Phoivos: Epimēnios syngraphē peri dēmosias hygieias, tēs oikogeneiakēs ...

651쪽

ΤΗΣ ΔΗΜΟΣΙΑΣ ΥΓΙΕΙΑΣ

Ηερ λοημ.ικῶ Vόσω . Ἐνδημικαὶ νόσος καλεῖται ἐκείνη, τις ως - τὸ χε στον πικρατει ἔν τινι τόπν, καὶ τὸ μεν ἀναφαινεται περισ-αότερον, τε δὲ λιγώτeρον. α κυριώτερα αιτια της πάρξεως τοιούτων νοσων εἰσὶ διαρκης γρασία της ατμοσφαέρας ἐκ λιμνῶν, ποταμῶν, τὰ λώδη μιάσματα, η ποιοτης του υδατος, ἡ ποιότης της γῆς, α συνηθεις τροφαί, Ἀκάθαρτος βιος κλTr. Osto ἔλη η ἐλώδεις τόποι κεῖ νδημικῶς ἐπιγκρατῶ καὶ διαλείστων πυρετός ἐν τῆ ἐπαρχία Καλαβρύτων χωρέου τινος οἰ κάτοικοι πάσχουσιν ἐξ εντεροκήλης νεκεν του ὁδα- τος του τόπου ἐκεινου 'E 'Eλβετία πικρατεῖ ἡ βρογχοκη- λη, ν Νορβιγέρ, υλανδι κλπ ἐπικρατουσί τινα δερματικα πάθη, τοι ἡ Φώρα, ὁ λιχην, λψωρίασις, ἡ λέπρα, κλπ.ειότι τρέφονται κατὰ μέγα μέρος ἐκ της αλιειας ἰχθύων via νουσι τ ελαιον ' λάδι της Μουρουνας , ἀντὶ οἴνου ἡ ρακὴς Καὶ παρ μῖν εἰς σου τόπους γίνεται μεγάλη χρῆσις προς τροφὰς του λαιον, κεῖ ἐπικρατουσιν ἐξανθηματικὰ νοσηματα, ἴτω ἔχει ν τῆ ἐλαιοφυρω Μιτυλήνη ἔν τισι νω-

652쪽

ρίοις Καὶ αὐτο τ ῶς ἰατρικον λαμβανόμeνον παρ μῖν λάδι τῆς μωρούνας ἐτm,φέρει, δυσπεψέας καὶ ἐξανθηματικας διαθέσεις. Ολαι σχεδον αὐενδημικαὶ νόσοι καταστρέφονται εὰν ταἀρχικὰ αἴτια ἀρθῶσι Πολλὰ τούτων αἴρονται και ἐξαφανίζονται διὰ των ργων της δημοσίας ὁ γιεέας Η κα λιερ νεια των ἐλωδῶν γαιων η ρυξις χανδάκων εις τὰς τελματώδεις γαίας, ὁ περιορισμος των ποταμων καὶ λιμνων, ἡ καθαριοτης των όδων των τροφων των δάτων, κλπ εἰσὶν εργα της δημοσίας γιείας. O Ἐμπεδοκλῆς το πάλαι ἴνα ἀπαλλάξη την Σελινοὐνταε των λῶν, ξ ων καὶ ὁσοι πεγi γνοντο, καὶ αἰ ἔγκυοι γυναῖκες τεκον προωως, κατεσκεύασε χάνδακας, καὶ πριμτα δατα ει τον ποταμον Σελινουντος. Ai ενδημικαὶ νόσοι καθιστῶσι καχεκτικούς τους κατοίκους, ὀλίγον αντέχοντας ἐς τὰς εργασέας, και ὀλίγον εργαζομένους, διόπερ καὶ πτωχούς. 'Επαρατυρήθη οτι δύο ' τριων τοιούτων ἀνθρώπων η εργασέα ἰσοδυναμεῖ με την ἐργασέανενος κατοέκου- τόπωύγιεῖ Oi τοιουτοι ἀποθνησκουσι προ - μως, ο μεν πρὸ της βικῆς λικίας, ι δὲ πρὸ του γηρατος διότι παρ' αὐτοῖς ἡ ζωικη δύναμις εῖνε μακρἀ- 'Ενίοτε καθίστανται αἱ πιδημικαι νόσοι ις ενδημικά ς' οτα ροράσωσι διότι καὶ αἰ επιδημιαι χουσι τὰν λικίας των ,οτως θεωρεῖταιἈτι ὁ κακοηθης πυρετες, oςτις εῖν νόσος ενδημμη, ω λεόφανον επιδημικῆς αρχαιοτατης χολέρας Η εὐλογέα δη κατέστη νδημικη νόσος το πρὶν ουσα τρομερμκαὶ ὀλεθρία ἐπιδημία, σαύτως καὶ - κοκκινη, - ρ κ=o, τλττ αῖτινες νυπάρχουσι ἐν τω τόπω καὶ θάπτονται ἐνέοτε

