Pyretologiae practicae tentamen

31쪽

vescentem, plumbeam; serum viride, flave scens. Mens durante exacerbatione turbata; universim in biliosis plus turbatur, quam in

inflammatoriis. Dolor artuum, lumborum. Exitus. I erminat .aevacuatione. V mitu , diarrhaea, cholera; spontaneis, levantibuS.

Benigna resolutione , materia pauca,

non acri, potu apto enervata.

Metas i. Ad caPut, apopleXias, phrenitides inde lethales vidimus; ad Ocα- DS, cataractas, amauros es subitaneas ; ad glandulas parotide3 , bubones; ad cutim, erysipelas, petechias, miliaria; ad pulmo neS , Peripneumonias, pleuritides. In malignam insummatoriam, si cortice Peruviano, camphora, vino, vesicantibus tractata fuerit. In malignam putridam, si venaesect., antiphlogisticis eam simus dgressi; his enim vires debilitantur, saburra resorbetur: aut, si salutare emeticum indicatum neglectum est, ct purgantia exhibita fuere, quibus materies longo tractu intestinorum circumducta, resorpta est. In nervUam lentam, adu summa debilitate , emeticis frequentioribus , aut nimia sanguinis evacuatione, inducta.

32쪽

in sanitatem apta medela. Cura. Fomes potu aquoso , mellito, saponaceo, acescente, salino solvendus est; dein apto remedio , apta via, apto tempo

Solventia raro ultra 24 horas eXhibentur, dein evacuanS , ct quidem A. Emeticum; nulla inflammatione gravi praesente, praemissis solventibus; nis1 ipse

AEger materiam mobilem turgentem sentiat,& vomitus spontanei levantes adlint: materia sursum turgente ; quod non omnis lingua inpura, sed simul sapor depravatus, gravatus ventriculuS, cardialgia, nausea, ructus, anXietas, vertigo, salivae scaturigo insolita, docebunt. In robustis plethoricis venaesectio praemittenda. Post eXacerbationememeticum dandum, quia haec sudoribus finitur multum eX materia morbosa eliminantibus, quos emeti eum Promovet. Doses emeticorum. Debilioribus Infantibus ipecacuantia aut sola, aut cum ΟXymelle squillitico; Robustiores emeto - catharticum ex ipecaeuantia & tartaro emetico.

Qui dissicilius vomunt, ct mente laborant, illis solus tartarus emeticus majori dosi erit exhibendus. Vidimus hunc commode in

phrem

33쪽

phrenitide biliosa ad s, 6, 7 gr. pro dosi

exhibitum. Minor emetici dosis vicem remedii alterantis, calefacientis subit. In no- socomio praetico Adultis pro dosi ipecacuan- hae Bij. tart. emet. gr. J. eXhibentur. Non statim ab emetico adsumto aquosa ingerenda

sunt; vis enim ejus enervabitur, aut in PurganS convertetur; tum es melius aqua tepida, quam thea aromatica, aut juscula carnium, Potantur.

tantam emeticum susscit, initio morbi, corpore praeparato, febri insigniter post hoe mitigata: constans est observatio, Viros rarius repetita emesi indigere; rarius Iuniores robustiores; rarius & Sanissimos antea. In his praemissa venaeseel. , solventibus, nostrum emeto - catharticum gravissimas biliosas febres illico jugulavit. Restans levis amaror aut febricula , nec etiani restantes linguae sordes, quae saepe ad plenam usque AEgri sanitatem observantur, & a repetito emetico adeo non tolluntur; quin potius augeantur, non indicat emeticum : curantur solventibus, eccoproticis, amaris. Suffciet quoque unum emeticum febri acutiori, elatiori & parox

ano majori.

Nepetita emeis opus est , ubi AEger femina , quae florem aetatis superavit; si febris

34쪽

non repente sed latenter, multis septimanis ante, AEgram adgressa fuit ; si materies non sit bilis viridis, aeruginosa, sed naucus biliosus, tenax, in fila ductilis. Si frequentior

emessis requiratur, non omni die repetatur, sed intercalares dies intercedant, quibus corpus & materies ad emesim disponi possint.

