Dionysii Sandelli Patavini De Danielis Concinae vita et scriptis Commentarius ..

51쪽

38 COMMENT. DE VIT. ET SCRIPT. aliarumque gentium ill uitrium virorum epistolae , uberrimum ex ejus opere collectum , colligendumque fructum referentes. Non defuere tamen, qui non modo mussitarint, sed & palam reprehendere Conci. nam sint ausi, quasi monachis cunctis jugulum prae buisset. At hi quidem, licet clamitarent, δc magna se habere momenta iactarent, operis tamen soliditate deterriti nihil evulgarunt, si PP. Gundi salvum Camraitinum & Pium Thomam Millante, ex Ord. Praed. excipias, quorum scripta, atque molimina opportuno

loco narrabimus.

C A P. VII. Origo ct progressus eontroversiis de jejuuio

cum esu carnium conjungendo.

Jo interim tempore Concina modo memorais tum opus typis commiserat, concertatio de j Iunio Eum Uu carnium coniungendo in AE milia exorta fervescebat. Hujus exordium &causas ab initio proponere necessarium est, tum quod cognitis causis caditera etiam facilius intelliguntur, tu in quod hujus narratione lumen affulgebit iis, quae sumus dicturi . Igitur A. MDCC xxxv I. Fidentinus Episcopus , vulgo di Borgo S. Donnino, edicto lato, caverat: eos, qui ob ciborum quadragesimalium fastidium carnibus vescebantur, ad jejunii leges, atque custodiam nihilosecius obstringi. Dura ac non ferenda visa est nonnullis optimi antistitis praeceptio. Initio in plurimorum aures mussitatum; inde justum mandatum palam irrideri caeptum, improbari, ac contemni.

52쪽

R DANIEL. CONCIN. Is Has voces fovebant, iisque addebant robur conse Giarii non pauci, qui fideles ad se accedentes, liberalitate summa & damnanda indulgentia a jejunio eximebant. Alexander Mantegatius, presbyter Placentinus, elegantissima dii sertatione sa) Fidentiniantistitis edicti satis opportune sequitatem de monitra Vit, ac vindicias scripsit. Mantegriti dissertationi, latino idiomate exaratae, Diatriben italicam opposuit Petrus Copellottus, presbyter pariter Placentinus H, eamque suffragio suo muniit Archipresbyter Bartholomaeus Cafalius. Mantegat ius, comparata sibi ex scripto Lud. Antonii Muratorii sententia, adversus Copellatium quam citissime responsum adornavit e una cum suffragio Muratorii, quod viro mitissi

mi ingenii per incommodum accidit sis . Aliis deinde

se se controversiae immiscentibus multae scriptiones vulgatae sunt, praecipue ab Antonio M. Carbonara, ScP. Benedicto Maria Brigvole, quorum ille mute-gatii , hic vero C ellotti opinionem tuebatur equas omnes elucubrationes, cum editas tum manu C et e Xa-

a) Io: Frarciscus Soli in Vita Patrui sui Lud. Ant. diuratorii. Car. IX. I. VIII. Diuitiam by Cooste

53쪽

2o COMMENT. DE UIT. ET SCRIPT. exaratas percensere ut longum sit, sic minime necessarium. Copeliotras interea , in consortium vocato

Bartholomam Caselio , post duos annos adversus Mantegatium, edi ta Dissertatione Theologico-morali, decertavit sa); quamvis nonnulli putaverint hanc non absque Theseo fuisse elaboratam; sed hosce presbyteros nomen ; Herculem vero Montium Iesu itam

operam locasse b . Quisquis tamen hujus disse

talionis auctor habendus sit , parum profuerit ult rius inquirere. Id certo constat, An. MDccxxx IX. Venetias , ut typis cuderetur in Recurtii ossicina ,

transmissam fuisse. In hujus autographum, quum incidisset Concina, & curiose caepisset evolvere , typographum dehortatus est , ne illum e praelo suo exire sineret librum, in quo opinio sacris jejunii legibus, ut sui quidem ferebat sententia, adversa tradebatur. Sed frustra. Quoniam igitur typographum

ab eo consilio avocare non poterat, ab eodem est consecutus graviorum theologorum testimonia, qu rum ingentem numerum ii presbyteri consarcinaverant, exscribendi facultatem. Hoc paucarum spatio horarum in ossicina consecto, operi adlaborando illico manus adjecit, quo egregie Ecclesiastici jejunii vim tutatus est. CAP.

