De Donato, Terentii, et Servio, Vergilii explicatore, syntaxeos latinae interpretibus [microform]

71쪽

commentatum se Charisii p. 216,28, stratoronimi apol o Rufin I. 16 Vol. II. p. 72 d. Vallars. testimoniis constat, idom in orgilii carmina commentarios scripsit et inter praestantissimos iuidem bonae uotati grammaticos habendum eum ess puta Ribbeckius p. 128, quippe quem cum Scauro et robocomponat Ausonius opist. XVIII. 26 et in praef. ad Syagrium 20 grandia nomina laudans. Posuisse eum docet synius l. l. p. 475 grammatica et poetica ObSerVata vel praecepta, subiecti pro exemplo Vergilianis verbis se phrasibus. Nec indoctum criticum

et interpretem eum fuisse produnt et votorum testimonia, quorum cum longe maxima pars ad Aoneidem spectet, tamen in ueolici quoque et georgici Ver-Satum eum esse docent, et recentiorum iudicia virorum doctorum, e quibus unum Graefentianii vol. IV. p.

75 sqq. et 28 sqq.), qui eum ΗRUptrepraeSentant dor Xeges in gegonWartiger eriode nominat, affores sufficiat. Nobilissimus omnium quotquot Vergilii arminibus operam odorunt grammaticorum fuit M. Va-lorius Probus Borytius. At quamquam viri docti saopius

lovi argumonto faciunt,' ut, si parum inter Se On-Veniant quae de alicuius scriptori aetate Vitae rationsescribendi genero traduntur, duo eiusdem nominis Scriptores fuisse contendant, tamen idem nobis, ubido robo commontator disputamus. faciendum SSe

72쪽

mox intellegemus cum enim, qua Sollius Macrobius Servius o Probo citant, in robi commentariis, quos nunc ad Vergilii octogas et georgica habemuS, Onfantum desiderontur sed multo aliter legantur apertum esse et Suringarius et Osannus dicunt, quibus plane assentiri nos confitemur, quamquam et Jahnus proleg. ad Porsium si orghius an dot Parisin in ephem. antiq. 18454 11 - 17 oandem, quam de Probo grammatio Supra protulimus sententiam, set ad Probum commentatorem pertinΘr posse putaverunt; non istos commentario qui supersunt sed alios ab iis scriptoribus significatos QSSQ. )Quod autom hilo l. l. dicit . alorium Probum Borytium Et in emendandis maximo orgilii

Oxomplaribus in Aristarchi morem Operam collocasso et primum certe georgicorum librum ipsius postae manu Orroetum legisse, ' non habemus, quod doctissimi illius viri sonsontiam reiciamus. Tamen etiam Ribbochio irchnoroque assontiri non dubitamus, qui Oniectanea quaedam grammatio a M. Valorio roboretiosa uotonio tosto do illustr. gramm. p. 24 Variis additamentis aucta et suppleta Probo mortuo ab amicis

Haedore es Η. A. Lion: Probi in Verg. cominetit. 1826. Selineidewin ieitrage u Kriti de Vergil commentara de Probus Rhelii Mus Ν. F. V. p. 14 sqq. A. Rieses de commentario Vergiliano, qui M. Valerii Probi dieitur Boni 1862. O. Ribbeckes de commentario Vergiliano etc. contra A. Riesium. Fleelieis. Jahrb. ni clasa. Philol. 1863 p. 351 sqq.

73쪽

familiaribusque eius edita esse docent, in quibus Probi exposita fuerint singula quaeque praecepta, quae cum latini sermonis normam se consuetudinem uniVersam Spectarent, Xemplis tamen praeter alia orgilianis quoquo illustrata essent. Quarum Commentationum, quas iustum Vergili Ommentarium nominaro nobis non lico se multo admodum libros se adquisivisse Gollius noci attic. l. V. 30 praedicat. Jam supra autem do libris illis grammaticis Probi nomino omatis disputante Alex. Riosi do Probo commentatoro Sententiam optimam iudicavimus, qui Sustoniivorbis idom habendam osse ratu Probum non notiStantum critici sed etiam adnotationibus scriptores, quos tractavit, instruxisso demonstrat. Et ipso er-

schius in diar lit antiq. 1840 p. 113 dicit: Es ab

igitur unquam orgilii arminum xomplaria Probi manu non modo correcta Sed etiam ad notata asse-Verare iam non dubitamus. Do robi minoris qui seruntur in Vergilii eorgica et eloga Commentariis, qui nostram tulerunt aetatem, non habemu quod Verba multa faciamus,

o quia nihil oxhibent de syntaxi lingua latinas tqui eum a Servio omnino non adhibiti sint multo post Servii aetatem scripti videntur.

