장음표시 사용
91쪽
rum. Rubinoram. Granatorum. Saphyrorum. & Τω 'Pasii, praeparatorum a Su. 'Coriandri praeparatorum aceto. Cortic. rad. pent phylli. Tormentillae. Coralliorum alborum praeparat rum. Ligni Moεs praestantis. Granorum Kermes. Spodii praeparati. Rad. diptami. Sem citri mundati. Res mam r. orarum ab unguibus purgatarum. Rad. CariphylIatae odoratae. Summitatum scordii. Cariophyllorum. Seminis acetosae mundatae. Portulacae. Florum bustossae. Violarum. Ras et Eboris. Sem. Endiviae. Margaritarum praeparata rim. Cornu cervi citra ustionem praeparati. Santali Rub. Albi. Citrini. Radicum scur nerae. Carlinae. Ossis de corde cervi, &Vincetoxici ana5j. s. Caphurae. Ambrae gristae, & Mosci orientalis ana 'Bractearum auri numero XXX.
Syrupide sicco Citriorum aut Limoniorum q.s aut Ixxiv. F. Consectio. Haec ten re aestatis 1 fermentatione, quae mensis spatio peragitur, syrupi praescripti Unciarum trium aut circiter a
mentum requirit, & vitreo vase adservatur, cerasitum aut ullam corruptelam.
CAPUT XIV. ATque haec ossicinae artificiis ad habilitatem idoneam
transferuntur quae sequuntur naturet ipsius industria commoditatem sere acquirunt. Observatu enim non indignum, quod a Ruscis Imperatore quodam, ante annos sorte centum, dens Elephanti multis Alcis coriis circumvolutus,& consitus, terret gremio commissis est, Cujus tandem c
pia Icadu ita serente ) huic Imperatori facta dicitur , qui
fundamina aedium in Regia sua iaciens Thesauro se beari eredebat , cum erueretur multijugis autem coriis hici Ha selut
92쪽
sollitus Thesaurus, dentem aperuit librariam sorte quadraginta; cujus ossea prius & quasi lapidea qualis dentium est
si abstantia, tota ferme conversa erat in Medullae compagem saxorum margae non absint lem, dentibus friabilem atquci manu solubilem: denique in Beroartici lapidis substantiani Medicinae aptam. Quibus gavisus Imperator, posteritati eodem munere prospectum volens, novum ejusdem rei ex perimentum conditorio facto sumere statuit. Accedit& hoc, qtiod in Borusia in summis cerevisaru aedibus cornu cervinum fuit repertum, cujus ob continuum quinquaginta circi ter annis vasdi halitus amatum, cornea durities in mollem N pulposam versa erat. Ita experiundi & Medicinaedotes in- . Vestigandi ansam casus praebuit, etsi non semper lubrica tars se interponit, postqtram Naturae potentia limitibus missis circumscripta, in perficitmilis miraculis nunquam ignavescit. Sed liaec Naturς effecta, multo ad maturandii tempore opus habentia,artis adnuiticulo, velut praecocia, reddi queunt, si Iegitima administratione opus instituatur. Quod sequenti
exemplo documentum invenit, quo ossa, Cornua, dentes, trium septimanartim 1 patio in aliam substantiam verti possecleclaratur. Modus autem accelerandae praeparationis, sequentium digestu apparet. Ossa enim, Cornua, DenteS,Craneum, scilicet humanum, Lapides h piscis Phocae aut Manati . capitibns, & Balenae instrumentum auditus, Lapideae prorsus duritiei, quod a forma Anatomicis conchaapte dicitur: ea,inquam,Caput Alembici filis aeneis constringere debent, ut firmiter inhaereant. In vesicam verd subjectam induntur cardiaca, velut Melissa, Mentha, quaelibet deniquet herbae, de flores aut ligna odorata, quae justam aquae multitudinem
nacta ea cautione locari debent, ne alembici interiorem partem ebulliendo contingant. Ignis vero continuo alimento. fovendus est, ut in opere hoc nullo morae interpositu per μpetuari possit. Ita totum transiationis in aliam iubstantiam