Contraindicant emeticum. AEtas tenera

juxta Aliquos. Sed nulla aetas facilius hoc fert, quam tenera : nonne saepissime, facillime sponte vomunt 8 Possumus & debemus Infantibus emetica dare. Graviditas aeque non prohibet, si ejus necessitas summa indicatio vitalis urgeat : nonne Gravidae saepe vomunt sponte 8 Suadent gravissimi Aucto. res ut uni emetici in Gravidis, febre bilio

1 a valde accensa : materia sursum turgente ad abortum praecavendum : major enim metus est abortus futuri , saburra relicta , febri magis accensa, aut plane putrida reddita. Idem de Puerperis menstruantibus notamus; dandum his erit necessitate urgente, quia a febri liberat. Hernia non semper contrain dicat emeticum, ea tamen cum cautela, ut

brachierio firmentur prius. Phthisis, datur species phthiseos, ubi Angli emeticum dedere. Haemoptoe ; dantur haemorrhagiae biliosae,

35쪽

morrhagiarum species emeticum dontraindicant. Diarrhaea spontanea, saburratis, provecta, emetico augetur , quia in purgans convertitur ; si tamen indicatum sit , tum prius ingeratur potus acescens, absque sale& melle , ut hoc alvus subflaminetur, dein emeticum. Rarius licebit opto prius alvum

sistere. B. Purgans. Materie deorsum turgente, in infimo ventre sita, sponte inferiora Petente, per diarrhaeam levantem, borbo-rygmis praesentibus. Non tamen jalapa, scammoneo aut eorum resinis purgabis ; sed Purgante mannato, cassato, tamarindinato, salino - medio. 'b Frequentes febres biliosae purgantibus exacerbantur, convertunturque in putridas ; ratio fuit, quia materia sursunt turgebat, &emetico ejici debuisset , purgante vero circumducta , resorpta ut plurimum fuit. Inde factum , ut BALLONIUs sexies purgaverit, nihilque id juverit, unum vero emeticum auxilium adtulerit.

C. Cura con maioria in Biliosis nun. . quam negligenda est; perficitur amaris, stomachicis, vino.

36쪽

nc FEBRIS PITUITOSA.

S non mia : Lenta ob tardum decur- lana ; pituitosa ob causam praebentem pituitam. Nervosa ob adsectos nervos. Febris chlorotica , leu Ophlwmatica , verminosa, ob nidum vermium pituitosum : ni intestina rosione inflammata sint. Causa r lentor humorum pituitosus, mucosus, in primis & secundis viis sedem lia.

bens ; omnes causae leui Ophlegmatiae. ΘΠ tomata, quibus ab aliis febribus dis- fert : calor minor; pulsus debilior, tardior naturali ; aut ad hunc proXime accedensῆ pro gressus tardior ; ad multas saepe septima sproducitur, saepe centesimum diem superat. Typus continuus sine exacerbationibus. Lingua ad sensum pura, glabra tamen ; ct muco ductili, tenaci, obsita ; dentes sordidi mucosi; sopor, delirium taciturnum , placidum ; lamitolentia summa, tranquillitas animi, adlaphoria stupida. Exitus e Solvitur vomitu spontaneo, pauco ; morbo declinante orto; miliaribus albis, sudoribus &c. Prognoss; periculosior quani inflammatoria ct biliosa est, ob adfectos nervos,

vires

37쪽

vires vitae dejectas. Bonus eventus praedicitur, si, provecta jam, non in pejus ruat. Cura ; Diversa est ratione complicationis & pituitae primarum viarum. Totum in eo consistere videtur, ut in provecta vires vitae auctae serventur. Initio solventia, sa-Pon cea, e vegetabili regno inprimis petita ;dein, absente inflammatione, remedia alterantia, resolventia, labemetica dentur. Princeps remedium sunt flores amicae. Praeterea spiritus volatiles, radices stimulantes, incidentes, salia semivolatilia, vesicantia, camphora &α

His omnibus enarratis toto coelo a prioribus& subsequentibus cardinalibus differt : ergo est febris sui generis specifica, consequenter cardinalis.

