Dionysii Sandelli Patavini De Danielis Concinae vita et scriptis Commentarius ..

241쪽

2o8 COMMENT. DE VI 47. ET SCRIPT.

a sano homine in dubium vocari non possint, ni- rari subit cur Concina , qui pro viribus pestem

hanc e Christiana societate extirpare cogitaverat, tam acriter, ac severe exceptus sit. Veronenses praecaeteris quamplurimi Scipionis Masset ad miraculum studiosi Concinae scriptionem detestati sunt, ejusque

vel castigatissimos sensus injuriae loco conspexerunt. Philippus Rosa Morandus Theonino dente Conetis nam momordit, ejusque in Masseium censuras sum. mam in invidiam apud Gurcensem Episcopum adducere conatus est. Qui hujusce poetae furorem ultra nosse desiderat, dedicationem legat, quam ipse Tragoediae suae, onoe nuncupatae, praefixit,& Ueronae edidit A. MDccLv. typis Antonii Andreoni. Neque lille constitit Veronensium in Concinam tu multus. Horum non pauci collectionem quandam adversus Concinam, aliosque religiosissimos Coenobii S. Anastasiae Viros meditati sunt, cui titulum hunc indiderant: Impostare , villante, e strapaααi sparsnelle opere dei P. Concina , ec. cuius quidem collectionis paginas aliquot editas fuisse, ac postmodum saniori consilio suppressas indubium est. Curam hanc pessimam sibi sumpserat quidam Desiderius Pindemontius, homo in litteraria Republica obscurissimus, & rabidus, sed edentulus osor Dominicano. rum I Masseio autem adeo addictus, ut librum , quem ille evulgare erubescebat, ipse proprio no

mine ediderit o . Caeterum qui Masset modestiam,

242쪽

P. DANIEL CONC. aos atque urbanitatem in Concinam noscere volunt, curiositati suae abunde facere satis possunt, cum memoratum adversus Concinam librum perlegendo, cum

alterum La Magia annishilata inscriptum , ubi Lib. III. cap. ultimo clarissime adparet qua moderatione Christianum Theologum Marchio hic, atque Eques reprehendere ausus sit. Franciscus quoque S guterius Nemausensis, Μ ei assecla, Tomo U. periodici operis , quod inscribitur: memoris per Iemvire Epistolam inseruit , in qua homo Bolanicus praeclara magistri sui censet facinora , ejusque de Gratia , Ufura , o Thearris libros praedicat , atque extollit. Ejusdem operis Tomo II. Anonymi Epistola recitatur, in qua dum Μ ei pro Theatris Tractatus i in coelum effertur, Concina ad

imum deprimitur, & plurimis oneratur maledictis. Hunc castigavit ipse Concina , strophas hujusmodidissimulare alioquin solitus sa). In tanta tamen adversantium turba Concina sibi non defuit, sed apologiam operis sui adversus Masseium , & Blan.

tum aliosque contexuit, atque Benedicto XIV. i scriptam cum hac Epigraphe vulgavit: μ' Teatri

tiae a mortalibus spectabitur, laudes omnes & elogia, chronologi

co ordine digesta , cum typis edita, tum Inss., queis Scipio Nisffetas ornatus est. Mirum profecto equitem hunc , eui alioquin litia terae multum debent , tanta cenodoxia laborasse, & tot elopia, quae apud se servabat, in manus hominis coniecisse nullius in Republica litterarum nominis i inris vero non miretur Pmaemontium talem huic congeriei laudum titulum indidisse, ac esse ratum satis ea esse factum viris praeclarissimis, a quibus Mos eius egregie castigatus est Novum sane in censuras senus responsionis, omniis bus antea inauditum temporibus.

243쪽

2IO COMMENT. DEVIT. ET SCRIPT.na Libri due deι P. Daniello Concina in confirma deiati sue Dissertantoni de Spectaculis Theatralibus alisia Santita di N. S. Benedet to XIV. 4. In Roma

MDccLv. presso gli Eredi Barbiellini. Quod opus

gravi admodum, &vero encomio celebravit Petrus Moretius. Hoc porro in Libro Concina Masset ScBlanci effugia, quamvis in priori jam libro de te. Eta , atque convulsa, uberius, solidiusque consuta. vit. Postremum a Concina editum opusculum impugnationem continet Dissertationis cujusdam Romae a PP. Societatis publice propositae σ), cujus Auctor contendit: peccatoribus in eadem flagitia frequenter relabentibus esse administranda Poenitentiae, & Eucharistiae sacramenta , quoties Sacerdoti exomologesin excipienti sistunt se, atque dicunt; se vere dolere de admissis criminibus, ae imposterum absque Divini Numinis offensione vitam acturos. Huic doctrinae ab unanimi hominum coetu prop stae Concina sese opposuit in Dissertatione , cujus hic est titulus: Fr. Danielis Concinae orae Praed. De Sacramentali absolutione impertienda , aut disserenda Recidiυis Consuetudinariis Dissertario Theologica ad Einum Nerium Card. Corfinium, eiusdem ordinis Pa-xronum vigilantissimum. 4. Romae MDccLV. apud

