Antonii Zeni patriciI Veneti In concionem Periclis & Lepidi ex libro primo historiarum Thucydidis et Sallustii, commentarius

발행: 1569년

분량: 246페이지

출처: archive.org

분류: 연설

81쪽

igo IN para C. C ON di sunt, sine quibus retate uiuere non possumus. itaque Catilina apud Sallustium . nos libertatem ροι us , quam nemo. bonus nise cum anima simul amittit,

de Cicero in Philippicis ais caussa est iustior belligerendi , quamserinutis ripulso. & pro lege Manilia

inter ceteras causas has duas pro libertate, atq; pro gloria, de dignitate in primis enumerat, ob quas etia genus ipsum belli ita esse necessarium concludit, ut omnino serendum sit. Auctor quoque Rhetoricorumad Alexandrii ubi ea iissas belli oratori considerandas praecipit, easdem

percenset.Item quo Demos henes in oratione de

Rhodiorum libertate. Et ex his quidem, edquord de belli caussa haec uniuersa tractatio est , ab eodem etiam ipsam caussae loco deductam esse pcrspicuum est. Est autem haec ratio sine dubio a fine sumpta, si quidem optimis rebuspublicis. dignitas, popularibus autem praecipue li- bErtas finis propositus est. Erit igitur hic locus

vigesimus ab Aristotele in Rhetoricis traditus ιHuius opu& esse inquit, uidere quae adhortentur, sta torrentur, ess quorumgratia, s agant, Orbusant. eun .dem etiam & ad confirmandum, de ad refellei dum accommodatum esse praecipit. adiicit etialiunci integram tum Pamphili, tum Callippi a

82쪽

elem diligentisiime id quod de ordine,atq; collocatione argumetorii a rhetoribus, praecipitur, 'bseruasse ; nam Cic. in secundo de Orat. sic docet . in patronis adbibemtis optimus ινιissu sic in or i donesmetissimum quidpupra Mn esse debes.quare cum rationes, quae a caussae, atque necessitatis locis

hauriuntur, caeterarum omnium maximae, grauissimaeque esse soleant, iccirco ar principio or tionis haec potissimum allata fuit. Id quod simi- ljterra ceteris oratoribus lapissime factum uidemus ; ueluti apud Livium Appius T ribunus militum libro quinto. Scilicet quia leuis est belli carassa; sicque eam necessariam esse ostendit.

NEM. Hoc est an libere, tuto, atque, ut inserius explicat, sine timore possideant, quaecunq; tenebant, libertatem,&imperium uidelicet. βENTENTIAE T E NT A TI O NE M. Hoc est,

quo animo si is, quantosque spiritus geratis; an midi, an vero sortes, in quo principum, dc rerum publiςarum dignitas, existimatioque posita est . qua de caussa etiamsi leuis esse uideatur , ab iis tampn , qui magni, excelsique animi fue- maxima bella sepe suscepta suisse legimus. ueluti a maioribus nostris contra Genuenses ob Ptolemaidis templi posscssionem graue, & dimia , L turnum

83쪽

8Y IN PER I c. CON turnum, periculosumque bellum prinio secte tptum est; adeo enim turpe sortissimi illi,sapientissimique uiri esse ducebant , uel in minima re, in qua dignitas , existimatioque eorum tentaretur, cedere , ut uel cum maximo periculo bellare, qua in cum dedecore obedire maluerint. quod institutum de posteriores seruantes, cum omnibus sere terrarum orbis principibus ultimum bellum susceperunt potius quam super bis etiamsi non magni momenti Maximiliani mandatis turpiter obtemperare. Apud Liuium quoque libro quadragesimo primo Callicrates Achaeus cum ab aliis parua, aut mediocristes agi uisa esset, ipse grauissimam omnium agi cesset hac eadem, qua Pericles,de caussa, quia specie parui beneficii subrui, de tentari ipserum libertas uideretui; paullo post etiam adiungit. Hoc magistentationem metuo. Sed & alias apud eundem Liuium de hqiusmodi antinorum tentatione mentio fit. nam do libro nono ait .Eιροὴφιam

Zomae isto cum Samnitibus foedere Henalis uenerantres irepetitum, tentationem auebant esse, ut terrare incussi bibli, Romanos si feri parerentur. Et libro quarto .

