장음표시 사용
81쪽
Bacchum χαρμα βρύοiσιν,' & Alcaeus οινον λαθι μδὶα , & Horatius vinum generosum amara cura rum eluere es x. Neque, hic gradum sitit interpretum luxuries in tam varias abeuntium sen tentias ; sed plures. insuperi allegorias commini. stuntur , multosque suaves ludos ludunt loci hu ius explanationem hariolantes . Plutarchus enim.& ex eo Macrobius eloquentiam , siUe oratio nem iucundam in Helenae Cratere , qui prover
hio locum fecit ut notant Rhodiginus , & Ii nius in adagiis recognoscunt . Alterius Verbae qui tamquam Echo vocem prioris reddidit , qu niam dilucida sunt , atque elegantia , & Ρlutar chi sententiam paulo latius exponunt , Placet afferre. Si Homeri prudentiam , inquit , inscruteris altius k delenimentum illud , quod Helena vino miscuit , non herba fuit , non: ex Indiai succus se sed narrandi opportunitas, quae hospiatem moeroris oblitum flexit ad gaudium . Utvssis enim praeclara facinora filio piae sente narrabat o Ergo paternam gloriam , & singula fortia facta dicendo animum filii fecit alacriorem , & ita
dicta est contra moerorem vino remedium miscuisse . Alii vero ad historiam , alii ad phil sophiam , alii ad musicen ,.alii ad virtutem , alii denique ad pulcritudinem pharmaci ab Helena usurpati significationem detorquent . Si meam
in tam magna diversa Iurn opinionum Caterva
sententiam requiritis , auditores , profecto me-IUm , Purumque vinum quod putavit Daceria )Helenam propinasse nullatenus credam , nano
82쪽
pharmacum illud , qualecumque fuerit , ab ea in vinum esse infusum nimis luculenter ait Vates . Quamobrem Plinius I. as. Homerus , inquit , primus doctrinarum , & antiquitatis parens gloriam herbarum Aegypto tribuit , he basque Aegyptias a Regis uxore traditas fuisse Helenae plurimas narrat, ac nobile illud nepenthes oblivionem tristitiae inferens , & ab Helena utique omnibus mortalibus propinandum . Pace item Plutarchi, ac Macrobii dixerim , incongruenter , & frigide de eloquentia , ac narran. di iucunditate allegoricus sensus ille videtur Confingi ; nam licet diserta , & iucunda narratio animum mirum in modum deliniat , & moer rem discutiat ; nihilominus contrarium in Tel macho gignebat effectum ; nam patris mentio , eiusque laudum narratio , quem dolebat sibi non
restitui , id ipsum erat , quod ad lacrymandum impellebat, gravique afficiebat tristitia ; ad quam
depellendam pharmacum vino adiunctum adhibet Helena . Talis igitur narratio doloris remedium Telemacho esse non potuit . Accedit , quod non Helena officio narrandi functa est, sed Menelaus; quare absurde dixisset Homerus illam admiscuisse vino pharmacum , si pro pharmaco narrationem intellexisset . De musica similiter , historia, alii Lque in teipietum figmentis idem sentiendum: ea licilicet omnia inepta esse , coacteque elicita ad Homeri sententiam sncere exponendam , quae at quod verum , non allegoricum phaimacum, fuisse nupenthes manifeste suadet . Sed neque Galeni Tom. III. G hu-
83쪽
buglossium facila admittimus , non enim tantam ipsi inesse virtutem credimus , ut repente mO Torem consopiat , animumque exhilaret . Quid igitur putem ad aegrimoniam statim ex animo pel Iendam vino ab Helena infusum adeo valui se Θ Aut opium, auditores , aut quid instar opii,
aut mandragorae soporiferum, & ut vocant, napcoticum medicamentum , ita tamen temperatum,
ut non somnum confestim cieret ; sed nigrum illum humorem in sanguine tumultuantem , Curisque animum conficientem, quem μελαγχ Atio di-Cunt , Compesceret , ac deliniret ; post vero aliquod temporis intervallum altum etiam soporem accerseret, qui moerorem , & dolorem aboleret,& calamitatis paternae oblivionem faCeret. Tum cas sane , Petias, aliosque Orientis accolas opto tamquam praesentissimo remedio iacenti , afflict que animo mederi notius est , quam ut narraria me indigeat . Epoto igitur poculo , antequam cogeret Telemachum caput deponere, &obdormiscere , licuit Menelao medici illo tempore ea , quae de patre Ulysse norat , exhila. rato 4uveni recensere ς virtus enim pharmaci efficiebat , ut sine lacrymis luctuque narrationem illam audiret . Equidem arbitrarer ita hunc locum de nepenthe multo probabilius , ac verius exponi posse , nis tamen quis vestrum repugnet , eruditissimi auditores , aliamque potius iudicet amplectendam esse interpretationem . Postremo dicere non omittam , hyperbolice locutum esse Poetam , dum de mira , atque incredi-. tali
84쪽
. . IN HOMERIM. subiti huius pharmaci virtute , atque essicacia disserens ad consopiendum moerorem , adiecit , quod ille , qui potaverit , neque patris , neque matris , nec carissimi cuiusque coni anguinei mortem eo die fit defleturus , etiamsi oculis sursinternecioni crudeliter traditos viderit . Sicut enim amor , ita & dolor , ut bene animadve tit Duportus , nullis est medicabilia herbis ea videlicet effectu addiderim ego ut prorsus exanimo tollatur , nam mitigari , ae levari posse ex iis , quae hactenus disputavimus , clare luruet . Ut igitur Homerus maximam , ac validis-mam fuisse virtutem illius pharmaci ad lenienis
diam moerorem doceret , eae sermonis eaeuperam via non sine poetico lepore usus est.