93쪽
tiam negotium trium Hebdomadarum spatio ab luitur ι &quae ob duritiem contumacia reddebantur, in te neram com pagem transvecta cernuntur. Cujus secreti tanta. hactenus
majestas filii, ut participes suturi juramento se obstringere coacti sint, nimquam illorum opera mysterii arcana in luccin
C A p U Τ XV. LEctorem diutius detinere non seri animus, cum quaecunque curioso naturalium rerum indagatori non minus ac Medico Theorico & Practico suffcere valent, pro viribus meis obtulerim, & prospere semper quassabet Cocci Maldiv. in morbis exhibitiones aut praebia ut cum Festo loquarineve nire animadverterim,Dotes illius non solum emcaces admodum, sed etiam tutar, admirabiles incredibilesque celebram r. Quare vera cum gloria pr dicare non dubito, Antistitem Alexipharmacorum Coccum nostrum esse, experimen . tis indubitatis non fallacem. Quς stentoria voce ex veritatis suggestu deprompta a me cum dicantur, nemo consternato animo eme debet, velut pueri vocum terriculamenta exho rescere selent,postquam facilis ad fidem accessus in rem eunti patescit. Jnre autem merito dixerim Cocci nostri maris accolae, & velut novi coloni accessu,rei medicamentatiς pomeria in ensim dilatata ornatius splendere. Quod ipsem fide Ephemero Insecto assirmem, nulla veritati laniena inserretur; Etsi ob veneni pervicaciam minus tuta illius administratio est, in morbis p sertim & tςdiis visceriam internis, in quibus summa cautela magis ut deseratur, quam ut applicetur, opus habet. Nam in externis ad explorationem non adeo intuta experimenta offetiuitur. Sed Ephemerus noster
in aliud diarium transferri debet, postquam prςsens laboris nostri peculium est, Cocco nominalia tua&lustrisum diem
94쪽
statuere. Quod se otino quidem studio aggredi contendo. 1ed non contemnenda ratione inmulsus. Quippe levicula nominis explicatione operis frontispitium obsidere non volui, dum majoris momenti res se calamo nostro ingererent, in quibus Medicus & Naturi indagator selers, non grammaticus,aut locutilejus oscitabundus, armos sitos experiri postaset. Palma Coccifera Indica, non siit veteribus nota. Videatur Clarissimus Salmasus qui rationes affert,Pag. 13aI. exe citationum Pliniarum. Incit nucem Indicam vulgarem earg& subinde δε ibne de coe vocant, quod nomen Lusitani syllabae augmento bearunt. Hispanico enim flexu Cocco eam indigitant. Sed neque rationis expers appellatio est, quippe ideo huic fructui uomen hoc dederunt, quod tria soraminum vestigia in si immitate perpetuo monumento consereat, quibus Cercopitheci aut similis animalis faciem repraesentat, quae oculorum cavis atque oris rotunditate distingui seler c d ipsiim Garcia adstruente roboratur, qui hac Etymologiae ratione commentumsuum defendit. Minus firmum vero est ideo nuci vulgari coccoὶ nomen datum esse, quod simia talis soni vocem gutturis Vplicatione,praecipuo irritata, promere selet. Si enim ne ipsa quidem smia ob hanc vocis
articulationem coccus nuncupatur, iniquius in mustum, qui foraminum modo vestigiis simae assimilatur, Onomatopoeia haec transferetur, sed quid diutius quam parest, circa hanc levitatem distringimur postquam ex Graecorum armatio vera nominis ratio derivari potest. Κοirum enim illis nou omne granum, sed rotundum aut ovi forma essigiatum denotare
stlet. Etsi Nebricensis in Dimonario suo Latino-Hispanico assimat generali significatu grinum ita describi. Qua