Haeredes Io: Laurentii Barbiel lini. Probata est Dis. sertatio haec a viris doctissimis Io: Bortario , Caroelo Massinis, Petro Francisco Fouinio , aliisque. In

ςa autem Concina tuetur: peccatores recidivos ab-

244쪽

P. DAN IEL. CONC. III solutione indignos habendos, nisi vetere exuto ho. mine novum incipiant induere: nempe peccandi consuetudine , caussisque sublatis , talem ingredian tur vitae rationem, qualem ore profitentur & spondent. Anno insequenti Parisiis isthae dissertatio in Gallicam linguam conversa est a)ς & sicuti detestatione insigni a Gallis exceptus fuerat P. PLebonis de frequenti eommunione liber, sic maximo gaudio, atque adprobatione iidem Danielis Concinae lucubrationem exceperunt, atque laud runt . Fuit haec postremum summi viri pro Christiana ethice studii atque amoris monumentum. Nec diverso sane modo, aut melius laboribus suis maximis finem homo imponere poterat, qui a castioris doctrinae vindiciis exorsus toto vitae temp.re , innumeris jactatus procellis, afflictusque incommodis, pro ea sortissime decertavit. Ergo antequam de moribus ejus atque virtutibus, quod unum reliquum videtur esse, disserere incipiam , de nonnullis pro eo apologeticis scriptis, deque posthum iis ineditisque ejuidem Iucubrationibus , verba facienda sunt. IC A P. XXXV. De friptis aposigerieis '. Patuetati, DinelliI, Mi gliolii a emus PP. Zacchariam, Ballam

aliosque Concinae operum censeres

minus aequos.

PFranciscus Ant. Neesarias in restoria Litura. . ria, aliisque scriptionibus Concinam perpetuo D d a in.

245쪽

a Ia COMMENT. DE UIT. ET SCRIPT. insectatus acriter est, ac tum quidem acerbius ac insolentius cum de Theologia Chrisiana sermonem instituit. Novum sane hoc non accidit doctis viris , quibus notum est .' illum sociosque ejus vitu. Perare eos semper, atque maledictis insectari, qui doctrinas tuentur aut Molinisticae .scholae contrarias, aut ethicen castigatiorem profitendo paulo durius excipiunt horribilium , noxiarumque magistros doctrinarum. Haec omnia , quae alioquin summae maximaeque laudi ducenda sunt, displicent plerisquePP. Societatis , quorum amarulenta, ac plena acerbitatis scripta in egregios viros compertissima sunt. Εκ his tamen nemo inclementius ludibrio est habitus Daniele Concina, cujus etiam pios inanes post fata P. Zaecbarias aliique exturbarunt. Hunc Aristarchum saepe monuerat P. Paruaexius, ut scilicet auta caeptis cessaret, aut majori in hominem tot nominibus suspiciendum moderatione utereturis Atquum ipse, licet Patuααii doctrinae , atque admirabilis propemodum ingenii vis minime ignarus, viringam censoriam in Concinam quotidie extenderet,& strophas ridiculas , atque criminationes sine fine congereret, Patuκκius hominis ferocitatem castigandam , atque conterendam esse he dum opportunum , sed necessarium etiam duxit. Quare Anno MDccLV. Animad-ν sones in Hisoriam Litterariam praecipue eonfecit, in quibus in eλamen vocavit quaecumque ille adversus Concinam , & Epistolos Theologico . morales salso , atque inconsulto protulerat. Iam vero quum primum , ac fere secundum harum Animadυersionum volumen esset impressum,

ignis in Typographia, casu nescio quo, excitatus

246쪽

P. DANIEL. CONC. 2I3 cuncta primi voluminis exempla, Sc non modicam alterius partem consumpsit. Perierunt hoc fato plura novae editionis operum S. Thomae Aquinatis,& P. Scaramelli S. I. exemplaria. Vulgata incendii fama , P. Zaccbarias illico P. PMuΣxi Animadverso num fragmenta quaedam , quae voratrices flammas effugerant, assecutus est. Tanta suit emissariorum ejus diligentia . Haec ceu magno sibi emolumento futura statim versavit; eoque etiam libentius, quod