Aniam mihi praebet hic locus , ut duplicem quam habet vox Maxinaeum fignificationem vobis inponerem, adolescentus; atque inde meam cuiusdam Aelopicae fabellae interpietationem Cainstigem . Valet igitur ea vox remedium , & ven nam . Cum illam pro remedio usurpat Homerus, epithetum solet addere ἐπι- mate , aut o Lin φαἰ- dolorem timens , aut μυνφοεν multo eon tio ,--- tum , sive painatum. Ubi vero acci Pit pro vene no , vocat οπηοφόνον mortem afrens ; θυμ:ω ρον
ciosum . Utrumque autem sensum vocis illius e Trus ostendit , dum Helenam narrat medicinae scientiam a Polydamna Thonis. uxore in Aegypto receptise ; illic enim ae tellure produci tra
85쪽
Pbarmaea multa quidem bona , cy' exitialia multa. Age vero fabulam , cui titulus Mercurius , Latine versam recitemus , eo sensu , quo vertimus olim Etrusce versiculis Anacreonticis . Iupiter Mercurio praecepit , ut artificibus omnibus mendacii medicamentum infunderet . Hic eo trito,& ad mensuram facto , aequaliter singulis distribuit . Cum autem relicto sutore multum superesset medicamenti , totum ei acceptum mortarium infudit. Atque hinc contigit , ut artifices omnes mentiantur , maXime vero omnium sui res. Nos igitur vocem φαρμαων interpretati s mus bonum , ac salubre medicamentum , quod putaremus a Mercurio praeberi artificibus tam-iquam mendaciorum antidotum , ne scilicet obe Lsent sibi mendacia, quae saepius ad decipiendos emptores effundunt ; quia vero sutores hoc antidoto abundarent , iccirco plus ceteris mentirentur . Quam interpretationem arrisisse deinde comperimus aliis quoque Aesopi interpretibus. Nihilominus rem attentius reputantes ex acuta animadversione , quam nobiscum amice Communicavit eruditissimus vir Ioannes Lamius , frigidam illam interpretationem ducimus , ac minus.
veram . Contra vero si φαααακον evenenum interis
pretemur , rectius sibi constare fabulae sententiam liquebit, rectiusque procedere narrationem . Ideo namque mentiuntur artifices , quia huiusmodi
86쪽
modi, veneno a Mercurio mendaciorum Deo I vis iussu quod plane corruptissimae Ethnicorum theologiae non repugnat imbuti sunt', cuius vi ad mentiendum compellantur . Quamobrem priorem illam interpretationem huic alteri utpote meliori , ac vetiori posthabendam censemus , & publico hoc testimonio ultro fatemur.
Furiosum est enim , ubi opinionem tuam minus veram prae alia cognoveris , retinere eam vetiis , ac pugnacissime defendere . Equidem scio etiam apud Latinos vocem med eamentum in ho- nam & malam partem accipi posse , teste Nonio C. q. n. 29 T. Quare illud Sap. C. I. v. Iq. Et non es in illis medieamentum exterminii , non remedium , sed venenum mortis significat , φιμμακον ολεγρου . Sed hoc nihil vernaculae meae interpretationi suffragatur , qua vocem φαρ-κ νδε bonum medicamentum reddidi, & eo sensu. reddendam esse deceptus Putavi.
87쪽
De Usyssis ab iussisa GaIypsus discessu ,: natu fragio , & ad Phaemas appulsu .
