장음표시 사용
61쪽
dacter, quod bona Ulyssis impudenter abliguriarent, indicensque, ut domos quisque suas abirent, se ad Nestorem , & Menelaum profecturum enun- Ciavit. Sannis exceperunt proci insolitam , necopinatam in regio iuvene loquendi libertatem ; l. r. at ille ne matri , quae ab hoc ipsum itinere deterrebat, aegritudinem afferret, eiusve precibus , aut lacrimis detineretur, vesperi bonum a Minerva iter precatus, navim conscendit, deducente illum ipsa Minerva , quae rursus sub forma Mentoris ei adstitit , & itineri necessaria omnia paravit. Hic vero observare necessie est, diversos esse Mentem , ac Mentorem ; plerique enim interpretes falsi sunt , dum ubique Ment Tem nominant . Utrique se profitebatur obstrictum Vates , quod ab utroque beneficia acceperat , ut in eius Vita initio Voluminis secundi a nobis scripta diserte narravimus . Quam b- rem ut gratiam ipsis reserret , amborum imaginem Minervam facit a tamentem , Mentae quidem in poematis primordio , Mentoris vero deinde passim . Mentem , qui dives nauclerus , ac mercator e Leucadia fuit , ut magis nobilitaret, Taphiorum regem fuisse confingit ; at Mentor civis erat e primoribus Ithacae . Una nocte ad
Pylum Telemachus deductus est l. r. cui una
cum Mentore perhumaniter excepto narrat Nestor , quae ad Troiam gesserunt Graeci , quantaque inter eos gloria praecelluerit Ulytas , &quomodo confecto proelio , Troiaque diruta d mos quisque suas discessierint ; dolet vero audiens
62쪽
diens iniuriam , quae Ulyssis domui a procis . aD
serebatur . Quia vero hic quoque se manifestavit Pallas statim evanescens , victimam idem Nestor Deae immolat Diem illumi, ac subsequentem noctem apud Pyli regem transegit Telemachus . Ubi posterus dies illuxit, quemadmodum Pallas praeceperat , Nestore suppeditante Currum , comitemque viae Pisistratum filium assiiungente , qui ferme ipsus Telemachi erat aequalis , festinavit ad Menelaum , qui nuper reversus poterat illud enucleatius , ac certius docere de patre . Siqui forte vestrum , iuvenes , non satis in re Geographica versati sunt , ad huius intelligentiam loci opus est ut moneantur , ex Ithaca , cum sit insula , profecturis ad Pylum necessarium esse navigium , a Pylo vero ad Lacedaemonem terrestri itinere procedi , quod Pylus , & Lacedaemon in Peloponneso Contineantur . Adventante eius diei nocte ad oppidum Pheras devenerunt , ubi apud Dioclem , dum somno se reficerent , diversati , summo mane iter suum receperunt , adeo ut vespere Lacedaemonem tenuerint l. 3. quam quidem viam probe in hac narratione definivit Uates , est siquidem in comperto a Pulo Lacedaemonem usque cisio , aut equo vectis iter esse bidui . Menelaus autem , cui gratissimum fuit filios vir rum sibi amicissimorum hospitio accipere , ringanti Telemacho morem libenter gessit , navigationem suam ordine exponens , eaque omnia, quae de Graecorum ducibus a Proteo audive-
63쪽
rat , & quomodo in Ogygia insula promissis, Seillecebris nymphae Calypsonis detineretur Ulys.ses . Sed proci postquam certiores de discella Telemachi facti sunt i quod non putarant moturum redeunti insidias struere meditantur. Itaque cum sibi opportunus visus esset locus ins la Asteria , quae Ithacam, Samumque interiacet, illuc deducta navi statuerunt viginti homines , qui fraudis occasionem opperirentur . cc ει Quanto animi angore infeli, amictaretur mater profectionem audiens unici filii ' sui , quem fere. bat in oculis , teterrimumque procorum scelus necem illi inferre parantium, dicere eit supervacaneum. Verum pessima eorum consilia difflante Minerva , incolumem rediisse, Telemachum ad Ithaeae agrum , atque ibi patrem suum recognovisse , ac recepisse , cumque illo scelestos procos ultum esse , suo subinde loco docebimus. Dissert. ιν M. Iam vero quam insignes virtutis notas in Telemacho expresserit Vates , mecum animadvertite , optimi iuvenes . Pium tria Deos , ac parentes ubique descripsit, honestum. iustum , prudentem , si renuum . Ante quidem vicesimum annum nihil audet; non poterat enim Per aetatem , absente patre , opemque sibi afferente nemine tot proceribus Cephalleniae , &Acarnaniae quae duae Ithacensis regni partes obluctari . At ubi consilio affuit Pallas , ac vi tutem afflavit, praestantissima eius indoles statim emicuit . Colloquiis insuper sapientium virorum
