Antonii Zeni patriciI Veneti In concionem Periclis & Lepidi ex libro primo historiarum Thucydidis et Sallustii, commentarius

발행: 1569년

분량: 246페이지

출처: archive.org

분류: 연설

181쪽

ratem,nihil ausus, nisi muliebri ingenio, ex-

Incitatis animis populi commemoratione scelerum Syllae, opportune eo delabitur, ut eum hortetur ad nesertos illius conatus comprimen dos, idque celeriter agedum . Duo ergo suadet, & ut obuiam eant, se ut imaturent obuiam eant,

ne spolia eorum sint penes illum,maturent,quia spes nulla sit, eum tyrannidem depositurum. deinde uero & facile id etiam ad faciendum esse ostendet.Verum in quaereti huius suasionis tr Ontione libet, ut Se in superiori concione feci; sequi ordinem,quem seruat Aristoteles in pra,ceptis eloquentiae tradendis. quis autem is est

Tribus rebus omnem ille fidem fieri praecipit,

enthymen latibus, assectibia, de moribus. En . thymemata autem elicititur ex unoqu8q; caussae ge nere. sunt enim propria in singulis, perim

deae angula separatum finem propositum habent. Est autem luasionis finis,ut ait Aristoteles, utile.genus autem utilis est ipse' bonum. emo erunt investiganda, nitae stit Dona. sunt autem maxime,ut ait Aristoteles,h6nesta,iusta,possibilia. ergo hi erunt loci,unde suademus,quos Graeci rhetores post Aristotelem uocarunt

182쪽

ab utili, ab honesto, a iusto , a possibili. a multis etiam adiungitur, immo uero, ut di)cimus huic in primis generi, ut maxime cornmbditur catu ibuitur, i necessario . Ita igitur hi erunt l. ci, unde haec suasio ducitur ; ab utili , ut recin perent agros,& potestatem a Sylla sibi ereptam; a iusto atque homsto, ut i iiciscantur eum, qui prius sibi iniuriam fecit ; a necessario ne 'serviat, ct quia finem non sit facturus sceleri; a possibili quia ille infirmis opibus est. Atque haec rursus omnia ex communissimis aliis locis deprompta

sunt,nec non etiam ex corum,quae conclusionis

propositae terminis insenti consideratione . de quibus omnibus superiori commentario plura dicta sent.Perturbati0nes autem, quibus permovet animos auditorum sunt hara, odium P sc letibus eius ut impietaIe,rapacitate,crudelitate; iram mouet ostendςns,quord contemnatur a Sylla populus Romanus;inuidiam facit, nimiu eius imperium exponens ', indignationem, ostendes praemiis affectos esse i Sylla indignos; misericordiam,exponςns miserum statum reipublicae, &plebis commodis suis, te sua dignitate spoliatat; metum, explicans odium,&iram Syllae potentis, haec en faciunt metum, posse, M velle nocere, Arist

teles; confidentiam, quord sutiles,& imbecilles

183쪽

COMMENTA RrvL i Sieitis opes esse dicat. Apparet autem Lepidus in hac concione prudens inprospicienda, &pra, monenda seruitute sutura,nisi cauerint , probus, cum declarat non ambitione, nec priuato commodo adduci in hanc sententiam; amicus, cum se ducem ad seruitutem repellendam pollicetur suturum, pericula subire se paratum ostendit. Est autem maxime uaria haec oratio', nam nunc ad populum4 nunc uero ad Syllam sermonem conuertit, illum quidem adhortando,hunc uero criminando: cuiusmodi etiam sunt de tertia, de quarta Ciceronis Philippicae.

D v M &c. Ratio ab utili,qua, ut se opponat populus tyrannidi Syllae, persuadet, nempe uir cuperent spolia sibi ab eo adempta. spolia uero appellat libertatem, dc agros . est autem indignum pati spolia esse apud hostem. quare etiam erit ab honesto:& quia libertas est inter bona, quae necessaria sunt,erit etiam a necessario. Atq; haec quidem uniuersa tractatio cum ex consid ratione eorum, quae ad populum spectabant, tu uero ex loco a fine hausta est. OBurAM EVNDv M. Obviam ire duo significat, uel prodire obuia alicui honoris caussi, Graece ἐπ-αν, uel resistere, ut hic . Quare cum