84쪽

Probatio haec est superioris assumpti, apem teque ex quartodecimo Aristotelis in Rhetoaricis loco deprompta, quia consequenti coimiratiorum dicitur. sunt autem contraria concede re, atatu erepugnare; Mutrisque etiam contraria consequentia sunt. nam ei, qui concedit, sequitur, ut imperetur,libertatemque amittat,qui umro repugnat, ut secum inimici ex aequo se magis gerant, atque ut ipse libertatem, dignita temque retineat, quare cum ea , ex quibus bo num aliquod consequitur, persequenda,ex quibus uero malum, gienda sint merito ab Athe niensibus repugnandum Lacedaemoniis, nulloq; pacto illis cedendum esse ex his Pericles ostendit, ac maximam hanc esse caussam belli hoe modo demonstrat. QSod aute ex hac, quae res pamua uidebatur,concessione,tata mala c5sequutura essent, tacite uidetur probari iis uerbis. asic Me metu obedienter facturi. siquidem ut ex iis, quae ab Aristotele de metu, atque fidentia dicta fiat, perspicere licet, eorum bomines metuentessunt a quibus ahλpsi quidpiamsum; ω ii contra in primis Moeressunt aduersus illis, quos etiam vicerint, ω quibuI L a se

85쪽

84 IN PERI . CON cis praestare arbitramur. Si semel igitur infirmita

tem Atheniensium Lacedaemonii experti essent. an dubium est, quin arrogantiores, insolentioresque euasuri in Athenienses suissente praeseratim uero cum 3c natura etiam huiusinodi essent Lacedaemonii, siquidem ut libro secundo Aristotelis Politicorum scriptum est,. Lauiam . si remisse orga illos terras seperbiebant illi qrudem, par ιβ dominantibus existunibant.

clusio, uel rationis nuper de magnitudine , dc necessitate belli allatae . est autem usitatum hoc genus conclusionis apud Griecos. omnino autem similis huic alia est etiam in conucione Hermocratis apud Camarinenses libro sexto harum historiarum. Gare eo derate, aqua iam nunc eligite aut praesentem sine periculo simiture mavisee , ut si uiceritis, nobisium ne turpiter istos dominos μι- fipiatis ,-inimicitias nsras non breues deuitetis. Est

autem maxima uis in eo uerbo considerate, Nam& rem ante oculos, siue potius animum proponit, & attentionem facit, atq; etiam modestiam ostendit.

AvT OBEDIRE PRIVI Q UAM DETRI MENTI ALI Q UID PATIA MINI. Dictum

hoc est cum indignatione, atque per ironiam.

86쪽

respondet autem hoc superioribus uerbis: quitas si concessimis nam & in altera concione libri secundi dixit necesse suisse quoties Lacedaemo moniis cessissent hac in re, statim etiam eisdem semper obedisse.

dictum est , quare & bonum, quod inde cons quitur, suit adiunctum. refertur autem ad id , quod repugnaueritis , planum 3cc. Est autem mirubile , quanta in hac tota tractatione artificii, eloquentiaeque uis eluceat: etenim praeterquam. quod miris modis haec pars colafecta, repetita, exornataque est, videmus etiam singulis sere in uerbis affectuum uim incredibilem adhiber Liram nempe, atque pudorem. Ira est in eo ue bo, imperabimini , itemque in illo, considerate aut obedisre, Lacedaemonios enim imperare, Athenienses uero obedire contumeliae, indignit, iisque plenum est. Pudorem autem affert dum ait, quasi σπ bos metu obedienter facturi; & deinde dum concludit, considerate aut obedire. nam, ut est apud Aristotelem capite de pudore , homines m xime pudore afficiuntur, ινιoties patiuntur, ipsi, am