quales profecto erant Nestor , ac Menelaus γ
64쪽
ad praeclara facinora apprime formatus talem deinceps se exhibuit , qualem decuit esse Ulysiis filium . Ad Homeri exemplum Telemachum suum finxit Praesul inclytus Cameracensis , cuius typo nobilissimum , ac xegium adolescentem utiliter, iucundeque erudiendum suscepit . Memini m alias assumare vobis, generosi adolescentes , non posse iuvenem sapientis laudem adipisci , nisi ad audiendos senes tibenter se conferat , & ab iis docti inam , & piudentiam , qua caret , diligenter exquirat quod ut vobis probarem', Aegyptiorum mytherium evolvi , qui Mercurii simulacrum effingentes: iuvenis formam formae senis adiungere consueverunt, Praeterea exemplum
asserebam Epaminondae , qui Lysdi Tarentino Pythagoreo adeo deditus fuit , ut adolescens tristem , & severum senem omnibus aequalibus suis in familiaritate anteposuerit . Sed nunc imculentum etiam Telemachi exemplum in promptu est , quod vobis imitandum proponam . Ipse Etenim egregiam indolem protulit suam , & ad res praeclare gerendas paratus , atque eκacut est , postquam 'Mentae , & Mentoris , Nestoris ,& Menelai , ac recepti patris sui Ulyssis documenta , PIaecepta m consilia valde amavit , cupide audivit . diligenter animo servavit. Neque enim alia de caussa putate , iuvenes , finxisse Vatem , quod Iub Mente . ac Mentore delituerit Minerva , nisi ut discatis sapientiam e gramdioribus natu a vobis esse eApetendam. Ii siqui-d- qui per aetatem in doctiina , probitate.
65쪽
ag rerum expeIientia praecellunt , rectam vobis viam facile commonstiabunt , per quam euntes 'optimis & studiorum , & vitae institutis utamini , pulcherrima quaeque consequamini , & ad veram gloriam contendatis . Quam utile vobis erit , quam praeclarum , quam laudabile , egregii iuvenes , si sapientes senes non solum qua ar est veneratione prosequamini , sed relictoaepe aequalium coetu , illecebrisque , sive ad
ignaviam , sive ad pravas voluptates vos pertrahentium repudiatis , Colloquio potius eorum ,& consuetudine oblectemini , per quos bono virtutis colore mores vestri sensim inficiantur lAge vero, bIeviter expendamus nonnulla , quae in iuvene Telemacho , cuius vobis aemulationem
inculcavi , aliquibus displicent.. Cum vobis eius ingenium describerem , inter alias laudes pium in parentes vobis praedicavi . Sed quomodo, aiunt , pius in matrem dicendus sit, qui a Men. te interrogatus ,'utrum Ulyssis esset filius , matrem quidem respondit sibi narrare , quod ex eo progenitus sit , i.ceterum se nescire, eo quod
Sane Spondanus mirum dicit hoc Telemachi r sponsum , & quod vix credatur in pios liberos cadere posse . Hoc enim pacto , inquit , videtur de matris castitate dubitare , quae tamen Per
66쪽
viginti annos probata est integra , & inexpugna
hilis ; sed & sibi ipsi facit iniuriam , & in spu
rii suspicionem venit , cum patrem suum vere non agnoscit . Nihilominus idem Spondanus auctoritate Eustathii videtur extra culpam ponere Telemachum ita respondentem . Candida enim iuvenili simplicitate verum profert , quod scit, sensu optimo , ac certissimo , adeo ut hanc Telemachi sententiam , tamquam ipsius naturae eL fatum Iurisconsulti existimaverint , ac probaV rint . Mater certa e s dicitur , inquit Grotius, quia inveniuntur , qui , quaeme partui , ω educ eationi adfuerint ; At de patre huius gradus cemeitari baberi non potes . Hinc , ut dixit Mena der , mater magis amat liberos , quam pater ;suum enim ipsa filium certo cognoscit, ille putat.