FEBRIS PUTRIDA.

Dei itio vix ulla dari potest ; quiae symptomata vaga habet i quia non sui gene-C a ris

38쪽

ris specificum typum habet, sed diversa plurinauna, aut minimum varie modificata; quia demum essentiam ejus ignoramus. Aliqui putredinem adsumunt Perfectam, qua animalia destruantur, hinc totius dissolutionem ; seu ut causam, seu ut effectum. Alii incipientem tantum Putredinem; sed hanc putredinem, vivente corpore, ad esse, vix demonstratur.

Alii sanguinem dissolutum credunt ; sed

experimenta Cel. HAENII contrarium demonstrare videbantur.

Alii fomitem putridum in abdominerentem ; sed dantur febres putridae absque saburra manifesta. ii fomitem putridum in sanguine. Alii aloalescentiam dicunt humorum, seu extricationem salium. Est ergo degeneratio non explicanda sanguinis, innominata ; diversissima ab invicem in diversis putridis , aut varie modificatis.

Diversitatem, aut diversam modificationem , febrium putridarum inter se probamus ex diversissimis methodis curandi , Feliciter adhibitis. Alii ven. seel. methodo antiphlogistica, Alii emeticis purgantibus, Alii cortice peruviano, Alii camphora, serpentaria,

arnica,

39쪽

-37 amica, vesicantibus Alii acidorum mineralium largissimis dosibus , putridas curarunt. Quomodo jam hae diversae indicationes, haee diversa medicamina s1bi obposita. in una ea- denaque specifica febri locum habuissent ; ct quis tamen audebit - felicitatem curae GLIIAEN11, SYDANHAΜΙ, HUXΗΑΜI, TIS- SOTI, GRANT 11 Aliorumque diversissimae, negare 3 Quivis horum aliam febrim putri-

clam curandam habuit, indole aut modificatione diversam, nomine eamdem; quam suamethodo sanavit. Nullum ergo dabitur remedium specificum, cuique febri putridae adaptandum. Diυiso. Ima a loco. Nautica ris*comialis, carcerum ; ava Americanorum ;Hungarica. Haec divisio non est practica, locus enim Medicum in sanando non diriget, sed natura febris. da ab exanthemate vel praesente vel absente. Hinc petechialis, vel Veterum pe- techisans. Μiliaris, scarlatinosa, variolosa putrida, ervsipelatosa &c. stia a loco smul a ecto ; hinc angina, pleuritis, peripneumonia, dysenteria, malignae putridae. 4ta Practica Medicum dirigere valens, a complicatione. Complicatur putrida cum

40쪽

inflammatione e. g. hyeme, sero autumno, calido regimine adhibito, in Flethoricis, Robustis ; haecque erit putrida infammatoria ; cum saburra primarum viarum, eritque putrida saburratis , quam SYDENHAΜUssub febris novae titulo descripsit. Si saburra sit bilis acris , -erit putrida biliosia ; cum variolis a pure resorpto , erit variolosa Putrida ; cum morbillis aestivalibus, est putrida morbillosa cum pituita erit putrida lenta; cum vulneribus est Putrida Vulneratorum. Causae r morbi praegressi febriles cardinales, biliosi gastrici maxime ; vel calidis

aut venaesectionibus nimiis male tractati, vel tempore reconvalescentiae in diaeta peccato conmista ; longa cura antivenerea, mercu rialis ; moeror diuturnus, frequens iracundia, turbans systemabiliferum 9 gastricum; aestuosum, calidum clima ; vapores aquarum stagnantium: inde loca quaedam Italiae aliarumque regionum variarum, uti optime exposuit OL L1ND, funeribus ex febri putrida multis notantur, atmosphaera carcerum, cryptarum , nolaeomiorum, templorum, in quibus recondita multa cadavera : inde Reconvalescentes ex putridis, Irritabiles nimium, atmosphaeram templorum non ferunt. Alimenta mere carnea, inprimis eX carnibus non