De dativi finalis qui dicitur usu Taciteo commentariolum [microform]

발행: 1878년

분량: 64페이지

출처: archive.org

분류: 미분류

41쪽

2bi dicendi sormulis, quales sunt olloquio diem deligere, cu3tris locum capere, receptui 30mm vel receptui ea

nere Sim.

Iam ad locos aciteos asserendos transeamus. In horum vocabulorum usu nihil sere a prioribus scriptoribus discrepat acitus. Esse pro sidio est Agr. 22, 10. Auaeilio, sub8idis eas non invenimus. Sed hic duo loci asserendi sunt. n. I 8 24 Die funeris milites velut proesiuio tetere, eqs. n. XII 29 10 serj8itque abyellio Histro, qui Pannorιiam proesidebat, legionem ipsaque e provincia lecta uallia Pro ripa con Onere, sub Aidio victi et terrorem adver8us victoreS, ne eqS.

In illo loco putandum est in verbo stetere ineSSe verbum substantivum vel audiendum est participium, quod est ονυς, in hoc autem dativos appositioni loco OSito eSS E VO-cabulo sequente terrorem manifestum est atque intellegendum est participium verbi substantivi, quod est οντα Conferantur duo hi loci: etron 89, 5 parvulas illi nanus ad ora reterunt, neuter auae illo ibi, i uterque fratri eqs.Liv. XXI 23, 10 eum tertia exercitus parte ipse e e

Cum verbo veniendi vox subsidio coniungitur unoloeo An IV 59, qui sub alui venerant. Vorba mittendi ducendi cum his dativis apud optimos scriptores persaepe coniungi notissimum est; apud Τacitum haec sunt exempla. H. V 27 3 misitque subsidio eo-hortem. n. IV 73, 10 equitesque legionum subsidio missos. n. XI 40, 18 et misso auae illo cohortes eqs. An. ΙΙΙ 9, 3 quo flegio . . . dein proesidio Afriso

ducebatur.

Arceεsere auaeilio dicit Caesar, B. G. II 11. acitus eodem modo connectit verba acciendi vocandi poscendi Aeeire uallio idem est quod iubere venire auxilio Η Ι 73, 10 et aeeit auae ilio Germani eq8. n. IV 67. 24 populumque ac aenatum auae illo vocare an

42쪽

26XII 45 5 proelianti sibi adversus regem Albanorum et Ro-ν nano auae illo vocanti fratrem adversatum eqs. n. VI 2, 11 Crediderat nimirum epistulo subsidio sibi alterum eae consulibus Oscentis, ut eqs.

ll. me dativo nati nominum.

Sub hoe nomine eos dativos tractabimus, quibus res quaedam agenda demonstretur vel consilium seu finis propositus indicetur Angustissimis finibus huius dativi usus apud optimos scriptores circumscribitur, apud Tacitum vero omnino non prius tamen quam in Annalibus latissime patet.

l De eo huius dativi usu, qui Tacito cum prioribus scriptoribus as communis.

Ρrimum igitur pauca dicemus de eo usu, in quo a- Qitu maxime priorum scriptorum vestigiis ingreditur. a. Coniungitur hic dativus cum locutionibus, quales Sunt locum capere, deligere. aucos afferimus locos.

Η Ι 5, 2 ooum castris capere. An XII 31, 12 locum pugno delegere. An XII 46, 18 diem loeumque foederi necepit. D. V 28 5 locum diemque conloquio poscit. In proximis his locis ad nomina diem et locum simul audienda videtur figura quaedam verbi deligendi ut locum foederi delectum vel datum accepit' 'locum colloquio deligendum poscit'. Conferatur iv. XX 53, 11 loeum insidiis eireumspectare Poenus coepit inteli deligendum vel t. q.). oranslata vi verbi dicitur n. XIV 57 14. dum temeritati locum reperiret. -- Tum his locis pro eo quod est locus, habemus vocem, quae est aedes. . ΙΙ19 quod coloniam nisium et opum validam robur as

43쪽

27 sedem bello legisset. .QV 69, 10 quam .... edem imperio legerent. n. XIV 33 4 an illam sedem bello deligeret.

