De Donato, Terentii, et Servio, Vergilii explicatore, syntaxeos latinae interpretibus [microform]

61쪽

valde quamquam Olmus, tamen et Diomedem et Charisium non aliis sentibu quam supra Sum SSO coni imus, de quibus infra aecuratius disseremuS. Quibus exomplis affatim domonstrasso nobis videmur Donatum plerumque isdem ex fontibus atque Charisium t Diomodo hausisse, ex Cominiano B O- man Scauro alaomone. Sed quomodo hi ausorinte fontibus suis utrum eos ipsos perlegerint neen et quibus antiquioribus grammaticis doctrinam suam illi fontos oboant, infra o Charisii si Diomodis fontibus disserente demonstraturos nos peramus. Donati autem auctore non ita ut Charisi vo Diomodis discernere nobi licet, quod, cum omnia uno Velut tenore exhibeantur, alterius doctrinam ab altorius dissorro plerumque difficilius videtur, quam ut facere O

nemur.

Praeter commune hos cum Charisi et Diomodo auctore grammatico Donatum non nulla a Probo mutuatum SS Opinamur, id quod hisce sexemplis do

Donatu p. 365 sq. . et Probia p. 14 sq. . do praepositionum Onstructione eodem fore modo disserunt. Quadoro Donatus aut se ipsis Vatorii Probilibris aut o fonto quodam alio, qui Borytii grammatici auctoritate usus est, hae hausisse videtur. Conicimus autom Donatum ipsos Valerii libros inspexisse, quia ipsum Probum inter alio perestringere videtur, cum dicat p. 387 . sunt item adVerbia, quae inprudentes utant nomina in loco, ut Roma P. q. S.

62쪽

nam Probus p. 15 sq. . loquitur do ,nominibus locorum adverbialiter positis. Qua celeberrimi grammatici verba Donatus cum intellexisset verecundia Commotu Vituperaro quamquam non dubitavit nomino omisso leviter perstrinxit. Commontarii quo in Toronti fabulas' scripsit Donatus ossi magnam partem ita truncati mutilatiquo sunt, ut haud demorunt, qui eos a Donati discipulis

conscriptos esso putarent, ' tamen eXimi prodesse censendi sunt otiamnunc erontianarum fabularum interpretationi, quemadmodum plures passim oditoros festati sunt. At cum commentarii a posteriorum temporum auctoribus ita mutati interpolatiquo sint, ut aliam omnino formam speciemque adeptos eos esse QSter- hovius abs Fabricius inde orgius Grapsentianius Schoponius alii viri docti octo existimaverint, interpretationi, quidem utiliores facti osse identur, uberi- Oribu autem quaestionibus ad syntaxim latinam pertinentibus eos plane paene privatos sesse opusculi nostri particula prior domonstrat, quamquam eiuSdem Donati artes optimo instructum eum fuisse et univorsa lingua latinae cognition et syntaxi latinae arto Ostendunt. Quadoro excorpta coommontariis )Donati prontianis ad syntaxim latinam poetantia o minora et breviora sunt, quam ut Oporis pretii esse

63쪽

vidoatur sontes sorum indagaro. o libontissimis repetamus animis esterhovi votum, qui in praμ- fation ad orentii ex como diarum oditionem Α Ι. p. 18 has foro ait: ho utinam intego superoSset Donatus . . . M idit nimirum optimo interpreti, quod accidisso olim pluribus non possima nota scriptoribus morito dolent maditi, ut nimirum bona sui parto, mutilati ad

nos pervenerint . o suo iure Tanag. Faber ad Phaodri L. i. f. 4 conquestus est, cum diceret: senon magis SerVium hodie habemus, quam Donati in orentium commentarium. Excerpta tantum

supersunt et Saepius a mala manu.

At tamen quamquam abhorret animus ab iniucundissimo labore iam nitamur Donati commontatoris fontos inVestigaro. Ac primum quidem priores Donato interprotos Terentii, quippe ex quibus Donatum, quamquam hos sic o ingonio et iudicii acumino suppravit, ut Orum commentarii pras illo omnino fere neglecti ess vid

antur, quaedam hauSiSSe conSentaneum sit, paucis illustraro nobis licsat.' Plures enim Vseterum grammaticorum Terentianos ComposuiSSe commentarios,

otiamsi momoria nihil quidquam sit proditum, con-ioctando vel inde assequi licere Schopenius putat, quod tantum non omnes latinorum scriptorum principes, in quibus, si cui alii, comico OStro est locus,

Ιbud. Schopen: observationes in Donati rinae deruntur seliolia. Bonii. 1821 dissert inauguralis. . 30 8qq.

