miorum fluxus impeditus ob viistium uteri topicum, praesente sanguinis sum

295쪽

cienti copia, nisuque versus uterinum systema ; contingit enim, ut nilnia fibrarum uterinarum rigiditas, aut aliud vitium uteri Organicum sanguinem menstruum non transmittat. Unde is ob vasorum communionem ad

vasa intestini recti regurgitans haemorrhoides subinde fluentes facit. 8b Tumores in abdomine qualescunque

vasa venosa comprimentes reditumque san- guinis remorantes.

9) Sanguis atrabitarius, sive spissus in systemate venae portarum haerens, & tardius motus , ascendenti per vasa harmorrhoidalia sun-guini remoram ponit, unde dein eorum varices nasci debent.1 Ο Ηepar calculosum, scirrho sum, eX- siccatum & quacunque demum ratione Obstructum , transitum sanguinis per ramos venae portarum dissiciliorem reddens , ex ratione supra allata haemorrhoides producit. II 'Laxitas vasorum haemorrhoidaliusn& aquosa humorum dispositio caussa haemorrhoidum nonnunquam est. Iab Critica evacuatio in morbis aeutis nonnunquam fluxu haemorrhoidum perficitur. Stomata alio loco enarravimus , ubi febrim liaemorriloidalem descripsimus.

296쪽

Cura pro varietate causae variat. Hi ne

in plethoricis venae sectio in braehio, diaeta

vegetabilis, exercitium moderatum incommoda haemori lioidalia facile avertit. Si ab alvo difficili oriantur, ea proderunt, quae alvum lubricant & humectant, manua , c8ssa , tantarindi. Item quibusdam alvum facilitat mel,

aut butyrum mane comestum.

Si a vasorum laxitate, dispositionem humorum tenui & aquosa fluxus haemorriloidii npendeat, roborantibus Opus erit; mirobola. ni & rheum, imprimis tostum interpa hiantia vascula adducit , roboratque. Vitia hopatis, quae haemorrhoidum causse sunt frequenter', appropriatis remediis corrigenda. Si graviditas, plet hora topica vasorum abdominis , itemque , si morbus niger Hippocratis evacuationem per ipsas venas haemorriloida. les exigat, id fiat primo medicamentis inter. nis, praecipue lenioribus purgantibus salinis; magnesia nitri hunc in finem celebratur, quae drachmae pondere semel, bis ve per diem exhibetur, per aliquot dies continuand , Huiualiqui addunt gr. H. X. X v. flores sulphuris. Aloe , eκiguis dosibus data venas haemorrhoidales disponit, ut crepent sangliinemque fundant ; verum cautissime adhibenda sunt aloetica, eum omnes alias sanguiuis evacuationes,

297쪽

inducto humorum Orgasmo , ex aequo

citent. Hinc viris raro aloe exhibendum.

Plethoricis vero & phlogistiuis nunquam. Prava admodum est illos in consuetudo, qui laepius hesterni prandii, coenaeque re liquias, pi-lulis aloeticis per alvum exturbare coniue Uerunt. ciuibus iiseeue interna remedia, ut plerumque contingit, ob timendum humorum Orgasmum praescribi nequeunt, his proderit hirudo. Verum si tubercula magna sint, &cum sanguine grumos, caerulesunni, hirudo nil, aut parum levaminis Afferet. Melius aatem in tali casu discisso per medium mediun- te lanceola tuberculo grumus sangui iris ercimitur, quo sublata evaeuatio ad libitum fieri potei'. ui assumpta v. g. magnesia nitri, aut alio stimulo salino, & leviter purgante vasa haemorrhoidalia ad disruptionem sollicitatu, voti sui citius compotes erunt . si sel. lae perforatae, cui aqua calida imposita fuerit, insideant, & vaporem aquae eniollientissmum ad tumentia tubercula admittant. Ceterum magni momenti est tuberculorum haemorrho dalium inflammstorum, dolentiumque tracta. tio , quam hic paulo accuratius persequemur. Tu herculum haemorrhoidale inflammatum nunquam ad suppurationem perducendum erit, cum suppurario ibi loci excitata ob copiosa inpin-