Homerus igitur ad eum modum loquentem, lemachum faciens significare voluit , quod rimmo per se ortum suum cognoscit , nisi hoc a matre intelligat . Fortasse etiam prae dolore t tutus est iuvenis , quasi dicat , Non possum mihi persuadere me ab Ulysse , nimirum a tam to , & tam inclyto viro procreatum esse , Cum tam indigna a procis patiar . Utramvis autem harum interpretationum admiserimus , Crimen , Cuius insimulabatur , repellitur , videlicet , quod sive impius matrem , silve stultus seipsum ins maverit. Altera criminatio in eo versatur , quod, Tom. III. E Te
67쪽
Telemachus matrem durius compellaverit, ae sis tu ir severenter obiurgaverit, ad telam, & colum emittens . Bis enim id fecit, & cum Phemium in convivio procorum de Troiano bello canem
tem aegye illa audiret l. r. & eum VIussita sub medidici hospitis forma latenti, tradendus
erat areus ad perficiendum certamen . t l. 21. Sed haec plane criminatio illine enascitur , umde aliae permultae , quas refutavimus . Graecae squidem linguae ingenium se & antiquae Consue ludines non bene intellectae indecora multa ,& absurda convehere videntur , quae talia nota sunt . Fateor Graecam locutionem qua utitui Telemachus , verbo tenus redditam , molestamella legentibus , quae tamen Graece peritis opis ma est , nihilq.ue praefert, quod laedat . Itaque eorum verborum sensus est , satius esse , ne animo pertua vuΠ, u L ad superiorem aedem suam
illa abiens opera sua curet, dum ipse curabat sua . Quod si aliquem offendunt tela , & eolus .
ad quas matrem amandat , meminerit olim vitioni solum humiles , ae plebeias sed nobilissi
mas quasque, seminas , & ve, ipsas reginas heis micis temptavibus consuevisse ita iis, operibus as siduas esse ,i ad quae femma quaelibet a natura videtur iacta, is Nullo igitun aciei dictericii matve aut vellicae , aut despicatur Telemachus dumiactis opera, quae is condecent si ne ipsa audiret, tun videret quae non oportebat , iubet abste dere. Nonne Salomonem auditis hominum quot quod umquam fuerunt longe sapiemissimum
68쪽
praeclarae illi , ac virili feminae , quam destra. Dendam suscepit , laudi tribuisse , quod lana re linum quae siverit , θ' dubii riss vreMuderinsfusum y Pr v. c. 3ε. ) Edixi iterum , ac saepius
non oportere nos metiri ex moribus nostris luxu pessimo fere Corxuptis mores veterum eo meoliores , quo simpliciores .. Ceterum Hector qumque uxorem suam Andromacham , quam diligo bat , & observabat quam maxime , ad telam ,
di colum similiter dimittit . IL L 6. Ex quo
clare liquet sermonem hunc utpote sibi proprium , & convenientem feminas nulla molestia. aut odio tunc audivisse . Penelope quidem tam tum abest , ut dictum filii indignata acciperet. tit potius admirata sit , animoque reposuerit , Accedit , quod cum matri morigerum . atquo obsequiosum se ubique praebuerat , neutiquam putandus est ea verba in illam contumeliose eL fudi iis . Neque hic omittendum est , quod Q. pienter animadvertit Da Iia , nimirum num, quam compellari Penelopem a Telemacho nomine reginae , sed matris. Mήτερ ἐμέ. Patris siquidem
ac matris nomina adeo veneranda effecit natura.