ἐξ τμοσφαιρικης δέας διαθέσεως.

Π γνωστὸν οἰ-ρχαῖοι εἶχον του ποδας εν ταῖς Oiκέαις καὶ ε ταν πόλει γυμνούς, συνηθισμένους ' ἀντέχωσιν εἐς τοψῖχος καὶ ις την γρασίαν. ια τουτο καὶ ὀλιγόμερον -- σταντο τότε την ποδάγραν τα κεφαλαλγίας, και αλλατινα πάθη Ῥωμαιοι Ῥοτεχειρίζοντα τα ἐνδύματα των πο-

653쪽

δῶν, τα ο ποῖα νόμαζον Κάλτια υποδημάτι,αλως οὐτ ἀνα-- ει ὁ Πλούταρχος ἐν τω βέω o Aiμιλέου Παύλου. ἰPωμαῖοι ναγκάζοντο προς τοιαύτην χρῆσιν ἔνεκεν τῆς ψυ- tροτητος κ ὶ γρότητος του κλίμαρος αυτῶν. Ἐκ τωνῬωμαίων παρέλαβον την χρῆσιν των καλτίων καλτζίων καὶ τ αλλα θνη, καὶ ol Ελληνες ταν ὐποδουλώθησαν. T κάλτια χρη μεύουσιν επωφελῶς προς ἀπορρόφησιν του δρῶτος των ποδων, ςτις παράγεται πολύς ταν ὁ πους φέρη καὶ ὐποδήματα ποδύματα - διότι λυγρασέα του ἐδρῶ- τος μένει περιωρισμένη, καὶ επιφέρει ἐρεθισμούς του πέλ- ματος τῆς πατούσας καὶ ἀποφορα δυσώδη Λιὰ Οὐτ κα- λον εῖν τα ποδήματα να μην χωσι πολύ περιωριασμένοντον πόδα, ἀλλὰ να εχωσι πόρου τινὰς προς ἐξάτμισιν της ὐγρασίας. Ἐπειδη ὁ πολιτισμος ἀπαιτεῖ πάντες α φυρωσι ποδήματα παπούτζια , ἐξ id περιορίζεται ὁ ποὐ καὶ αὐξεται ἔκκρισις της ἀδήλου διαπνοῆς, διότι διατηρεῖται θερμότερον του δέοντος ὁ ποὐς, καλόν εστιν καστος α φορὴ καὶ κάλ-τζια βαμβακερὰ το θερος καὶ ι δυνατον καὶ τον χειμωνα, καθ' o προς πλείονα θερμότητα δύναται να φέρι μαλλινας ἀλλὰ, ἀλλάζωνται αὐται συνεχως να μ' κοραίνυνται κτης γρ HGς. Υγιέστερος σεται λμη φέρων μαλλίνας κάλτζας ητοιτζουρί πια .

πολύ σφιγκτον επιφέρει βλάβην διότι πιεζει τὰς φλέβας καὶ επιγίγνεται διατάραξις κατα της γιείας. o μετριον δέσιμον οὐχὶ δὲ πολυ φηλὰ ὐπερ την κνήμην, ενισχύει τους μυς αὐτῆς, καὶ ποιεῖ τους πόδας σχυροτερους, καὶ μαλλον αν-

τεχοντας.

654쪽

-- τῆ γιειμε o σῶμα στηρίζεται πὶ της προστηθιδος του ποδος καὶ οὐχὶ κυρίως επὶ τu πτἐρνας, ἡ φύσις ὐπαγορενει. Ἀπους συνθλίβεται εντος - στενοῖ του τοιούτου et δή- ματος, ο δάκτυλοι μεταβάλλουσι θέσιν συμπιεζομενοι, μεταβαλλουσι σχ'μα, παράγονται τύλοι καλοι , η προσήκουσα κυκλοφορέα του αγατος ἔμ ποδίζηται, καὶ επιγέγνονται κεφαλαλγία, σκοτοδυνία, ἀνορεξία, καὶ καχεξία. ο σχημα της κνημης ἀλλοιοῖται, καὶ ὁ ποῖς καθέσταται αχαρις. Η στάσις του σώματος γένεται κακόζηλος, καὶ το βάδισμα δυσχερὸς καὶ ἀτερπές. Τὰ τοιαυτα ἀποτελέσματα καθιστανται δεινοτερα εἰς τὰ κοράσια, προ α ἐχιφέρουσι καὶ δυσανάλογον ἀνάπτυξιν

του σώματος. Κανομως ὁ ἐπάρατος συρμός, και το παράλογον πνευματου νεωτερισμου ποχρεουσι τ γυναικεῖον ψύλον προς την τυφλην παραδοχην του συρμου.

κολάτας, τὴν οποιαν σχεδον πάντες θεωροῖσιν - σημαντι- κον θρετροικον καὶ δυναμοτικον ποτόν. Ο πως δυναται Ἀκα-στος α ἐκτιμήση την ἀξίαν τῆς χρήσεως τούτου πρέπει ναγνωρίζη π τὶ συνέσταται καὶ πως κατασκευάζεται αύτη. -καλη καὶ γνησέα σεκολάτα γινεται κ καλων σπόρων τῆς Κακαως, τοι του-- ά o v τῆς Μαρτινιας, καὶ ἐκ ζαχάρου - σπόροι του κακάου-κΦλουδισμένοι φριγονται μα--

καφὸς παρ ἡμῖν, προστίθεται ἴσον ποσον πετριμμένης tαχάρου καὶ αναμιγνύονται ζυμούμενα πλῶς πως αποπε- λεσθῆ μάζα καλή, ἔνθα προστίθεται καὶ ποσόν τι βάμματος βανιλλίας Ἀλλου αρώματος προς παροχὴν ευωδίας τεθε-

καὶ ζαχάρου, ὁ δὲ πόνων ταύτην πίνει κόνιν κακάου μετὰ ζαχάρου κο ουδὲν πλέον.

655쪽

-- To κακάον εμπεριεχει πολλην λιπαρὰν βουτυρώδ' φυτι-κη ύλην, τις συντελεῖ προς αύξησιν της θερμότητος του σώματος, ἐπομένως χρησιμεύει εις τοὐς κατοίκους των Φυ- χρων κλιμάτων Κιν δυσπεπτον καὶ ἀπαιτεῖ στομαχον ἰσχυρόν, οῖον χουσι οἰ κάτοικοι, των ψυχρων 'oπων οὐδεμέαν θρεπτικην ἴλην ἔχουσιν. Τούτων Ουτως ἐχόντων η σεκολά , οὐδόλως χρησιμεύει εἰς τὰ θερμὰ κλίματα, νθα οἱ κάτοικοι δὸν ἔχουσι ανάγκην διαθερμάνσεως του σώματος, ἴτε χουσι στὀμαχον ἐσχυρόν διά τουτο οἱ πίνοντες παρ' ἡμῖν σεκολάταν αισθάνονται

βάρος εν ν στομάχω κά ἀνορεξίαν προς φαγητόν. Ηἰνωσις της σοκολάτας μετὰ καφ εν ἄρα πόσεως, μετὰ γάλακτος ἐπιβαρύνει ετ μαλλον τὴν δυσπεψίαν Ἀκτος

τινῶν στομάχων ἀνεχομένων το ποτον τοὐτ ερ διοσυγκρασίας διιτι πολλοὶ στόμαχοι ανέχονται καὶ καλῶς χωνεύουσι τὰς μαλλον δυσπέπτους τροφάς, μὴ ἀνεχόμενοι τὰς μαλλον

οχι θρομβώδη μέρη χρῶμα φαιον βαθύ μασσωμένη δὲ ἀ

τήκεται ὁλοσχερῶς ἐν τω στόματι.

Προς χρῆσιν κόψον διὰ της χειρος ἔν τμῆμα ταύτης εἰς μικρὰ τεμάχια, χωρὶς νὰ το τρέψ' φνὰ τὸ πιέσης διοτι βλά-

πτεται ἡ ποιότης καὶ παρεχει, γευσιν ἄνοστοπι τὸ ποσον πρέπει ὰ νε εω ι δράμια, θέσον τουτ εντος κυπελλου

κούπας καὶ ἐπιχυσον μικρὸν ποσον δατος η γάλακτος, καὶ ανακάτων διὰ σπάθης ξυλίνης μ οδ διαλυθῆ εντελῶς -

656쪽

περιπτώσει εἶν ἀνάγκη ἔπως παλείφωνται λιπαραὶ λαι ἐμβρέγχονται δια ψυχρολύδατος και δι'ελαφρα πιέσεως καὶ eiσαγοντα εντος 'Aλλα τοὐτο ὐδόλως ἀρκεῖ διοτι κατὰ πα- σαν φόδευσιν γίνεται η ἔξοδος αυτῶν πωδύνως, καὶ ἡ μσαγωγ i, δυσχ -ρῶς, ταν ἄσι πολυ ξογκωμέ-αι. i κύριος

657쪽

σκοπὸς ἐστὶν η ἐλάττωσις os ὀγκου αὐτῶν, καὶ λεξάλειψις

αὐτῶν, πως μη ἀναγεννῶνται. Προς τον σκοπον Οὐτον ποίησον τάδε.

ιατηρει, εὐκοιλιότητα διότι ἡ δυσκοιλιότης ἐξογκώνει ταυ- τας τρωγε εὐπέ πτους τροφάς, κρόμυα μετὰ του φαγητos, καὶ ὀλίγον μέλι μετὰ ἄρτου προς το τέλος. Ἐὰν ἡ δυσκοιλιότης ηνε ακαταμάχητος διὰ των γιεινων μέσων, χρῶ τότε τόδε τυ φάρμακον

Λάβε τρυγικῆς ποτάσσης κρεμορίου μέρη uo

Παχυ μύρου σπeρμ. κητους γραμ. Ἀ2μῖξον- τ καὶ πάλειφε πρω καὶ ἐσπέρας μετὰ ποσου ἴσου ρεβίνθω. O σμικρον συντελουπι καὶ αἰ γινόμενα πλύσεις επὶ της eδρας μόνον μετὰ ψυχρου δατος κατὰ πρωtαν καὶ εσπέρας. Aυται, καὶ τὰς δύνας πραύνουσι, και τον ογκον σμικρυνουσι, καὶ την κατηβαρίαν η κεφαλαλγίαν διαλύουσι. Κοινῶς προς πράὐνσιν τῶν πόνων, καὶ λάττωσιν του γ- κου χρῶνται ἀλοιφὴν σπερματος κητον Θιασεμὶ η ροδο- ζάχαρον, μεθ' ων παλείφουσι τον ογκους θέτουσι εντος του πρωκτο φύλλον καρυοφύλλου μετὰ λίπους ταχριομένου, καὶ μιρον μασσωσι προς κατάποσιν του ποὐ, ἀλοίφουσι τους γκους μετὰ τάχους ορνιθος μεμιγμένου μετὰ

