De sacramento confessionis, seu paenitentiae, historia, ex ueteribus sanctis patribus collecta, per quam contra haereticos Lutheranos copiose ostenditur, sacramentalem confessionem ab ipso Christo institutam esse, et in ecclesiae catholicae usu usque

161쪽

st in ablatis per staudem rebus non arbitrabatur , nisi in quadruplum illas dominis renitueret, O ut tra haec multa etiam desubstantiis suis pauperibus

donaret. Ecce, inquit, dimidium bonoruU meorum LVς-

Domine de pauperibus , oe si aliquem defrazdaui, ' . - . M ireddo quadruplum. approbat hanc satisfactionem Dominus Iesus:propter subdit: Hodie filus facta , en huic domui . Mox huius salutis rationem explicans , subiungit: eo quod oei e filius Abrahae t. Mius ilicet non per carnem , D persidem, oper bus , O caritate fecundam: quia cui Abraham credidit, o obtulit etiam filium suu i per astare, ita Zacheus fide , quae est in Christum amplexus , Deo multade substantiissiuis in pauperibas est Hamgitus . hi autem ueri paenitentiae fructus simi, ad . .

quos faciendos Ioannes Iudaeos exhortans , aiebat : Facitefructus dignos enitentiae . dignos ira spae Μ G- nitentiae facimus, inqrit Ch sistrinui, se cher Ast. hom. nomine circumfertur liber9 cum eommiss mccatis so.operis imperaduersa facimus: aliena rapuisti, incipe donare pro- ς' ,Π Μὴ ' pria: longo tempore fornicatus es, a legitimo quoque conigii ussu fitendere, ac perpetuam continen 'tiam paucorum dierum castitate sepius meditare. iniuria, uel opere qWnquam uel siermone afecisti, ne er benedictio nis uerba: conuic s reperemtientem, nunc ossciis , nunc beneficus placare contende: neque enim uti erato seu cit ad salutem , sticula de .

corpore euellere , sita etiam remedia uulneribus oportet adhibere. Deliciis antea , O temulentia diffluebas γ

162쪽

bas , ieiunis, O quae potu utrunque compensa , ut famem superes imminentem: uidisti impudicis ali

num decorem oculis , feminam omnino iam non uia deas , maiore tantus cautionepost uulnera. Dan

nes euangelista Ephesiorum populum post acceptam fidem prolapsum reprehendens, ait: Habeo aduem sum te pauca , quod caritatem tuam primam reliquisti: memor esto itaque unde excideris, O age pan tenti , O prima opera facem autem ueniam tibi cito , O movebo cendelabrum tuum de loco suo , n paenitentiam egeris . audis quod ad paeniteritiam

illum exhortatur ne paenitentiae nomine nuda- tantum cordis conuersionem interpretareris, caritatis opera etiam indicit. Vis scire quod Deus hominem cuius miseretur , temporaliter ad correptione , O emundatione castigat audi quid Deus per psalmographum uu testetur. V stabo, ait in uirga iniquitates eoru , et in uerberibus peccata eoru e misiericordiam aut e mea- non clerga ab eis . ubscribit huic sententiae Salomon illius filius , dum ait: Disciplina Domini fili ne abi clas , nec deficias cu si eo corriperis: que enim diligit Dominus corripit, et quasi pater in filio complacet mi. Item Paulus apost luse Fili mi noli negligere disciplina Domini, neque fatigeris dum ab eo arxueris: quem enim diligit Do 'minus coligat: flagellat autem omnem filium quem

recipit. Vocat filium , ut intelligas post fidem , adoptionem in filium peccasse , O non flagellari nisi ad alutem: recipi deinde illam prodit , ut ficias per

. paenite

163쪽

eo NpgssIONIS. I spmtentiam, alteram post baptiymum salutis ta bulam hoc fieri :postremo castigationis meminit, ut cognosicas illam no recipi absque aliquibus gagellis. hoc autem Deus facit , ne ingens eius msericordia Pal.8 . omnem prorsus excludat iustitiam,sed potius , ut is stitia et pax in dimittendis peccatis sulentur se ipsas. Castigat enim nos Deus , psquam ex ingenti mistricordis , oe infinitis Christi meritis peccata d misit, ct aeteream peccatis grauioribus debitam , . condon it poenam, ut purificati , ct emundati caelestem illam beatitudinem, in quam Vibit coinqVina Apoe.ir. tum intrait, ingrediamur ; ueluticosiormes Ddii ima

gini filii seu quipronis spalpus est,nobis relinquens

exemplum , uissequamur uestigia eius: quoniapermultas tribulationes oportet nos introire in reginum Act. t . Dei. nam non conregnabim F ν ut ait apsestset talis i. Timoth. i. etiam compatiamur .proptereaper Z achariam prophetam de eo dicitur : Ipsie enim qκasi ignis con- Zach.3.

