장음표시 사용
671쪽
perioribus cap. Deinde Resp. destinguetites consequens; quia verioquimurde praecipuo significato boni,velde secundario,& minus praecipuo,si,dς praecipuo loviamur libeter illudAdnultimus, nihil h meu rectat aduecsius nos,qui ingenue fatemu bonum ex praeicipuo significato,&Ωeundum essentiana,i15 denotata relationem aliquam, sed naturam 3bsplutim: Si vero dem unus praecipuo , M secundariosignificatoloquamur,falsum est, si negandum, ineque enim hoc ulla ratione confirHis,bonum stilicet neque praecipue. ηeque minus piscipue,significare relationε. . Quintum , a Illud quod conuerritur cum nye,d de rehus omnibus praedicatur, non significabit formaliter relatione, quia si signifi ret illam,omnes res essent relatae uel sed
bonum conuertitur cum ente, dc dicitux de
rebus omnibus,ergo non signifieabit formaliter relationem . Respii, Distinguen do pro' Vel relatio sighificatur nomine illius rei,pr cipue,& in vecto,vel minuς praecipue, δd in obliquo siprimo modo significetiis, vera erit Propo Si autem altero modo usurpetur, eritfalsa; uia quod hoc modo .signincat rei tionem. est simpliciter natura aesoluta, at bonum, tantum ας sita do, modo , signi at relatibne i
672쪽
tbT hanc dubitatione comoda explicemus animaduertenda est, duohus modis posse piam nunc pMirationem aletterius. Primo quia explicaturpet diffinitionem essetitiaim illius; uemadmodum esse principium i quo fluit motus vel mutatio est ratio caussae E ientis is ea quod haec c tio signifieatur pse dirinitione caussae efficientis. Secundo quia est illi ratio/gendi,& ψperadi; qua ratiotis dicimus f
m,esisse rationem caussae efficientis, quia est illi ratio operandi. i II acis itur distinctione constituta st.. r. Asserta Ritio boni,non est ratio finis, sum
pt ratione primo mod6 Confit, Alia ratio exprimitur per diffinitionem: finis , &ali per dissinitionem boni, na per diffinitioMsiuis, exprimitur e Teillud cuius gratia ali quid fit,per diffinitionem vero boni; esse aliquid*ppetibile,ergo ratio boni, uon erit ra'. tio filiis. ici Secunda. Anrt. Sumpta ratione secun- d modό,pro ratione ageridi ratio boni, last ratio finis. id est x tio ob quam finis mouet
673쪽
Metaph. cap. a. inquit bonum,& finem,esse Unum,&jdem,quibus verbis aperte istis indicatssationem boni,esse rationem finis. Praterea ratio boni est ratio appetibilis.sed ratio est caussa ob quam finis moueat operatem,& enim operans ex appetitu finis,ducitur ad aliquid agedum,ergo ratio boni erit ratio finis,nimirum erit causta ob quam finis exerceat sitam actionem,quq est mouerε per desiderium agentem ad operandu. Quare quemadmoda virma est ratio agentisyri inma.i est ratio operandi,ita quoque bonu est ratio prima finis,& est caussa quare ille a
gat, & moueat operantem Hano asstri. prollietur D. T . I.p.q.3.art 4 Tertia Assert. Bonum praeter rationem finis,eontinet etiam rationes aliarum cauta sarum,praesertim vero formae, δe efficientia Hanc assertio.eisnstituunt D. AlberiMag. r. P trac.6. q.26.ati a. mem. 2.& Alexandre Aleii, I..p.q. II. me . 3. QVm ut interuligamus innotat Alex In omni opereegens moueri ex fine i querat acommodata ma teriam,ad operis molitionem ; quemadmo'
dum faber Ferrarius, ex sine qui est secat
quaerit acommoqvam materiae, ut ferru ad serram conficiendam. Vnde inbonohaeetria reperientur,mouere appetitum gentis,
674쪽
persectum opus praestet,& esse eonsumationem,de absolutionem operis. Ex his ergo confirmari poterit bonu ha- cons-bere rationem causta efficietitis,finis,& for '. . dimae. In priniis essicientis,quia mouet operantem mouere autem ad caussam efficientem spectat.Quamuis si vera loqui cupimus,li cmotio cum sit Metaphorica,constituet quo bque caussam efficientcm metaphoricani, α& ita bonum erit causia efficiens metapho rica,no propria. Deinde Finis; quia est quid ultimu inre,pcrfectio,& absolutio illius ara quod ultimu est,habet ratione finis de tandeforma; eoquod sit exemplar,ad cuius similitudinem opifex quilibet, suo operi confert ultimam persectionem: non est autem materia,quia non est illud ex quo insito aliquid fit. Confix. etiam potest haec assertio ex his quae diximus in i . cap. in ultima diffinitione boni,proposita a D. Diony.in'qua d:ximus, bonum sub his generibus claussarum contineri. Verum contra superiora est. Primu arg. i. Arg. ad-De ratione finis est esse quippia appetibile, uς iv. su- sed de ratione boni non est esse appetibile, P*6Qxjςx cum sit appetibilitas,proprietas boni, ergo
bonum,& finis non erunt unum, & idem.