per id temporis Historiae suae apologiam, onus sane arduum ac perdifficile, conficeret. Suspicatus inde, ut quivis facillime cogitasset, Parvnxii opus denuo proditurum , lepido sane consilio , eorum fragmentorum consutationem meditatus est, editis Anno MDccLV. tribus Epistolis, quarum est inscriptio haec: Lettere a preservativo eontro due Tomi ae E ebio Erant ste , raelaxamente incendiati in Veneetia, quam

do ι' Auxore ne proccurriso Mna novella risiampa H. Quo modo Patuκαii Epistolarum pondus eludere, bonos quosdam homines anticipata critice eidem inimicos reddere, seque etiam ab onere gravissimo Epistolis, ubi denuo lucem vidissent, respondendi, liberare cogitavit. At nihil hocce consilii ipsi, ciisque ejus prosuit. Nam Paluzzitis cum alterum Epistolarum antigraphon servaret poenes se , alterumque etiam apud Typographum invenisset, eas ad incudem denuo revocavit, & magni ponderis

υ Extant in libello, cuius est titulus: Dis sa desu storia Letteraria

e dei suo autore contro te Letiere Teologico. morali di certo P. Em sebio Εran iste, M aure Letiere di un nraychεrato Rambaldo Nori.

In Modena MD Lv. a spe se Remondini. Non puduit autem P. Mechariam Card. 2ωirim i brum hunc consecrare, hi quo plura injuriosa in doctos sapiantesque homines inveniuntur.

247쪽

II 4 COMMENT. DE VIT. ET SCRIPT. monumenta, quae hactenus frustra quaesiverat, bono plane omine obtinuit. Cumque P. Balia Epistolam V. adversus Concinam,& Effisulas Theologieo- morales circa ea tempora vulgasset , suas in hanc

quoque animadversiones operi adjecit , quod sub auspiciis nobilissimi , doctissimique hominis Marci forent editum est cum hac inscriptione: inferi voloni spra vari punis d' Uyoria Lexteraria e se

in aliune lettere da Eusebio Erant sie at M. R. λFranceso Antonio Zaccaria οῦ ωπ due appendici, altra in ri osta alia quinta Leitera dei P. Filiberia Balia , altra di documenti ec. In 8- Tomi II. IaVeneetia presso Simone occhi. A-MDCCLVI. Ita si ne excitatum incendium, quod serie supremi Numinis

occulta voluntate accidisse P. Zaccharias, ut Parumaeio metum incuteret , quasi tremebundus praedicaverat, in eorum utique.damnum recidit, qui eo laetabantur; effecitque ut qui divina scrutari sibi fax esse ducunt , verius sortasse dicerent, elementorum omnium Rectorem & Dominum illud per misisse , ut ornatior instructiorque liber prodiret , in quo doctrina & mores viri defendebantur de Catholica Ecclesia metitissimi. In his autem epistolis , pari eruditione & doctrina scriptis, qua hactenus percensitae, Patuααius egregie Litteratorum Italiae, totiusque mundi censoris indolem, genium,& doctrinam pinxit,& cum se, tum Concinam ab ipsius sociorumque ejus criminationibus, & praeposteris censuris vindicavit. P. Balia autem Epistolae

V. praecipuarum rerum examen instituit tantum,

at ab accuratiori critice supersedit; cum audivisuset illi refellendae, novisque auctoris Historiae Lise

248쪽

P. DANIEL. CON . et Isserariae strophis exagitandis alterum Theologum manus admovisse. Revera eodem anno P. Camillus

gliolius Cremonensis, Congregationis S. Sabina ord. Praed. doctus alumnus, Epistolas vulgavit cum hac epigraphe r Lertere di Agenore a Filarco suo amico intorno Ia quinta Lettera dei P. Filiberto Balla, e te censure di Franeeso Antonio Taccaria mi Tom. VII. della Storia Letieratia in dis a det P. Concina , e di Eusebio Erant ste ec. In 8. Tom. II. In Veisnezia MDCCLvI. Laudari merito debet P. Migliblii consilium, ejusque opus probandum cum clarorum hominum vindicias susceperit, eorumque doctrinam, rerum Theologicarum non vulgari peritia instructus, defenderit: at erat optandum, ut pressius acarnatius scripsisset , nec pleraque millies a Patunxio, aliisque convulsa , ac plane resutata denuo recci xisset. Contra has epistolas perstrepsit P. Zaccharias, cujus tamen censuras in Musistium , Contanam , Pa. ruxxium aliosque νenues sine corpore vitas merito dictitaveris. Eodem in censu locandae sunt animadversiones, quas in P. Dinest um vulgavit P. Hiero. nymus Lago Uinius celebratissimus Ariolus Gramismaticorum , re exi maior magis metuendus latinsistatis , quam scriptor mirabilis, ut sapienter de Laurentio Valla scripsit Philippus Bonamicus a). Igitur P. Letomarsinius , unde nemo jam amplius miraretur in tam celebri de Probabilitate concerta. tione neminem Grammaticorum apparuisse , horum

trutina expendere voluit Dinellii I. Epistolam ejusque Sermones de *uaeresis Probabilistarum. Edidit

er ca In lib. De claris Pontificiarum Epissarum scriptaribas. Diuili od by Corale