tio, certum tamen est, atque exploratum nonnisi A. MDCCxx xl

venetias fuisse transmissam, ibique editam. b Io: Franciscus Soli Nuratorius loco cit. Diuilirco by Corale

54쪽

R DANIEL. CONCIN. II. CAP. VIII.

In Copelloitum o Cafalium librum emittit: La Quare sima appellante inseriptum. Ρ Roditurae, ut modo diximus, Theologico-mor

tis dissertationis fundamentorum Concina ap prime conscius, dierum circiter xxv. intervallo, celeritate scilicet summa, Opus absolvit, quod non ita multo post editam illam dissertationem cum hoc titulo vulgatum est e La Quaroma appellante dat foro contenziois di alcuni recenti tosti ai tribunale det buou fesso, e delia buona sede dei popolo Crisiano spra quel suo precerto dei digiuno da accop-piarsi tali us delis carni ,permesso pei solo nocumem

so det cibo quaromate. 4. In VeneZia MDccxx XIX. presso Simone Occhi. Hocce in libro sacrae inediae tristitiaeque leges sortissime vindicavit, Sc quadragesimalium ciborum usu, jejunii tempore exem. ptos, ad illius observationem teneri demonstravit. quam male auctores cum Diatribue, tum Theologico moralis dissertationis Romanos Pontilices, Canoni- stas, Theologos laudaverint, ac e suis partibus Ita-re jactaverint, singulari eruditione evicit. Defendit etiam scripta Mantegarii ac Muraxorii, quos antea sibi neque beneficio neque injuria notos hac occasione obli rinxit. Veruin opus, quod solus Ecclesiasticarum legum amor pepererat, multos ipsi adversarios excitavit, qui eum nunquam quiescere siverunt, & post fata etiam , quando livor, qui pascitur in vivis, extingui dicitur, ejus cineres exturba-

55쪽

a et Co MMENT. DE VIT. ΕΥ- SCRIPT.

runt. Cum primum prodiit Concinianum Opus ut multis laudibus exceptum est, sic etiam susurrationibus, atque quaeretis est improbatum ab iis, qui ea, quae carni & sanguini placent , iuvere solent. Facinus indignum dicebant, tot sapientissimos Do.

Elores ita Casu istas appellabant ludibrio habi

tos. Quae quaerela atque vox caeteris quidem ad consandam Concinae invidiam atrocior atque aptior erat: nam ex hoc mendacio falsas atque ridiculas consecutiones deduxerunt, quas pudet referre. Ne

que operis quidem inscriptioni pepercerunt; quasi ConcinaTheologicam controversiam,alioquin perviam, ad Christianorum sensum deserendo, eorum in Italia

firmare opinionem, atque augere numerum vellet,

qui in Galliis, ob notissimum illud Pontificium di.

ploma , Bulla Unigenitus nuncupatum, tumultus mOtusque civerunt. Quamquam vero haec aliaque satis multa magno apparatu verborum homines proserrent, praeceptis eruditi ex ara Epicuri depromtis, ac propterea brevi in nihilum abitura liceret con. jicere, e re tamen sua esse duxit iis occurrere in secunda sui operis editione, quae eodem anno MDccXXXIX. typis Simonis occhii curata est : in qua Apolog rica Praefatione, omnem maculam , omnesque cri minationes procul abs se nervose rejecit. Dum hac ratione iurgiis ulterioribus ivisse obviam putaverat, serocissima scriptio in vulgus edita est , quae a recruduerunt, quae sopita merito credebantur. CAP.

56쪽

R DANIEL. CONC. 23 CAP. IX.

