Caroli a Linné ... Amoenitates academicae seu Dissertationes variae physicae, medicae botanicae antehac seorsim editae nunc collectae et auctae cum tabulis aeneis. Volumen primum decimum ... curante d. Jo. Christiano Daniele Schrebero ..

발행: 1785년

분량: 359페이지

출처: archive.org

분류: 식물학

51쪽

ps stim. Satyrium

in palude.

42 . erectum. Ρa horreum. 42 I. natans. Pin lacu.

433. vesicaria. P

in fusis.

434. ocula. Ρin pratis. 43S. hirta. Phaut procul a fonte. Betula 436. alba. .

passim. 437. Alnus. passim. Urtica

in hortis S alibi 439. dioica. Ρad aedificia. Ceratophyll.

44o. demersium.

in fassa.

44 I. spicatum. Ρihidem. Fagittaria 442 .sagittifolia. Ρin lacu ad hibernac. Quercus 443. Robur. in vivario N alibi. Fagus 444. Blvatica.

di horto. Carpinus 44S. Betulus. Ρin horto.

52쪽

4S . Urtilloides. 'in Strenuen. 4II. caprea. ad lacum. 4S2. viminalis. aliunde allata. 4S3. cinerea.

ad lacum. Populus 4SS. tremula. φin inbuenis

Hydroeliaris 456. Mysus ranae. P in piscina. Iuniperus

457. communis.

Atriplex

462. palustre. Ρinter lupulatum

lacum.

Ophiogloss. 463. vulgatum. P in horto. Osmunda 464. Lunaria. Ρ in collibus. Acrostichum 46s. imense. Ρ in rimis petrarum. 466. septentrionale. ΡPteris 467. aquilina. Ρ in silva. Asplenium 468. Trichomanes. Ρ in rimis petr. Polypodium 469. vulgare. Ρ ibidem. 47o. Phegopteris. P in

47I. Hilix Mas. Ρ in horto. 472. Fuis Femina. ad vivarium. 473. fragile. 'ibidem. . . 474. Do optreis. in muris. . Isoetes , 47S. lacustris. in lacu. Lycopodium 476. clavatum. in silva. 77. Selago. ibidem. 478. annotinum. ibidem.

53쪽

QUAM PRAESIDE

pro posuit

Norreopia Ostrogothu .

Post tantam scriptorum editorum copiam

edendo jam specimini Academico materiam anxius quaererem, nisi Natura tot rebus praestantissimis abundans sponte sese mihi offerret. Cum vero argumentum aliquod sit pertractan-' dum, opus compilatum Tineae tapetetellae simile , conquisitis omnium Auctorum ornamentis exhibere nolui , ubi nihil per me scientia accederet emois lumenti. Rurissimae plantae Indicae bene multae pulcherrimis doctorum virorum superbiunt descriptionibus& figuris, nostrae vero indigenae maximeque Vulis gares tamen adhuc desiderant operam. Nulla fero apud nos planta copiosius crescit, quam Erica Vulgatis.

lGenus

54쪽

Genus Ericae plua quam Sexaginta specierum,etjam ob species permultas admodum similes, omnium fere explicatu est dissicillimum. Contigit mihi haud ita pridem, ut in Museo Gen. D. Praesidis, monti altissimo ad praedium Rus Hammarby superstructo inter vastissimas

omnium Naturae miraculorum & potissimum Plant rum collectiones, amplissimum viderem Ericae genus, singulari ab Ipso cura digestum, ubi clavem generis hujus dissicillimi mihi expetere sum ausus, quam impetratam Tibi L. B. sisto, ut genus hoc,

a nullo adhuc Bolanico explanatum, expeditius enodare possis.

g. I. ORDO.

Ordines Naturales, qui Gen. D. Praesidis Generibus Plantarum sunt annexi, summis omnino artuficiis Bolanicis merito adnumerantur, quos melius constituere plures stini adgressi, nemo Valuit. e. g.

Alius reducit Alius Scriptor

Viseum ad

Potamogeton Samotum Fumariam Frankeniam Coriariam Veronicam a Violam Cneorum Algas. Utriculariam a Corydalibus. Piperitas mo- Agaleam Bleomihus. nocotyledones. Circaeam Valerianis. Campanaceas. Agrimoniam Senticosis. Personatas. Chrysosplenium Saxistagis. i. ConvolVulos. Campanulam ad Viburna. Oleraceas. Droseram eam Potamogetis. Personatis Aristolochiam Dictamnia. Parnassia. Marum Herniaria. Trieoccis.

ordinem XVIII: vum, qui Bicornes continet, exeeptioni non esse obno,ium, manifestum est; sed in his aeque ac in aliis Characterem ordinis ponere , hoc opus est, hic labor.