Vir Gret carum literarum cum Latii secretis experientissimussiit, unico infidem vocando Iuvenale, cujus satyras com- ruentariis sitis olim illustriores reddidit. Quo verborum complexu definiri potest, Cocci nomen ex Graecorum abundan
95쪽
tia ad Latinorum paenuriam derivatum esse. Aquitan, me Hirsu, ouescrovello, Otu putamen aut corticem, & cocon in avo, excrementum illud Ilicis bacciferae, granum inses rium novisν βάφιGν vermiculis etiamnum praegnans vocitant. Κομαλοι nuclei pini indigitantur. Ricini grana κολ-κα dicuntur G cis quod bilem evacuent. Ηἔebreorum coac quasicae Coccum denotat. referente Guuchantiso in Harmonia
Etymologica sita. Care fructus seu Coccos insularibus Mald. est nuncupatus ι quid Guar significet ignoratur : Si nostra
Nux Medica Tatiarcara in Tamarcare mutari posset Coccorum palmam denotaret per excellentiam unius literie mutatione. Coccorum arbor ut & dactylorum Palmae denominationem habent,ut Principes inter congeneres e Palma autem quasi Parilema a pariendo nuncupatur. -teste & Grais Stegibano in vineto suo, pag. 3 . Gemma Bo tanicis autoribus oculum & germen significat, transatione hLapillis pretiosis. Germen interim dupliciser accipitur, primo ut Gemma quae solubilis e carne Nucis eximi potest
quam Drata Gallice tamande , totam nempe mechaliam vocitati Secundo ut apex Palmae vulgaris. Garcias Indos dicit Palmarum germinibus Vesti. quorum collaetio praecipue fit cum caeduntur arbores ad aedificia fabricanda, ut esui fini. Expetuntur & dactiliseram asormicis teste Plinio,ctina . jactura arboris,quia non serunt decacuminationem gi iora longis sint pilato quam aut Castaneae molles, aut iamile Palmae, quas vulgo Pasimi ,. Itali cephrisioni vocant. Quo etiam vetustior est Palma, eo tenerius & delicatius germen producit, at eo sublato perit Palma Hinc fit, ut qui hujus. modi germen edit, non immeritti Palmam vorare dicatur. Datur teste Drardo species quaedam Palmae seu nucis Irulicae Praeter vulgarem; cussus primitivus fructus ad instar dimi nostrari tota substantii easis,teneritate & siavitate acceptissimus; verum inventu rarior &quanto antecellit vulgarem Primis
96쪽
primis incrementi mensibus, tanto ubi maturitatem cons quitur, deterior & ineptior usibus. Molluica ex sententia I tiellii Massiare ac teneriore carne fructus dicitur, aut m tum cum primum fugax, quale Persicum est. Geseerus cem moliustam interju andes ponit quae molliore est putamine: quod amygdalis quibusdam etiam iamiliare, cum ex lenissima digitorum compressione frangantur. Et quandoquidem hetcsola Pyrardi inter Indicas nuces putamen ipsum molle & vescum liabet, mihi in Lexico Bolanico meo bilingui necdum
evulgato mota sica cognominatur: E contra Moraria, Morari la, vulgaris Indica Nux, propter durum putamen,a frangendi mora. Palmarum quotquot sint species exhilarantur florei secus ac tristes arbores quae sine eoaem,annorum gaudia non sentiunt. Flos vulgaris luteo fulget colore, magnitudine semetui aequalis. Quid autem de Madivensis Medicae flore dicendum sit, adhuc sub Iudice lis est, postquam nulli plantam& flore vidisse contigit. Impellor subinde ab amicis ut Maid. minorum species aliquot profera, quia fama percrebuit,apud plurimos nostrates, qui in Indiae diversis locis vixerunt, dari
