장음표시 사용
151쪽
mm, atque Aemiliomm, S Lutatio mproles , geniti ad ea, qua maiores uirtute pereres uertenda. nam quida IDrrho, Annibale , Phibnoque , s Antiociso defensum est aliud, quam libertas, ua cuiquestris, neu cui, nisi legibus pareremus t Gua cuncta suus iste Romulus, quasi ab externis
rapta, tenet: non tot exercituum clade, nesGUulis , saliorum principum, quos fortuna belli consumpserat satiatus; sed tum crudelior , cumplerosique secunda res in miseera- tionem ex ira uertunt: quin solus omnium
post memoriam hominum supplicia inpostfu-
turos composuit: queis prius iniuria, quam uita certa esset: praui meque per scelerisiimmanitatem adhuc tutus furit, dum uos metu grauioris seruit a repetenda libertate
terremini. Quae in uniuersum de exordiis in consilio dando fingendis ueteres praeceperunt, ea serer a nobis in Periclis concione eo plicanda, exposita sint, ut hoc loco eadem repetere aut parum necessarium,
152쪽
X OVM pNTAR Ivν rinscessarium , aut certe non admodu'ra opporturum esse uideatur. Quae tamen huius loci prae cipue sunt, ea non sine magna reprehensione praetermitti posse existimamus. Quod eroo supra quoque diximus, id hoc etiam loco admonere, haud alienum uidetur . ex omnibus exo diorum locis nullum fortasse aut frequentius occurrere , aut rei instituendae accommodatius elle, quaean crimina aut inferre,aut oblata diluere. ergo ut Pericles in sua oratione crimina, si
qua inciderunt, depulit; sic Lepidus insert.atq: hoc tribus in locis, primum in Syllam, deinde in latellites Syllae, iterum in eundem. CLEMENTIA M. In hac prima parte proa inii orditur Lepidus partim i persona sita, cum se timere reipublicae causia ait, partim a persona aduersariorum, cum a Sylla siceleribus incipit, atquegrauiora ea, quam uidebantur, ostendit tractatio autem est clusimodi; cum dicat se in ximo esse in timore, huiui timoris caustas assere duas, alteram, qua a populo proficiscitur, aluteram, quae a Sylla, populus est clemenseac probus , nec facile credu de altero ea, quae it se nersanda non putat, ex quo sequitur, ut facile decipi possire .hlla tyrannus improbus est, ac quotia die si improbior, quo gut miseria curam ad
153쪽
rso IN M. Leti . CONLmat libertatis , aut si prouiderit in uitandis perieulis magis, quam ulciscendis teneatur. Interim beneuolentiam sibi conciliat a persona sua, cum se reipublicae caussa timere ait, a persona populi, cum miram eius probitatem nominat, a persona Syllae, cum eum in odium adducit, facta,
ac cogitata eius atrocia explicando. CLEMENTIA, ET PROBITA s. Ne ossenderet populum initio orationis uirtutem pro uitio posuit, nam cum lentitudinem, ac credulitatem populi accusare uellet, qui se decipi pateretur , non est usus ueris nominibus, sed falsis. Clemens dicitur, qui non irascitur, quas colens mentem suam: clementia dicitur eius, qui non irascitur, nec quicquam crudele cogitat, hanc
Graeci uocant, Latini lentitudinem n minant uero nomine. Cicero quarto Tusculan. Feripatetici virum uideri xi ant, hirasci quam nos linitatem dacimus, uitiose lentitudinis no Mappellant. haec sentcntia est apud Aristotelem in Ethicis . aut irasci neficiunt, quibus de causis debent, ii solidi uidentur eo . ergo quemadmodum clementia , 3c lenitas uirtutis nomina sunt, sc lentit do,& stoliditas uitii. Plutarchus ad Apollonium de dolore eodem sere pacto constituit , et tum modicam assessionem uirtutem iudicamdam ν
154쪽
ctim, at indolentiam insensibilitatis, seritatisq; naturam praescferre . Cur igitur Lepido timorem asseri lentitudo populi ' quia qui irasci ne scit, ille non appetit uindictam . eiusmodi uero sunt proni ad seruitutem patiendam. Queod autem dicii, probitas, id est ingenii simplicitas, accredulitas uitioso nomine. Aristoteles enim imiter eo qui sunt opportuni patiendae iniuriae statuit libro primo Rhetoricorum, credulos, simplicis ingenii. unde est uox Epicharmi. in ε,