ut cum nullo alio bene permutari posse videantura filiis . itaque non laudabiliter has compellati nes, quasi humiliores praeclaro genere orti apud quas piam gentes relinquunt popello , ipsi vero ambitiosa, Putida, noxiaque vanitate decepti aliis
titulas, qui naturam exuunt, appellant parentes. Dum enim sancta illa naturae nomina reiiciuntur amor C iam , quem illa amant , simul reiicitur. E a aut
69쪽
aut certe non parum refrigescit ; adeo ut se miliae quamdam magis societatem extraneorum mponant , quam consanguineorum . Tertium crimen de probrosa nece , . quam suis ipse manibus impudicis domus suae puellis Telemachus intulit , peculiari disputatione suo loco diluetur. Quod vero ultimo loco pollicituς sum exsolvam. Odysseae chronologiam ideo vobis exponendam censui , auditores, quod anonymus quidam censor parva dissertatione , quam de illa edidit, insigniter hallucinatus est , dum contendit diis apud Vatem diaria sibi invicem adversari , quorum unum Telemachum facit ex Ithaca solventem , & ad Ithacensem agrum a Lacedaemone redeuntem novem diebus , alterum Ulyssem quinque & triginta diebus ex Ogygia abscedentem , & ad . eumdem Urum advenientem . Cum vero ex Ogygia abscesserit Utvsses post aliquot dies , quam Telemachus abscessit ex Ithaca & ille ante duos dies , quam hic , ad agrum Ithacae revenerit, nonne erit absurdum solis novem diebus Telemachi iter definire , quinque vero& triginta iter Ulyssis p At censor dum ceteris
acutiorem se voluit venditare , Caecutientem , aut omnino caecum imprudens se prodidit. Putavit enim mansisse Telemachum apud Menelaum duos dies, qui tamen mansit dies triginta . Itaque in Telemachi diario primum computandi sunt dies duo , quorum uno Palladem domi excepit sub Mentae imagine sibi compa- Tentem , altero ad iter se accinxit , tum alii
70쪽
tres , quos insumpsit, ex quo discessit ab Ithaca usque dum pervenerit ad Menelaum , deinde s lidus mensis , quo apud eum mansit, post alii quinque dies, quorum duobus rediit ad agrum
Ithacae , aliis vero tribus una cum patre ultus est procos , & rus ad Laertem se contulit , m lientibus adversus eos irruptionem consanguineis procorum . Ulystis autem diarium ita se habet. Tertio die postquam Telemachus ex Ithaca discesserat , & Lacedaemonem advenerat , Mercurrus ad Calypsonem ablegatur , quae facultatem
abeundi permittit Ulyssi ; a quarto die usque ad
septimum construitur ratis , qua discedat . Ab octavo usque ad vicesimum septimum Ulysses navigat , facitque naufragium Vicesimo octavo obvius fit Nausicaae . Vicesimo nono casus , &discrimina , quae subierat , narrat Phaeacibus . Denique tricesimo ad agrum Ithacae devenit ;quo ipso die a Ρallade admonetur Telemachus, ut ad Ithacam reditum maturet ; qui stati discedens duobus diebus postquam venerat Pater qui eo biduo apud Eumaeum est diversatus ) venit & ipse i in agrum Ithacae . Deinde aliis tribus diebus cetera una cum Τelemacho peregit Ulysias , quae supra attigimus . Quare
. Τelemachi diarium habet quadraginta dies ; di rium vero Ulyssis quinque , & triginta , quia eius actio. in hoc poemate incipit quinto die
postquam coeperat actio Telemachi. Cur vero, inquiet censor, ex triginta diebus, quibus commoratus esse dicitur apud Menelaum Telemachus,