flans, oe quasi herba fullonum ,si ebit cossctans ,

emundans aeteritum: et purgabit filios Levi, et colabit eos quasi aurum , ct quasi argentum . dein de quis frudius ex hac purgatione siequatur , adian gens ait: Et erunt Domino osserentes sacrificia in iustitia, in placebit Dominosacrificium Iuda , et Hierusalem .placet prosilio Deosacrificia quod a mum

datis, O purificatis fidelibus offertur , ab iis sicilicet , qui inne tribulationis , et paenitentiae excoquuntur , oe a reliquiis peccatorum omnium expurga tur , ut in caelesti beatitudine una cum Christo,a quo

164쪽

redempti per anginem ipsius sunt , gaudere in aeter . num ualeant: quando opus est, ut tunsionibus refisuris expoliti lapides, ex quibus caelestis illa Hierusalem aedificatur,ctuis coaptentur locis per manu artificis. Paulus apostolus ligna, fenu,stipulam quae supra Christu Ecclesiae fundamentum a fidelibus co structa sunt,ob qua aliam causam ab igne prodit exuri, nisi ut is qui ea contra fundamenti ratione, ex minimis peccatis,quaeligni, seni, O Iipula nomine intelliguntur , extruxit , per huius,uel alterius seculi

temporarios cruciatus emundetur, et emundatus salute- confiequatur aeterna 'propterea dicit: si cuius opus arserit , detrimentu patietur, ipse aute aluus erit , c tamen quasi per ignem: quemadmodum sic audis Chrinum Iesum Ecclesii e fundamentum essee, O extra eum aliquid aedificari non posse , quod ad salutem aeternampromerendam condignum sit: ita

etiam audi quod tibi satis no est hoc fidei fundamen tum iecisse, nisi supra illud aedifices, O tale sit aedi

cium , quod iacto congruat fundamento , cuiusmodi sunt aurum , argentum , lapides pretiosi, hoc est Christianae iustitiae, ct uerae caritatis opera: hoc enim aedificia no amburetur , immo uti fundamento conueniens manebit, mercedem ille qui extruxit, accipiet. At si quid fundamento parum conueniens superaedificatum sit , cuiusmodi peccata leuia sunt, a fundamenti tamen gratia non recedentia , necesse es , ut hoc opus incongruum , in eo qui extruxit d fruatur, O amburatur per ignem , O tempor

165쪽

lalla

' rios cruciatus,ad hoc ut ille qui aedificaust, salvetur. hic autem nobis significare uoluit Paulus nisi ς- quod des sine operibus mortua est: quoniam fundamentum, quod est fides in Christum, aedificium operum congruu sibi, o conueniens postulat. Item quod homo, qui praeter fundamenti rationem alia quid aedificauit, per temporariam poenam, antequὰm aeternam consequatur alutem, expurgandus est. quod si se ipsum per paenitentias et satisfutiones, auersus interea a peccatis, non emudauerit, at i oper tribulationes O flagella emutabitur Deo. propterea in eundem siensum alibi dicersi nosineti os

iudicaremus, non utique iudicaremur: cum iudic mur autem, a Domino corripimur, ut non cum hoc

mundo damnemur. quod ibi dixit, detrimentum p tietur, O saluus erit, sic tamen quasi per ignem, hic dicit: italcatur, ρο corripitur , ut non cum hoc mundo damnetur . Hunc locum exponens diuus Bernardus ait: Bonum iudicium, quod me illi di- Bernardus ser. ctrinio, diuinoque iudicio subducit, O abscondit sep ς ς' prorsus horreo incidere in manus Dei uiuentis: uolo uultui irae iudicatus praesentari, no iudicandus :st ritualis homo omnia diiudicat, ct ipsie a nemine i dicatur . iudicabo proinde mala mea, iudicabo ctbo . na: mala meliori us curabo corrigere a tibus, diluere lacrymis, punire ieiuniis, ceterisque santitae laboribus disciplinae: in bonis de me humiliter sentiam, O iuxta praeceptum Domini ,seruum me inutilem Lue.1 ν.