87쪽

Is p gaic. CONC. nem, Gymbra pertineant, sed praecipuesilua ei sta φεea dicuntur euenire. nihil igitur potera i Athelaiensem populum magis ad pudorem impellere, quam si ei sponte ipsum obedire, seruitutemq; eligere , obteistum foret. cum praesertim non solum ad libertatem, sed etiam ad imperandum se natum esse profiteretur, & apud Graeςos iis temporibus nulla maior infamia seruitute haberetur. itaq; Arist. Barbaros, eo quo)dseruirent, belluas in Politicis appellauit. Atque in his illud etiam, quod & de affectuum mouendorum loco,& dispositione i rhetoribus praecipitur, qua

ratione optime obseruatum sit , notemus , nam Cicero in secundo de Oratore praecipit, cumsepe, tum uero aliquot semis is argumentis nostris confirmatis motus animorum adhibendos. Aristoteles uero libro tertio de Arte dicendi . Ubi erubme

T E M 3cc. Haec est altera ratio, qua adhuc maximam hanc, necessariamque belli caussam esse demonstratur. nam ex cedendo,atque obediendo etiam minima in re libertatis diminutio fit. quaevis enim post patio , quae a paribus ante iudiciuni fit, est diminutio libertatis. quare cum postulatio haec a Lacedaemoniis, qui aequa,

88쪽

COMMENTARIVS.

les Atheniensibus erant, ante iudicium fieret, cui dubium , si ipsis obeditum soret, ne libertatis magna diminutio facta suisset i Est autem sumpta haec ratio i descriptione,siue etiam caussa essiciente seruitutis, quae libertati opponitur . quare a contrario etiam quodammodo sumpta uidebitur. Posita autem est post conclusionem , nam oratores, quo magis artificium ipsorum occultetur , miscent inter se argumenta, &conclusiones interponunt, id quod non raro etiam a scientiarum, philosophiaeque magistris feri solet. At oratoris inprimis tractatio uaria esse debet. Id autem ita faciendum docet Cicero in oratore . Proponi oportet, quid asseras,seid, quare ita sit, ostendere: ω ex fidem illis locis interdum concludere, rianquere alias,ahos transire, sepe non proponere, ac ratione 'se erepta, quid proponendum fuerit, declarare ; quid fimile dicas , prius ut Diis confirmesdeinde quod agitur adiungas pum

citi argumentorum plerumque ut occulas, ne quis ea nume

rare posit ut re an uuatur,uerbis confusa es uideantur. Est autem similis huic Periclis sententia ad ideq; etiam sere ostendendum assumpta a Demosthene in Philippicis . FIetas, o Mylkiu siue quis pam uir, sue magnis in noua eas uiolarit, inambm babent

89쪽

Va uetro adlellum, o ad utri que no- rarum o spemnent, haud deteriorabis afutura, hinc, illatim audientes cogno

neque'

90쪽

COMMENTAlsius.

89 nequestrinatim, moi e publis pecunias habent. Minde diutumorum bellorum, atque maritimorum imperiti fiunt, quia leuiter ipsi inter se propter paupertatem armis contendunt. ac tales homines neque naues comple re, neque pedestres copias saepe emitterepossunt, cum una S a propriis rebus absint, σῶμο impendant praeterea mari arceauritum bella uero a Mantes copi apotius,quam molenta tributorum collationes se firment ; N. qui hominum opera=8sunt paratiores adiali laridum corporibus sunt, quam pecuniis, illa quidem certum habentes ex periculis eua

sura , has uero non ratum non antea G-

penseros;prasertim uero si contra opinionem, ut uerisimile eli) bellum eis producatur.

etenim proelio uno aduersus Graecos omnes

peloponnesiij, π eoru orij resister ossunt,

at contra iussimilemaduersariorum apparatum pugnare non possunt. quando ne conf-ho quissim uno utentes extemplo aliqui mature conficiant ; cum omnes paribus suf. M fragiis

SEARCH

MENU NAVIGATION