장음표시 사용
741쪽
XV. Tum Aper, o desinis,mesnata, Vetera
innium et antiqua mirari, nostrorum autem temporum studia inridere atque contemnere Nam huno tuum sermonem saepe excepi, cum oblitus et tuae et fratris tui eIoquentiae, neminem hoc temPore or torem esse cont8nderes atque ideo, credo, aud
cius, o malignitatis pinionem non Ver aris, cum eam gloriam, quam tibi alii concedunt, ipse et,
bi denegares. Neque illius, inquit, sermonis mei poenitentiam 'ago; neque aut Secundum, a maternum, Rut teipsum, Aper, quamquam interdum in onertarium diaputes inliter sentire credo. Ac velim inpetratum ab aliquo vestrum, ut caussas huius infinitae differentiae scrutetur ac reddat, quas mecum pae Plerumque conquiro. Et, quod quibusdam solatio Est, mihi auget quaestionem, quia video, etiam Graiis a
cidisse, ut longius absit Aeschine et Demoathene Sacerdos iste Nicetes, et si quis alius Ephesum vel Mitylenas contentus schoIasticorum clamoribus u lit, quam Afer, ut Africanus, aut vos ipsi a Cicerone aut Asinio recessistis. XVI. Μagnam, inquit secundus, et dignam er
Matu quaestionem movisti sed quis eam iustiua explicaverit, quam tu, ad cuius summam eruditionen et Praestantissimum ingenium cura quoque et medi- Latio accessit Elmessala, aperiam, inquit, cogitatione meas, si iIIud a vobis ante inpetravero, ut Vos quoque πι- monem hunc nostrum adiuvetis. Pro duobus, inquit Μaternus, promitto. Nam et ego et Secundus exsequemur partes, qu intellex rimus, te non tam oniisisse, quam nobis reliquiuae. Aprum enim solere dissentire, et tu pauno ante dixisti, et ipse satia manifestua, iamdudum in Conis
742쪽
rium accingi, nec aequo anImo perferre hanc nostram
Pro antiquorum laude concordiam. Non enim, inquit Aper, inauditum et indefensum saeculum nostrum patiar hac Vestra conspiratione damnari. Sed hoc primum interrogabo, quos vocetis antiquos, quam oratorum aetatem signatione ista determinetis 3 Ego enim cum audio antiquos, quosdam veterei et OIim natos intelIigo ac mihi 'ersantur aut oculos lyssea et Nestor, guorum aetas mille fere et CCC annis saeculum nostrum antecedit vos autem Demonthenem et Hyperidem profertis, quos satis constat Philippi et Alexandri tempori-hus noruisse: ita tamen, ut utrique superstites essent. Ex quo adparet, non multo plures, quam CCCC annos interesse inter nostram et Demostheuia et tem quod spatium temporis, si ad infirmitatem corporuni nostrorum referas, fortasse longum videatur; ni ad naturam saecu/orum et respectum inmensi huius aevi, perquam brevi et in proximo est am si, ut Cicero in Hortensio acribit, is est magnus et erue annu8, quo eadem positi eoeli siderumque, quae cum maxime est, rursum exsistet, isque annus horum, quoano vocamus, annorum XII MDCCCCLIV eo lecti tur incipit Demosthenes vester, quem os eterem et antiquum fingitis, non soluin eodem anno, quo nos, sed fere eodem mense exstitisse.
