Antonii Zeni patriciI Veneti In concionem Periclis & Lepidi ex libro primo historiarum Thucydidis et Sallustii, commentarius

발행: 1569년

분량: 246페이지

출처: archive.org

분류: 연설

161쪽

118 IN M: Lai. - CONLut ait Aristoteles libro secundo Rhetoricorum,

de metu. Et qui iniuriiam fecerunt, si uires habeant , metuendi sunt, quod timeant , ne tahonem patiantur. metus accipitur partim active, partim passime. passive ut Sallustius libro primo Historiarum ex Nonio. . ta bellum excitabat metus Sompeii uidioris. idest, ut ait Nonius, quod de Pompeio metueretur.

m o C ip T Iyi s 8cc. Consilium aperit Sylla crudele, ab eoque rapit eum in odium est autem huiusmodi, ut omnino prohibeat,ne cogitationem libertatis populus suscipiat.haec autem cogitatio duplex est: aut eniim posita est in uitandis periculis, aut in ulcisccndis. ille uero eo grauiori preniit cos seruitute, ut aut omnino seruitutis magnitudine cogitationem nullam suscipere possint libertatis, aut si suscipiant, in uitandis potius periculis, quam in ulciscendo Syllam studium ponant. i CAPTI vrs. Verbum ad odium commouendum aptissimum, perstat autem in translatione

belli,de qua supra

Demoeratis finis liberta ' . Mis ERIA. Quotidiana seruitute. Aristoteles libro quinto de Republica exponit, quae

potis

162쪽

COM MENTARIVL.

potissimum agant tyra ni imperii sui conseruandi caussa . sunt autem haec. Frmores civitasti intor me , conuictus non pati, non octaitates , nec disii inam, nec scholas, nec conuentus, notitia enim Mos facit inter se eos, qui in urbe morantur. y siemper uideri, o Lia: prosemus ; sc enim re me latebit, quid agant, V assuefient esse animo abiecto, ου demisse perpetua seruitute . quamiseria uidetur etiapa Sylla excinisse curam li

ptum est a bello, ut i superiora ', i0 eo enim nona minus pugnatur, ut hostem feriamus, & ulci- istamur, quam ut eund*m in no* irruentern rem pellamus . Vitamus autem sutura , ulciscimur, praeterita. vitare ictus in pugna Demosthenes dixit uriqβαλλε ira Philippica prima. P g a1 c.v LI s. Idest malis . est autem pericu- ilum ex Aristotele libro secundo Rhetoricorum idetinetu . rei terr ibilis appropinquatio, s malum immi-ιmns . terrifilia uero Ant res , quae uim babent aut inuritum, aut dolorem maximum inserendi. , V L C I s C E N ' o. 'ν τω τι ζεισθα ..Dissert au-:tem, ut tradit Aristoteles libro primo Rhetoricorum , dc τιμ l . respicit eum, et qui agit, 2 si plicium fumit, ut animum salicisum, iest enim ab eo cuntemptus. M is rejicit eum,qui

L. V. patitur ,

163쪽

fatitur, qui italacopolim , t a debitis impiiset. h. dcastigatio, illa ultio dici potest, quae a commoto animo proficiscitur, &irato, illa plerunque

etiam a sedato.

SATELLIT Es &c. Syllae persona ab eiciscerterum exageratione in odium adducta. inuehu tur modo in eos, qui Syllae nomen sequebantur, re rempublicam deseruerant, eosque in odium 'rapit, sceleratos esse probans, quia libertatem

c uertunt. rationem mitem habet eorum, apud

quos loquitur , neque euim maius scelus plebs existimabat esse, quam libertatem adimere. ANgumentatio est: Husmodi. Qui libertatem euem runt, scelerati sunt . satellites eius, Bruti Aemi-llii , Lutatii libertatem euertunt . ergo suntlscelerati. Propositio praetermissa esst, ut notissima. Assumptio est ea. satellites eius bormnes maximi mirums . Conclusiothclusa est in eo uerbo: clara.Post asti mptionem probat hoc modo.Qui euertut ea, quae a rhaioribus parta sunt, libertate euertunt,Bruti, Aemilii, Lutatii euertunt ea,quae a maioribus parta fiant , ergo iidcm libertatemcuertunt. Propositio etiam omissa est, sed ra tio eius posita . Gid enim aliud definsum est, quin Iibertas. Assumptio posita est haec. Fraeclara Lutatiorum dcc. Conclusio ut apertissima non fuit po-

164쪽

. COMMENTA Ernenda , Hi sunt loci,quibu* docet. qui sane, εο ab iis, quae satellitibus adiuncta sunt,& a sceler, ii definitione, siue potius descriptione quadam

hauriuntur . Mouet autena, odium eis creando,

quia cum ipsi sint nobiles , dc exempla optima maiorum habeant , ipsi serviant; . deinde quddserviant Syllae, ut dominentur plebi Vtum quHd

utrunque iniuste sicere malunt, quam iure in republica libertate frui.quarto loco, qudd ea produnt, quae maiores uirtute peperere . Conciliat autem sibi auditores, bonum uirum se fingens, quimiretur maxime tantam prauitatem ingenii eorum. ostendit enim se longe ab iis dissentire, ει libertatis defensorem es e, cuius illi qppugnatores sunt Pari ratione Cicero inuehitur in eos, qui sitiebant Antonio , & Demostlienes in eos,

qui Philippo.uterque in Philippicis.

SATELLIT E s. Verbum est criminosum, satelles enim dicitur miles mercede conductus ad latus regis stipandum, atque tegendum. l. i. an Ho MI NEs f ΜAXIMI NOMINI s. Hoc

non est: dictum cum ironia, sed serio: ut odio illi flagrent grauiori, si cum sint nobiles seruire uoluerint. Nomen enim pro gente, & sernilia ponitur; unde nobiles dilui sunt, Graece

165쪽

IN M. LEP. CONe. in quorum similia uiri mutilares illusirA μι iret pquique ex ligitimis nuptiis nati sent, Q quorum

auctores aut uirtute claruerunt , aut Auitiis, aut alia ea

rum rerum, quae in pratis quod ita essem Brum Lutatiis, Aemiliisque facile potestis telligi haenim non modo patricii optines sed etiam antiu ciuitate, & uirtute summa excelluer' Est autem indignius nobilem seruire , quam ignobilem . Duo autem erant genera satellitum Syllanalii nobiles,ut Bruti, Aemilii,Lutatii; alii ignobiles,m Vectius Picens,Scriba Cornelius,Syrus,Tare,

Fufidius, de quibus infra o Siet ilippi sat es

nobilis erat Aristodemus, in otatione in ripponinσω, Callias autem uilis, 3c Olynthiaca. ita etiam Antonii ignobiles, Iustella Tamisius, Tyro Numisius,ciasitius, Capho, Saga. Nobilis erat Q Fufius Calenus NON MINUL OPTI ΜIS MAIORUM E X E M P LI s. Habet etiam indignation si quis habeat grauistima maioruni exempla ad libertatem retinendam, ille tamen ad seruiendum abducatur . erant autem Brutis, Aemiliis, Lutatiis

eiusmodi exempla. Bruti habent Ounium Brutum, qui reges eiecit, qui primus Consul fuit , oui collegaeTarquinio magistratum abrogauit, In men essetTarquiniorum in republica, qua

166쪽

Consul in filios conspirantes in rempublicam seuerisitae ininiaquςrtit, qui in bello contraxe ges prcilibertate dimicans cecidit. 'Aemilii habent praeter alios L. Aemilium Paullum, qui in proelio Cannensi mori sortiter, 'quam turpiter figere maluit. item L Aemilium Paullum superioris Paulli filium, qui in primo c*nsulatu Ligures, in secundo Macedones uicit. & de utrisque triumphum egit. eis quid mali reipublicae impenderet, id omne, ut infamiliam suam recideret, in concione ad populum precatus est.quam . duobus filiis orbatus est , uno ante triumphum Macedonicum, altero post triumphum. Luta-

tiis est Q Lutatius Catulus imitandus, qui pro lio nauali uicit Carthaginienses, deque iis triumphauit. Eopriino Punico bello finem imposuit, auctondeuiris fllustribus .item Q.Lutatius Gutulus,qui de Cimbris cum C. Mario triumpha uit& ab eodem deinceps tanquam Syllanus est

ublantve locus diu i persona, &a suo iudicioli quod autem ait se mirari, homineς nobiles sera ulre,rationem aliquam habet. nani ut ait Arist

167쪽

mim Obοιμι amias parant, quod assentationem ueantur, quod nem. ammo bbιro mi ,facieαTranni etiam est, inquit, praefluntri auctis Omne delictari. Cuius rei caussa ab eodem Sallustio at fertur in prooemio coniurationis .Catilinae.

miratur epiduPhomnes nobiles uelle se tyranno, homines optimis maiorum exemplis uelle libertatem publicam perdere,quod est turpissimum . quam Socrates merito dixit, cum ei Quidam nobilis sed improbus ignobilitatem obiiceret . atqQ mbigenus Alcori est; ugom.Sto-baeus de Nobilitate ..