298쪽

pinguedinem longissinae , & admodum profunde serpere soleat, & canales tortuosos,

anique fistulam lape producat. Hinc emollientia , fotusque varii a hibendi, donec tensio, dolorque illipareat, & demum lenissimis repellentibus, qualia scilicet in inflammatione

adhibentur , absblvenda curatio est. ctuamdiu inflammatio durat, nec hirudine, nec lanceola locus inflammatus tentetur , ne factoloei inflammati vulnere molesta suppuratio, indeque ani fistula oriatur. . Nihilominus egregius habetur essectus , si penes tuberculum inflammatum, attamen in parte non inflammata hirudo adplicatur , quae venae sectionis topice ad topicas inflammationes jam a Bagliolo adeo laudatae vicem supplebit. Notandum pariter , pessimo abusu adstringentiis , suturni. na &e. adhiberi, quam diu tensio , dolorque tuberculi urget. Nam gangraena pessima, aut scirrhoia durities inde nascitur. Ρatet origo

fistularum ani , quam etiam Ortam vidimus, dum chirurgus imperitus tuberculum haemoris

rhoidale forfice abscinderet, quod tamen per medium mediate lanceola dividi debuisset. Inde autem nata suppuratio est, ct indurabilis fistula. In morbo nigro Hippocratis item in sputo sanguinis, in cardialgia, a plethora ven. triculi, prodest evacuatio per lLemor rhoides. ICTE-

299쪽

Icterus seu morbus regius, arquatus, est color tunicae albugineae icutiaque praeter naturam flavus vel nigricans.

Signa b Omptosnata sunt, color luteus in albuginea, reliquove corpore, imo in ipsis

cartilaginibus & ossibus. Urina crocea, tingens , cum sedimento saepe lateritio. Foeues gryleae, alvus tardior, pigritia, animi languor, Vittis Obscurior, at raro admodum Objehtoruin apparens flavedo. Ρruritus & ariditiis cutis. Stractura, gravitas & tentio hypochou. drii dextri, incommoda ventriculi, intestinorumque. Sudores dissiciles. Lae & suli vararo amara aut tincta, & non nisi in morbo

inveterato.

, Causi sunt: I Bilis hepati ea regii rgitans ob qualecumque impedimentum ejus liberum emugum impediens. Si sola haec bilis hepatica tete rum faciat, color cutis erit minus flavescens, sed potius ex pallido flavus. Alvus colora. ita. Urina minus tincta. ab .Bilis cystica regurgitans, quo in casti cutis & urina magis flavescunt. Alyus minus tincta.

300쪽

hibita tetenim facit cito increscelitem , eum alvo tardistima alba, urina maxime tincta.

4) Bilis inspissuta, viscidaque, & essiuere haud valens in sedentariis. s) Materia atrabitaria ad hepar delata, idque obstruens. 6) Scirrhi & tubercula varii generis in hepate nata, item abscessus & vomicae hepa. tia clatisse. ι ) Inflammatio hepatis. 8 Ρlethora unde icterus psethorius memmanni, circulatio enim sanguinis per hepar aliunde tardius a plethora totius corporis magis adhuc retardatur , suffocaturque. Idem contingit post evacuationes consuetas suppressas. Hinc patet ratio quare nonnunqrrim icterus sola venae sectione irritis omnibus aliis

fuerit curatus.

99 Μateria critica ad hepar delata, ibique paulisper morata brevi tamen postea e corpore eliminanda molimine critico inerum facit, de quo Hippocrates ait Seet. IV. Aph. 64. Quibus in febribus die septimo , aut nono , aut decimo quarto icterus oboritur. bonum: