장음표시 사용
691쪽
tia gentis, ibi regnator Onanium Deus, cetera subiecta atque parentia. Adiicit auctoritatem fortuna Semnonum, enim Pagis habitantium magnoque eo ore ellicitur, ut semumorum caput credant. XI. Contra Langobardos paueitas nobilitat plurimis ac valentissimis nationibus cincti, non per obsequium, sed proeliis et periclitando tuti sunti Reudigni deinde et Aviones et Angli et Varini et Eudoses
et Suardones et uithones fluminibus aut silvis muniuntur nec quidquam notabile in singulis, nisi quod in cominune Hertham, id est, Terram matrem, colunt, eamque intervenire rebus hominum, nyehi populis. arbitrantur. Eat in insula Oceani astum nemus, dicatumque in eo vehiculum, veste contectum. adtingere uni Sacerdoti concessum. In adesse penetrali Deam intelligit, vectamque bubus feminis ubi eum Veneratione prosequitur. laeti tunc dies. Data loea, quaecunque adventu hospitioque dignatur. Non bella ineunt, non arma suniunt clausum omne ferrum pax et quies tunc tantum nota, tunctantuni amata, donec idem Sacerdos satiatam comversatione mortalium Deam templo reddat mox Phicuhim et vestes, et, si credere velis, umen lyriunt secreto lacu abluitur Serviis inistrant; quos stu-tim idem lacus haurit Arcanus hinc terror sanctaque ignorantia, quid sit illud, quod tantum perituri
vident. XLI. Et haec quidem pars Suevorum in secretiora Germaniae porrigitur. ropior ut, quo modo paullo ante Rhenum, sic tunc Dauubium sequar Hermundurorum eivitas, fida Romanis, eoque otia Germanorum non in ripa commercium, sed Penitus, atque in splendidissima Rhaetiae provinciae coIonia. Passim et sine custode transeunt et, eum e teria entibus urna modo astraque nostra ostendamun, is domos villasque patefecimus, non concupiae n-
692쪽
tibus. In Hermunduris Albis oritur, flumen inclitum
et notum OIim nunc tantum auditur.
XLII. Iuxta Hormunduros arisei, ac deindo Μarcoutunni et Quadi agunt. Praecipua arcomannorum gloria viresque, atque ipsa etiam sedes, pul- ais olim Boiis virtute parta. ec Nariaci quadivudegenerant. Eaque Germaniae veIut frons est, qu tenus Danubio protegitur Marcontannia Quadisque usque ud nostram memoriam Reges iv anseruiit ex gente ipsorum, nobile Marobodui et Tudrigenus: iam et Externos patiuntur. Sed vis et potentia Regibus ex auctoritate Romana raro armis nostris. saepius pecunia, iuvantur.
XLIII. Nec minus valent retro arsigni, Gothiis ni Osi, Burii terga arcomannorum Quadorumque claudunt e quibus Marsigni, et Burii sermone cultuque Suevos referunt. Gothinos GaIIica, Osos Pannonica lingua coarguit, non esse Germanos, et quod tributa patiuntur partem tributorum Sarmatae, partem Quadi, ut alienigenis, inponunt. Gothini, quo magis pudeat, et ferrum effodiunt omnesque hi populi pauca campestrium, ceterum saltus et V emtices montium iugumque, insederiint. Dirimit en iniscinditque Sueviam continuum motitium iugum, utra quod plurimae gentes agunt ex quibusdatissime patet Lygiorum nomen in plures civitates diffusum. Valentissimas nominasse funiciet, Arios, Helvec nas, animos, Elysios, Naharvalos. Apud Naharvulos antiquae religionis lucus ostenditur. Praesidet Sacerdos muliebri ornatu sed Deos, interpret tione Romana, maiorem Pollucemque memorant. Ea via numini nomen Aleis nulla simulacra, nullum Peregrinae superstitionis vestigium ut fratres' men, ut iuvenes, Venerantur. Ceterum Arii super vires, quibus enumeratos paullo ante populos antis.
cedunt, truces, inaltae feritati arte ac tempore lano.
693쪽
einantur nigra scuta, tincta corpora atras ad proelia noctes legunt ipsaque formidine atque umbra feralis exercitus terrorem inferunt, uno hostium sustinente novum ac velut infernum adspectum nam prini in omnibus proeliis culi incuntur. Trans gios Gotones regnantur, pauli iam adductius, quam ceterae Germanorum gentes, nolidum tamen aupra libertatem. Protinus deinqe ab Oceano Rugii, et Lemovit omniumque harum gentium insigne rotunda scuta, breve gladii, et erga Reges obsequium.
XLIV. Suionum hinc civitates, ipso in Oceano,
praeter viros armaque classibus Valent formam vium eo differt, quod utrimque rora Paratam semper adpulsui frontem agit nec Veiis ministrant, nec remos in ordinem lateribus adiungunt. Solutum, ut in quibusdam fluminum, et mutabile, ut res poscit, hinc vel illinc remigium. Est apud illos et opi-hus honos, eoque unus imperitat, nullis iam exceptionibus, non precari iure parendi nec arma, ut apud ceteros Germanos, in promiscuo, sed clausa sub custode et quidem servo quia subitos hostium neursus prohibet Oceanus, otiosae porro armatorum manus facile Iasciviunt enimvero neque nobi- Iem, neque ingenuum, ne libertinum quidem, armis
Praeponere Regia utilitas est. XLV. Trans Suionas aliud mare, pigrum ac Prope inmotum, quo cingi cludique terrarum orbem hinc fides; quod extremus cadentis iam solis fulgor ii oditus edurat adeo clarus, ut sidera hebetet; sonum insuper audiri formasque Deorum et radios capitia adspici, persuasio adiicit. Illuc usque et fama vera tantum natura. Ergo iam dextro Suevici maris litore Aesborum gentes adluuntur quibus ritus h hitusque Suevorum lingua Britannicae Proviori Μatrem Deum venerantur. insigne superstitionis
694쪽
formas aprorum gestant. Id pro arn is omnique tutela securiam Deae cultorem etiam inter hostes praestat. Rarus ferri, frequens uallum usus. Humenta ceterosque fructus patientius, quana pro solita Germanorum inertia, laborant. Sed et mare scrutantur, ac soli omnium suecinum, quod ipsi Glesum vocant, inter vada atque in ipso litore legunt. Nec, quae natura, quaeve rati gignat, ut barbaris, quaesitum compertumve. Diu quin etiam inter cetera eiectamenta maris iacebat, donec Iuxuria nostra dedit nomen ipsis in nullo usu rude legitur, infornio perfertur, pretiumque mirantes accipiunt. Succuni tamen arborum esse intelligas, quia terrena quaedam atque etiam volucria animalia plerumque inter-1ucent, quae inplicata humore, mox, durescente materia, cluduntur. Fecundiora igitur nemora lucosque, sicut Orientis secretis, ubi thura balsamaque sudantur, ita Occidentis insulis terrisque inesse, crediderim quae vicini solis radiis expressa atque Iiquentia in proximum mare labuntur, ac VitemPe- statum in adversa litora exundant. Si naturam sumcini admoto agne tentes, in modum tedae accenditur, alitque flammam pinguem et olentem mox ut in picem resinamve lentescit. Suionibus Sitonum gentea continuantur. Cetera similes, uno disserunt, quod femina dominatur in tantum non modo a libertate, sed etiam a servitute degenerant. XLVI. Hie Sueviae unis. eucinorem Venedorumque et Fennorum nationes Gerna anis an Sarniatis adscribam, dubito quamquant Peucini, quos quidam Bastarnas Vocant, sermone, cultu, sede ac do. aniciliis, ut Gefmani agunt sordes omnium acrior Por procerum connubiis mixtis, nonnihil in Sarm earum habitum foedantur. Venedi multum ex moribus traxerunt. am quicquid inter Peucinos Fennosque silvarum ac montium erigitur, latrociniis
695쪽
pei errant hietamen inter Germanos potiua reseritur, quia et domos fingunt et acuta gostant et pedum usu ac pernicitate gaudent quae omnia divo aa Sarmatis sulit, in Plaustro equoque viventibus. Fennis mira feritas, foeda paupertas non arma, non equi, non Penates et Victui herba, vestitui pelles, cubile humus sola in sagitti spes, quas, inopia ferri ossibus asperaut idemque venatu viros pariterae feminas alit. Maim enim comitantur, partemque praedae petunt. Nec aliud infantibus ferarum imbriumque suffugium, quam ut in aliquo ramorum nexu contegantur huc redeunt iuveneo, hoc senum receptaculum. Sed beatius arbitrantur, quan tu gemere agris, inlaborare domibus, suas alienasque fortunas spe metuque versare. Securi adversus hinmines, securi adversus Deos, rem dissicilIimam adsecuti sunt, ut illis ne Voto quidem opus esset. Cetera iam fabulosa: Heu los et Hona ora hominum via- tuaque eo ora atque artus ferarum gerere quod ego, ut incompertum, in memum relinquam.
696쪽
primis astrorum rudisentis, o uxorem durit. Feuuaeator, Triaunus, Praeeor re gnoscendis temp&raan donis praefectus Tithoniano bello matrem partemque patrimoni amat . . In Vespasiani par- tes transgressus, Iegioni XX ta Britannia praeposi- tua, alienae famae eum promovet suam. s. Reduxinter patricis adaestus Aquitaniam regit. Consuι
faetus Taritimam despondet. Britanniae praeseitur.
Io Eritanniae deseripiam Thula eWnita mare pigrum. II. Britannorum origo, habitua, lacra, sermo, mores, a militia, regimen, rarus Onventus. coelum, Orum, metalla, margarita. I3 metae gentia inκenium. . Caesarum in Britanniam expeditiones.l4. Consularium lagatorum res gestae. 15. Eritanniae rebellis, o mad ea duee eoepta a Suet Pau lino eo ressa mi auecedunt isnari. 7. Rern
restituunt Petilius Cerialia et Iulius Frontinus; hic Silurea, ille Brigantes vineie 18 Agrieria Ordovices
et mnam Totam proviseiam paea et D. m. moderatione, prudentia, abstinentia, aequitate in obsequio retinet, at animosque artibus et vorupeatibus mollit. 22.23. Nos expessitis novas gentes aperit, quae praesidio mantur. An olae eandor in eommunicanda gloria. 24. Consilium de Mevanda moernia. 25-27. Cisitate trans Bodotriam ita explorantur. Caledonii, Romanos adgressi, eonsilio ductuque Agro tae putas, aer cita eonvisationem risitatum sanciunt. 28. Hipsorum Mors miro easu Britanniam eis maereta Agrieolae si ibit. 29. Bellum Britanni reparant Calsaeo duce, cuius m 32 orati ad ausa. 33. 34. Romanos quoque hortatur Agrieola. 35-37. Atrox est eruentum proelium. 38. Penea Romanos victoria Asrimis Eritas tam ireumferi praeripis. 39. Domistanus, fronte aestus. pee ore anxim,
697쪽
nuneium istoriae excis t. o. Honores inmen Asr eolae decerni iubet, eondito odio, donee provincia deis datis eois D edux modeste agit. I. Per mlum ab adeuaaloribus et laudatoribus. 2. Exeusaeae, ne provinetam Ortiatur Proeonan 43. Me non sine veneni auspicione, a Domitiano dati. 44. Eius aetus, habitua, honores, opes. 45. Mortis opportunitas ante Domitiani atroeitates. 46. Questu auctoria et ex virtute Matia Fama Agricolae ad poster armis-
arorum virorum facta moresque posteris tradere, antiquitus usitatum, ne nostri quidem temporibus, quamquam incuriosa suorum aetas omisit, quotiens magna aliqua ac nobilis virtus vicit a supergressa est vitium, parvis magnisque civitatibus commune, ignorantiam recti et invidiam. Sed apud priores, ut agere memoratu digna pronum magisque in Pedit erat; ita celeberrimus quisque ingenio, ad prindendam Virtutis memoriam, sine gratia aut ambitiω ne bonae tantum conscientiae pretio ducebatur. Ac plerique, suam ipsi vitam narrare, fiduciam Potius morum, quam adrogantiam arbitrati sunt nee id Rutilio et scauro citra fidem aut obtrectationi fuit. adeo virtutes iisdem temporibus Ptime aestimantur, quibus facillime gignuntur. At mihi, nunc narraturo vitam desuncti hominis, venia opu fuit quam non Petissem, ni incusaturus tam saeva et insest virtutibus tempora. I. Legimus, cum Aruleno Rustieo Paetua Thrasea, Herennio Senecioni riseus Helvidius Laudati essent, capitale fuisse neque in ipsos modo nucem res, sed in libros quoque eorum saevitum, deIegato Triumviris ministerio, ut monumenta clarissimo mingeniorum in comitio ac foro urerentur. SesIicet,
698쪽
illo igne vocem Ρopuli Romani et libertatem Senatus
et conscientiam generis humani aboleri arbitrabantur, expulsis insuper sapientiae professoribus, atquaomni bona arte in exilium acta, ne quid usquam limnestum occurreret Dedimus profecto grande patientiae documentum: et, sicut vetus aetas vidit, quia ultimum in libertate esset, ita nos, quid in servitute, adempto ter inquisitiones et loquendi audiendique commercio memoriam quoque ipsam cum vocesse didissemus, si tam in nostra potestate esset oblivisci, quam tacere. III. Nunc demum redit animus et quamquam, primo statim beatissimi saeculi ortu Νerva Caesar res olim dissociabiles miscuerit, Principatum ac Iubertatem, augeatque quotidie felicitatem Imperii Nerva Traianus, nec spem modo ac votum Securit pubΙica, sed ipsius voti fiduciam ac robur adsumpserit natura tamen infirmitatis humanae tardiora sunt remedia, quam mala; et, ut corporadente a gescunt, cito exstinguuntur, sic ingenia studiaque opseresseris facilius, quam revocaveris. Subit qui Pe etiam ipsius inertiae dulcedo et invisa primo desidia postremo maturi quid' si per quindecim annos, grande mortalis aevi spatium, multi fortuitis casibus, promptissimus quisque saevitia Principis, interciderunt Pauci, ut ita dixerim, non modo aliorum, sed etiam nostri superstites sumus exem- Ptis e media vita tot annia, quibus iuvenes ad senectutem, senes prope ad ipsos exactae aetatis terminos, ter silentium venimus non tamen pigebit, vel incondita ac rudi voce, memoriam prioris servitutis, ac testimonium praesentium bonorum composuisse. Hic interim liber honori Agricolae, soceri mei. destinatus, professione pietatis aut laudatiiserie, aut excusatus.
IV. naeus luIius Agricola, veteri et inIustri Fo-
699쪽
roiuliensium colonia ortus, utrumque avum Procmratorem Caesarum habuit quae Equestris nobilitas est. Pater Iulius Graecinus, Senatorii ordinis, strudio eloquentiae sapientiaeque notus, iisque virtutibua iram ait Caesaris meritus namque Μ. Silaniani adcusare iussus et, quia abnuerat, interfectus est. Mater Iulia ProciΙla fuit, rarae castitatis in huius sinu indiligentiaque educatus, Per omnem honestarunt artium cultum pueritiam adolescentiamque traus. . . , egit orcebat eum ab inlecebris Peccantium, prae' ' ter ipsius bonam integram quo naturam, quod statim Parvulus sedem ac magistram studiorum Mailiavi habuerit, Iocum Graeca conlitate et provinciai parsimonia mistum ac bene compositum. emoria teneo , solitum ipsum narrare, ae in prima iuventa tudium phiMaophiae aerius Mura quam concessum Romano: ae senatori, haumae, ni prudentia naeris ia-eenaum aes gruntem animum esereuisset. Acilicet, sublime et erectum ingenium pulchritudinem ac speciem excelsae magnaeque gloriae vehementiun quam caute, adpetebat mox mitigavit ratio et aetas retinuitque, quod est dissicissimum, ex sapientia inu,
V. Prima castrorum rudimenta in Britannia Sue eoniolaunino, diIigenti ac moderato Duci , alpro havit electus, quem contubernio aestimaret. Nec Agricola licenter, more iuvenum, qui mi itiam is lascivians vertunt, neque segniter, ad VoluΡ-tos ei compleatus titulum Tribunatus et inscitiam Etulit sed noscere provinciam, nosci exercitui, discere peritis, sequi optimos, nihil adpetere iactisone, ni hil ob formidinem recusare, simulque anxiun et iii tentus agere. Non sane alias exercitatior, magiaqu tu amhiguo Britannia fuit trucidati eierarii , in eisnaae coloniae, intercepti exercitus tum d titarit mox de victoria, certavere. quae cunct Een cor
700쪽
.iliis ductuque alterius agebautur, ac summa rerum Q reciperatae provinciae gloria in Ducem cessit a tem et usum et stimulos addidere iuveni intravitquenninium militaris gloriae cupido, ingrata temporibus, quibus sinistra erga eminentes interpretatio, nec minus periculum ex. magna fama, quam ex mala. vi. Hinc ad capessendos agistratus in urbem cligressus, Domitiam Decidianam, splendidis natali-hus ortam, sibi iurixit idque matrimonium ad maiora nitenti decus ac robur fuit vixeruntque mira
Concordia, per mutuam caritatem et invicem se anteponendo nisi quod in bona uxore tanto maior laus,qininto in mala plus culpae est. Sors quaesturas Provinciam Asiam, roconsulem Salvium Titianum, dedit. quorum neutro conruptus est: quaniquam et provincia dives ac parata peceantibus, et Proc ,n- nul in omnem aviditatem pronus, quantalibet facilitate redempturus esset mutuam dissimulationem mali.
Auctus est ibi filia, in subsidium et solatium simul. nam silium ante sublatum brevi amisit. ox inter Quaesturam ac Tribunatuna plebis atque etiam ipsum Tribunatus annum quiete et oti transiit, gnarus sub Nerone temporum, quibus inertia pro sapientia fuit. Idem Praeturae tenor et silentium nec enim iurisdietio obvenerat Ludos et inania honoris moderationis atque abundantiae duxit, uti longe a luxuria, ita famae propior. Tum lectus a Galba ad donarem- Plorum recognoscenda, diligentissima conquisitione fecit, ne cuius alterius sacrilegium Respublica, quam
Neronis sensisset. VII Sequens annua gravi vulnere animum domumque eius adflixit nam classis Othoniana, licen. iter Vaga, dum Intemelios Liguriae pars est hostili ter populatur, matrem 4gricolae in praediis suis in-eerfecit praediaque ipsa et magnam patrimonii Pameem diripuit, quae cauas inedia fuerat. Igitur ad am