dilamniis . Ca se dicta απο P καλυπΤειν . I sula Caldipsas ab Orage Tisianorum rege appellata es indigia. Mercuras .eta. Cia is meretrix . Inmotiae litore menstreices ira spe --τ babisauri Cm Inpsus a dism deseriptis Latinis e miti pax in Ra. piaele Valatareamin viris .i suid in ea versione R . Iaaeo manas preeamreia . uuatuor durum spatio . micula- , qua is insula vi cederet , extruxit in ses . Id ver abssedaram, me indaram , aera incr dibile . Petrus Magnan Rustisvo ore I erator a temfabrefaetendi ligna namesque in Batavia discere voluit . Pberectas quod insignis esset faber Iunm rius , praeclarissimis miris accensetur ab Homero . in fises potuit se solo namim in longa illa nam alione gubernare , O a somuo absinere . M rabale exemplum mononautae σέ Eustatbιo narratum. Leucotbeae mitta inus tradita. UIUR industria in Pbaeaeidis titur eiecti , ne noctis frigore anteriret . Nausicaa ad flumen menit meses lotura , a qua servatur Ut fer . Phaeacibus omnia quae Ini eontigeraut ,
narrat . Patraae amor Florentinos adolescentes ad Graecum sadium debet excitare . QuamviDiuitiam by Corale
88쪽
Uamquam totis septem annis Calypso nympha omnibus artibus ac Ienociniis curaverit Ulyssem in antro suo apud se
detinere ς numquam tamen ab eo v luit extorquere, ut patriae oblivisceretur , adeo
ut Ulvsses exemplum praeesarissimum si hominis patriam ardentissime diligentis , illamque bonis
omnibus praeserentis . Tanti enim reditum ad patriam si am faciebat, tam vehementer optabat, ut mallet eam revisere , quam immortalitate donari . Quod si abnuerent Dii , fumum saltem e suis prosilientem sedibus avehat videre ; nec pugebat , dum fieret voti compos , amittendae vitae subire periculum . Quam tanti viri erga patriam caritatem valde admiratur Cicero , commendat , extollit . Quod autem nympham illam Poeta vocaverit Calypsonem , mysterio non v eat . Videtur enim nomen hoc illi indidisse ata verbo καλυμην , hoc est ab standeνe . Ulysses siquidem diu apud eam absconsus latuit. Insulam, in qua degebat Dea, Ogygiam dictam aiunt ab Ogvge Thebanorum rege . Nec mirum , si alio eam transtulit Homerus , secitque insulam Atlan-ricam . Iure enim poetico usus quod etiam alibi saepe illum fecisse animadvertimus ea voluit licentia mirabiliorem facere narrationem . Cet riam ea insula Gauluς est , quae ne cum Caudesve Gaude , de qua in Actis Apostolorum se mo est . confundatur , cavendum ; haec enim est
prope Cretam , illa prope Melitam . Postquamis igitur
89쪽
igitur in concilio Deorum, Ulyssis Caussam agente Minerva , placuit Iovi, ut ipsa ad excitandum Telemachum iret ; rursus post quinque dies de Ulyssis reditu consultantibus Diis , statuit idem Iupiter ablegandum esse Mercurium ad nympham
Calypsonem, ut eius verbis nunciaret Deae oportere tandem detento Ulyssi permitti abeundi facultatem l. s. ubi vero ad iter se parantem
Mercurium Vates describit, refert inter alia . , quod virgam accepit . εἱἈετο δὲ ράβδον. Homeri versiculos , quos brevitatis studio praetermitto , paulo latius ad hunc modum eEplicavit Maro. Tum mirgam eapit; hae animas ille emoeat orco Pallentes , alias sub tristia Tartara mιttat ;Dat somnos , admitque, 9 lumina morte resignat. Nec video , cur adeo laboraverint nonnulli in
huius virgae virtute interpretanda . Nonne animarum dux erat Mercurius p Nonne in eas imperium exercebat Θ Nonne id aperte innuunt , Ostenduntque Homerus & Virgilius p Quid ultra inquirendum Θ Nisi quis forte velit claram lucem esse solis probare , tempusque in supervacaneis
observationibus incassum absumere. Iam vero ad se nos rapiunt Calypsus aedes ab Homero elegantissime descriptae . Sed antequam descriptionem affero , animadveItendum est , cur eas tria profunda spelunca collocet. Crediderim id feci Lse , quia nympha vicina mari loca incoluerit , RItemque moretriciam exercuerit ad eum plane
90쪽
. . I HOMER M. , set modum, quo mihi doctus vir narravit se, dum Peregre esset , quasdam, specus in Massiliae lito re extantes vidisse , in quibus meretrices dege- Tent ,1 quae specus procul aspectantibus in maristae esse facile videantur . Quid ni putemus tale quid futile Calypsonis specum , quam Deam fecit, & in Ogygia insula Uates locavit , ut poeticum decus augeret ρ Homericam earum aedium descriptionem Latinis carminibus interpretari me ditabamur . Sed cum forte in Raphaelis Volate rani interpretationem inciderimus , a labore a stinuimus , eamque vobis recitandam duSimus , quae sic habet .
Extae meus in medio bremis insula ponto. Hac tibi teuurem retinens pervenit ab ato , i lSpeluncam ingreritur Duebae ferantem Caldipsus. De illa in diris aecendens sedibus ignem
Urit odoratam nocturna in lumina cedrum , , Diminosque modos essit modulamιne voc1x , .
Pectine dam telam praefantem perficit aureo. Speianeam mirιdes erreamdaur undique flvae, Aussique cy' ebletbrae , praeflans re odore cupressus , me oe ames tractu mervant, lateque magauturAequoreae , quibus o ponti suur bumιda curae , Bubones diri , aecipιtres , ct garrula cornix .Parte alia circum τιtis protendιtur iugenν , Perpetuoque varens , magnisque Onerata racemis.
Quattuor oe fontes surgunt satientιbus unae sseter se sparsim , ac adversa fronte propinqui .