Vitae parallelae: Ad optimorum librorum fidem accurate editae

111쪽

GICERO. 105

λὰ την βουλην ἔπεσθαι κελεύσας καὶ προελθών, uμόνον αβαλε τον ὁμον, ἀιλὰ και των αλλων ἀπογνωνα του δημάρχους ἐπορσε, παρὰ τοσοῖτον τε λόγον κρατηθέντας π αυTOv. XIII. Μαλιστα γὰρ ουτος ὁ ἀκηρ ἐπἐδειξε Ῥω MUῶοις, σον δονης λογος -καλω προστίθησι , κάὶoτι ὁ δικαιον ἀηττητον ἐστιν, α ορθως λέγητα, 'κα δεῖ τον μελως πολιτευῶμενον ἀεὶ του μεν που etὁ καλον ἀντὶ etos κολακευοντος υίρεῖσθαι et δελύγω et λυπουν ἀφαιρεῖν του συμφέροντος Λεῖγμα δ' ursis της περὶ τὼ λόγον χάριτος, και δπερὶ τὰς θέας εν ῆ πατεια γενώμενον. ων γὰρ Iππικων πρύτερον εν τοῖς θεώτροις αναμεμιγμένων τοῖς πολλοῖς, καὶ μετὰ το δημου θεωμένων, ως συχε, πρωτος διέκρινεν ἐπὶ τιμη τους ἱππέας αποτων,λλων πολιτων Μάρκος ωων στρατηγων, καὶ διένειμεν ιδίαν ἐκείνοις θεαν, ην τι καὶ νυν ἐξαιρετον χουσι Toυτο πρὁ ἀτιμίαν ὁ δημος λαβε, καὶ ψώνέντος εὐθεώτρω o 'χθων , φυβριζων ἐσυριττεν, οἱ δ' ἱππεῖς πέλαβον κρότα τον,νδρωλαμπρως. υ θις δ' ὁ δημος επέτεινε τον συριγμον, εὶ z κεῖνοι ὁ κρότον. Ἐκ δε τούτου τραπύμενοι

προ αλληλους ἐχρωντο λοιδορίαις, καὶ ὁ θέατρον ἀκοσμία κατεῖχεν Σπεὶ δ' ὁ Κικέρων με πυθμ μενος κά τι δημον ἐκκαλέσας προς 34ης Ἐνυ- ους ἱερει, ἐπετίμησε καὶ παρίνεσεν, ἀπελούντες

112쪽

αυθις εἰς τὸ θεατρον ἐκρdrουν τον Oθωνα λαμπρως, καὶ προς τους ἱππέας αμιλλαν ἐποιουντο πωντιuῶν κανδύξης του ἀνδρύς. Σ1 v. Ηδἐ περὶ et ὁ κατιλειαν συνωμοσω, πήξασα κά καταδε ασα την ἀρχην, αυθις ἀνεθάρρει, καὶ ουνηγον ἀλληλους, καὶ παρεκάλουν vro drωρον πτεσθαι - πραγμώτων, πρὶν ἐπανελθεῖν Πομπηρον, δη λεγύμενονυποστρέφειν μεet της δυνάμεως μάλιστα δε ὁ κιχτιλιναν ξηρέθιζον οἱ mauo πάλαι στρατιωται, διαπεφευγύτες μεν ολης της Ιταλως, πλεῖστοι δε καὶ μαχιμώxατοι ταῖς Ἀρρηνικαῖς ἐγκατεσπαρμένοι Πύλεσιν, αρπαγας πῶλιν καὶ διαφορησεις πλοῖτων ἐτάψων νειροπόλουντες. Oυτοι γαρ γεμύνα ἄλλιον χοντες, υνδρα Tων ἐπιφανως ad Συλλα στρατευσαμενων, συνωTαντο et κατιλινα, καὶ παρησαν εις Ῥώμην συναρχαιρεισιώσοντες. 'Tπατεῖαν γαρ αυθις μετί ι βεβουλευ- μένος ἀνελεῖν τον Κικέρωνα περι αυτον των ἀρχαιρεσιων τιν δρυβον Ἐδύκει δε και ὁ δαιμύνιον προσημάινειν τα πρασσύμενα σεισμοῖς κάὶ κεραυνοῖς καὶ φάσμασιν. A ct ἀνθρώπων μηνύσεις ληθῶς μεν ησαν, υπω δ' εις ελεγχον ἀποχρωσαι κατ' ανδρὁ ἐνδαου και δυναμένου μέγα, του κατιλίνα. Eho την μέραν των αρχαιρεσιων περθέμενος ὁ κι κέρων, ἐκάλει ὁ Τιλιναν εις την σιγκλητον, και περὶ των λεγομένων ἀνέκρινεν 'σδε πολλους οἰδ-Mενος εἶναι τους πραγμάτων καινων ἐφιεμένους ἐν