658쪽

πάχος του

659쪽

χεα, ε νον εἰσὶν τα εκ της θειἄκης Κινινης διὰ τουτ δεν πρέπει νι γείνεται γρῆσις αὐτου κατὰ του κακοήθους πυρετου. Η κόνις τολίστου τούτου δὸν ἔχει ουδεμίων κακην γευσιν επομενως εὐκόλως δύναται ν δεδεται εἰς τὰ παιδία. Προς χρῆσιν λάβε ποσον ἰστῶν, πλύνε καλῶς διὰ οδατος is καθαρισθωσιν ἐκ του κονιορκτου, δν ουσι εκθεσον ποτον Ηλιον ἴνα στεγνώσωσι, καὶ θέσας ἐν ἰγδόω αλόν- πη- λιναν τριφον ις κόνιν, τις εχει χρωμα Ἀποτεφρῶδες, Ἀνευ σμῆς, ἄνευ γεύσεως - Iν ἀδιάλυτος ἐν τω δατι. διαλυτη

μέρει ν τω ἐνοπνεύματι.

του χρονιους διαλειποντας πυρετούς. 1 Ei Θσ-ώτατον λοιπον καὶ οἰκονομικον καὶ πρόχειρον ιρμακον ευρίσκεται ἐν ὁλαις 'χεδον ταῖς οἰκίαις - μαλλον καὶ ηττον.

Aυται καμαλα χθῆ καὶ ἐπιστρωθῆ ἐπὶ πανέου, καὶ ὐπιτεθῆ, κα- σι κα et λασμα ἐπὶ του μετώ που δε ἐπὶ των κροτάφων θερατεύει Κρις τριταῖον πυρετόν G δε ἰστος αὐτης ἐπιτιθεμειος ἐμπο-- κου M. ει την αἰμορραγίαν, και την φλόγωσιν των ἐπιπολαίων ζάχαμων , ταυτὸ λέγει καὶ ὁ Γαληνός. Υπάρχει καὶ αλλο eia τολαος αράχνης εχρον ἐστον λεπτόν, λευκον καὶ πυκνόν, ουτος νΟυἐπιτιθέμενος περὶ τον βραχίονα θεραπεύει τοῖς ρεταρταίους ω πυρετούς. . G Γαληνος λέγει τι τὰ φαλάγγια ἄπερ εἰσὶν εἶδος ἀράχνης, eιωθέντα καὶ μετὰ οἴνου πινομεν θεραπεύουσι τους πάσχοντας εκ δαγκάσματος τούτων 'δου η μοιοπαθητικητου Ἀνεμανλουτως καὶ ὐπο εχιδνας δαγκασθεντες διὰ της επιθέσεως του σώματος εχιδνης θεραπεύονται, σαύτως καὶ οἱ Ἀκ Κροκοδείλου κλπ.

660쪽

χρησις δ' ηρξατο ν γείνεται παρὰ πολλῶν ἐς διας

χωρας - εν Γαλλέα κανεν Ισπανέα χει πολλούς σταδot τουτο διαλαμβάνουσι πολλαι φημερίδες. Ἐν Ισπανία ὁ πατρος 'Oλίβη in επὶ Ἱλ παρατηρήσC. δπι της χρήσεως του ἰατρικου τούτου πιφέρει τὰ ἐξῆς. ο στος της αράχνης oetro κόνιν λαμβανόμενος θεραπευε τον διαλεέποντα πυρετον τον φήμερον καὶ τον τριταιον. δόσις εῖν ἡ κόκκους δι τὸν λικιωμένον καὶ 20 διὰ τους μικρούς. πυρετος κοπτεται συνήθως μετὰ τον δεύτερον:παροξυσμον. Tὰ θεραπευτικὰ ἀποτελεσματα αὐτο δεν εῖν τόσον πα-