varietatem aliquam Coccorum, eosque Maldivensium tit Io, sorte ob eflecta aut faciem,beari volunt. Ego, ut verum fatear, non agnoVi, neque in musaeo meo coacervavi mustus palmarum, aut COCComm CongenereS, Praeterquam quinos aut senos: quos tamen minus Maldivensi conferre,quam minrem Elephanto,cor arare licet : quorum descriptiones pE- sentis laboris non esse volui. Exempli gratia Famigeratissimi Mathioli Cuciophora, nec non alterius Palmae fructus,vere sacciserae . huc advocandi non sunt quoriun amborum &plurium praeconia cum eiconibus mecum sui spero) non minritura sunt. Neque inconcinneia palmarum classem referemdus fructus quem tabella exprimit Clarissimus L. de Lael; durissimo & limose putamine, quo duae nuces contin tur, mole pugni unius , nec non alter Totoche dictus cujus idem
97쪽
aecurratissimam descriptionem profert,hujus autem fructus intem vicenis nucibus praesnantis iconem sum exhibiturus brevi. Theophrasti vero, Plinii, in enna,Serapionu tam MC- dicorum quam Historiographorum atque etiam Neoterico se ruin sententiis ad amussim perpensis, & ipsissima rerum indagine servata, pensiam meum cum bonoDeo absiluere conor. Interim P onio Medicamelo nostro Maldivico maximoperis utilissimo suavissimo, imo manui quasi Dei opreantis, tura, ritis jucunis, satisfactum pro viribus opinor.
gularem . in Nucem ejus Medicam &
similis generis alias. . ' , ELEGIA,
NAtur oiret 'utius miremur, an artis Aiatia ab antiquis quaestio mota fuit. niihilo terram, caelos, animalia,planimcondere disini roboris hoc opus est. Se enerispecies supponere quolibet uni, Et θεciem in pecies solvere id artis erat. Hine variant planeae, variant animailia, fruge Uno disersa nomine sunt celebres. Me quoque Nux C L U T I varia est, non nomine Jedre, Vt neque conomia ondaro ingenium. I Verum
98쪽
Verum lentasal quamo concessit ollim, Velelam Juglandi, vel Eunca . Tantum alias Malediva nucessupereminet omnes via mole quidem, sed magis arte tamen, Rhetore nunc opus est, qui rite recenseatusus, Et memoret tanta mutica dona nucis: Nam futurit stricti numerum miroculo versus, . Non. hoc Marorus,sed Ciceronis opus. constat in auxiliis nullumpraesentius est 2uandopestiferum viscera virus habent. caetera non dicam, a doctu sprincipe Princeps Digna leti S Plia, nobiliore choro. Non ego non aliusposset, noue tota vetustas Dicere quae uir sint, vel origo susis. . CLUI Ius Hineprimam didicit, θωgitque docere Ignotam toto quas tortiprius. Sed -γε aque eant. nosipsti e ii
Patria nesciis , Gla PatrisPontiis, αι ne mari medio nare reperta fuit. Iuglandem Hora Mithridates pellere virus,
LUTIUs . hanc monstruplum vadere nucem. Idcircὸatemumscribendo mure in aevum,
99쪽
Coryphaeo Medicinae' celeberrimo
D. M. Senatori ac scabino Amsterodamens.' Amos veteri ratarissimoiscollegae rilectissimo inscriptum.
100쪽
RALIS HISTORIAE, de Insectis. LI
C p. Π.TUrrigeros EIephantorum miramur humeros : Τaurorum colla, truces in sublimEjactus: Tigrium rapinas rLeonum Jubas : cum rerum Natura nusquam magis quam in minimis tota st. Quapropter quaeso, ne legentes naeC, quoniam ex his spe num mita, etiam relata fastidio damnent, cum in Guuemplatione N aturae nihil pqnit videri su
G remedias Paeas a essanimali accipiunti , inquit. Neque enim dubitaverim aliquibus fastidio situra qui dicentur animalia. At non Virgilio nefas fuit nominare Fo micas nulla necessitate, curculiones, ac - lucifugis congesta mbilia Blattis, Non inter praesta Deorum improbitatem muscae describere: non naturae gignere ista , cum gignat hominem. Proinde causas quisque &effectus , non res aestimet. Libro XXIX. Capite I.