113쪽

υπεκρίνατο et Κικέρωνι μανικὴν Πύκρισιν. , IN γὰρ : ἔφη, ,πράττω δεινον, εἰ δυοῖν σωμάτων -

των του μεν ἰσχνου και κατεφθινηκουτος, ε οντος

ὁ κεφαλὴν του 4 κεφάλου μεν, ἰσχυρον ἐκαὶ μεγάλου, οὐτω κεφαλο αυτὁ επιτίθημι; Οὐ- των εἴς τε την βουλὴν καὶ τον δημον ὴνιγμένων πυυτου, μαλλον ὁ Κικέρων δεισε, καὶ τεθωρακι νενον αυτον or τε δυνατοὶ πάντες απ της οικίας, καὶ των νέων πολλοὶ καTηγαγον εἰς δ πεδίον. Top δε θώρακος επὶτηδες πεφαινέ τι παραλυσας εκ των ωμων τοῖ χιτωνος, ἐνδεικνυμενος ola ὁρῶσι ὀνκίνδυνον οἱ δ' ηγανάκτουν καὶ συνεστρεφοντο περὶ αυτό καὶ τέλος ἐν ταῖς φηφοις δν με κατιλιναν. αυθις ἐξέβαλον εἴλοντο δε ιλανὴν πατον, καὶ Μουρηναν.

XV. υ πολλω ὁ υστερον τούτων - τῆ κατιλίνατων ἐν Τυρρην- συνερχομένων καὶ καταλοχιζομένων, καὶ της ἄρισμένης ὁ τὴν ἐπίθεσιν μέρας εγγ- ου- σης, κον επὶ τὴν κικέρωνος οἰκια περὶ μέσας νὐκτας ανδρες οἱ πρωτοι καὶ δυνατώτατοι Ῥωμαιων, Μάρκος τε κράσσος, καὶ Μώρκος Μάρκελλος, καὶ Σκηπιων Μέτελλος κηφαντες δε τὰς θυρας, καὶ καλέ τε τον θυρωρὸν ἐκέλευον ἐπεγεῖραι, καὶ φρἀσκο

του κράσσω μετὰ δεῖπνον ἐπιστάχὰς ἀποδίδωσιν δουρωρος ποδη τινος ἀνθρώπου κομισθείσας ἀγνωστου, αλλας αλλοις επιγεγραμμένας, αυτω δε κρὰ σω μιαν ἀδέσποτον 'Io μόνην ἀναγνους ὁ Ηρά

114쪽

σος ως ἔφραζε τὰ re ματα φονον γενησόμενον

πολὐ διὰ κατιλίναν, κάννωρ νε της πουλεως - εξελθεῖν, τὰς αλλας ου ἔλυσεν, αλλ' ηκεν ευθυς προς ὁ Κικέρωνα, πληγεὶς ad του δεινου, και τι της αἰτιας ἀποδυόμενος, ην επη διὰ μλων του κατιλἰνω Βουλευσάμενος ουν ὁ Κικερων. o ημερα βουλὴν συνηγαγε, και νας ἐπιστολῶς κομίσας, ἀπέδωκεν, οἷς ησαν πεσταλμέναι, κελεύσας φανερως ἀναγνῶναι πασαι ησαν ὁμοίως