Auadragesimam appellantem impugnant PP. Franci. Icus Beriendi Clor. Regui. , atque mutis Monti SJ . usrum alteri P. Antoninus Vallacchi O. P. alteri Concina re pondet.

. A Ntequam teterrimam P. Herculis inniti in zx Danielem Coocinam scriptionem percenseam, de P. Francisci Bertendit opusculo pauca dicere operae pretium fuerit. Hic indignatus Antoninum Dianam a Concina fuisse exagitatum castigatumque, libellum mole quidem minimum, at ineptiis & dicteriis maximum, consecit; cumque eundem Venetiis edere nequivisset propter immodestiam, rerumque scur rilitatem , ad Lucenses typos confugit, ibidemque publicari curavit cum hoc titulo: Lertera respons ma ad tin amico intorno at libro inritolato Qua resima, Appellanie, esua Priazione Apologetica. In Lucca per Salv. e Gian Domenico Marescandoli MDCCXXXIX. Ubi rumor pervasit Beriendium in Concinam stylum acuisse, epistolae hujus perlegendae cupido multo incessit: nomen scilicet, quod sibi Beriandius ex edito altero opusculo in Chaldaeorum & Pythagoraeorum cab alas secerat, operi dignitatem aliqua in ac pretium tribuere videbatur. At nomen audioris,

ut sepe contingit, istos quoque sesellit. Praeter infinitas ineptias, nigros sales, & ingentem copiam similitudinum ex Mythologia quae Gentilium Theologia dicta est desumptarum, nihil doctrinae ac ne vorum adinventum , quod hujusce Cabalomachi in

57쪽

24 COMMENT. DE VIT. ET sCRIPT. rebus Theologicis peritiam aliquo modo aut tueretur, aut sustentaret. Totus enim deridendo Concinae implicitus, quaestionis proposuae facillime obliviscitur & hac illhacque incertus vagatur. Quod non ejus equidem ingenio, quod maxime in alio

opere suspexi, aut memoriae tribuerim infirmitati, sed verius desperatae caussae patrocinio. Beriendianae hujusce epistolae parvitatem demonstravit luculenti Isime P. Antoninus miserebius Veronensis O. P., concionator olim percelebris , & modo in Patavino Athenaeo Primarius sae. Theologiae professor; cujus responsio absque sui nomine edita est Venetiis cum hoc titulor Rissessioni sepra la Lettera Responsua ad un Amico intorno alia Suaroma Appe

lante. 8. Venegia appresso Simone occhi MDccx L. In hac porro egregiam viri doctrinam iuxta ac singularem modestiam atque urbanitatem admirari fas est. Beriendius Val cchii Animadversiones in

examen vocavit: at anti - criticum opus lueem adhuc expectat. Hujus tamen specimen ac memoriam servavit auctor anonymus cujusdam levissimae epistolae, editae Brixiae anno MDcc L. cum hac epigraphe: Lettera istorieo - critica di un Sacerdote jopra trepunti concernenti la questione dei Probabili o , e

Probabiliori' o. Extat de Bertendit S Valfecebit opusculis judicium Viri Cl. Apostoli Zeni, cujus verbis fidem firmamus hactenus enarratorum a .

EO In volumine Epistolarum ejusd. Zeni pag. 2 p. in epistola veneriis scripta ad Marchionem Iosephum Graυι m. II libro della

58쪽

Eodem anno MDccxL. P. Hercules Montius Mutinensis, in Parmensibus Iesu itarum schol is Theologiae prosessor praeserocis ingenii, guadragesimae appellantis impugnationem aggressus est ἰ ac curante P. Cocconato Jesu ita , ut exiit fama, homine ama-rulento, Lucae dissimulato nomine, ac furtivis typis, libellum edidit, qui vix titulum immodestiae vacuum habet: Dis a delia Dissertaacione Teslogico morale eritica de' Signori Abb. Fietro Copellotti, e Bartolommeo Casali, posta in alcune Risessioni furail libello inti olato ela Qua resima appellante. Hocce in libro Montius irae , ac surori laxatis habenis omne convicii genus evomuit, hominemque , a quo laesus haud fuerat, cinica licentia defricare studuit. Nota jam dudum malorum litigatorum ars est , ut tum maxime ad maledicta confugiant , dum eos ratio fugit. Hac methodo Montius perpetuo usus librum consecit, qui jure meritoque famosus libellus nominari potest. Vel minimum enim in discussione controversiae de jejunio consistens, id unum sibi proposuisse visus est, ut Concinam cunctorum