XVII. sed transeo ad Latinos oratorem, in quibus non Menenium, ut puto, Agrippam, qui potest 'ideri antiquus, nostrorum temporum disertis anteponere soletis sed Ciceronem ei Caesarem et Oelium et Calvum et Brutum et Asinium et Μessalam. quos quidem cur antiquis temporibus potius adscri-hatis, quam nostris, non video nam, ut de Cicerone ipso loquar, Hirti nempe et Pansa chsa. ut Tiro libertus eius scripsit, vi Idus Decemb. occisus est,
quo anno D. Augustus in Iocum Pansae et Hirti se
743쪽
et Q. Pedium coas suffecit 'nititue VI et L annos, quibus mox Divus Augustus Rempublicam rexit; a, lice Tiberii re et viginti et proP quadriennium ii ac bis quaternos denos Claudii et eroni annos atque ipsum, Galbae et Othonis et ViteIlii unum annum ac sextam iam felicis huiusirincipatus stationem, qua Vespasianus Rempublicam fovet, C et XX anni ab intexitu Ciceronis in hunc diem conliguntur,
unius hominia aetas.' Nam ipse ego in Britannia id senem, qui se uteretur ei pugnae interfH-, qua Caesarent, inferenteni arma Britannia, arcere ι toribus et pollere adgressi sunt. Ita si eum, qui armatus c. caesari reiititit, vel captivitas, vel, Iunias, vel fatum aliquod in urbem pertraxisset, idem Caesarem ipsinii et Ciceronem audire potuit, et nostris quoque actionibus interesse. Proximo quidem Congiario ipsi vidistis vlarosque senes, qui se que Augusto seme atque iterum accepisse Congi rium, narrabant ex quo conligi potest, et Corvinum ab illis et Asinium audiri potuisse Nam Corvinua in medium usque Augustii incipatum, Asiniusta ne ad extremum, duravit. Nec dividati saecuIum,
et antiquos ac veteres Vocetis oratores, quos eorumdem hominum aurea agnoscere, ac velut coniungere
et copular potuerunt. XVIII. Haec ideo praledixi, ut, siqua ex horum oratorum fama gloriaque laus temporibus adquiritur, andem docerem in medio vitam et propiorem nobis, quam Ser. Galbae, C. Carboni quosque alios
antiquos merito Vocaverimus sunt eni-horridi est inpoliti et rudes et informes, et quos utinam imit tus nussa parte esset Calvus vester, mit bellua, aut ipse Cicero. Agere enim fortius iam et audentius Volo, si illud ante praedixero, mutari cum temPoribus omas quoque et genera dicendi. Sic ut niseni oomparatus C. Grasochua plenior et uberior aie
744쪽
Graccho politior et ornatior Crassus sic utrqquelis tinctior et urbanio et altior Cicero Cicerone mitior Corvinus et dulcior et in verbis magis elaboratus. Nec quaero, quis disertissimus: hoc interim
probasse contentus sum, non esse unum eloquentiae, ultum, sed in illis quoque, quo Vocatis antiquos, plures species deprehendi nec Statim deterius esse, quod diversum est visio autem maIignitatis hum nae eter semper in laude, praesentia in fastidio esse. um dubitamus, invetitos, qui prae Catone Appium Caeculis magis mirarenturi Satis constui, ne Ciceroni quidem obtrectatores defuisse, quibus
inflatus et tumens, nec Satis pressus, Sed supra modum exsultans et superfluens et parum Attieus videretur. Legistis utique et Calva et Bruti ad Ciceronem missas epistolas . ex quibu facile est deprehendere. Calvum quidem Ciceroni Visum exsanguem et adtritum, Brutum autem otiosum atque disiunctum.: rursumque Ciceronem a Calvo quidem male audivisse, tamquam OIutum et enervem a Bruto autem, ut ipsius 'erbis utar, tamquam fractum atque eium-bem. Si me interroges, omnes mihi videntur verum dixisse. Sed mox ad singulos veniam nunc mihi cum universis negotium est. XIX. Nam quatenus antiquorum admiratores hunc velut terminum antiquitatis constituere solent,
quem usque ad cassium Severum faciunt, quem primum adfirma. 4exisse ab illa vetere atque directa dicendi via: non infirmitate ingenii, nec inscitia literarum transtulisse se ad id dicendi genus contendo, sed iudici et inteuectu Vidit namque, ut paullio
ante dicebam, cum conditione temporum, ac diversibiat aurium, dira am quoque ac speciem rationis esse iuutandam. Facile perferebat prior iste populus, ut inperitus et rudis, inpeditissimarum rationum spatia atque id ipsum laudi dabatur, si dicen
745쪽
d quis diem eximeret. Ista ver longa principiorum praeparati et narrationis alte repetita aeries et vitarum divisionum ostentati et mille am mentorum gradus, et quicquid aliud aridissimis Hen. magorae et Apollodori libris praecipitur, in honore erat et, si quis Odoratus philosophiam ex ea Iocum Miuuem Orationi suae insereret, in coelum Iaudibus ferebatur. ec mirum. Erant enim haec nova et incognita: 'et ipsorum quoque oratorum paucissimi praecepta rhetorum, aut philosophorum placita, cognoverant. Ait Hercule pervulgatis iam omnibus, cum vix in corona quisquam adsistat, quin eIementis studiorum, etsi non instructu', at certe inbutus Sit, novis et exquisitis Ioquentiae itineribus opus est, per quae orator fastidium aurium effugiat, utique apud eos iudices, qui Vi aut potestate, nos iure et legibus, cognoscunt, et nec accipiunt tempora, sed constituunt, nec exspectandum habent oratorem, dum illi libeat de ipso negotio dicere, sed saepe ultro admonent atque viso transgredientem revocant et festinare se testaneur.