reputabo, qui quod facere debui tantum feci: dabo

Id . operam

166쪽

operam nec Iolia pro granis , nec paleas cum granis ii .es , st ferre si utabor ego uias meas, O studia mea quo is qui scrutaturus est Hierusalem in lucernis,nihil inscrutam in me siue indisicusum inueniat: neq; enim iudicaturus e se bis in usi um. et Ch sostomus eade exponens uerba , Vides , ait , quo modo hic in ficta poena liberat a poena quae illic est. et in siequenti . ...is , homilia: Vt neque, inquit , puniamur , neque posnas demus , in suam quisque conscientiam ingredi tur , uitamque explicet; cunctisque commissis dili genter exc sis. condemnet animam, quae haecpatra i - uit , puniatque cogitationem , affligat , crucietque suam ipsius mentem: suppliciumque a se ipse exigat pro peccatis per condemnationem ,per diligenter a Bampaenitentiam , Rr Iac mas , per cofessionem ,

per ieiunium ,per eleemosynam, per continentiam, O caritatem, utpossimus omnes omni modo hic de

positis peccatis , multa cum fiducia illuc prosicisti.

Ambr. lib.1 .de diuus iambrosius de hac perpaenitentiasatisficitio PRm Q nescribens ,-: An quisquam illampaenitentia putat , ubi acquirendae ambitio dignitatis , ubi ipsiuae copulae coniugalis usus ῆ renunciandum saecuIo est , somno ipsi minus indulgendum quam natura postu- . lat: interpellandus est gemitibus , interrumpendus est sus irijs ,sequestrandus orationibus , uiuendum ita , ut uitati huic moriamur Uui: se ipsum sibi ho

mo abneget, ct totus mutetur. cui quendamia r et selestentem fabulae ferunt , post amomes meretricios

peregre profectum , O abolito amore regressum ostea

167쪽

stea ueteri occurrisse dilectae quae ubi non interpeia

latam mirata putauerit non recognitam, rursus o

currens dixerit: Ego sum , responderit ille: Sed ego non sum ego. unde bene Dominus ait: a Di uult post k' me uenire , abneget semetipsum , O tollat crucem suam, etfequatur me. et iasugustinus. 2Von suscit Aug. de paenit. mores, inquit , in melius commutare, et a factis ma f.di.,o 'lis recedere, nisi etiam de his quae DIIUuntsatisfiat Dominoper paenitentiae dolorem ,per humilitatis gemitum , per contriti cordis sacrificium cooperanti- . ibus eleemosynis . et his longe uetustior Cyprianus: Is ueram , inquit , paenitentiam agit , qui Dei a Cyprian.ad cle

cerdotis praeceptis obediens, obsequη suis operi agendi paenit.bus iustis Dominum promeretur . et Cabylonensis synodus , in qua Carolus Magnus interfuit , ait: O ui uero peccata sua sacerdotibus,in quorum fiunt Cabilonesis syparoch s, confessunt , ct ab his agendae paenitentiae consilium acceperunt ,si orationibus insistendo, eleemosynas largiendo , mores componendo , uitam

emendando, apostolorum limina , vel quorumlibet sanctorum inuisiere desiderant torum et deuotio mσdis omnibus collaudanda. Extat liber Timothei no- mine inscriptus , cuius Salvianus episcopus Mas liensis ad Salonium epistopu scribens , meminit: in hoc fero paenitens , O qui ad mortem usque pueristentiam differt, reprehenditur , propterea quod fatisfacere non ualeat. unde dicitur: Quando enim Iuge . . -

bit , qui dies lugendi perdidit ἰ quando satisfaciet , qui tempus satisfactionis amisit adieiunia forsita longa