Clodius

184쪽

cga IN. M. Lap. CONC Clodius diceret sibi ex Sicilia redeunti nemine

obuiam uenisse dixit Cicero, item ante ne itum qui dem esse obviam, cum maxime iri debuit. cum intel ligi uellet, non esse in eum factum a iudicibus impetum.Th ucydides Em o iam. τοῖς οῖς. NON PROLATANDUM , NEQUE, UO Ti s dcc. Ratio i necessario, qua, ut maturent

in Syllam issipetum facere, hortaturineque enim spes ulla est, eum tyrannidem depositurum 3, id quod probat ex eo , quia periculosum est, ille uero omnia agit, quae ad praesidium sui pertineant, & periculum cauet. uidetur autem esse immoratio. Ut autem illa superiora expressit af firmatione, Agendum , ου obviam eundum, sic haec

negatione. Est: autem idem non prolatandumquod agendum ..non uotis paranda auxilia, quod, obuiam eundum.Non ergo proroga dum esse tempus mornet ad sacienda , quae oportet, ut saepe ait Demosthenes, suadet de Cicero in Antonium. NON vo TI PARANDA Avxi LIR. Idest acriter agendum,& resistendum, significat enim non uerbis,& uotis opus esse, sed factis.Hac scimtentia resertae sunt Philippicae Demosthenis. eandem etiam ipse tractauid in concione Catonis. Non uotis, neque suppbcas mulubritas aurilia Deorum parantur. dc in concione Macri Iouem aut allium

185쪽

.c o M'MEN fA LI V s. ' et 8 3 quern em idio rein expectatis . Ab hac sententia incipit Porcius Latro in Declamatione . precibus apud Z eos immortales vobficum aliquari ualuis , semus,landudum potiremur republica nostra florentissim Aristhenus ad Achaeos libro trigcsimo secundo apud Ljuium. Liberare uos a Philippo iamdiu me

uotis,quam amis audetis . . ia

Nisi FORTE &c. Caussa, cur non sit pro ' latandum, haec est. neque enim speranduna est, eum spatio temporis este per pudorem, aut per . taedium tyrannidem dimissurum. Est autem usistata haec ratio per γοσιν ἐν πτητος. νnm autς hoc refellendi est ei familiare, ut etiam Liuiosiumptum tamen uidetur a Demosti ne in pri mis, ut enim hic ait nisi forte , sic ille, in ν-

πολιν. est autem dictum cum quodam stomacho, de contrariam insere sententiam , mi detur. Ita ut simul ino pol , atque ἐνρυπ-l his uerbis comprehensa esse)uideatur. De his autem in superioris concionis commentario ςxpli

Hoc ut incredibile ait,Syllam taedere, uel pudet

186쪽

IA M. Mox, sorte enim sermo increbuerat eum uelle deponere Dictaturam, quam deporsuisse superiore anno plerisque scriptoribus pla

cet.

ut Dictaturam deponat. non enim nis cum m ximo periculo id Leturus est, quia per scelus ei occupauit. uerisimile enim est fore, ut ii, quibus ille secerit iniuriam, in eum priuatu faciant impetum. Hanc sententiam sic expressit Thucydides libro secundo in secunda concione P riclis . imperium, qua iurannidem Atintiis, quam os cupare intusum, deponcre periculosum ess . eadem est etiam in epistola Phalaridis apud Stobatum de tyranno. Deponere imperiam periculos , quampa

rare a

AT ILLE EO PROCEssIT. Altera Uri πον s. poterat enim adhuc occurrere qui .

hoc modo: ille eo animo est,ut deponendo DL staturam, pericula etiam subiturus sit. refellit hoc, dc ait, hoc minime ita esse , nam eum nihil putare honestum, nisi quod tutum sit,& omnia ea esse honesta, quae ad retinendam dominatione ertineant. Cum autem duae potisiimum

caussae sint, quibus homines ad agendum impel

lantur a

187쪽

C o M M KN Υ λ LIVs iislantur, Utilitas, honestas: Eano semper. bene instituti homines superiori praeposuerui: rai, ni autem, quorum mores a recta ciuitatis diic plina desciuerunt, utilitatem anteponunt digni- nati. haergo etiam Sylla nihil putat honestum, quod idem non sit tutum, eaque omnia honesta esse putat , quae ad retinendam potestatem spectcnt. ex quo apparet, periculum imminens noli esse eum sebiturum . Est autem iri hac tractatione postat,id quod sepissime ab oratoribus fit; expressaque est per particulam. M, quae ei accommodatissima est : Ἀλλα ddem

ualet apud Graecos. Ed p Roc Essi T. Sumptum est a Graecis.