64쪽

magistrorem stipati sunt choro, qui piis censuerunt et annotaverunt. t inter fronti interpretum, qui ante Donatum floruerunt, numΘrum referuntur: Valerius Probus Borytius, Asmilius Asper Helenius oro, Arruntius Celsus, quorum lico nuinoro Nigidium si Flavium Caprum vulgo adiungant insuper quos Terentii fabulas commentato es e Seliopenius suo iure negare nobis idotur. Nam o ipse Suringarius P. Nigidii Figuli, quo Ciceronem in extinguenda Catilinae Oniuration socio se adiutor magnam intor Romanos Consecutum esse nominis famam Plutarchus memoriae prodidit nomon inter antiquos Terentii interprotΘΗ, Fabricii in bibl. lat. I. p. 49 stinariosi in introd. ad Not lit rom. II. p. 17S. auctoritat non Commotus, roferre dubitavit, cum nulla usquam a votoribus huius ro montio fiat. Quod autem Donatus in commontariis suis Torontianis aliquotion Nigidii nomen in partes vocat ad horm. I. 4,4 I. 4, 13; . Ι,3 , nos locos omnes ad Nigidii commontarium grammati um, OPUS multorum librorum, Suringarii sermoti auctoritate

spectar PutRmuS.Cortissimo quido constat atorium Probum Berytium aliquando commontarios in fronti fabulas conscripsiSSe, quamquam nulla est Veterum mentio, quae nominatim istos commentarios commemorat.' At Donatus, quem aetate antecessit robus, in suis ad Torontium commentariis totiens Ρrobi sentontiam me- η Suritigar I p. 99 qq.

65쪽

coniciatur, Aeriptos esse ab eo Commentarios, qui Donati aetate suporstitos fuerint. Isti vero commentarii cum omnes orierint, quales fuisse consendi sint, in tanto votorum silentio non facito os diiudicaro. Ineertum senim sesso id tu an Clodonius Charisius Diomodo Priscianus qui saeponumor Valerio roboauctore utuntur ex commentariis eius erontianis hauserint. Id unum autem constare operi nostri particula prior demonstrat, Donatum in commentarii suis ad Torentii fabulas, quantum quidem ad syntaxim latinam portinoant, robi annotationes Terentianas

Αomilius spor grammaticus secundus a robosuscepit interpretis parises, id quod diu dubitatum nune plane constar arbitramur, praesertim eum Donatus in commentariis suis grammatici illius nomonsio Oeet in partos, ut merito eum cognovisso illius commentarium in Terentium conicias. )Ηolonius Acro iis in orentium enarrationes

reliquit, quarum mentio fit pluribus in locis apud Charisium 192, 30 200, 16 219,5 . Et has quidom

sunt omnia fragmenta, quae de toto Acronis opsiro Suporsunt sive id conscriptum morit ad omnos frontii fabulas, sivo tantum modo ad adelphos et eunuchum,

66쪽

quibus solis Charisius fragmenta memoriae prodidit, hi diiudicar supervacaneum nobis Videtur,' praΘSertim cum Donatus nullam unquam mentionem faciat horum Acronis commentariorum. '

Arruntii Colsi autom ad Oronti fabulas com- montarios praeter Charisium p. 13,18 222 6 30 Κ.)nem quantum nos quidem Seiamus commemorat ubi

enim Celsi nomen Oecurrit apud Servium et hilargyrium videntur intellegendi esse commentarii quos in Vergilium scripsisse eum infra intellegemus. Itaque Donatus cum in commenturiis sui Terentianis o prioris aptatis intorprotinus comici illius hausisse non videatur, iisdem auctoribus grammaticis atque in artibus usus esse Videtur, si quidem id quod non plano constat sentibus quibusdam aridissimos illos hortulos suos irrigarit.

Non integros ad nos pervonisso servi in Vorgilii carmina commontarios constat. Sed cum et tam callido rotractati sint ut Vetustiorem a rocentiore grammatio vis infernoscas, et nos omnos fere locos ad syntaxim latinam pertinentes ex iis excerpserimus manuscriptis, quibus SerVii grammatici nomen plerumque et inscriptum ess of subscriptum Danistis Burmanes ionis Thilonis agoni, celeberrimorum scholiorum orgilianorum editorum, sententiis conlatis iudicare potuimus, lac quaestione imissa, quia Sat

67쪽

se putamus hoc loco Virorum doctorum in margins annotaro Ῥυ nomina Ῥυ opera, qui de Servianis qui forentur in Vergilii carmina commentariis scripserunt, )statim inquiramus, quibus riserViu auctoribus mSussit in commentariis suis conscribsndis Viros doctos autem, qui in Servii fontibus indagandis operam posuerint, non habeo quo adferam nisi ho paucos: Suringar hist erit schol lat. Ribboch protegom ad Vorgilii carminum editionem. J. irchnor: se Servii auctoribus grammaticis quos ipso laudavit. Elocheis. Jahrb. Supplem. 8 p. 467 533. Thilo quaestions. Sorvianas. Mallo 1867 Bo-gruSSungSprogramm raues 25 Philologonver-

idom ad Servii comment oditionem praef. Heidol-

AC primum quidem quemadmodum in Donati commentatori auctoribus grammaticii invostigandis fecerimus ut intellegamus, rutrum Servius priorum Vorgilii interpretum ex commentariis hauserit necnse, do his paullo accuratius dissoror haud alionum nobis videtUr.