ριος, νηρ στρατηγικδ. ἀπηγγειλε του ἐν πυρήηνία καταλοχισμούς, καὶ Μώλλιος απηγγέλλετο συνχειρὶ μεγάλη περὶ τὰς ἀλεις ἐκείνας αιωροώμενος ἀεί τι προσδοκα καινιν ἀπδ' της Ῥώμης, γίνεται δύγμα της βουλης, παρακατατιθεσθαι τοῖς πάτοις τα πράγματα δεξαμένους δ' ἐκείνους, - πωτανται, διοικεἴν καὶ σώζειν την πδλιν. Toυτο δ' οὐ πολλάκις, ἀλr οταν τι μέγα δειση, ποιεῖν εἰωθεν σύγκλητος.

κερ- τα μεν ει πράγματα κάωτω Μετέλλω διεπίστευσε, την Modλιν ειχε δια χειρος, καὶ καθ' ημέραν προνε δορυφορουμενος π ανδρων τοσο των ὁ πληθος, στε της αγορας πολb μέρος καπέχειν, ἐμβουλλοντος αυτου οὐ παραπέμποντος Ουἐν καρτερων την μέλλησιν ὁ κατιλίνα , αυτος

μἐν ἐκπηδαν εγνω πρὸς ὁ Μάλλιον ἐπὶ τ στρ τευμα καὶ Μάρκιον δε κων θηγον ἐκήλεοσε ξιφη

115쪽

σομένους δν κικέραυνα καὶ διαχρησασθαι προσπε- σύντας. υτο Φουλβία, γυνη Σῶν ἐπιφανων,

ἐξαγγέλλει τῆκικέρωνι, νυκτὀ ἐλθουσα, καὶ δι κελευσοῬένη φυλάττεσ/θαι του περὶ τὐν Κέθηγον. οἱ δ' ηκον- ημέρα, και κωλοέντες εἰσελθεῖν. ηγανἀκτουν, καὶ κατεβδων ἐπὶ θυραις, με πο- πτύτεροι γενέσθαι Προελθὼν δ' o Κικερων, ἐκ λει την συγκληeto εἰς δ σι Στησίου ιδ ιερδν,ον πιώτωρα Ῥωμαῖοι καλουσιν, ἱδρυμενον ἐν ἀρχῆτης ἱερῶς ὁδου, πρ4ς ὁ Παλάτιον ανιδντων ' - ταυθα καὶ το κατιλίνα μετὰ των αλλων ἐλδύντος, ῶς ἀπολο σομένου, συγκαθισοι μεν ουδεὶς πλώειν των συγκλητικῶν, ἀλλὰ πὰντες πωτου βάθρου μετηλθον. μωμενος δε λέγειν ἐθορυβεῖτο,

καὶ τελος ἀναστὰς ὁ Κικέρων, προσέταξεν αυτω της πύλεως ἀπαλλάττεσθαι δεῖν γαρ, αυτου με λ ροὶς ἐκείνου δ' υπλοις πολιτευομένου, μέσον εἶναι τι τεῖχος Ῥυεν ουν κατώινας εὐθύς ἐξελθὼν μετὰ τριακοσιων πλοφόρων, καὶ περιστησὰμενος αυτ ραβδουχίας, ῶς ρχοντι, καὶ πελ κεις, αὐσημαίας παράμενος, προς ὁ Μάλλιον ἐχώρει ' καὶ δισμυρίων ὁμου τι συνηθροισμένων, ἐπίμι τὰς πύλεις ἀναπείθων καὶ ἀφιστὰς ἄστε του πολέμου φανερον γεγονύτος, τον Ἀντώνιον ἀποσταλ α δια-

XVII. πους ae πολειφθέντας εν τη πύλει τῶν διεφθαρμένων πο ου κατιλινα συνηγε καὶ παρε-

116쪽

11 PLUTARCHI

δι σώσειαν ξεληλαμένος της βουλης πρύτεροπι τότε δε στρατηγων τωδεύτερον, - είος ἐστὶ τοις α πανης ἀνακτωμένοις δ βονλευτικ4 ἀξωμα.