ιτα Sobrius esto,er memento non credere , bibunt anisubsapientis. invs PER CETERAS GENTEI. Haec laus ad conciliandam beneuolentiam ualet.. TΥRANNiDEM L. SYLL E . Non dixit
L Syllam, sed tyrannidem L. Syllae; nec imporium , aut Dictaturam, sed tyrannidem. odi sum uerbum praesertim apud liberum populum,
quo libenter usus est Lepidus, tanquam contrario eius reipublicae generi, quo utebatur populus Romauus , apud quem loquebatur; Aristoteles enim in libris de republica tria genera facit rerumpublicarum, quae Optima sint,quibus alia opponi tria ait, qu. edeprauata sint. optima sunt Regalis potestas, quoties respublica unius imperio regitur, eiusque ciuitati cosissilentis, non
155쪽
IN M. LEP. CONC. sibi ; Aristo cratia, quoties respublica in potest te est paucorum , qui commodis prospiciant ciuitatiS ', 'rohercist, quoties respublica est in popu-Ii potestate, isque publicae, non suae studet uti litati . Corrupta sunt haec, Tyrannis, cum admunistratur unius impetio ciuitas, qui omnia sua utilitate metiatur; Dominatus paucorum, qui sua respiciant commodat Imperium populi si bi, non ciuitati consulentis. Eadem prope tradebat Cicero in libris de Republica , nam ut ait Diuus Augustinus de Ciuitate, ibi definit Cicoro rempublicam rem populi, cum bene, ac iuste geritur , siue ab uno rege, siue a paucis optimatibus, siue ab uniuerso populo. Cum uero iniustus est rex, quem tyrannum uocat, aut iniusti optimates, quorum consensum factionem appellat,aut iniustus populus,cui nomen usitatum non reperit, nisi ut etiam ipsum Urannum uocaret, non iam uitiosam, sed omnino nullam esse rempublicam. aanquam ergo Polybius libro sexto,& Cicci o etiam de Republica, ac de legibus dicant i cm publicam Romanam fuisse ex trisbus optimis generibus confiisam, quemad*odia in uere, Noptimencstis in esse osten dit Camdinalis Contarenus, Regno, Aristo cratia, politia, si Consulum imperium, ScnatuS auctoritatem ,
156쪽
te aliis temporibus uerum fuit, dc maxime inter secundum, ac tertium Punicum bellum, quod
tempus suissς sanctissimum tradidit fallustius in prooemio his briarum , lites sepud Augustinum de Ciuitate libro secundo. Re φύblica aute pei
turbata uere hoc dici non potuit,ut hoc tempore, quo ciuitas in duas reipublicae species erat diuisa: easque pessimas,' tyrannidem Syllae,& d mpcratiam plEbii , quae in hoc cὀia ueniebant. qudd utraeque sbi, non ciuitati consulebant,' 'differebant autem , qubdeam uitus, libhc multi' administrabant. erg6 nescio quo modo tyratianis democratice coiitraria, si idena, ut ait Aristoteles libro quinto de Republica, Apuliρα
fas extrema vrannis en . Cum ergo loquatur Lepidus ad populum, qui in democratia uiuit, . cui libertas proposita est, merito tyrannidem Syllae uocat ad odium concitandum: fiam : ut ait D mosthenes secunda Philippica, Regnum, tedi urun- nis, sunt inimica libertati, V legibus, nec quicquara uia hus populo tantra tyrannum : quam dioidenna. Quare nierito reprehendit populum Lepidus, qui ni-
niis tyranno crederet. NE QUAE IPSI NEFApres A NON Rs ΤμMATIS, EA PARUM CREDANDO. Haec est
157쪽
interpretatio clementiae , dc probitatis; nam n hil nefandum animo agitare , clementiae est. nihil nefandum ab aliis apitari , putare , dc alio umu0luntatem sua metiri,probitatis. I 'NE Ci RavΜ ME Ni iii Ni symiui, paulatim libertate spoliemini . THnsl tib sumpta uel a uenatione , uel a bello, 5: ab iis, qui faciunt insidias circum lenieudo c etiam saepissime Cicero. ut ait AristQt iles libro tert; o Rhet iritarum, for*iqnem lucidat'