XX. quis nunc ferat oratorem de infirmitate, Ietudinis suae praefantem' qualia sunt fere principia Corvini quisueuinque in Verrem libros exspectaverit quis de exceptione et formula perpetietur illa inmensa volumina, quae pro . Tullio, aut A. Caecina regimus Praecurrit hoc tempore iudex
dicentem et, nisi aut cursu argumentorum, autem
lore sententiarum, aut nitore et cultu descripti num invitatus et conruptus est, aversatur dieentem. Igus quoque adsistentium et adfluens et vagian auditor adsuevit iam exigere laetitiam et pulchritudinem orationis; nec magis perfert in iudiciis tristem et inpexam antiquitatem, quam si quis in scena Roscii aut Turpionis Ambivii exprimere gestu velit. Iam vero iuvenes, in ipsa studiorum incude potiti
746쪽
qui profectus sui caussa oratores Sectantur, non ηο- tum audire, sed etiam referre domum aliquid ini stre et dignum memoria Volunt traduntque 4nvscem ac saepe in colonias ac provincias suas scribunt, sive nensus aliquis arguta et brevi sententia effulsit, sive Iocus exquisito et poetico cultu enituit. Exigitur enim iam ab Oratore etiam poeticus decor, non Attii aut Pacuvii veterno inquinatus, sed ex Horatii et Virgilii et Lucani sacrari prolatus Hormn igitur
auribus et iudiciis obtemperans nostrorum Oratorum aetas, pulcrior et ornatior exstitit. eque ideo minus enicaces sunt orationes nostrae, quia ad aures iudicantium cum voluptate perveniunt. Quid enim, si infirmiora horuni temporum templa credas, quin non rudi caemento et informibus tegulis exstruuntur, sed marmore nitent et auro radiantur
XXI. Equidem fatebor vobis simpliciter, me in
quibusdam antiquorum vix risum, in quibμsdani autem Vix somnum, tenere. ec unum de populo Canutium aut Arrium Furniumve nominabo, quique aliis in eodem valetudinari haec ossa et hanc ma-eiem probant. Ipse mihi Calvus, cum unum et viginti, ut puto, libros reliquerit, vix in una aut altera oratiuncula satisfaciti ac dissentire ceteros ab hoc
meo iudicio video quotus enim quisque Calvi in Asi lium aut in Drusum legit at Hercule in hominum
studiosorum manibus Versantur adcusationes, quae in Vatinium inscribuntur ac Praecipue secunda xliis oratio est enim Verbis ornata et sententiis, auribusque iudicum adcommodata ut scias, ipsum quoque Calvum intellexisse, quid melius esset, nec ο-Iuntatem, quin sublimius et cultius diceret, sed ingeμnium ac vires, demisse quida ex Coeliatiis orationibus nempe haae placent, si non universae, at partes earum, in quibus litorem et altitudinem horum temporum adgnoscimus Sordes autem verborum
747쪽