Aέγεται δε καὶ την ἐπικλησιν αὐτω γενεσθαι τον οὐραν ἐξ αιτίας τοιαύτης. Ἐν τοι κατὰ Συλλαν χρύνοις ταμιευων, συχνὰ των δημοσίων χρημάτωναπώλεσε καὶ διέφθειρεν υγανακτουντος δε το Σολ- λα, καὶ λύγον ἀπαιτουντος εν τῆ συγκλητω, προελθών ὀλιγώρως πάνυ καὶ καταφρονητικῶς, λύγονμεν υκ φη διδύναι, παρέχειν δε την κνήμην, ωσπερ εἰώθεισαν οἱ παῖδες, ταν ν τω σφαιρίζειναμάρτωσιν. Ἐκ obro Σούρας παρωνομάσθη σούραν γὰρ οἱ Ῥωμαῖοι τ' κνήμην λέγουσι. ἁλιν δε δἰκην χων, καὶ διαφθείρας ἐνων των δικαστων, ἐπεὶ δυο μύναις πεφυγε φήφοις, τη, παρανάλωμα γεγονέναι et θατέρον κριτῆ δοθέν ω κεῖν γὰρ, εἰ καὶ μια φὴς ω μύνον ἀπελυ - τουτον οντα τὸ φύσει τοιουτον κεκινημένον π του

κατιλίνα προσδιέφοειραν ἐλπίσι κεναῖς φευδομώ τεις καὶ δητες, ἔπη πεπλασμένα καὶ χρησμοῖς δοντες si ἐκ των Σιβυλλειων προδηλουντας, εἱμαρμένους εἶναι τη Ῥώμη κορνηλίους τρεῖς μονώσους' ων δύο μεν δη πεπληρωκέναι το χρεών, Κίνναν aaαὶ Σύλλαν, τρίro δε λοιπον Κορνηλίω ἐκείνου,

φεροντα την μοναρκων κειν τον δαιhονα, καὶ δεῖν

πώντως δόχεσθαι, καὶ μὴ διαφθεψειν μέλλοντα

117쪽

CICERO. 4n XVIII. Oυδεν υν ἐπενόει μικρὁ ὁ Αντλος,

τασημον, αλλ' ἐδέδοκτο την βουλὴν απασαν ἀναιρεῖν των τ αλλων πολιτων σου δυναιτο, τηνπύλιν δ' auruν καταπιμπράναι, φείδεσθαί τε μηδε- νος η των Πομπηίου τέκνωπι ταυτα δ' ἐξαρπασαμένους χειν φ αυτιῶς, και φυλάττειν, μηρα των πρις Πομπηῖον διαλύσεωυ ηδ γαρ φοιτα πολὐς λόγος και βέβαιος πἐρ αυrου κατιδντος αποτης μεγάλης στρατείας. καὶ νῖξ μεν ριστο προς την πίθεσιν μια των κρονιάδωπι ξιφη δἐ καὶ στυππεῖα και θεῖον εἰς την πιθηγου φέροντες οἰκίαν ἀπέκρυψαν υνδρας ὁ τάξαντες ἐκατον, καὶ μέρη τοσαυτα της 'Pώμης, καστον φ ἐκώστω διεκληρωσαν, A δι λἰγου, πολλων φαντων, φλέγοιτο πανταχόθεν Ἀδλις υλλο δε ους πετους μελλον ἐμφράξαντες ἀποσφάrτειν τους δρευομένους. ματτομένων δὲ τουτων, τυχον επιδημουντες - Η βρθων ἡ πρέσβεις, θνους μάλιστα δὴ τότε πονηρὰ πράττοντος, καὶ βαρυνομένου την γεμονίαν. brou οἱ περι Λέντλον φελίμους γούμενοι προς et κινησαι καὶ μεταβαλεῖν Th Γυλατίαν ἐποιησαν--το συνωμύτας καὶ γρώμματα μεν υνοῖς προ τον ἐκει βουλὴν, γραι/ματα δε προς κατιλιναν δοσαν, τη μεν πισχνούμενοι την ἐλευθερίαν, τον δε κατιλίναν παρακαλοῖντες ἐλευθερώσαντα τους oblove ἐπὶ την Ῥώμην ἐλαύνειν Συναπέστελλον δε μεταυτων πρὁ τον NMrιλἰναν Tiro τινὰ Κροτωνιάτην,