Odium creat Syllae, qui honestatem negligit, Vmque commodis suis postponit. sentesia haec a Thucydide sie e ,ressa est in pestiletii uis

Euphemus libro sextό earundem histo-

-. . ET OMNIA . commoratiis, uelinterpret,

188쪽

Is ML gr. Co No. Ni s. Genus est dicendi Sallustimulis, deest enim caussa,ut Graeci in . sic tape , infra in oratione Philippi. Exercitum opprimenti Ibertatis babet. sie etiam Liuius in concione Ap. Claudii

libro quinto , quam dissoluendae tributimis nisatis

remur esse. IT A a v E dcc. Post breuem cohortationem

redit iterum ad incitandos animos populi commemoratione scelerum Syllae . est autem hoc sciendum , duo hominum genera fuisse Romae, unum eorun Iui ad rempublicam administrandam accedebant , & ambitioni inseruiebant, de honores capiebant, & in seditionibus ciuilibus alterutri parti seadiungebant, quales erant plerique ciuium : Alterum eorum , qui rempublicam non attingebant, nec sibi attingendam eam putabant, nec magistratus capere, nec seditionibus ciuilibus se immiscere uolebant.sed quiete, de libere degebant, qu 'em fuisse Atticumscribit Nepos,aut qui post gestos honores,& imi peria a republica se abalienabant, ut de Lucullo' scribit Plutarius. Hoc ergo fuit omnium scelerum Syllae,uel maximum, quod non iis solum non peperciliqui contra se steterant, cum rem-

publicam tractarent,sedile iisquidem,qui ne . tram partem sequuti eranti itaq; quies, δι otium

189쪽

eorum cum libertate iam hulla erant

RIn V s. Haec opponuntur inter se, otium labori, libretas bonoribus: de quibus etiam Cicero in prooemio de oratore; In negotio me pericul hi otio eum Artate versari. Opponit autem libertatem honoribus quia qui honoribus inseruiunt quo, dammodo liberi non sitiat. lH A ci' T Eup E sT A τε:&c. i Hortatun it rum i necessario. nam cum sint tres conditi nes hominum, qui imperent, qui serviant, qui Nequeimperent, neque. serviant, ostendit m dium uitae genus non esse in potestate ciuium Romahorum, duo tantum relinquit, ut aurim- perent, aut serviant2 imperent sui satellites,senuiat plebs at seruitus contraria democratiae L ni necessaria autem est libertas.

tiquum,quibus delectatur Sallustius.

Dmmoratio, qui enim imperant metum taciunt, qui seruiunt, habentia sic etiam Quintilianus libro sexto . Metum Δρ --lligi vil

190쪽

r IL Tra CD N ci 'tandos animos populi commemoratione scelerum Syllae earum rerum, quae ab eo scelerate patrata sunt. Ea uero sunt liaec; humina , atque

diuina iura polluit; populum imperio priuauit; plebi alimenta eripuit ;socios,& Latinos ciuitate a populo data prohibuit; plebis sedes satellitibus suis dedin leges,iudici aerarium, prouimcias,reges ad se transtulitnuitae ciuium, necisque licentiam sibi uendicauit sepulchra sanguine es uisi infecit;scelera sunt;impietas,iniustitia, rapvcitas,potestas nimia,eaque contra leges, crudelitas inaudita. Has autem perturbationes assertanimis eorum; iram, nemesim , odium, miser,

NAM Q UIDQVLTRAS Interrogatione umhementior sit oratio. ostendit autem his fur

ma supplicia sumpsisse Syllam de plebe.

ac Deos uiolasse Syllam significare uidetur, est autem ita subaudiendum. arue humana iura superant polluenda, aut quae diuina iura ab eo holi sunt polluta i ut pro Roscio. cum omnia iura humana, atque duana scelere nefario milvi a. de in Philippicis. inexpiabili'lere o ua iura Neor timvmq; polluc'. sutio sumpta ab mutnametis.

SEARCH

MENU NAVIGATION