장음표시 사용
641쪽
1sς De Entrier eius proprietatibus. tia visibilissed est illius proprietas, quia deessentia coloris qui est visibilis,cum sit qualitas,& natura absoluta, non erit referri ad
visum ergo neque de essentia appetibilis erit referri ad appetitum,sed erit haec habitudo qu dam illius proprietas. seeundum Nullum obiectum denominatur, secunda . Argum essentiam,si actione suae facultatis quia obiecta est prius natura sua facultate, at quod est natura prius,non potest esse tale secunda essentiam,ab eo quod est posterius, sed appetibile formaliter denominatur ab appetitu,
. . ergo appetibile formaliter,non erit de natara,& euentia boni , tamquam attributumia essentiale.
seeunda Assertio. Appetibile fundamentaliter,est de natura,& essentia boni,vnde tota illius essentia erit,esse fundamentum ut naturae sint aptet,& natae. Vt possint appeConfir, si ii ab appetitu. Confir. Tota ratio boni coa' stituta est in perfectione rei. & absolutioner naturs,quia bonum,& perfectum, sunt una & idem; sed perfectio rei, est fundamentum, ut sint naturet aptae,& natae appeti, ab appe titu, de ratione ergo boni erit,en fundametum aphetibilitatis. Superiorem 'aTertione' constituit D. Tho. in commentarijs in cap.
1.lib. I. Aethico .utramque vero costituunt
Cipleo. illius discipuli,Capreo. in a.dist.33. in Iutione a. g. adversus a . affersionem. C aieci
642쪽
Tertia Assertis.Ηare diffinitio,est essen- s. Affert tialis,& accidentaria,diuersa tam e ratione, quia si sumatur appetibile profundamento appetibilitatis,est essentialis; si autem usu petur pro habitudine, & relatione, est accidentaria. Primam partem huius assertionis
esse veram ex eo confirmamus,quod haec oratio. Bonum est id quod est appetibile, exprimit totam naturam bonti rumpto appetibili fundamentaliter; at illa oratio quae exprimit rei naturam,diffinitio essentialis mineupatur. Alteram vero partem ita cofirmamus. Illa orat quae traditur per proprie- consi. tatem rei dissinitar, licitur diffinitio accide-taria,sue descriptiua; atqui haec est huiusmodi,si sumatur appetibile probabitudine,& relatione,quia huismodi habitudo ast proprietas quaedam a natura boni derivata, ut exposuimus,erit ergo diffinitio descriptiua, siue accidetaria. Ex his colligere licebit illos philosephos quos recenset Capreol. in su- consectarperiori loco, aut constituunt de rationc bo- λni,non ess et appetibile,neque omnino errasse,neque omnino fuisse veritatem assecu
los. Nam si loquamur de appetibili formaliter,dc pro habitudine ad appetitum , Vex praedicant, si vero loquantur de appetibili sundamentaliter, eorum opinio est omnino falsa,
643쪽
s38 De Ente,er eius proprietatibus.
falsa,quemadmodum ex his quae fuerunt ex ii' plicata,colligipoterit apertissime, Proponuntur etiam adiae duae dasnnitio-Duae dissi nes boni,ad Dionysio cap. . de nominibus nixiones, diuinis,prima est.Bonum est diffusiiuum uab Di,ex D. Secunda Bonum est ex quo omni Miφη is Q subsistunt, & sunt sicut ex caussa persecta ducta,& in quo omnia consistunt,sicutinpotenti plantativo custodita,& contenta,&ad quod omnia conuertuntur, quemadmodum ad proprium singula fine,& quod omnia desiderant.Ex his duabus diffinitionibus prima est tradita per effectum , na se ipsum
diffundere eieq; rebus omnibus communia . care,effectus est boni. Alterarero est tradita per omnia genera caussaru. Quia prima particula,cx quo omnia subsistunt, explicat caussam efficientem. Secunda n quo omnia consistunt,sicut in ponti plantativo const1xuta,declarat formam . Tertia ad quod omnia conuertuntur,exprimit finem . Et tandem vi tima,& quod omnia desiderant, proponit . . nobri materiam,cuius est appetere, &desi- D. Alberi. derare formam. Lege. D. Alberi. Mag. i.