55쪽

BICORNES vocantur, quia pleraeque apicibus Antherarum in hina velut rostra dissinduntur. Omnes quae huc pertinent, sunt FRUTESCENTES MSEMPERVIRENTES; omnes inermes, sine spinis Ru aculeis ; omnes seco & sterili gaudent sola, atque in terris, inprimis frigidioribus crescunt, nec, quantum scio, ulla inter Tropicos servidos. ΡIeraeque Herbam qualitate habent insipidam & inodorana praeter Ledum. Omnes Folia habent simplicia & indivisa. Fructu omnes sunt pota permae seu multis instructae seminibus, praeter κυῖnen, quae unico gaudet semine s- loculari, & larbutos nonnullas, quibus semina sunt quinque. BACCIFERAE sunt Myrsine, Vaccinium, Gaulteria, Arbutus, Dion Pyros, Royena. CAPSULIFERAE vero sunt Blae-ria, Agalea, Erica, Andromeda, Rhododendron, Mimia, Ledum, Epigaea, Pyroia. COROLLA

in omnibus est monopotata, praeter Pyroiam. Corollae autem figura in diversis mirum in modum

- diversa est. STAMINA in Blaeria 4; in Aetalea, Myrsine s; in Erica, Vaccinio 8; in pyrola, Andromeda, Kalmia, Rhododendro, Ledo, Epigaea, Arbuto, Diospyro, Royena Io. PISTILLUM

omnibus, praeter ROyenam, I; Omnesque Her-phroditae sunt, excepta Dio*yro, quae polygama est. Sic nulla adhuc Methodus, neque R i, Halleri, Gerardi, neque aliuscujusquam inventa est, quae hunc ordinem servare potuerit incorruptum. FILAMENTA staminum in hoc ordine peculiarem habent insertionem, ut in Aloe, quod non corollae monopetatae sunt annexa, quae communis haberi solet in monopetalis regula, sed ipsi receptaculo adhaerent; essetque haec nota ordinis essentialis atque propria, nasti Pyroia obstaret pentape- tala. Bicornes edam Antherae egregium efficeret discrimen, nisi alia darentur genera, antheris hieornibus instructa.

g. II.

56쪽

g. II. GENUS.

Veteres ad genus Ericae Agaleas, Andromedas& Blterias referebant, ut maxime inter se adfines. Sed hoc robur est scientiae, ut ordo naturalis' non turbetur, nec genera construantur majora, quam ut explicari queant. Nam alioquin omnes Umbellatae & Siliquosae unicum seorsim efficerent genus. Sed necessitatem divisionis natura ipsa satis determinavit, ubi discrepantiam specierum tum facie, tum structura exhibuit. Hoc vero in genere Ericae tam dissicili & prolixo, divisio certe, si

uSquam, erit pernecessaria. Character Ericae est Calyx tetrapvllus; Corolla monopetala; Stamina greceptaculo inserta; Pistillum unicum superum; Semina plura. Sed heie observandae sunt duae species, quae adferunt dissicultatem; variant enim corolla, quae jam quadrifida est, jam quinquifida, ut medium quasi inter Ericam & Andromedam servent; nempe Andromeda dabaecii N Andromeda droferoides Erica glutinosa Bergio, quae rectius & ob totam faciem Andromedis annumerantur, praesertim quia Folia habent alterna, in Ericis nunquam observa. ta. Ruppius, qui nomine Ericoidis seu Tetralicis separatum constituit Ericarum genus, eo magis excusiari debet, quod paucas Ericarum species viderat. Si enim figura corollae fundamentum hieetat divisionis, multa ex hoc unico Ericae genere consti tuerentur genera, vix enim ultim aliud genus est, ubi corollae'in distinctis speciebus tanto. pere discrepant, nec limites adtaitterent.

Licet sexaginta circiter Species ex Erieae gene re sint detectae: in Suecia tamen non nisi duae oc- Tom. nu D currunt,

57쪽

s currunt, Erica vulgaris & Tetralis. Uidit in Noreis vegia D. Oeder Ericam emeream, cujus nullum adhuc apud nos est vestigium. Ericae versus partem Europae australem sunt crebriores ' , ut species sedecim numerentur Europaeae. Intra Tropicos decrescit numerus, sed ex altera parte, & maxime ad extremas Capitis bonae spei, quadraginta numerantur& in posterum forte plures, quae Omnes ab Europaeis admodum differunt; & quod mirandum, rectam a septentrione versus meridiem 1ervant Ericae species lineam; neque enim ulla huc usque Ericae species in alterutra deprehensa est India. Ericae nobis cognitae sunt sequentes:

FOLIIS BINIS. FOLIIS TERNIS. FOLIIS QUATERNIO. Vulgaris I. cinerea 4.

