Caroli a Linné ... Amoenitates academicae seu Dissertationes variae physicae, medicae botanicae antehac seorsim editae nunc collectae et auctae cum tabulis aeneis. Volumen primum decimum ... curante d. Jo. Christiano Daniele Schrebero ..

201쪽

Sas. Lignum FERNAMBUCL526. Fructus CUBEBAE. Ouod si PIPER Is species evidentissi,num ex Itin. Meisteri II S, ubi Huram dedit, sed speciem non descripsit., S 33. Cortex SIMARO AE es forte B

foliis scandens. Ρlucis. Mant. 6O. ' Faba PECURIM Medicamentum in fluxu alvinovstatum, sine dubio species LAURI.GUMMI LAC E colligitur circa ramulos siccorab Infectis, sed quibus p e CROTONE Laccisero lactescente decerpunt haec Infecta fuceum N LACCAM suam inde voinciunt, tese Hermanno.

202쪽

QUAM PRAESIDE

D. D. CAR. V. LINNE

PRO GRADU DOCTORIA

: Proposuit

. Petropolitanus.

Cum apud me conbstituisem, specimen quoddam academ cum, more solito- edere, inque rimandis N exetminandis medicamentis S morbis Derfrer , vastissimus mia /hi campus rerum sese obtulit, ut nescirem omnino quam materiam pertractandam eligerem. Vidi plurimas jam saepius pertractatas, ut idem esset illas proponere, ae crambem vel centies coctam recoquere. Mas deprehendi tam obscuras, ut maxima N eaercitatissima ingenia xequiram, fi perspicue'fuscienter explicentur. M. hi vero ita deliberanti in memoriam venit Herba illa CIMICIFUGA, de qua multi multa eximiasperant, s accuratius Medicis cognita evadat. Non ingratum N a ergo

203쪽

ιαο fore speravi, β ejus pleniorem descriptionem ho

ce Decimine Academico exhiberem, praesertim quum huctisque vix ab aliquo plene si delineata. Tuum vero L. B. est, conatus meos iuueniles aequi bonique

ibi inventa est a Mesperschinidio, Bolanico Germano, qui mittebatur ab Imperatore Petro L. Magnori Sibiriam ad detegendas Plantas ibi occurrentes. ost obiit sub itinere, opusque ejus nondum publicam adspexit lucem; manuscriptum a

tem ut videre licet e scriptis GMELINI hodie

adhuc in Λcademia Petropolitana servatur. Post longum temporis spatium Ρrofessor Petropolitanus AMMAN orbi erudito illam communiis cavit sub halictroidis nomine, quia similitudinem habet, quoad faciem externam, cum ThHictris,

atque aliquo modo quoad Assinitatem Classicam propius iijis accedit. Tandem NOBILISS. D. . PRAESIDI quaedam specimina sicca missa sunt e Sistria, ex quibus Et

videbatur illam similem esse Actaea racemose, quoad solia, magnitudinem, Calycem, Corollam deinciduam, Stamina numerosa, totamque herbam, &ideo reserri illam posse putabat ad idem genus cum Actaea racemosia. Cum autem postea Semina accepit, quae serebantur in Horto Academico, ibisque florebant fructumque ferebant, tum Et no- bisque occasio data est, melius herbam examinandi,& observavimus . illam non esse ejusdem generis

204쪽

cum antea nominata Actaea, sed tamen ei generi proximam, & praecipue ab illo genere differre Corollis Nectariseris & Germinibus pluribus; quan Vobrem in ultimis Sastematis Naturae editionibus &Speciebus, novum constituit Genus, cum charactere suo, cui generi hocce nomen imposuit.

Ad quas classes Cimicifuga amandari debeat, ex Tequentibus constabit. CAESALΡΙΝΙ 14. Herbaceae, pluribus, solliculis. ρMORISONI 1s. Multissiquae. Ord. I. RAII Multistiqua. Ord. Σ. HERMAΝΝΙ rs. Multicabulares, unisvives I. Multisiliqua . . BOERHAAUII 21. Multissiqua. Ord. 'Σ. RIUINI 4. Remearer tetrapetali. ord. 8.

f. m. GENUS. ,

NOBILUS. D. PRAESES primum generis distinctum & naturalem tradidit CHARACTEREM in ultima Ia. Εditione b Sas . Nat. ιom. 2. p. 42.. qui ita se babest

205쪽

xy6 PLANTA CIMICI FUGA.