et hians compositi et inconditi hensus redolent antiquitatem nec quemquam de antiquarium Puto, ut Coelium ex ea parte laudet, qua antiquus est. Concedamus sane C. Caesari, ut propter magnitudinem cogitationum et occupationes rerum minus in eloquentia effecerit, quam Divinum eius ingenium p stuIabat tam Hercule, quam Brutum philosophias suae relinquamus. am, in orationibus minorem esse fama sua, etiam admiratores eius fatentur Nee sorte quisquam aut Caesaris pro Decio Samnite, aut Bruti pro Deiotaro Rege, ceterosque eiusdem Ientitudinis ac tep is libros legit, nisi qui et carmina eorundem miratur fecerunt enim et carmina et in BDbliothecas retulerunt, non melius quam Cicero, at felicius, quia illos fecisse pauciores sciunt. Asinius quoque, quamquam Propioribus temporibus natus sit, idetur mihi inter Menenios et Appios studuisse Pacuvium certe et Attium rhon solam tragoediis, sed etiam rationibus suis expressit adeo durus e siceus est. Oratio antem, sicut corpua hominis, ea demum pulcra est, ii qua non eminent
venae, nec Ossa numerantur, sed temperatus ac
bonus sanguis implet membra et exsurgit oris, ipsosque nervos rubor tegit et decor ommendae. Nolo Corvinum insequi, quia non per ipsum telisse, quo minus laetitium nitoremque nostrorum Emporum exprimeret, videmus, in quantum iudicio eius vis aut animi aut ingenii suffecit. Hil. Ad Ciceronem venio, cui eadem Pugna cum aequalibus suis fuit, quae mihi vobiseum eat. Illi
enim antiquos mirabantur; ipse suorum temporum eloquentiam anteponebat nec ulla re magis eiusdem aetatis Oratores praecurrit, quam iudicio. Primus enini excoluit orationem, primus et verbis delectum
adhibuit et compositioni artem, oeos quoque laeti res adtentavit et quasdam sententias invenit utiqua
748쪽
n his orationibus, quas senior iam et iuxta finem vitae composui , id est, Postquam magis profecerat,asuque et experimentis didicerat, quod optimum dicendi genus esse Nam priores eius oratione non carent vitiis antiquitatis lentus est in principiis,
Iongus in narrationibus, Otiosus circa excessus, tarde comm Vetur, raro incalescit, pauci sensus apte et
cum quodam lumine terminantur nihil excerpere, nihil referre possis et, . velut in rudi aedificio, sirinis sane paries et duraturus, sed non satis expolitus et splendens. Ego autem oratorem, sicut locupletem ac lautum patremfamiliae, non eo tantum Volo tecto tegi quod imbrem ac ventum arceat, sed etiam quod visum et oculos delectet non ea solum instrui supellectile, quae necessariis usibus sussiciat; sed sit in adpar tu eius et aurum et gemmae, ut sumere in munus et adspicere saepius libeat quaedam vero μο--Larceantur, ut iam obtulerata et olentia nullum sit verbum velut rubigine insectum, nulli sen- tarda et inerti structura, in morem Annalium, omponantur fugia foedam et insulsam scurrilitatem, variet compositionem, nec nines clausulas uno et eodem modo terminet. .