74쪽

Flavius Caper qui doctissimus antiquitatis per- semiator SaepisSimo laudatur una cum robo, ' cui similis apparet, cum de Oeabulorum Vel sententiarum vi atque signification nusquam disseruisse Videatur, nisi ubi ad toxium vel emendandum vel constitusndum vel distinguondum opus esSet, libroSonucleati scripsit sermonis sive de latinitato, do praepositione , sex de dubio genere atque Commentatus est Ciceronem, lautum, id quod Graesen-hanius negat, ' Terentium Vergilium Comicos qua in ro se Graesentianius se Suringarius II p. 217 sq.)et Sohoponius et Ritscholius parerg. laut. I. p. 361 Sq. Vehementer errare Ribbeckium putant, quae cum diiudicar non possimus Silentio praeterire nobiS liceat. Urbani astas paullo tortius deliniri potest Ol

Ribbschius p. 167 Cornuto inniorsem Longum aptato

quae X servio collata Suringarius I. p. 190 qq. memorat, apparet Urbanum in commentariis suis Vergilianis praecipue grammaticam Spectasse interpreta

75쪽

opinionem Vorgilii aut omnia carmina aut solamaseneidem commontatum ess Ribbeckii secuti sentontiam opinamur. lenissime enim rem comprobant fragmenta quae ex Velii Longi commentariis servata sunt a scholiasta Voronensi.' Q. Terpntium Scaurum, ' Hadriani temporibus grammatioum vel nobilissimum Goll. Oct. attio. l. XI. 15' η , se laudat scholiasta Voronsensis Bucolica eundem Commentatum esse scholia Bernensia ad cl. VIII. 5 domonStrant. Cassollii Vindicis commontarium lectionum antiquarum Commemorat Saeptu Gellius, cuius eiuS-dom libri sub titulo istromateus identido Priscianus montionsem faeit; nam uno titulum alterum leotionum antiquarum librum undem habomus Ritscholii

Virorum doetorum sententias secuti contra Lorschii l. l. st L. Orcklini l. l. opinionos. Cuius peris permulta fragmenta grammatica exhibon Gollius Charisius riseianus. Sulpici Apollinaris Carthaginisensis quom Gellius adolescens Roma audivit,'' commentariorum Ver-

76쪽

gilianorum fragmenta non nisi ex Gollii noctium atticarum libri colligor nobis licet. Et ipsum Arruntium Colsum intor Vorgilii intor- pretes oferro non dubitat uringarius II p. 159 sqq. , quamquam nulla quidem Veterum est mentio, quae disserte momoro Celsum commentatum esse Vergilii carmina. Id quod tribus Charisii locis p. 213, 18;222, o 30 ., qui Colsi auctoritato do orgilii quodam versu recitant, ad quo accedant insuper unus Quintiliani instit orator. VIII 3 set unus Serviani commentarii locus a G. I. 277), quom auor Colsi sentontiam do orgiliano versu G. I. 357 momoriae tradidit, altor Celsi nomon simul cum aliis sergilii

intorprohibus, robo et Cornuto, Commemorat, demonstrare studst. Nos ero eum i rosem Literaturg. 1 p. 33 auctoritassem secuti, Celso orgilii interpretis nomon indicari poSSe negamuS, quippe qui, quod-Vi aliud agens, passim Verba sex laut Terpntio Vorgilio intorprotatus non tota horum poetarum perncommentatu esse nobis Videatur. Julium atorianum Vergilii Carmina Commentatum SS eum quinque Scholiorum Veronensium tum pormulti Macrobii loci comprobant. Ceterum non constat, quis fuerit aterianus, neque qua vixerit

aetate.

Voniamus iam ad otium Donatum, insignem grammatieum romanum, qui ultimus non multo ante Servii astassem tam in orgilii posemata quam in Terentii comoedias commontario SeripSit, iς quibus

77쪽

haud pauca Servium hausiss0 11fra intellogemus. Parum felicitor um criticam artom sexercuisse traditi certe locis Hibbochius domonstrat. Quadore saepius Donati errores reprehondit Servius Argutatus os otiam in singulis vocabulis sexplieandis ita, ut Su fere sermonis latini caruisse uni putare obpres, nisi artρου grammaticas ab eodem Donat Scriptas SS ConStaret. In 0rsibus interpretandis simpliQem senesum eum aSpernatum esse, Sorvi compliares loci v. infrat os- tondunt. Ita tuo dissimillimum fuisso Donati om- montarium orgilianum Commentario Serviano Oni-core nobis licet; nam hic grammaticam agere potissimum voluit, illiues Onsilium fuisse vi totur aestholicam Scribero quam Vocant interprotationem. Servium horum Omnium antiquiorum orgilii interpretum usum esse Commentariis iam id demon-Strare arbitramiur, quod Omnium fere mentionsem facit non emol o his quidem loCis nominibus adscriptis citat

Julium odosium ad Geo. I. 37S. L. Annaeum Cornutum porg. l. 277 Aen. I. 45,

150, 8S IX. 348 675 X. 547.