Resp.de ratione finis non esse appetibile in solutia tu ,vel formaliter, sed est esse appetibile potestate,vel fundamentaliter, qua eadem
675쪽
vatio,est etiam otio boni, ut saepe atque ita non erunt diuersae rationes bonj.
x. Argu Secundum Arg. Fit Boi sinet rationem primat causae,est eniti, cauta quae primo excitat agentem,ut ex aliqua materia, opus suum moliatur ; sed bonum habet rationem Cose af -bsolutio,& perfectio rei era' γ bonum,& finis,non erunt eiusdem rationis. Confir .arg. Finis non p raesupponit ratibnem caussae efficientis,& formae ; sed ratio boni praesupponit has rationes,nam boniam suppon it rem existentem, & producia a generante,quae sine caussa efficiente,& forma esse non potest,ergo boriuna,& finii,n5s Jux. unum S: idem. Resp.finem suma posse aut ut est in institut6 operantis, aut ut est itiexecutione operis. Si primo modo sumatur, babet rationem primae causta; si vero stimatur secundo modo,non habet ratione illius, imoiaeque caussae,sedestectus; & eadem ratione bontim,si sumatur vi est in instituto
operantis,habet rationem primi, Ut autem. i r οἰ - executione operis,obtinet rationem us
tinnii. Ad Conse. Dieimus. Finem in interi- solui. Co. tione,no praesuppo ne ferationem caussiae e sicientis,& formae,in executione Veho, prae, suponere illa. In quavis enimie priusest sorma,quq consert eae,secudo est causaefficies,
ct vir rus agendi,consequens formam in illa,
676쪽
Φt tertio subsequitur finis, qui actio,coiisequens hanc gendi,& ita finis in executione non dii reea bonσ. Lege D. Tho. I. p. 6,. art. 4. iii
. Tertiu. Argu. Deus Op. Max Tuit bonus 3 ab aeterno ,sed non fuit finis ab aeterno, eunt non rapuerit ab sterno creaturant aliquam: ad sui desider1um,& amorem,ergo bonum,d: Finis,nbri erunt unum, xidem. Respi Negando assiamp. Quia ad rationem filiis i non est necesse ut aliquid actu movear Dpoitu; sed sat est ut sit natum actu move editum. Quemadmodu ad rationε causisset effieitatis non est necesse actu' producere effectu , sed natum,& apta quippia esse, ut illum producet. Et ita Deus Op. Max. suit filiis A ae . terno,quia natus fuit,& aptus, mouere 'ap . petitum. Iamuis in actu exercito tibii De rit finis nisi in tempore, quemadmodum ne que fuit caussa efficiens,nisi in temp.re. '
Gre a quidem dubitatio, & quae
erit a nobis diffuge pertractani da,paulo altius non nullis repeti
tis principiti si pr m,duobus modis piss
677쪽
392 est sius preprietatibur se dici aliquid tale secundum esRmiam,pra- y l
mo modo ita ut idem significet pcr essentia. Equod non per alterius participationem, qua ratione dicimus ignem esse. talidum per es- sentiam; quia non ea calidus participatione lalterius. secundo ita ut idem significet peressentiam,quod non per accidens, vel quod fluit a natura,& essentia rei, qua ratione di- icimus hominem esse capacem disciplinae pert-yxinςipi essentiam , quia non est per acciden ς p disciplinae , fluitque haec proprietas ab il- lius essentia,& Datura. Sit secundum. Bonutranscendens duplex cst,unum quod tantum obtinet illam perfectione, quae sae est,ad bonitatem entis,& transcendentem constitue- dam,quaelibet enim perfectio rei,quamlum iis minima,constituit bonitatem entis , & transcendentem.Et alterum, quod dicitur
bonum simpliciter,& absolute aliud scilicet
quod ornatur omnibus perfectionibus, quas nata est, quaelibet res possidere . Verum Ux
hoc facilius intelligamus,annot. est ex D. i. - Tho.I.p. q. s. i . ad i. esse diuersam raro s. '' tionem boni simpliciter,& entis simpliciter,