κομίζοντα τὰς ἐπιστολάς. οἱ δ' ἀνθρώπων ἀστα-

118쪽

112 PLUTARCHI

ητων, α μά-l νου τα Miaὰ καὶ γυναικων ἄλ- λήλοις ἐντυγχανύντων, βουλευματα πήνω καὶ λογι- νω νηφοντι και συνέσει περιττα διώκων ο Κικέρων, καὶ πολλοῖς μεν - εξωθεν ἐπισκοπουντας ia αττύμενα καὶ συναιχνευοντας αὐτω, πολλοῖς δῶ των μετέχειν δοκοὐντων της συνωμοσιας διαλεγύμενος κρύφα, καὶ πιστεύων, ἔγνω την προς τους ξ νους κοινολογιαπι καὶ νυκτος ἐνεδρεύσας, λαβετον Κροτωνιά ν καὶ τὰ γράμματα, ουν τοὐντων

ἄδήλως ων Ἀλλοβριγων. XIX. Ἀμα δ' ἡμερα βουλην ἀθροισα εἰς si της

χμονοια ἱερον, ξαν γνω τὰ γράμματα, καὶ των μηνυτων διήκουσεν ' η δε καὶ Σιλαῆς γουνιος, ἀκηκοέναι τινὰς πιθηγου λεγοντος, ῶς πατοι eta τρεῖς καὶ στρατηγοὶ τέτταρες ἀναιρεῖσθαι μέλλουσι. ιαυ- δ ετερα αὶ Πεισων, ἀνὴρ πατικδς, εἰ προλε. Tuio δἐ Σουλπίκιος, εις ων στρα γων, ἐπὶ τὴν οἰκιαν πεμφθεὶς του Κεθήγου πολλὰ μεν ἐν αὐτη βέλη καὶ οπλα, πλεῖστα d. ξίφη κα, μαχαιρα ευρε, νεοθηκτους απάσας. ἐλος δοτέκροτωνιάτην ηφισαμένης δειαν ἐπὶ μηνύσει πης μολης, ξελεγχθεὶς ὁ ἐντλος ἀπωμόσατο τὴν

χὴν, στρατηγῶν γὰρ ἐτυγχανε καὶ τὴν περιπδρφυρον ἐν si βουλῆ καταθέμενος, διήλλαξεν ἐσθητατῆ συμφορῆ πρέπουσαν. υτος μεν ουν καὶ οἱ σὐν αὐτω παρεδύθησαν ει αδεσμον φυλακὴν τοῖς στρατηγοῖς. Ira δ' σπέρας ἴσης, καὶ του δήμου περι-νονιος ἀθρόου, προελθὼν ὁ Κικέρων καὶ

119쪽

φράσας ὁ Ψαγμα τοῖς πολιταις, καὶ προπροφθεις, παρηλθεν εἰς οἰκίαν φιλου γειτνιδυντος' - τὴν ἐκείνου γυναῖκες κατεῖχον, ἱεροῖς ἀπορρήτοις οπιὰ-