XXIII. olo inridere rotaem fortunae et sua Verrinum et Ilud tertio quoque sensu in omnibus Graistionibus pro sententia positum, Me sideatur. amet hoc invitus retuli, M plura omisi, quae tamen sola mirantur atquo exprimunt hi, qui se antaquos Oratores vocant neminem nominabo, genus hominum signasse contentus sed vobis utique versantur ante
oculos, qui Lucilium pro Horatio, et Lucretium pro Virgilio, legunt; quibus eloquentia tui Aufidii Bassi,
aut Servilii Noniani, ex comparatione Sisennae aut varronis, sordet qui rhetorum nostrorum commentarios fastidiunt, oderunt, CalVi mirantur quos, more Prisco apud iudicem fabulantes, non auditores
749쪽
sequuntur, non populus audit, rex deliique litigator perpetitur adeo moesti et inculti illam ipsam, quam
iactant, sanitatem non firmitate, sed ieiunio consequuntur. Porro ne in corpore quidem valetudiarem ntedici probant, quae a nimia anxietate contingat. Parum est, aegruna non esse fortem et laetum et alacrem volo prope abest ab infirmitate, in quo a la sanitas laudatur. Vos vero, disertissinii, ut potestis, ut facitis, inlustrate saeculum nostrum Pulaedirim genere dicendi. Nam et te, essala video laetissima quaeque antiquorum imitantem et vos, Μ terne ac Secunde, ita gravitate sensuum nitorem et cultum verborum miscetis, ea electi inventionis, is ordo rerum et, quoties caussa poseit, ubBrens, ea, quotiens permittitur, brevitas, is compositionia a cor, ea sententiarum plenitas, sic exprimitia adfectus,
sic libertatem temperatis, ut etiam, si nostra iudicia malignitas et invidia tardaverit, verum de obia dicturi sint posteri nostri. XXIV. Quae eum per dixisset, Agnoscitiane. anquit Μaternus, vim et ardorem Apri nostri quo
torrente, quo inpetu saeculum nostrum defendie. quam copiose ac varie vexavit antiquos quanto non solum ingenio ac spiritu, sed etiam eruditione et arae, ab ipsis mutuatus est, per quae mox ipso inam seret Tuum tamen messala promimum inmut-- non debes neque enim defensores antiquorum Exigimus, nec quemquam nostrum, quamquam molo laudati sumus, his, quos insectatus est APer comparamus. ac ne ipse quidem ita sentit, sed more veteri, et alias vestris Philosophis saepe et rato, sumpsit sibi contradicendi Partes Exprome notita, non laudationem antiquorum nati enim illos fama sua laudat; sed ea ans, cur in tantum ab EIoquaerati eorum recesserimus eunt Praesertim centum est
XX annos ab interitu Ciceronia in hunc diem emei, tio temporum conlegerit.
750쪽
XXV. Tum essala Sequar a te praescriptam
formam,maternε nequε enim diu contradicendum est Apro, qui primum, ut Ninor, nominis contro e .siam movit, tamquam parum proprie antiqui voc rentur, quos satis constat ante centum annos misso. Μihi autem de vocabulo pugna non est sive illos antiquos, sive maiores, sive quo alio mavult nomino adpellet dummodo in confesso ait, eminentiorem illorum temporum eloquentiam fuisse. Ne illi quidem parti sermonis eius repugno sic, quo minus fatear, plures formas dicendi etiam iisdem saeculis, itedum diversis, exstitisse. Sod, quo modo inter Atticos oratores primae Demostheni tribuuntur, Proranium autem locum Aeschines et Hyperides et Lysias et Lycurgus obtinent, omnium autem consensu haec oratorum aetas maxime probatus sic apud nos Cucero quidem ceteros eorundem temporum disertos antecessit, Calvus autem et Asinius et Caesar, et Coelius et Brutus suo iure et prioribus, et sequentibus, anteponuntur, nec refert, quod inter se specie differant, cum genere consentiant. Adstrictior Calvus, unierosior sinius, splendidior Caesar, amarior Coelius, gravior Brutus, vehementior et plenior et valentior Cicero omnes tamen eandem sanitatem eloquentiae ferunt ut, si omniurn pariter libros in manum sumpseris, scias, quamvis in diversis ingeniis, esse quandam iudicii ac voluntatis simiIitudinem et cognationem. am, quod invicem se birectaverunt, et supersunt aliqua epistolis eorum in- aerta, ex quibus mutua malignitas detegitur non est oratorum vitium, sed hominum. Nam et Calvum et
Asinium et ipsum Ciceronem credo solitos et in ridere et livere et ceteris humalia infirmitatis vitiis adsiet: solum inter hos arbitror Brutum non malignitate,nhc invidia, sed simpliciter et ingenue iudieium aninii aut detexisse. an iuvideret Ciceroni, qui xxiiiii vide-