v. Cum loeutionibus, quales sunt diem, tempus deligere, hic dativus connectitur. . III 12 6 noae proditioni eleeta. D. V 23 8 tempus damnationi delectum. Locos n. XII 46, 18 et n. XV 28, 5 iam su

e. x verbis signum dare pendet hic dativus An. XV 36, 14 daret pugno gignum . . daret signum, Ut pugnam consererent; cf. . III 16 11. um huc reserendum videtur vulgatum illud receptui canere, quod est II. II 6 12 eoeptui eoinisset, quum hoc idem sit quod 'recoptui signum dare'. Diximus his dativis rem agendam significari. Ita

enim videntur haec dicta accipienda esse, ut putemus locum castris capere idem SSe quod locum capere, in quo castra fiant vel consilio faciendi castra', temptis colloquio deligere idem atque t. d. quo colloquium habeatur', lignum receptui dare idem quod A. d. ut receptus fiat ut se recipiant'.

d. Restat ut dicanius de locutionibus dono dare,

veno dare sim. Primum locos annotamus Η Ι 24 10 agrum ua pecti ita emptum Ono dederit. Η Ι 78 4 provincia Boetico Maurorum initates dono dedit. An XV 55 11 peeunias et libertates ervis et ante dono datas. An XV 27 8 regnum dono aecipere. G. 5. 12 argentea vasa legatis et principibu eorum muneri data. n. XIV 31. 7 quasi unctam regionem muneri iaccePi83ent. An IV 1, 11 Apieio .... tuprum veno dedi 88 e. n. XIII 51, 6 militibus immunita servaretur. Niδ in ii3. υσveno exercerent. An XIV 15, 8 posita veno inritamenta luxui. Quo modo se locutiones dono, muneri dare accipere interpretandae sint, dubitari potest. Diximus, quibus exeansis cum dativis effectus non connectendae esse videau-

44쪽

28tur. Si ei, de quo hic agimus, dativi generi eas subiungimus, putandum est dono dare aliq/ιiu proprie idem esse quod dare aliquid, ut donum sit. Verbum ace pere in his dictis, patiendi vim quodam modo praebet, cui agendi significatio, quae in verbo dandi inest, respondet. Veno dure quo dicendi genere acitu primus Sus S pro eo, quod est venum dare vel venundare, huc attuli, quum sine dubio ad similitudino locutionis dono dare dictum sit.

2. is usu huius dativi apud Tacitum aliora.

Venimus ad eos locos, in quibus acitus dativo casui ad finalem vim significandam latiorem usum vindicavit. Secundum aetatem librorum hos loco asserimus pauca verba subiungenteS. A gr. 31, 7 natu ervituti mancipia emel veneunt eqS. i. e. nata ad servitutem ), ut servi sint. - . II 35 in Germanian Alpinium Montianum prinfectuu cohortis .... ψtentui miser . Minus veri simile videtur ostentui hic pro utivo effectus esse accipiendum, quum inSequatur Verbuti umere. Consilium significatur, et est idem quod 'ad ostentationem'. - . III 84 4 cuncta validissima-r ιm urbium eae cidii reperiti. - . IV 81 18 Id fortas/e corvi deis, et di in ministeri principem electum, i. e. ut divinum ministerium minister deorum esset. An I 23, 18 centurionem morti depOAcit i. e. ad Ortem ), ut torte afficeretur D. I 29, 16 Tradunt

.... lii O Ora intra vallum abiecta ostentui quod sine

dubio nou ita accipiendum est, ut putemus idem esse quod corpora, quae extra allum abiecta essent, uigse ostentui' es. p. 20), sed hoc modo corpora e. v. abiecta esse ad istentationem, ad Spectaculum, ut osten-3 Cf. H. IV 4 9 iri ad arma natis. Tres locos, ubi est natua ad ex Dialogo affert ausi, De praepos 'ad' p. I. f. H. III 10, 8 ad aettium poscebatur, Η. III 11 7 ad supplicium depo/cerent, s. ausi l. c. p. 46. Contra ea e etere liquem poenin Seneca , cf. Draeger Histor Sytit. I p. 407.