hominum nequissimum traduceret. Hinc furiis omnibus agitatus eum saepe vocat falsarium, scurram, mendacem, circulatorem , fanaricum , ignarum , bpo-

eritam, aliisque homo Jesu ita probrosis titulis, &

59쪽

26 COMMENT. DE VIT. ET SCRIPT. nominibus excipit, ex quibus infrunitam scriptoris audaciam , pessimamque desperatae caussae advocationem clare quivis agnoscit. Neve illud calumniae genus omitteret, quo benigniori et Theologi castioris doctrinae vindices onerare solent,pium virum Caia

vini , Melanctonis , Lutheri, aliorumque, quos ipse odit cane pejus & angue , discipulum vocat sa); ne una quidem , quod permirum est, pagina Con-einiani operis indigitata , unde auctor tam saeva

tamque aspera promeruerit. Calumnia autem Omnium iniquissima ea est, qua Concinam multiplices illos Theologorum textus aut depravasse , aut detruncatos adtulisse comminiscitur. Hac tanta confidentia Concinam lacessit, ut incredibili animos, tale quidam capti illius librum ne salutare quidem voluerint. Ut vero qui moralibus virtutibus omnibus Concinam spoliare decreverat, ab eo quoque omnem ingenii laudem eriperet , enormi impostura libellum exorditur , publicaeque fidei corruptorem clamitat, blaterans Concinam Dissertationis Theologico - moralis censorem delectum hujus autographum plures menses poenes se retinuisse, eodem. que tempore parasse confutationem b . Famosum hune libellum accepit Concina eodem A. MDccxL. quo scilicet Patavii in majori Ecclesia conesonabatur . Quamvis autem non unus Concinae esset auctor, ut illius nullam rationem haberet , ipse tamen non tam suam, quam Christianae ethices caussam agi prudenter animadvertens , Apologeticam

60쪽

R DANIEL. CONCIM. 27 dissertationem composuit, quae tamen ob varios casus non est edita nisii ad calcem tomi secundi M.

soriae Probabilismi ct Rigorifini. Ex quo loco deinde excepta tertiae editioni Quadragesimae appellan-ris adnexa est. In hac dissertatione Concina eam, quam sibi Montius conflaverat, invidiam non acerbitate, sed lenire comitate maluit; habita temporum hominumque ratione, quod sapientis semper, cordatique viri est habitum . Quare contumeliis quibuscumque surda aure praetermissis operis sui invictissimam apologiam conficit: se xxv. circiter dierum spatio librum suum confecisse, nihilque ex C pelloiti & Cafalii autographo in officina existente praeter PP. & Theologorum aliquot testimonia exscripsisse , sancte atque ingenue testatur ; cujus rei

Vades, atque testes dat quotquot sui munerum &officiorum conscios esse oportebat: censorem Theologico moralis dissertationis Venetiis in humanis agere, ejusque suffragium in Veneto Sanctissimae Inquisitionis archivo, ut moris est , asservari , ac posse Montium curiolitati suae facere satis si velit . His aliisque in sui apologiam prolatis, Moniti libelli examen aggreditur, & quam falso sibi textuum

Theologorum mutilationem objecerit tanta evidentia demonstrat, ut Montii impudentiam vel ipsos typographos suspexisse memoriae proditum sit. Mon. rius ex ferocissima ira, vehementique indignatione in se reversus, ne mussitare quidem est ausus, L. Elique, ut mitius interpretor, poenitens, aliqua e X parte silentio rem emendavit. Quamquam non defuere qui dixerint: siluisse Montium eo quia omne jam acerbitatis virus effudisset , nec jam ultra D et ha-