68쪽

Quamquam iam prima Vergilii carminum odiu-onis temporibus haud deerant interpretes, qui quaeStiones quasdam ommaticas instituerent optimo hac do re iudicaro nobis Videtur F. Schoet in mus. rhon. Ol. 3 p. 630, cum dicat: Bohannilio hat dis flaufigo Schulgrammatilido Romer do Vergit an so gummittetpunk dor Sprachstudie gemachi, te die griochischo Grammatiliden Homor es a dies ine infaeli Nachalimungaus nationator itollisit und si dor Boschassonlisit dor Aonins in offenbarer issgris primum Vergilii carmina iusto commentari illustravisse arbitramur Asinium Pollionem nam Q. Cascilium Epirotam, Attio libortum si omponia filiae praeceptorem, quom primum legendo interpretatum et commentatum osso Vergilium Otto Ribbookin docos, intor Vorgilii interprofes referro dubitamus, cum Suetonius do illustr. grammat. p. 16 nihil aliud nisi eum primum Vor

moriae prodiderit), quamquam et Graesentianius vol. IV. p. 259 6 p. 277), qui sibi ipse contradixit, atquo Thood Borghius ophom stud antiq. 1845 p. 120)id refutant, os . Hauptius ind. ecf. ΘSt. Berol. 1855 p. 45 sq.), qui Pollionom Catulli commontarios scripsisso haud negat, num idom orgilii carmina

Commentatus sit inquirere Se nolle Confitetur, et Ribbockius, Polliono quondam Vergilii carmina iustis illustrasso commentarii ratus, Thorbochium et Graesentianium redarguer Se posse negat, qui alium Aso

69쪽

- 68 'Pollions Catulli alium Vorgilii interprotom iudica-vorunt id quod hi diiudicar longum est.' At Alo-xandrum, servum illum Vergilio a Pollion donatum Vorgilii carmina grato in optimum dominum animo

Commentatum Ss negRmus, Cum et nullam omnino

huius interprotis mentionem faciat grammaticus ullus romanus nam Sorvi scholii ad Aon. VIII. 330 posts-rior m partem, cuius in fine Alexandri nomen momOratur, si paullo accuratius inSpicias, facito ut opinor fateboris, non scribi potuisse a Servio, Verum ab alius manu Venisse, qui Alexandrum secutum sesso in hoc scholio Servium docero voluerit ot servius Asinium Polliono ita cito ad Aen. I. 7, VI. 561, XI. 183, IX. 459 3), ut nemo dubitare possit, qui Polli non Aloxandor orgilii si non omnia carmina at certo A seneidem commentatus sit. η)

C. Julii Hygini, Augusti liborti, familiarissimi

Ovidio, Palatina bibliothecae praefecti, quasi paedagogi orgilii Suetonius de ili gramm. p. 20), Com- montarios in Vergilium factos mollius Oet attic. l. I. 21, 2 atque accuratius quartum librum quos doVorgilio iacit noch. attio. l. XVI. 6, 14 laudas, Cuiussasculo illi suporstites fuisso vidontur. η )

70쪽

Ε ipso Julius Modestus, ' cuius praecepta grum- mattea quaedam Saepius Charisius p. 73, 12, 75, 13, 101,1 103, 28 125,4 204,22 . semel Diomedes p. 365,16 . laudat, in doctissimorum orgilii into re-

tum numerum vulgo refertur Cuius carmina si non iusto et Ontinuo commentario, at certe carptim SiVein quaeStionum confusarum libris, quo Gollius om- memorat in Oet attio libri persaepe, sivo in aliis

scriptis sum illustravisso conici Ribbockius, id quod Graefenhanius vol. V. p. 65 et p. 280 negat, qui

praseter alia grammaticas quaestione confusas Horatii Opera Commentatum SSe Modestum putat veri simili SSQ.

L. Annaeus Ornutus, ' Persi et Lucani pras- coptor philosophus idem et rhetor et grammaticus, scripsit ensidos commentarios, quorum Charisius somo p. 127, 19 K ad Aeneidos librum ocimum mentions facit. Et abiocta quidem indecora eum On- gessisSo et ambitiosius quam prudentius diiudicasso satis multis docos Oxomplis Ribbochius p. 125 sqq.

Neque omnisentando tantum et distinguendo, sed emendando etiam Verborum textu operam eum do- disse, complures Serviani commontarii loci demonstrant, Sed ne bucolica eo georgica prorsus ab e negleeta

esse Gollius noci attic. lib. II 6 docot.' η)Aemilius Asper, quem Sallustii historiarum libros