45쪽

29 tui essent'. - n. I 51 9 incessitque itineri et proelio . . ad iter perficie udum et ut proelium committeret' Metticher). Otto ad h. l. suspicatur Oeem, quae Stparatu8, Xcidi8Se ante vocabulum insequens Pars et legendum esse itineri et proelio partitus collato simillimo loco Curtiano IIII, sed conserantur Tacite loci An XIII 40 6 et Ι 3, 11, quos infra exscribemus. - n. ΙΙ Restituit aram honorique patris prince ' ψη cum legionibus decucurrit i. e. ut honor patri tribueretur, ut honoraret patrem'. - n. III 8, 10 Datum id non Diodo preeibus Artabani, sed contumelio Pi8onis. Hic Zeugma inesse censet Otto. Certe intellegi hic locus non potest nisi putamus contumelio Pisonis idem esse quod in contumeliam isonis, ut contumelia isoni inferretur'. Aliam vim habot honori alicuius dare', quod est in eodem capite. - n. IV 72, 13 rupti, qui tribui aderant. nilites i. e. ad tributum exigendum, ut tributum exigeretur'. Conferamus illud scribendo ade/se. - D. V 17 8 eaque, quo remedio quoesita, vendὶti et euh 'tio, in contrarium mutari eq8. i. e. ut remedium in iis sebus esset'. on XII 13, 11 monet acerdotes, ut templum uata equos venatui adornatos istant . . ad Venatum, ut v

natus ii adhibiti fiat'. on XII 69, 3 Nero egrediditur ad cohortem, quin more militice eae cubiis adest, i. e.

'ad excubias habendas'; cf. n. V 72, 13. - n. XIII 25 4 eomitantibus qui verent venditioni ποδita eqs. i. e. ut venditio fieret, ut venderentur'. - An XΙΙΙ 26, 9

a verberibus manu ultro intenderent, i. e. ut verberarent, ut verberibus castigarent'. t. in verbera Verg. An XIII 32, 1 Factum et senatus eonsultum ultioni is aetae se curitati, ut eqs. i. e. 'ad ultionem et securitatem servandas, ut ultio et securitas servarentur'. - Αn XIII 40, 6 non ignoro duce oatro, qui vis pariter et pugno composuerat eaeercitum. f. itineri et proelio An. Ι 1 9.

An. XIV 3, 11 et ne quis illi unt fae inori delectus iussa sperneret meti ebant . . ad illud tantuni facinus efficiendum, ut . . facinus efficeretur'. GL . IV 41 8.

46쪽

30 An. XV 10 20 expediri tamen itineri singula miliae. tribus legionibus .... iussit i. e. ad iter faciendum in ut proficisci possent'. - n. XV 28, 14 in astra Tiria dati venere, honori eius ae ne metueret insidias tali pignore, quocum conseratur An. II I, 9. Addo dubios hos locos. . I 44, 3 omneAque conquiri et intersei iussit, non honori Galbie sed tradito principibus more. Ita ipperdey, alm habet honore. Si illud praeferimus cf. n. II 7, 9, XV 28, 14. - Η ΙΙ10, 10 Id senatus consultum varie iactatum et, prout Pote ἐδο et inop rius inciderat. frmum tu validum retinebatur adhuc terrori . . ad terrors iniiciendum'. ta Halm Herseus coniicit ad vana terroris, advi retinebat .

Fortasse etiam asserendus est locus n. V 20, 2Gaius Coega Claudiam .... eoniugio coepit collato dicto in matrimonium accipere ita eoniugio idem est quod ut coniugium fiat'. Sed illi id oniugio etiam ablativi casus eSS POSSumus existimare. - Contra ea potius amovendividentur loci, qualis est An IV 9 6 Memorio Drusi eadem, quo in Germanicum, decernuntur eqs. Conserimus An Ι 15 14 deerevere sic urbes templum Tiberio. Ρostremo pauca do loco G. 28, 20 Ne Ubii quidem . . . . Origine erube8cunt, transgreas olim et eaeperimento dei au-

per ipsam Rheni ripam collocati, ut arcerent non ut cu3tOdirentur. Roby, Latin Grammar, II, rosae p. XLΙΙΙ,

inde dativum et ablativum dubitat. Ex ultimis sententiae virbis ut arcerent eqs manifestum fit vocem eaeperimento Pro ablativo causae esse interpretandam, ut putemus idem e88 quod propter expertam probatamque fidem'. Videmus igitur uno dativi usum in minoribus eriptis et in istoriis rarissime inveniri et dativos proximis Verbis, quibuscum connectendi sint, quasi sustentari, certe artissime cum iis coniugendo esse, in Annalibus vero et milto tequentiorem hunc usum esse et latius patere at-

Cf. II. II 99, 2 Cineinam a Valentem eaepediri ad bellum iubet.