Miυναικείαν ονομάζουσι. ωὐεται δ' αυτη κατ ἐνιαυτ4ν εν ῆ οἰκιον του πάτου δια γυναικδ ηυητρος αὐτου, τῶν Ἐστιάδων παρθένων παρουσων. Εἰσελθὼν ουν ὁ Κικέρων, καθ' υet4ν, λόγων παντάπασιν αυτ παρδντων, φρύντι ν, πως χρη- σοιτο τοῖς ανδράσι. νην τε γαλακραν καὶ προσν κουσαν ἀδικήμασι τηλικούτοις τιμωρίανἐξευλαβεῖτο καὶ κατώκνει, δι ἐπιείκειαν θους αμα, καὶ ως οὐδοκοι της ἐξουσιας αγαν ἐμφορεῖσθαι, καὶ πι- πρωλεπεμβαινειν ἀνδρῶσι γένει τε πρώτοις, καὶ φιλοις δυνατοῖς ἐν τῆ πύλει κεκτημένοις μαλακώ- περιν τε χροώμενος, ωρρώδει τόν α αυτων κώδυνον. v γαρ ἀγαπησειν μετριώτερδν τι θανουτου θοντας, αλλ ει απαν ἀναρραγησεσθαι τύλμης,

τῶ παλαιῆ κακία νέαν ὀργην προσλαβύντας avrδς τε δύξειν ἄνανδρος καὶ μαλακδς, υσίλλως δοκῶνευτολμύτατος εἶναι τοῖς πολλοῖς. . Tuvet του πικέρωνος διαπορουντος, Lνεται τι ταῖς γυναιs σημειον θυούσαις. πι γαρ βωμος, δη του πυρος κατακεκοιμησθαι δοκουντος, ε Tης τέφρας καὶ των κακαυμένων φλοιων φλθα

πολλὴν ἀνηκε καὶ λυμπρῶν 'τ ης αἱ ἐν ἄλλαι διεπιοηθησαν, αἱ ἱεραὶ παρθένοι την του κικέρωνος γυναῖκα, κωπίαν, σέλευσαν ὁ τἀκος --

120쪽

114 PLUTARCHI MOMν προς τόν υνδρα, καὶ κελευειν οἷς ἔγνωκενέλχειρῶν περ της πατρἰδος, ῶς μέγα πως τε -

τηρίαν καὶ δόξαν αυτ της θεοῖ φως διδούσης Ἀδε ερεντία καὶ γὰρ οὐδ' υλλως ν πριν- ις,

οὐδ' ατολμος την φυσιν, αλλὰ φιλύτιμος ρονη, καὶ uαλλον, ς υτι φησὶν ὁ Κικέρων, - πολιτι - κων μεταλαμβάνουσα Παρ ἐκείνου φροντίδων, uεταδιδουσα των οἰκειακων ἐκεινου ταῖ τὰ τε προς αυτον φρασε, καὶ παρώξυνεν ἐπὶ τους ἄνδρας διιοίως δε καὶ Mῖντος, ὁ δελφδς, καὶ των πιφιλοσοφίας ἐταίρων Πουπλιος ιγίδιος, τὰ πλεῖστα καὶ μέγιστα παρὰ τὰς πολιτικὰς ἐχρητο πράξεις. υστεραια γενομένων ἐν συγκλη- λθων περὶ τιμωρία των ωνδρων - πρωτος ερωτηθεὶς γνώμην

Σιλανος, εἶπε, την ἐσχἁτην δίκην δουναι προση- κειν, χθέντας ει το δεσμωτήριον. καὶ προσετίθεντο τουτου πάντες ἐφεKς, μέχρι Γαῖου καίσαρος, του μετὰ ταῖτα δικτὰτωρος γενομέ που. do δενέος ων ετι, καὶ τὰς πρώτας χων της αυξησεως αγχὰς, ηδ δε τη πολιτειε καὶ ταῖς ἐλπισιν εις ἔκει- νην την ὁδδ εμβεβηκώς si τὰ Ῥωμαίων εις μοναρο,αν μετέστησε πρωροια, ους μεν υλλυς ελών- θυινε, et. δε κικέρωνι πολλὰς μὲν πο φίας, λαβὴν δ' Ουδεψαν εις ελεγχον παρέδωκεν, αλλὰ καὶ λε- γύντων ην ἐνέων ἀκούειν - ἐγγύς ἐλθών ἀλωναι, διεκφύγοι ὁ ανδρα. ινὰ δέ φασι, παριδεῖν