C. Cornelii Taciti Opera: cum indice rerum, ad optimorum liborum fidem ...

발행: 1829년

분량: 824페이지

출처: archive.org

분류: 전쟁

731쪽

aaquenti reeitatione Thyestea dicet. Hancisameliam disposui tum et intra me ipse formavi. Atque ideo maturare libri huius editionem festino, ut dimissa priora eum, novae cogitationi toto pectore

incumbam.

Adeo te tragoediae istae non satiant, inquitAper,

quo minus, omissis orationum et caussarum aludiis, omne tempus modo circa edeam, ecce nunc circa Thyesten, eonsumas eum tot amicorum caumae, tot coloniarum et municipiorum clientelae, in forum vocent, quibus Vix sumeeres, etiamsi non novum ti-hiripae negotium inportasses, Domitium et Catonem, id est, nostras quoque historia es Romana nomina Graecorum fabulis adgregare. IV. Et aternus, perturbarer hac tua severitate, nisi frequens ac adsidua nobis contentio iam Prope in consuetudinem Vertisset. Nam nec tu agitare et inaequi poetas intermittis, et ego, cui desidiam adum eationum obiicis, quotidianum hoc patrocinium defendendae adversus te poeticae exerceo. Quo Iaetor magis, oblatum nobis iudicem, qui me vel in utinaeum vetet versu facere, Vel quod iam pridem Pto, aua quoque auctoritate compellat, ut omissis fore finium caussarum angustiis, in quibus satis mihi supe que sudatum est, sanctiorem istam et augustiorem eloquentiam colam. v. Ego vero, inquit Meundus aenisquam me iudicem Aper recuset, faciam, quod probi et modenti iudices solant, ut in his cognitionibus se exeunent, in quibus manifestum eat, aueram apud eos Partem graselia praevalere. Quia enim nescit, neminem mihi e-- Iunctiorem esse et usu amicitiae et adsiduitate eonem hornii, quam Saleium Bassum, eum optimum ista eum absolutissimum poetam 3 porro, at poetica rime atur, non alium vidas xeum locupletiorem.

732쪽

Securia sit, inquit Aper, et Saleius Baasua et quisquis alius studium poeticae et carminum gloriam fovet, cum caussa agere non Possit. Ego enim qu tenus arbitrum litis huius inveni, non patiar materinum societate Iurium defendi sed ipsum solum apud Vos arguam, quod natus ad eloquentiam viriΙem et oratoriam, qua parare simul et tueri amicitias, adsciscere nationes, complecti provincias, possit,

amittit studium, quo non aliud in civitate nostre vel ad utilitatem fructuosius, vel ad dignitatem amplius, vel ad urbis famam pulchrius, vel ad totius Iniperii atque omnium gentium notitiam inlustrius excogitari Iolesti am, si ad utilitatem vitae omnia consilia actaque nostra dirigenda sunt, quid erit tutius, quam

eam exercere artem, qua semPer armatus praesidium

amicis, opem alienis, salutem periclitantibus invidis vero et inimicis metum et terrorem ultro feras, apse securus et VeIut quadam perpetua potentia ac potestate munitus 3 cuius is et utilitas, rebus pro-apere fluentibus aliorum praesidio et tutela intelligitur: in proprium Periculum increpuit, non Hercule Iorica aut gladius in acie firmius munimentum, quam reo et periclitanti eloquentia, praesidium simuIet telum, quo propugnare pariter et ine aere, vel in indicio, sive in Senatu, sive apud Principem possis. Quid aliud infestis patribus nuper Eprius Marcellus, quam eloquentiam suam, opposuit qua accinctua et minax, disertam quidem, sed inexe citatam et eiusmodi certaminum rudem, Helvidii sapientiam elusit. Iura de utilitate 'n dico, cui parti minime

eontradicturum aternum meum arbitror. VI. Ad voluptatem ora oriae eloquentiae transeo, euius lueundita non uno aliquo momento, sed omnl-hus prope diebus et prope omnibus horis contingit. Quid enim dulcius libero et ingenu animo et ad Vo-Iuptates honestas nato, quam videre plenam semper