47쪽

31que in postremo loco, qui ex quinto decimo libro petitus est, ita dativum esse positum, ut per coniunctionem a cum enuntiatione finali coniungatur.

lli. Se dativo Inali gerundii gerundivique.

Venimus ad eam huius disputationis partem, ubi nobis disserendum est de dativo gerundii et de dativo nominis cum gerundivo connexi. Constat hune dativum apud optimos scriptores tum ex adiectivis quibusdam tum ex certis verbis locutionibusque pendere tum cum nominibus quibusdam proxime coniungendum esse, apud Τacitum vero hic usus multo latius patet.

l. is hoc dativo ex verbis pendente vel cum tota enuntiationa conivnsendo.

Cum superioribus scriptoribus acitus haec sero habet communia. Nonnullarum locutionum, quae etiam apud illos scriptores sunt frequentes, pauca exempla satis erit attulisSe. Esse Notissima sunt verba solvendo non 38 Cic.), oneri ferendo esse Liv.). Apud acitum unum huius usus exemplum invenimus An XII 68, 4 vin quo forent irmando Neronia imperio OmρOntιntur. Suffieere Liv. i. n. IV 23 3 nam priores duee ubi impetrando triumphalimn insigni sufficere res suas crediderant, hoatem omittebant. n. V 4, 13 sufficere ipsum atriuendi remediis. De esse Liv. . H. III 54, 8 ne duces hostium augendo famo deerant. n. I 1 9 temporibusque Augusti dicendia non defuere decora ingenia. Proesidere, Proeponere, imponere. Haec Verba consimilia sunt iis, quae sunt proeesse, proincere Cic. Liv. .

48쪽

30 An. XV 10 20 expediri tamen itineri singula miliae. tribua legioniam .... iussit i. e. ad iter faciendum 3, ut proficisci possent'. - An XV 28, 14 in astra Tisia datis venere, honori eius a ne metueret insidias tali pi-9nore, quocum conseratur An II I, 9. Addo dubios hos locos. Η Ι 44, 13 omne3que conquiri et intersei iussit, non honori Galbin, sed tradito Principibus more. Ita ipperden Halm habet honore. Si illud praeserimus cf. n. I 7, 9, XV 28, 14. - Η ΙΙ10, 10 Id senatus consultum varie iactatum et prout Poten8 vel inopa rius inciderat injirmum aut validum retinebα-tur adhuc terrori . . ad terrorem iniiciendum'. ta Halm Herseus coniicit ad vana terroris, advi retinebat .

Fortasse etiam asserendus est locus n. V 20 2Gaius Coesar Claudium . . . . eo nitigio aeeepit collato dicto in Matrimonium aeeipere ita eonivgio idem est quod ut coniugium fiat'. Sed illud oniugio etiam ablativi casus eSS POSSumus existimare. - Contra ea potius amovendividentur loci, qualis est An. Ι 9 6 Memorio Drusi eadem, quo in Germanicum, decernuntur eqs. Conserimus An IV 15 14 deereuere Asiae urbes templum Tiberio. Ρostremo pauca de loco G. 28, 20 Ne Ubii quidem . . . . Origine erubescunt, transgregat olim et eaeperimento fidei ευ- per ipsam Rheni ripam collocati, ut arcerent non ut cu8tOdirentur. Roby, Latin Grammar, I, resace p. XLIII, inde dativum et ablativum dubitat. Ex ultimi sententiae Virbis ut arcerent eqs manifestum fit vocem aperimento pro ablativo causae esse interpretandam, ut putemus idem e88 quod propter expertam probatamque fidem'. Videmus igitur uno dativi usum in minoribus scriptis et in istoriis rarissime inveniri et dativos proximis Verbis, quibuscum connectendi sint, quasi sustentari, certe artissime cum iis coniugendo esse, in Annalibus vero et multo frequentiorem hunc usum esse et latius patere ut-

Cl. H. II 9, 2 Cineinam a Valentem eaepediri ad bellum iubet.