78쪽

IX. 4, 31, 418 678 X. 188, 539, 566 673, 737 XI. 358 801. M. Valorium Probum ad Georg. I. 277 Aen. I. 5, 25, 48, 441, 194; I. 15 III. 3. 2 IV. 359 418 Vl. 1, 177, 473, 38, 65 Vll. 543, 419 VIII. 406 IX. 14 X. 18, 33, 173, 182, 303, 444, 39 XI. 34, 30 XII. 174, 605; Eol. VI. 76. Flavium Caprum ad sen. I. 45. IX. 709. X. 78S XII. 120 X. 344, 377. Urbanum a G. I. 424 on. IV. 384 469, 548,624. V. 493. 517. VI 609. VII. 556. IX. 390 X. 661.

Volium Longum ad en X. 245. Q. Terentium Soaurum ad Aon. III. 484 XII. 120. Aolium Donatum ad E. I. 17 III. 38 Georg. I.

120 198 424 II. 4, 24, 12, 14; IV. 153, 346 Aon. I. 546 557, 798 II. 242, 35, 35;VI. 177, 230, 334, 35, 23. VII. 543. 563, VIII. 333. 373. 642 IX. 31, 363, 547 675,763 X. 331, 463 497 XI. 31, 124 316, 318,762 XII. 365, 366 507, 14, 29 585.

Et quamquam Cassolli Vindicis,inolenti Acronis,

Apollinaris, Materiani nomina Omnino non Commemorat SerVius, famon eum etiam horum commentariis nonnumquam HSum ῬSS SuSpicamur qui Servius o saepius auctore non addito commentarios quosdam

79쪽

non nulla aliis ex libris grammaticis hausta ex Vorgilii commontariis quibusdam potivisso videtur, id qiuod infra sati demonstraturo no SperamuS. Hos autem commentatore Servius saepius in partes Vocat aut propter eximia dubii sermonis iudicia, ut o Modestum os Flavium Caprum, aut propter alias insignes intorpretis virtutes ut pliquorum plerosqrio.' In syntactica artis rebus disputandis sum hisco tantum orgilii interpretibus usum esse apposita nomina ostendunt Valerio Probo si Donato. o primum quidem inquiramus, utrum Probi ipsos com-mpntarios legerit necno; nam ipsis Donati scriptis Oum usum SS nemo negabit. Et hanc iniucundissimam occasionom iretineri l. l. perVorsam sententiam do Sorvi auctoribus grammaticis leViter perStringendi, quin arripiamuS, facere non possumus. In illo senim opusculi sui capite cui inscribitur quos o quot Vorgilii commontatores Serrius noster egerit, eum non perlegiSso grammatici cuiusdam ipsa Opora nisi

Donati Carmini Urbani domonstraro studet, id quod

ita argumentatur, ut quicunque accuratius libellum istum porvolveris Sententiam illam omnino non probare OSSit. Et Probi quido auctoritate usus os hisco sex

locis adison. I. 194, 441 II 15 III 82 VI. 865;X. 33 ad syntaxim linguae latinae pertinentibus, quorum dros ad Asn L 441. III. 2. X. 33 o Probi

80쪽

o libris grammaticis, hausti esse videntur. Nam cum Servius ad on. II. 1 rospondoat Probi cathol. p. 17,2 K. Servius ad Aen. I. 194 robi cathol. p. 36,25 ), Sorvius ad on. I. 65 Probi cathol. p. 17,2 . tres alii auto loci, qui robi nomen Oxhi-bons, in libris illis grammaticis, quo quidem nune habemuS, non legantur, etiamsi concedere non dubitamus, horum locorum duos ad Aon. l. 441 of X. 33 , quamquam libri illi grammatio qui nobis hodio exstoni

QOS O Qxhibeant, et e commentariis ot o libris grammaticis ad Sorvium migrare potuiSSO, tamen unus rotiquus servi locus ad Asen. III. 2 nos ommovit, ut Sorvium Probi commontarios Vergiliano non modo adhibuisso sod fiam ipsos inspexisse contenderemus contra irolinorum id quo qui illum locum diligontius porserutavoris Veri Simile, ne dieam Certum, SSΘ

Legimus senim apud servium ad org. Αen. III. 83 I p. 96): ,hospitio licet Probus quaerat, quid it, ,iungimus hospitio deXtras , tamen septimu Casus est, id os iuro hospitalitatis nam ad hospitium ison potest intellegi, quia iam amicus fuit . Totus hic

locus autem et doctrinam antiquissimorum illorum Ηomori carminum intorprotum leXandrinorum, quoSimitatum M. Valorium robum Borytium animadversiones suas orificas scripsisSε SelmUS nimis aedolet,

' es et Serv. p. 43 Κ.