CALYX PeriantHum foliolis s, subrotundis, concavis, caducis. COROLLA Petala 4, urceolata, margine assiXa, aequalia magnitudini calycis, caduca. Nectarium petat isorme, infimum, cartilagineum, persistens. STAMINA. Filamenta xo, filisormia. Antheroedidymae. PISTILLA. Germina 4-2. Soli recurvati. Stig mala stylo longitudinalia. PERICARPIUM Capsulae 4, oblongae, sutura do sali dehiscentes. SEMINA plurima, vestita squamis patentibus. O . Uariat omnium maxime numero Calycis. Corollae, Pistillorumque; neque sexus constans, nec proportio.

Thalictroides foetidissimum christophorianae fa .ete. Amman. ruth. 76. n. Ioa. cum descriptione absque Hura.

Cimicifuga. Maenit. Acod. a. p. 3s4. Actaea raeemis paniculatis, fructibus quadricapsularibus. Spec. plant. p. 722. In Amoemit. Acad. tom. I. pag. 436. D. APΙΙΟ- ΝΙΝ figuram adposuit secundum specimen seeum,.pag. 462. a D:o KARAM CHEV

breviter nominata est. .

Ultimo a D:o GMELINO in Hora. Sibirica tom. 4. V. I 8 I. tob. 7o. descripta & depicta Cimi-- cifuga.

206쪽

Descriptionem Cimicifugae nostrae sequentem in

modum adornamus.

RADIX fibrosa , perennis, simulque nodosa, ct rhis transversis parum repens. CAULIS herbaceus, erectus teretiusculus, obmolete inaequaliter subangulatus, scabriusculus, orgyalis, simpleX. FOLIA caulina 3 - , alterna, petiolata, de Omposito- pinnata, quinata. Folia partialia bijuga ex foliis partialibus bijugis cum impari: partialia haec pinnata, infima trijuga cum impari, proxima bijuga cum impari, impar etiam bi-jugum. cum impari. Horum unum ad basin caulis; secundum in ejus medio; summum ad ramulum florentem infimum. Pinnae s. Foliola propria scabriuscula, multum acuminata, incisa, serrataque; extima paulo majora, sublobata, sessilia, exceptis infimis. Petiolus teretiusculus, canaliculatus. OV. Adeoque scilia dividuntur more plantarum umbelliserarum; solia etiam summa minus com-iosita sunt & saepe ternata. sTIPULAE nullae. RACEMI alterni, in summitato caulis , subpedunculati, digitales, simplicissimi, subrecurvati more Veratri .

FLORES pedicellia brevissimis adscendentibus.

207쪽

CALYX. Perianthium foliolis 4. s. s, subrotundis, concavis, deciduis. COROLLA. Petala 4, flava, urceolata, aeqUalia , margine receptaculo affixa, Vix calyce majora, decidua. Nectarium petatis fimillimum, infimum petalorum, subcartilagineum , permanens nec ca- ducum ut petata .

SΤAMINA Filamenta plurima circiter et O , filisorma, tandem nectariis longiora. Anthera ovatae, didymae, erectae. PISTILLA Germina d. - 2. oblonga, pubescentia. Soli brevissimi, recurri. Stigmata stylo longitudinalia. rLRICARPIUM. Coraulae η, oblongae, sutura longitudinali superne dehiicentes. SEMINA plurima, squamis erectis undique vestita, mogo certe singulari & proprio. Vix ulla herba reperitur magis Varians, quam haec, nam aliae dantur quae possident et, 3 , Vel 4Germina constantia in eodem individuo; aliae pluribus constant Nectariis, 'aliae uno l. duobus. Aliae iterum sunt solum mares, cum rudimentis germinum.

f. VI. HISTORICA.

, Nihil ut omittam , memorabo , quid Auctores nostri AMMAN & GMELIN, hac de herba num

rent.

AMMANNUS pag. 76. Mesperschnfidius hane

iam ante decennium collegerat; Plantae titulus erat, α in

208쪽

in Xenio scilicet Isid. Sibiricae: Vanuisba Sutrica, cimici fuga. fetida, christophorianae foliis, . foribus intorso stamineis, luteolis, femine in corniculis villoso rufo. In ejusdem vero Diario planta haec appellatur Vanuischa Praua Rusporum faetidissima, radice perenni, christophoriantis foliis , procerior, flore in racemis I leo staminoso , capitulo seminali quadrivaginato, semine