733쪽

M DE ORATORIBVS

et frequentem domum concursu splendidissimorum hominum idque scire non pecuniae, non orbitati, neque omeli alicuius administrationi, me aibi ipsi, dari illos quinimo orbos et locupletes et Poeantes venire plerumque ad iuvenem et Pauperem, ut aut sua, aut amicorum discrimina commendent. 31lane tanta Ingentium opum ac magnae Potentiae VoluPtas, quam apectare honiines veteres et senes et totius urbis gratia subnixos, in summa omnium rorum hundantia, eonfitentes. id quod optimum sit, se non haberet Iam ero, qui togatorum domitatus et egressus quae

In publico species L quae in iudiciis venerati, quod

gaudium consurgendi adsistendique inter tacentes, in unum eonversos coire populum et circumfundi eo. Ponam et accipere adfectum, quemcunque orator induerit L Vulgata dicentium gaudia, et inseritorum

quoque oculis exposita, pereenseo. Illa secretiora, et tantum ipsis orantibus nota, maiora sunt Sive adcuratam meditatamquΘadfert orationem; est quoddam sicut ipsius dictionis, ita gaudii, pondus et conatantia: sive novam et recentem curam non sine aliqua trepidatione animi adtulerit; ipsa OIIimtudo

commendat eventum et Ienosanatur voluptati Sed extemporalis audaciae atque psius temeritatis vel praecipua iucunditas est. Nam in ingenio quoque, sicut in agro, quamquam alia diu serantur atque elahorentur, gratiora tamen, quae SuasPonte nascuntur.

VII. Equidem, v de me ipse fatear, non Eum diem laetiorem egi, quo mihi latus clavus hiatus Bat, vel quo homo novus, et in civitate minime favoriniIii, tus, Quaesturam, aut Tribunatum, aut Praeturam necePi quam eos, quibus ibi, pro mediocrisine hinius quantulaeeumque in dicendo facultatis, aue reum Prospere defendere, aut apud Centumviro cinussam

Miquam feliciter orare, aut apud Principem ipsos it. Ioa libertos et Procurator Principum tueri et delam

734쪽

dere datur. Tum mihi supra Tribunatu et Praee ras et Consulaetus adscendere videor, tum habere, quod, si non in animo oritur, nec codici11ia datur, nec eum gratia venit. Quae fama et Iava cuiusvis artis eum oratorum gloria comparanda est, qui noli Iustres in urbe solum, apud negotiosos et rebus intentos, sed etiam apud iuvenes et adolescentes, quisbus modo recta et indoles est et bona apos fur quorum nomina prius parentes liberia suis ingerunt quoasaepius vulgus inperitum et tunicatus hic popuIua transeuntes nomine vocat et digito demonstrat Advenae quoque et peregrini, iam in municipiis et co- Ioniis suis auditos, cum primum urbem adtigerunt, requirunt ac ultus agnoscero concupiscunt. VIII. Ausimeontendere Μarcellum hunc Eprium, de quo modo locutus sum, et Crispum Vibium libentius enim novis et recentibus, quam remoti et Ob1i, teratis, exemplis utor non minus nosci in extremis partibus terrarum, quam Capuae, aut Vereellis, ubi nati dicuntur nec hoc illis saltem ter millies a temtiunt praestat quamquam ad has ipsas opes possunt videri eloquentiae beneficio venisse ipsa eloquontia; aemula numen et caelestia vis multa quidemininibus saeculis exempla edidit, ad quantam usque ortunam homines ingenii viribus pervenerint. Sed haec, ut supra dixi, propriste quae non auditu cognoscenda, sed oculis spectanda habemus. am, quo sordidius et abiectius nati sunt, quoque notabilior paupertas et

angustia rerum nascentes eo circumsteterunt eo

cIariora, et ad demonstrandam oratoriae eloquentias utilitatem inlustriora exemp1a sunt; quod sine commendatione natalium, sine substantia facultatum, neuter moribus egregius, alter habitu quoque eorPoris contemptus, per multos iam annos potentissimi

sunt civitatis, ac, donec libuit, Principes fori, nunc principes in Gesaris amicitia agunt feruntque cui