49쪽

31que in postremo loco, qui ex quinto decimo libro petitus est, ita dativum esse positum, ut per coniunctionemae cum enuntiatione finali coniungatur.

lli. Se dativo nati gerundii gerundivique.

Venimu ad eam huius disputationis partem, ubi nobis dissorendum est de dativo gerundii et de dativo nominia cum gerundivo connexi. Constat hune dativum apud optimo scriptores tum ex adiectivis quibusdam tum ex certis verbis locutionibusque pendere tum cum nominibus quibusdam proxime coniungendum esse, apud Tacitum vero hic usus multo latius patet.

l. te hoe dativo a verbis pendant vel cum tota anuntiationa coniungendo.

Cum superioribus scriptoribus Tacitus haec sero habet communia. Nonnullarum locutionum, quae etiam apud illos scriptores sunt requentes, pauca exempla satis erit

attulisse. .

Eage. otissima sunt verba solvendo non esse Cic. , oneri ferendo esse Liv. . Apud acitum unum huius usus exemplum invenimus An XII 68, 4 dum quin f rent irmando Neronia imperio OmρOntιntur. Suffieere Liv. . n. IV 23, 3 nam priore duee ubi impetrando triumphalium insigni sufficere ea uas rediderant, oriem omittebant. n. V 4, 13 suffieere ipsum statuendis remediis. De esse Liv. . Η ΙΙΙ 54, 8 ne duces hostium augendinfamo deerant. n. I 1 9 temporibusque Augusti dicen dis non defuere decora ingenia. Proesidere, Proeponere, imponere me Verba consimilia sunt iis, quae sunt rosease, praefeere Cic. Liv.

50쪽

Au. I 6 8 Edendis ludiutoribus . . . . ruau proe aedit. An. II, 6, 2 Silius et Anteius et Coeein subricando estisai Proer Ouutitur. n. XIII 8 6 quo Domitium Corbulonem retinendm Armeniae proepoaverat. n. IV 72,

Curam in/umere. O dictum simillimum est verbis illis studere. Operum addere miαὶ Operam dare Liv. . n. XV 24 4 portui Ephesiorum aperiendo curiam in numm

a errat.

Tempua, diem insumere. Cum his locutionibus non dubitamus couferre laborem imρertire Ciαὶ tempu i m-dere Quint. . Agr. 23 1 Quarta Baias obtinendia quoepercucurrerat insumtia. u. ΙΙ 53, 6 uitur paueos dies insumpsit μή endo claAsi. n. II 1 3 Illio paucos die conponendo uniuι insumit. Huc referendum videtur An XIV 4, 1 ut eoultiando facinori no ud hiberetur j. D stinare Liv. . . Ι 82, 2 destinantur aliaue eivitiate eaeercendi armorum sicinis. n. XIV 40, 5 α- pe38endi. honoribus ueη tinctius. n. XV 43 9 nde iuecipiendo alienses altiuρ usestinabat. Iam ad eas locutiones venimus in quibus a superiOrum Scriptorum usu acitus recedere videtur. In his disponendi eum Ordinem sequemur, ut primum afferamus eo locos, in quibus suus verba deligendi eundi mittendi Sim. quae paulo freque iatiores habent usus tum eos, qui restant, locos ad aetatem librorum aciteorum distributos

enumeremus.

Verba, quae vim deligendi habent i Η ΙΙΙ 57 12

telitus Claudium Iulianum . . . permulcendia militum animiδ

Ceterum conferantur oeutiones, quales sunt et adhibere aegro medicinam, si alicui et adhibere et te ua et diligentiam ad consideranda rea Cic. . In locis Livianis IV 4, 3 eoemiro legibu aeribendia ereavi- muo I 26, 14 Diotator deligendus eaeereendia quanationibu fuit lativi cum gerundivis coniuncti non ex verbis rear deliger pendere πυStimandi sunt, id quo putat Κύhnor, Aus . Gram. d. lat. pr. II 5586 sed e nominibus magistratuum decemviri dictator, quum haeo O.

SEARCH

MENU NAVIGATION