primit id,quod sibi admiratiotiem moueat. eos scilicet euertere libertatem publicam. ea uero duplex est populi,& sua. suam amittunt,cum Syllae obsequantur populare euertunt, cum impe-xhim in illites Maerunt, tanquam suae assentatio

nis mercedem. Eiusmodi uero homines laille etiam in republica Atheniensium, qui seruirent Philippo,ut Atheniensibus imperarent ostendit

Demosthenes inquarta Philippica, iisdem sere,

168쪽

. Co MMEN et AI fvs .S quibus Sallustius uerbis . Proinde cum Oppi in duas basie sint diuisi partes , alii , vi tresue vi imperare uertat , nequeseruire cuiquam sedin uertate, edi se bus ex

aequo uiuere; abi,ut ciuibus imperare cupiat, o alteri parere. similiter in oratione de Halonesso. Rosci proditores non pudet Fbilin uiuere potius, quam suae patriae, a quo ea munera, quae accipiunt, ferre si domum putant , cum interim ea, quae domi habent uendam. DOMINATIONI s IN vos. Idest ut uobis imperent, hoc refertur ad , optimis maiorum exemplis, eorurri enim maiores pugnarunt pro u

sera libertate, illi nituntur, ut uos seruitute ii plicent. alibi dixit, dominatio in uobis. Plena autetii odii haec oratio est.

'idest qui seruiunt hoc refertur ad biles, neque nim nobilitas postulat, ut alterius uoluntati pateant in libera ciuitate.seruitium enim est serubtus. seruitia uero pro seruis est etiam factitatum. Eae v TRUNQUE PER INIURrAM MMLvNΤ, QUAM OPTIMO IURE LIBERI

AGER E. Odium creat illis ab iniusto. isti enim ea sunt peruersitate ingenii, ut malint imperiti, ac seruitutem iniustam, quam libertatem iusta. Est autem haec oratio ex contrariis constans, in qua inest uis maxima. nam optimo opponitureia

169쪽

otetistis sit.puto aute intelligi debere de D. Bru to, qui anno sequenti Consul cum M.Aemilio

fuit,hic dicitur D.Iunius.D.F.M.N. Brutus,Fasti. consulares. AE MILI o R v M. M. Aemilium Mamercumlhtelligit, qui Consul anno insequenti cu D.3ruto fuit, quem Suetonius in Caesare ait,Syllae ami. cum fuisse. De his autem duobus Consulibus fit

telligit collegam suum, quem principem faciaOnis Syllanae uocat Pedianus in tertiamVerrinam. Hic suit filius Q, Catuli collegae Marii quartum Consulis. hic bellum excitauit studio Syllanarum partium, ut diximus, post Censor suit, &Princeps Senatus. Pompeio, ne bellum Piraticum,&Mithridaticum mandaretur, restitit. CLceronem in Senatu patrem patriae nominauit, Plutarchus in Pompeio, Cicero, Dio libro trigesimo septimo, Appianus libro primo. PROLEI. Progenies. est autem nomen antiquum,ut soboles, ut tempestas,quemadmodum ait Cicero in Oratore. quibus tamen usus est etiam Cicero: sed Sallustius libentius, quippe qui uerba antiqua affectauerit, eaque ex Origenibus gi

170쪽

IN-M. Lg CONC. nibus Catonis exceliserit. uerba mu runt rauitatem orationi , ut ait Aristoteles. Cicero dixit in epistola ad Octauium.progenies. udret Frutus eum populum,quem isse primo, post progenies eius hiberauit pro turpi stupra datum inservituum. GENITI. Proles Brutorum geniti. non est soloecismus, refertur enim ad sententiam, non ad uerba, quod obseruauit etia Dionysius Halia carnatius apud Thucydidem. τῶν in

Caesar. Sulmonenses, quod oppidum . Trahit autem odium, nam, ut ait Plato, unusiusque patriae, sibi , ω parentibus esi natus,non ad patriam evertendam. MAIOR Es. Resertur ad prolem. sunt enim inter se contraria, ut etiam illa. Feperere,& subuem tenda. VIRTVTE. Hoc uerbum odium trahit, naquo maiore labore parta sunt, cor maius scelus

uidetur ea euertere.

NAM Q VID A PΥRRHo. Haec est ratio propositionis omissae. propositio futura erat, haec,qui, quae maiores pepererut, euertunt,ii lubertatem euertunt. hanc cum omiserit, ratione

tamen eius addit. Nihil enim aliud defendere ,

quam libertatem.Hanc autem ut esset uehementior,ornauit interrogatione. Interim uero exem

plis

SEARCH

MENU NAVIGATION