P R-s ε R T M dcc. Altera cauli est timoris Lepidi sumpta a scelere Syllae. auget ergo Relys,&factum Syllae, ab eoque rapit eum in odium populi, atque iram concitat ei r, odium , cum ait, spem omnem habere salutis suae in scelere perfidia . nam si, ut ait Aristoteles de amiciti hiustos amamus, ergo odio nobis erunt iniusti. husu odi autem existimamus eos, qui non ah, aliis uiuunt. item cum ait, illum peiorem fieri metu populi ; nam si amamus , ut ait Aristot iles, qui non sunt formidabiles, ergo odiosi eruntiformidabjle . Verba Aristotelis de amicitia sunt haec, ου eos qui non simi formidabius, ου quibus con A
158쪽
COMMENT ARI 'S. ivus , amamus, nemo enim, quem timet, amat. Iram incitat, cum ait metu populi fieri peiorem, ira enim nascitur ex parulfactione ,. cuius pars est
'SpEs o MNis. Idest Sutis, nam etiam inquit, neques abier tutum putat. de paullo post, nihil oriosum, nisi tutum,. Omnia retinendae dominata is honesti inimat. praeclare omnia . habet enim raponem finis tyrannidis , qui est, ut ait
AristMeles libro primo Rhetoricorum, custodia corporis, ut Democratiae libertas. SCELERE, ET PERFIDIA. Aut scelus est tanquam genus perfidiae, ut κακια, aut iri μα significatissint autem Aristotele libro primo de arte dicendi, quae homines ex animi prauitate consilio admittunt: ut eripere libemtatem plebi. PERFIDIA. Giace ἀπιτία. hanc duobus mόdis intellexit Demosthenes in Philippicis: nam tu secunda Philippica inquit, honeste credendum Philippo , dc utitur nomine ἀπι*ίας . υ A
tm ,ουilii bicita. παριτε: In Olynthiaca prima inquit, Tyrannos fidem non seruare, dc utitur no- . . V a mine
159쪽
t mς. sic etiam hoc loco accipit Sallustius per
Altera caussa timoris a Syllae persona adhuc grauior, quae opponitur superioribus hoc modo. Populus nefandum nihil cogitat. Sylla omnem spem in scelere posuit. populus nesapdas res de. Sylla non credit. Sylla quotidie ex metu populi fit sceleratior. Hoc autem loco sundamenta quasi iaciuntur sequentis probationis , idest lo corum iusti, de necessarii; siquidem Vlpianus in Demosthenis Philippica quartam ait prooemia ex finibus assumi Cum ergo dixit, felere, idest, sundamenta, iecit iusti, est enim 'iustum eos ulcisci, qui te uiolarint. Cum dixit,im stabitu Ut, necessarii. ostendit enim neces,rium esse, obuiam ire, quia ille finem non siisscturus sceletri . . . QIAM SI PEIOR, ΑΤ E INTEST BILIOR METU VESTRO. pug RIT. Idest siquanto magis eum metueritis, tanto in uos magis lautet . elusinodi dicendi genus est ei famuliare , nam infra in concione Macri ait. B amomnis iniuriagrauita ututior eli. Hanc autem tyrannorum sere consuetudinem esse, idem Sallustius
160쪽
C owΜ E N WAM v I rsi scribit ad Caesarem in prima epistola de ordia
nanda republica. Id euenit, quia plerique rerum ρα- tentes peruerse consulunt , Q eo se munitiores. putant, quo illa, quibus imperitam , nequiores fuerim. Scelus auri temtest caussa metus, metus causi' sic tetri . utrunque rect e, nam ait Aristoteles libro secundo Rhetoricorum de metu , Et iniuysma, quae usrtibuspraedita es , metuenda est.& libro primo de iniuriis, ad iniuriam patiendam opportunos esse, ait , inertiae
kduos. Ex grauitate iniuriae securitas proficiscitur, quae impellit ad faciendam iniuriam . nam ut ait Aristoteles ibidem . faciunt iniuriam illi, quibus inistriis lucra Fum, damna vero probra solummodo sic Sylla ex iniuriis in plebem imperium est adeptus; nihil autem incommodi prieter tyrannidis infamiam. unde cst ille celebratissimus uersus. Oderint,dum metuam. Ab hoc autem dissuadet An tonium Cicero in prima Philippica hac pulcherrima sententia. illud magis uereor, ne ignoram verum
iter gloriae, gloriosum pulci, plus uinum posse, quam omnes, ου metui a ciuibus tuis, quam diligi malis. quod si ita putes, totam ignoras Mamgloriae. Agrum esse ciuem , bene de republica mereri , cou , dilis, gloriosium est; -- tui uero, ου in οδο esse,inuidiosum, detylabiis, imbecille,