Tetralis 3. tenuifolia 29. regerminans S8. pubescens 24. lute mucosa SI. et s. 39pituli sera 3I. persoluta 49. depressa 48. ramentacea 42.

planisolia 3 S. australis 62. arborea 9. physodes 26.

nigrita 43.eerinthoides 2I.

corifolia 32. viscaria So.

articularis 44. granulata 6o.

salycina 28. , herbacea 3.14. paniculata 36. vagans So.

cubi. Clus. Ilist. refert Ericam Seopariam, quae maximos Luse tantae tegit campos& Tournesortius excursi es sua memorat Bolanicas per Ericeta Lotaniae. Diuiti os by Coosli

58쪽

halicacaba 27. albens SS. spumosa 37. eiliaris II. absinthioides

capitata I6. melanthera II.

nudi flora 47. bergiana 63. mediterranea 4s. Tub divaricatin.

, empe trifolia 3 o. '' Dicas Europras attinet, plurimae harum insuffcienter descriptae sunt, cum tamen aliis plantis Europaeis lux major adfulsit. Cluso, G- singio inprimis, paucarum debetur vera cognitio. Africanae autem plurimae etiamnum obscurae sunt, quamvis ab Hermanno & OUentando sint 'nominatae,& a Pluhenelio, Petiverio & Seba spart)in delineatae, ut Bartholinum & Bre 'nium taceam. Multas quidemhreviter Rajus descripsit, sed opera parum profutura. . Unicus est Clari T. D. Pro f. Bergius, qui adcuratissime & modo luce nostri temporis digno, ex

D a legibus

.. 'Tres ultimae species Variant etiam soliis quinis pluribusve. Harum litteris minoribus exaratae Europaeae sunt. Lit. B. notatae D. Bergit, de quibus incertum an a reis liquis a nobis dictis differant. Numeri additi sunt e Speciebus plantarum, ubi synonyma ἔsequentes vero numeri indicant species Gen. D. Praesidia propediem edendas, uti 45 ad 63.

59쪽

legibus artis, plures descripsit Ericas Africanas. Neminem etjam novi, qui methodo Gen. D. Praesidis & ex legibus ab Ipso praescriptis, plantas rite atque accurate descripserit, praeter Ρrofessores, Cel. D. Linnε Iuniorem, D. Schreberum & D. Bergium.

Genus hoc rite digerendum est, ut lucidus obtineatur ordo. Primo disserunt species quoad FOLIA, quae sunt O posta, terna, quaterna , ad singula genicula. 2:o BRACTEIS, in illis quae plura duobus habent folia opposita, plerumque sunt te nae, sed calyci jam remotiores, jam propiores, ut duplicem fere forment calycem. 3:o FLORES in aliis sunt sessiles, fasticulati, racemosi, secundi, late rares, terminales. 4:O CALYX in aliis rudi , in aliis scariosus seu coloratus. S:O COROLLA figuras varias variis in speciebus assumit, e. gr. COROLLA Hypocrateri formis : fas lata, cubica,

melantherati

Inaequalis : vulgaris, ciliaris.

Globosa :. pilutifera, ramentacea, trifora, baccans, granulata. ovata: halicacaba, eabcina, Tetralix, cinerea, Fusodes , articularis , corifolia, mediterranea, cubitalis ri pubescens, tenuifolia, empetrifolia , ν Ierminans, castira, gna alades, albens. Cam

60쪽

ΕRICA. , SI Campanulata: hruniades, capitata, Dagans, carnea , planifolia, viscaria, nigrita, articularis , paniculata, viridipurpurascens imbricata, arborea, parvifolia, persoluta, scoparia, absinthioides, pilalifera, depresis, pentapis lea, mucosa, hergiana. Cylindro idea: phithenetii, multifora, pentapvllea, australis, petiveri, umbellata, cerinthoides, abietina, tubisiora, curvisora, coccinea, n di fora, herbacea. Villosa: cerinthoides, tubifora, pentvvlleo, pu

hescens, coccinea.

Viscida: phasedes, halicacaba, mucosa, viscaris. Aggregata: spumosa.

Acuta: cubitalis, cabcina, petiveri, albens, comosa. Brevis: vulgaris, nigrita, articularis, trifolia, tenuifolia, baccans, bruniades, cubica, JumVa , imbricata, ab Dioides, gnaphaloris, coriolia, cabcina. Maxima: abietina, mammosa, cilioris, eerinthoides, tubifora, coccinea, halicacaba.

SEARCH

MENU NAVIGATION