735쪽

M DE RATORIBVS

eis, atque ab ipso Principe cum quadam reverentia diliguntur: quia vespa ianus, Tener ilia senex et patientissimus vir bene intelligit, ceteros quidem amicos suos niti iis, quae ab ipso ne Perint, quaeque ipsi adcumulare et in alios congerere promptum est: arcellum autem et Crispum adtulinae ad ami. eitiam suam, quod non aerincipe accepErint, nee accipi possit. inimum Inter tot ac tanta Ioeunti, tinent imagines ac tituli et statuae, une neque ipsa tamen negliguntur, tam Hercule, quam divitiae et opes, quas facilius inVenies, qui vituperet, quam qui fastidiat. His igitur et honoribus et ornamentis eis, cultatibus refertas domos eorum Videmus, qui se ab ineunte adolescentia cauasis forensibus et oratorio studio dederunt. IX. um carmina et versus, quibus totam vitam Maternus insumere optat inde enim omnis fluxit oratio neque dignitatem unam auctoribus auis conciliant, neque utilitates alunt Voluptatem autetihrevem, Iaudem inanem et infructuosam Conuequumtur. Licet haec ipsa, et quae deinde dicturus sum, aures tuae, Materne, respuant, cui bono est, o aput

te Agamemnon aut Iason diserte Ioquitur quas ideo domum defensus tibi obligatus redit Quis Sta Eiutivostrum, egregium Poetam, ex si hoc honoris n. eius est, praeclarissimum Mem deducit, aut Aa utat, aut prosequitur Nempe, si amicus eius, a Propinquus, si denique ipse in aliquod negotium in iderit,

ad hune Secundum recurret, non ad te, neeme, quia poeta es, neque ut pro eo versus facias hi etia. Basso domi nascuntur, pulcri quidem et tueuncli: quo-xum tamen hic exitus est, ut eum tot renno, per omnes dies, magua noctium parte, unum Iibrum evindit et elucubravit, rogare ultro et umbire cogatur,

ut sint, qui dignentur audire et ne ae quidaen gra tia nam et domum mutuatur et auditorium, imiti

736쪽

DIALOGUS CAP. s. o. am

et subsenia conducit et Iibellas dispergit: Φ, ut be

tissimus recitationem eius eventua prosequatur, omnis illa laus intra ununi aut alterum dism. Velut in herba vel flore Praecepta, ad nullam certam et nolidam pervenit rugem: nec aut amicitiam inde refert, aut clienteIam, aut mansurum in animo cuiusquam beneficium, sed clamorem vagum et voces inanes et gaudium volupre Laudavimus nuper, ut miram et

exinaiani Vespasiani liheralitatem, quod quingenta

sestertia Basso donasset. Pularum id quidem, indulgentiam Principis ingeni mereri quanto tamen pulcrius, si ita res familiaris exigat, se ipsum colere, suum genium propitiaret, suam experiri liberalitatem Adiice, quod poetis, si modo dignum aliquid

elaborare et emcere velint, relinquenda conversatio amicorum et iucunditas urbis, deserenda caetera se scia, utque ipsi dicunt, in nemurra etaueos, id est insolitudinem secedendum est. X. Νe opinio quidem et fama, mi soli serviunt, et quod unum esse pretium omnia sui I oris satentur, aeque poetas quam oratores sequitur: quoniam m dioeres poetas nemo noyit, bonos pauci. Quando etiam rarissimarum recitationum fama in totam umhem penetrat nedum ut per tot provincias innot scret. Quotus quisque, rum ex Hispavia, Vel Asia,

ne quid de Gallis nostris loquamur, in urberis veni Maleium Bassum requirit atque adeo si qui requia it, ut semel vidit, transit et contentus mst ut si picturam aliquam vel statuam vidisse . eique hune meum sermonem sic Mcipi voIO,' mqRaui eoa, qui-D I natura sua oratorium ingeniuis denegavit, dete ream a 'arminibus, si modo in hac studiorum parto oblectare otium, et nomen inserterea 3sunt famae rego ero omnem eloquientiam omnesque eius partes sacras et Venerabiles puto nec solum cothurnum Ve