quia ratione esse,& formae substantialis,quet libet res,est ens simpliciter, non cst ta e bona simpliciter; at ratione laxmae acςidentariae,est bona simpliciter,& est ens secundum quid. Cum enim bonum,& perfectum , sint ivnum,&idem, nullaquae xe esse p. sit per l
678쪽
ncta,nisi obtinuerilsormas omnes quas Ha - ta est habet e,nisi illa ornetur formis omnibus accidentarijs non poterit esse bona sini. Placiter,atque ita ignis; per suam sorma subvantialeis,est ens linipliciter,& bonus L,cudum quidue per calorem,Vero,siccitatem, raritatem,tehuitatem, leuitatem est ensi
eundunt quid,& sonus simpliciter. sit tertium.Nulla res potest appeti sine existentia, aut ordine ad illa. Ratio est perspicua Quia omne quod appetitur, sub ratione alicuius persectionis appetitur,at sine existentia, aut ordine ad illam,nihil potcst dici,aut esse per Esecium,quare sine existentia,nihili oterit appeti & ita chi ratio appetibilis,sit ratio b iii sine existentia; aut ordine ad illam, nihil po
His igitur principijs costitutis sit . Prima i. Ascr. hssertio. Solus Deus est bonus secundum essentiam,id est solusipse est boti'no perparticipationem alterius. Coiuir. in primis ex illo Math .rs. nemo bonus,nisi solus De', quod testimonium intelligine si acto debet de bonitate huius generis, Praetcrea. ina ratione se habent aliqua ad eblitatem, eade. se habent ad bonitatem; sed Alus Deus estens per essentiam,erso solus ipse erit bomis 3 A vper essentiam. Rursus. Illud est bonum peressentiam,in quo reperitur tota r*tio boni latis.sed in solo Deo reperitur tota ratio
679쪽
bonitatis; nam in creaturis, soles portione & particulet quaedasi bonitatis reperiuntur, de ita in auro,non reperitur bonitas quae est in plantamcque in igne , bonitas quae estin rcorporibus c*lestibus,ergo solus Deus erit
bonus per suam essentiam,crcaturae vero e
runt bonae per participationem. Hanc assectionem abunde satis cofirmat D. Seuerinus - Boetius,in lib.de Hebdomadibus, in quo nihil aliud streinstituit,qitam doccre , solum Deum esse bonum asseipso,& per essentiam, creaturas vero esse bonas ab alio, & per pae
Secunda Assertio. sicloquamur dea, ni-
Ai ς tate transcendente quaelibet creatura est bolia ncundum suam essentia , caratione quali ec particulae, cundum essentiaret, deno- ta iidem,quod non accidentaria ratione.Co. . fit. Quaelibet creatura est ens secundum cia sentiam id est noti acadentario, sed eade ra- tione te habet aliquid ad bonitatem, quo adestitatem ,ergo omne cris erit bonum secundum e tanti a m. D einde quaelib et D a tura est Vera, dc una secundum suam essentiam,cum sint Eae distae psoprietatcs consequente iri tima,& essentialia, cuiuilibet naturae attri buta, et go cum nόn sit maior rati,inarum quam bonitatis, quaelibet natura erit ho 3 secundum essentiam. Ad haec omius esse i- creaturarum bona est, ςrgo bonitas c0n-
680쪽
scilicet,ab e hisciatia,& ab alios an uidelibus, α quai tib is,pra ieri iman pi Rithoi it' tona si siciter, ab existentia pri uenire, redo risDus .inia sine eX .sentia,vel ordi ne sinari nihil est appetibilc, sex co se qtienti neque bonum. Deinde prouenire ab accidentibus superadditis,ita de
quod cst a sicutum suum sineret; sed Dis ci sistit in astione, operati onz, xyd honi simpliciter in actione consisset quare cum in rebus creatis actio sit .accideres , P liberili creatura erit bona simpliciter,ex accidenti bus. Secundo. Bonum, & persciriam , sunt virum,& idem,sed nulla res p*tcst esse per fecta,nisi ratione accidentium, ergo neque poterit esse bona nis ratione accidetiatina lConfir. A ssum .perferuo relin ultimo quoares nata es: habere, est c a sitata seci acci is tia sunt illa,quae iis qu'libet', lii Sira est habere,ergo maccidentibus persectio rei erit constituta. Deinde illum t o tuni bona i