villis foliaceis hispido plurimo. Ante biennium GMELINUS Christophorianae

vulgaris, nostratis, racemodi & ramosae Mor. hin. Ozon. P. 2. p. 8. nomine plantam, fructu destit tam , in Argunentam ossicinarum campis versus occidentem sitis, lectam, ad Acad. Scient. Imper. misit, quam ejusdem Thalictroides esse existimo. Erat autem foliis, quam in Dodonaei christophoriana & americana illa proceriori & longius spicata, Horti Elfh. p. 79. tab. 67, multo prosundius laciniatis. rarius sed latius dentatis, angustioribus, crassioribus, rigidioribus & rugosioribus; caulibus elatioribus, firmioribus, minus angulos Tectis, ad quorum medium versus, ex foliorum alis alternatim, ad quatuor plus minus intervalla, pediculi oriebantur tenues, leviter hirsuti, bivnciales, flores medium versus gerentes , Christo. phorianae Dod. noribus multo majores, brevioribus pedunculis innascentes , numero plures, pluri-hus staminibus refertos. Summus autem caulis terminabatur in sex istiusmodi spicas floriferas, ad exortum ligula tenuissima ornatas, reliquis spicis, quae ex foliorum inferiorum alis originem ducunt,

paulo breviores, sed copiosioribus ι floribus

onustos.

Actaea fructibus siccis plurimis. Gm. Ins.

209쪽

malictroides glutinosum foetidissimum amplissimis foliis. Ind. Len. 426. Irc. 6OI. Pen. D 28. Τhalictroides foetidissimum christophorianae facie.

Actaea racemis paniculatis, fructibus quadricapsularibus. Linn. Spec. pl. I. p. 722. n. 3. Radix perennis est, extus susca, intus alba, erasia, nodosa, brevis, fibris plurimis crassiust Iis, transversim in terra repentibus, aucta. Caulis Orgyam nonnunquam altus, ad exortum rubens, dilute viridis, & levissime hirsutus, vix striatus, pro magnitudine plantae haud admodum altus, parum ca s, mox ad exortum suum bifariam divisus, uno ramo usque ad triunciale spatium nudo, tum in nodum intumescente & abhinc intres

ramos hirsutos subdiviso, quorum singuli sustinent folium quale in icone ad latus pictum est, sed

multo altius, pinnatum, in recenti planta glutinosum, pinnis circumcirca serratis, ad costam hir sutis, pallide viridibus, Venosis; alter ramus, brevi post exortum, solium, descripto simile, emittit . althro subinde alterum sequente, ita tamen ut superiora semper minora sint, & suprema integra. Extremum caulis plurimos emittit ramulos, satis longos, ad quos alternatim egrediuntur flores globosi, brevissimis pediculis innixi, corolla destituti, sed quatuor, quinque & sex calycis foliis,sthrotundis . concavis, obtusiusculis instructi, fi-Iamentis plurimis, absque pistillo. Ipsum caulis fastigium in ejusmodi spicam terminatur, corolla nulla, calyce descripto simili, sed caduco, filamentis iisdem, antheris omnino sertilibus, pistillis pluribus numero Variantibus, cum totidem

stylis subulatia, stigmatibusque convexis, stylorum

210쪽

Iongitudine. Ita aliquoties observavi in exempliaquae Hortus noster Academ . alit, ut videatur plauta magis ad Polygamiam monoeciam L. pertine, Te, quamvis & saepe dioica esse soleat, antheris circa Remininas partes sterilibus; scimus autem, naturam in sexu haud raro ludentem. Capsulae totquot ovaria, membranacea, unilocularia, apice conniventia, brevibus pediculis haerentia. Semina Plerumque quatuor, minuta, albentia, theca, crispis quasi undulatisque membranis aspera, obvoluta. Spica florifera ante explicationem deorsum n tat, & tum demum erigitur, quando flores ex plicare incipit.

S. VII. LOCUS.

Dauria cis Penistam, & in regionibus plerisque

versus Orientem.

A y acquino Pros bot. Hennens etiam in monti

bus Carpathicis observata.

. Tempus forendi a medio Iulii in finem Augusti. S. VIII. CULTUM.

Climatis nostri patiens est haec herba, ita quidem ut sub hieme illam tegere non sit opus. Multiplicatur vero per radicem , ex qua eIsurgunt multa individua, si autem desideramus magnam copiam, semina serantur in olla sub dio,& demum transplantentur, praecipue in loca Umbrosa, vel ut umbram sibi concilient, juxta parietes vel inter herbas.

Non est de nihilo, quod MESSERSCHMIDT, qui fuit primus inventor herbae, nominaverit illam