168쪽

longa cofugiet ἰ est quidem hoc aliquid: sita eleemo synis misceatur fecundum illud; Bonu es ieiunium cum eleemosyna. sed quo modo ei ex mologesis diuturna opitulabitur iam inextremis sito ζ Si nulla, dimisso per confessione peccato, temporaria poena faunt catum manet, O castigationem omnem abdis mus ab eo,ut quid tam acriter apostolus Paulus Corintbjsfidelibaspost baptissm- prolapsis comm

natur , dum ait: in id uultis in uirga uenia ad uos, an in caritate, et spiritu mansuetudinis . et rursum: Rogo autem κυ praesens audesipeream considentia, qua existimor audere in quosdam, qui arbitrantur nos tanquam ecundum carnem ambulemus. et alio in loco. Praedixi enim, et praedico ut praesiens uobis , O nunc absiens , ijs qui ante peccauerunt, ceteris omnibus, quonia si uenero iterum non parcam. Pepercerat prolapsis Paulus, O reuertentibus misericordisgremium non occluserat: hortatur modo adpaenitentiam oe satisfastionem, poenam contra inobedientes minatur. propterea 'Adbusdam

lateriectis seu dit 1 Ideo haec assiens scribo, ut non praesens durius agam, fecundumpotestatem quam Dominus dedit mihi in aedificationem, oe non in d strunctionem. Sed quaenam potestas haec est, quae in aedificationem sit , O non in destructionem ἰ Si enim castigas, oe excomunicas apostole, utique destruis, non aedificas. Sed audiamus eum alibi exponentem se ipsum: Tradidi, inquit, huiusimodi hominem S thana in interitum carnis, ut Spiritus saluus sit in

169쪽

in die Domini. carnem destruit, ut stiritum ipsi salvet . non est igitur haec destruotio, uerum aedifica- , tio. rvrsius alibi ait. Gaudeo, non quia contristati ς' estis, sed quia contristati est' ad paenitentiam. disice igitur quod ad correctionem, oe aedificationem castigat apostolus, non ad uindictam, O destriat tonstret si ligat, ligat ut reuertentes soluat, oepaeniten- res recipiat. qκο si ipsi serti, resatisfacere noluerint, quidnam liud aget, qream q odiso in loco di ie. .cit, Timeo ne cum itersi uenem, humiliet me Deus apud vos, O lugeam multos ex iis, qui antepeccauerunt, O non egerunt paenitentiam super imMuu . ditia, oe fornicatione , O impudicitia, quamgesserunt. Si ex peccato originaliper baptisenum dimiseso, temporariapoena remanet sandi cato, cuiusmodi est dolor, metus, labor, fames , ipsi deniq; mors, de qua dicebat apostolus: Sicut per unum hominem

peccatum in hunc mundum intrauit, per pecca- tum mors, ct ita in omnes homines mors pertra silit, in quo omnes peccareerulit: et si ex eodem pec- .cato reliquiae quaedam si erant baptiVtis,ade citium, probatioinem, O meritum a Deo relictae, qualis est fomes ille, quem videmur in membris no- Rom. stris uti aliam legem repugnantem legi mentis nostrae, ct captiuantem nos in legem peccati, quae est in membris nostris: cur mirum uideatur alicui, ut idem aseratur ab Ecclesia euenirepeccatis per co fesso em deletis ζ praesertim cu minus abstergat con

fesso, quam baptifimas dimissa culpa, ait Augu

170쪽

August. contrλ stinus aduersum Faustum, nullus reliquus eset ad cheum lib. 11. poenam reatus , utique nec Adam ,pstquam auctore Salomone eduxit eum Deus a delis Io uo,mortuus esisti, nec tot aerumnis huius seculi , O calami talibus obnoxius fuisset. At verum est , quod Ε cherius Lugdunensis episcopus , O post eum diuus L .Reg.c.8. Gregmus cfleuerat , emptum hoc oram s pec

tu culpae, O sterna poma diluimur, et liberamur veru temporariapoena remanet abfilatis quia de , licta nostra eper nos, siueperse ipsum Deus resecat , cum relaxat: ab elcntis enim suis iniquitatum: . maculasct et temporali affli ctione tergere , quas

- - in eis in perpetuum non uultumidicare. Bonus pa-

. ter , qui immense misericordiae , suos si per. υ prosequitur, tempo raria quandam iustitiae sieueri tatem admiscet , O ad impus irascitur, ne contra illos irascaturpinea in aeremum: recipit quidem siem per peccarites ex multitudine, O immensis thesauro feriationum isarum , O in Christo u niuersa peccata illis condonat: verton peccatis, et sceleribus ex remissione ansampraebere illis non uult , nec signes , O desidiosos epicere . hoc enim Christi militibus haudquaquά conuenit , sed potius follicitos , O ad omne opus bonum infruolos: O quamuis ex misi ricordia semper parcat, miscet tamen in1titiam re ferordiae, ne dum nimium misericordiae indulget , credatur non esse iustus,otui inomineam Jis,non