249쪽

236 COMMENT. DE VIT. ET SCRIPT.

go Tridenti furiosam vere, ac flagitiosam Epistolam, cujus inscriptio singularis haec est:.R . P. Hieroumi Lago marsinii S. . Litterarum exemplum ad Io: Vincentium Lucensem , quibus iudicium feratur de aliquot Ioeis libelli Romae Mense Sepsembris A. II 33. vulgati hoc titulo: Fr. Vincentii Mariae Dianelli Cathedratici Casana tensis ord. Praed. ad Carolum Meetium S. I. Theologum &c. Dissolue . In hac scriptione Lagomar simius, qui sui mansuetudinem;nauditam inflatis buccis olim per se ipse praedicavit a) , more Grammaticorum , qui serocissimi sunt, quorumque bella sunt plena caedis, atque turbarum, Dinellium vocat hominem sutrissimum, insanissimum, aliisque lacerat conviciis, quorum specimen placet exhibere b), ut magis ac magis

quivis homo sanus cognoscat, qua acerbitate atque insolentia aliqui scriptores Societatis Dominica nos soleant proscindere. Quare autem tantopere furiis agitatus Letomarsimius sit, nonnisi levem , nec ita facile probabilem cautam asterre possumus; qualem scilicet Grammatici magni faciunt , quos constat

gerris, ac nugis facillime in furorem agi. Editato

- vult hominem se ridieatum, atque Diiorum osorem, quam insarissi-mnm dici . . . Gaatiere vero eum, quod in hominum neque convicia. rorum , neque calumniatorum Λeierarὸ υiυar, tam est incredibile. quam aethiopem Galatarum , deformem firmosorum, ebriosum βbri rum , effontem verecundorum, denique quaυis improbitate ιnsignem

proborum friatate posse gaudere. Et pag. 36. Tu Tu Dinelli, quem natum n ciebamus, sed quandoquidem oe sacerdos oe Domini nures . . . non proletarium aliquem in fornice natum, in triυio educatum, non professi one maledicum, non siue pudore ac fronte, non denique produs mente captum , ae furiosum creuebamus, aut credimus.

Et pag. 4o. Sed de fluuitia tua l. Dinelli tu videris. Nos de impudentia taea videre perSamηι .

250쪽

Ρ. D ANIEL. CON e. at igitur prima a Dinellio Epistola , Lagomaonius, quum hanc a Luca Florentiae accepisset , sui judicium ad Cl. Virum Io: Dominicum Mansum per epistolam scripsit. Quae Epistola cum Mansio per urbem Lucam incedenti excidisset, ad Dinellium missa est, qui eam, antequam ad Letomarsinii manus devenisset, perlegit, & quae in ea secretiora erant ad amicos, tum ad absentes per litteras deis tulit. Sic rem narrat Lagomorsinius a , qui novis inde probris, & exquisitis injuriis Dinellium asficit , eundem adpellans calumniatorem , conυiciato-torem, mendacem , impuden em, stultum , amentem,

flagitii denique, libidinis, ac petulantiae reum. Cessere haec omnia Lagomarsinio impune, nec Iam euunus inventus est, qui furialem libellum miratus sit. Notum est enim paulo eruditis, quam atrociter Ioanni Lamio, Eduardo Corfinis, Ubaldo Μ nonio, Iosepho Augustino in so, Dominico Lazxarinio, Antonio Mariae Satainio aliisque viris, quorum aliqui decora Italiae fuerunt, maledixerit. Quamquam porro tanto conatui , atque licentiae nullum esset responsum praebendum, voluit tamen Dinellius hominis impudentiam patefacere , seque defendere a censuris omnium iniquissimis . Hinc duas scripsit Epistola

A. MDCCLvI. quas cum hac inscriptione Romae vulgavit : F. Vincentii Mariae Dinelli Ord. Praed. Cmthedratici Cafanarensis ad Carolum Nocetum, re Hieroumum Lagomarsinum Presbb. e Ge. Iesu Do Grammatisticis quibusdam Tricis Epistolae. Dinellius praeclara Lagomarsinii facinora adversus Paedagogos percenset, ejus ingenium ac virtutem expendit, A.