737쪽

quoque iucunditatem Et elegorum lascivia et iamborum uniaritudinem et epigrammatum Iusus et quameumque aliam specieii eloquentia. habeat, anteponendam o teris aliarunt artium studiis credo. edtecum mihi, uterne, res est, quod eum natura tua in ipsam arcem eloquentiae te Ierat, erraris mavis et, nunima adeptus, indevioribus subsistis. Vt, si in Graecia natus esses, ubi ludicras quoque artes exercere honestum est, ac tibi Nicostrati robur ac vires Dii dedissent, non paterer inmanes tuos et ad y gnam natos lacertos levitate laevii aut iactu disci, neseerου sic nunc te ab auditoriis et theatria in forum ei ad caussas et ad vera proelia Vocos cum Praesem tim ne ad id quidem confugere possis, quod plerisque patrocinatur, an quam minus obnoxium it Oreensae Poetarum, quam oratorum, studium Efferveseit enim vis pulcherrimae naturae tuae; nec Pro antico

aliquo, sed, quod periculosius est, pro Caton Offendis nec excusatur offensa necessitudine officii, aut fide advocationis, aut fortuitae et subitae dictionis inpetu at tu meditatus videris elegisse Personam notabilem et cum auctorita e dietur ani Sentio, quid responderi possit hinc ingentes exsistere laenaua, hiii in ipsis auditoriis praecipue laudari, Et mox omnium sermonibus ferri. Tone igitur quieti et a curitatis excusationem, cum tibi sumas advernarium superiorem nobis satis ait, privatas et nostr Eaeculi controversias queri, in quibus expressis si quando necesse sit, pro periclitante amico potentiorum aures offendere, et probata sit fides et libertas exem

XI. Quas eum dixisset Aper acrius, ut so Ehae, et

antento ore remissus et subridens aternus, Parari, inquit, me, non minus diu adcusare oratores, quam Aper Iaudavit Fore enim arbitrabar, ut, claud tione forum digressus, detrectaret Poeta atque Car-

738쪽

n trium studium prosterneret arte quadani mitigavit, concsdendo his, qui caussas agere non possent, ut versus facerent. Ego autem, sicut in caussis agendis

emcere aliquid et eniti fortasso possunt, ita recitatione tragoediarum ingredi famam auspicatus sum, tum quidem, cum in Nerone inprobatam et studiorum quoque sacra profanantem Vatinii,pothntiam fregi: et hodie, si quid in nobis notitiae ac nominis est, magis arbitror carminum, quam orationum, gloria Partum ac iam me seiungere a forensi Iabore constitui, nec comitatus istos et egressu aut frequentiam suIutationum concupisco non magis quam uera et imagines, quae,etiam me nolente, in domum meam inruperunt. Νam statum hucusque ac securitatem melius innocentia tueor, quam eloquentia nec Vereor, smihi umquam verba in Senatu, nisi pro alterius discrimine, facienda sint. XII. emora vero et luci et secretum ipsum, quod Aper increpabat, tantam mihi adferunt OIuptatem, ut inter praecipuos carminum fructus numerem, quod nec in strepitu, nec sedente ante ostium litigatore, nec inter sordes ac lacrimas reorum omponuntur; sed secedit animus in locali ra atque innocentia, fruiturque sedibus sacris. Haec eloquentias Primordia, haec penetralia hoc primum habitu cultuque commoda mortalibus, in illa casta, et nullis contacta vitiis, pectora influxit sic oracula Ioque-hantur. Νani lucrosae huius et sanguinantis eloquentiae usus recens et malis moribus natus, atque, ut tu dicebas, Aper, in locum teli repertus. Ceterum fo- Iix illud et, ut more nostro loquar, aureum saeculunt, et oratorum et criminum inops, postis et vati-hus abundabat, quileiae facta canerent, non qui male admissa defenderent. ec ullis aut gloria maior, aut augustior honor Primum apud Deos, quorum prosea res responsa et interesse epulis ferebantur:

739쪽

deinde apud ilΙos Diis genitos sacrosque REges, inter quos neminem eaussidicorum, sed Orphea reo ianum, ac si introspicere altius elis, ipsum Apollinem a cepimus vel, si haec fabulosa nimis et com mea Ldeptur, illud eerte mihi concedis, Aper, non minorem honorem Homero, quam Demostheni apud P steros nec angustioribus terminis famam Euxipidis

aut Sophoclis, quam Lysiae aut Hyperidia, inausi plures hodie reperies, qui Ciceronis gloriam, quam qui Virgilii, detrectent. Nee Hlus Asinii aut Mem lae liber tam inlustris est, quam Medea radii, aut Varii Thyestes. XIII. Ac ne fortunam quidem vatum, et iIIuda

lix contubernium, comparare timuerim eum inquieta et anxia oratorum vita. cet tuos e tamina Et pericula sua ad Consulatus evexerint: RI secum

et secretum virgilii secessum, in quo tamen nequa apud Divum Augustum gratia earui neque apud P pulum Romanum notitia. Testes Augusti epiatorie, testis ipse populus, qui auditis in theatro versibus virgilii, surroxii universus et forte praesentem P ctantemque Virgilium veneratus est sic, quasi Augustum. e nostris quidem temporibus, Secundus Pomponius Afro Domiti vel dignitate vitaΘ, ve perpetuitate famae, cesserit. am Crispua et Μ-- cellus, ad quorum exempla me vocas, qui habent in hac sua tartuna concupiscendum lan quod timent an quod timentur quod, cum quotidie aliquid rogem tur hi, quibus praestant, indignantur quod adh-gati adulatione, nec Imperantibus umquam Satin aer. vi videntur, nec nobis satis liberi quae haec natasema eorum potentia est tantum posse Iiberti no eat. Me vero dulaea, ut Virgilius ait, Musae, rem eum a sollicitudinibus et curis, et necessitate quotiate alia quid contra animum faciendi, in illa sacra, tuosque fonte ferant: nec insanum ultra et Iubricum forum

740쪽

amamque pallentem trepidus experiar non me frenitus salutantium, nec anhesana libertus excitet: iec incertus futuri, testamentum pro pignore scri- am nec plus habeam, quam quod possim, cui Ve-im, relinquere, quandocumque fatalis et meus dies feniet statuarque tumeso, non moestus et atrox, sed hilaris et c'ronatus et pro memoria mei nec conrula quisquam, nec roget. XIV. Vixdum finierat aternus, concitatus et gelat instinctus, eum Vipstanus Messala cubiculum ius ingressus est, suspicatusque ex ipsa intentione ungulorum, altiorem inter eos esse Sermonem: Xum arum tempestivus, inquit, interVena, secretum con- ilium et caussae alicuius meditationem tractantibus Μinime, minime, Inquit Secundus, atque adeo vellem maturius intervenisses desectasset enim te 9: Apri nostri adcuratissimus sermo, eum Μaternum, ut omne ingenium ac studium suum ad caussas agendas converteret, exhortatua est, et Μaterni pro carminibus suis laeta, utque poetas defendi decebat, audentior, et poetarum quam oratorum similior,

oratio.

Μe vero, inquit, et sermo ipse inlinata voluptate adfecisset, atque id ipsum deIectat, quod vos, Viri optimi et temporum nostrorum oratores, non forem sibus tantum negotiis et declamatorio studio ingenia vestra exercetis, sed eiusmodi otiam disputationes adiungitis, quae et ingenium alunt, et eruditionis es litterarum iucundissimum Oblectamentum, eum Vobis, qui illa disputatis, adserunt, tum etiam his, ad quorum aures pervenerint. Itaque Hercule non minus probari video in te, Secunde, quod Iulii Asiatici vitam componendo, spem hominibus fecisti plurium eiusmodi Iibrorum, quam in Apro, quod nondum scholasticis controversiis recessit, Et otium suumn avult novorum rhetorum more, quam Veterum oratorum, Onsumere.

SEARCH

MENU NAVIGATION