644쪽
N explicatione in huius quaestionis sit prima assertio . Bonum est v cra,& legitima proprietas,entis. Conser. Hac ratione. Illud quod conuertitur eum ente,& fluit ab 1psius natura ,est illius proprietas; sed bonum conuertitur cu ente,& fluit ab illius natura,ergo erit proprietas entis.Confir. Assump. In primis bonureciprocari cum ente,possumus confirmare ex Arist. i. aethico. cap. 6. qui asi erit, bonum,& ens,ex aequo de rebus omnibus dici: si e- 'nim ex aequo dicuntur, ergo reciprocantur 'interse. Et D. August. i. de doctrina Christiana,ita habet. In quantum stinius boni sumus. Quibus verbis aperte satis indicat, bonum,& ens,reciprocari intersei. Deinde
omne ens est appetibile; sed quidquid est ap
petibile,est bonum , ergo omne ens erit bonum. Assump. cst perspicua, consir. propo. omne ens aut est actu aut testinatur ad actu.
sed quidquid est in actu , aut dcstinatur adactum,est appetibile,ergo omne ens erit appetibile. Deinde fluere ab eius natura,est satis per Consirpicuum. Quia ratio Npetibilitatis in rebus omnibus,a propria citura,& entitate dimanat,erit igitur bonum vera,& legitima proprietas emis. Caeterum cum ens sumi pos-hit aut in illa late patente significatione, ut
645쪽
Asser. Consule Timaram in Theorernatibus in eo Theoremate in iquo explicat,nu bo- nu sit panso entis,
qui amplectitur hae nostra opi
sco De Enterer tim proprietatibM. est diuisum contra nihil, & ambit ntia rei,
&rationis; aut in alia angustiori, ut tantum amplectitur entia rei. Sit secunda assertio. Bonum non est proprietas entis in illa Ia te patente significatione,ut ambit entia tari& rationis. Vnde haec proprietas, no potest adaptari entibus rationis, sed solis entibus rei.Hanc a Tertionem his argumentis confir. Primum bonu est in rebus extra intellectu, ut auctor est Arist. s. lib. Metaph. cap. 3 . inquiens bonum & malum,esse in rebus verum autem & falsunt in intellectu,sed entia
rationis non sunt inrebus,extra intellectum, ergo non erunt illa bona. Secundum Omne bonum cst appetibile, sed eritia rationis non sunt appetibilia,ergo non crunt bona. Confir. Assium p. entia rationis, aut sunt negationes,aut priuationes aut relationes;sed negationes, &priuationes,no sunt appetibiles,imo omnino appetitui aduersantur,cu auiferanta alion E boni,& essendi, ue admodii caecitas aufert rationem essendi,& bonitatis in visu,& no homo aufert ratione cffendi, & bonitatis in homine . Deinde neque relationes.
Oma illae in prophia ratione, no includui habitudine tam qua in hey nte subiecto, sed taquam referentem ad tana1num,at quaelibet natura appetibilis, appetitur in habitudine
ad naturam appetentem, eX eo enim appe
titur, ut possideatur, quod nisi appetenti in
646쪽
s.Argu labreat fieri nulla alibiae potest, ia emistrationis nulla mon, ipetis,sis essentiae isti ii vel, ut e lentia et at, vae appeti possunt neque sunt honη , nis inlatb1tudine ad existentiam & enin si non posset essentia mis existere,quis quino in L nisi inani quodam apPetit u ppetcret, cum meque illam possidere eque ipse sessi, at γmodo posset'omne hau sonum,gui deliet actu existerea partea aut saltim d bet ψblittere habitudinem quandam ad existenti
rei; sed entiarationis,nullam haben ,neque habere possunt existentiam rei,cum tantum l. sint beneficio intellectus Argo ens arationi , non obtinebit aliquam bonitateαί formalia teri quod addimus propter fundamenta itibus,quae cu sint entia res,erunt bona , di i gens rationis fundamentaliter erit bonuri uatiis non sit formaliter,& secundum essentia. Tertia Assert. Bonum tantu e roprio , Asser. tas entis rei,existetis a parte rei. Itaq;.Quid i quid fuerit bonum, aut debet actu existere, aut natum est, & aptum t actu existat , vel debet denotare ordinem intrinsecum, ad ex iaistentiam .Hanc assert. nifallor perspicue si 'φης ' I
- firmaturus si quidem,bonum non distingui Tho.
ab cnte secundum rem ota argumentatur,: bonum est illud quod est appetibile,appetia Me,est illud quod est perfectum,perfectum
647쪽
olementis existentisse arci Mad .. tiam aliahuius generis autum esse bona' possetapoeii, a stat in actis,aut existunt, tanta4 i conuerteturbo nurn cumente exu
te,aut secundum actum aut secundum apta- Argu. tudinem. Adfirma. Prae terca.Nulla res aut
sine existentia aut sine Eabitudine ad illam, potest ulla rationeῶppetas appellaus ii quidem tantum est rerym possibilium,& quae ' ' momit esse,sedrario boni est: ratio appeti- bilis, ergonihil exitbonum nisi aut exaltat, aut obtinu erit intrinsecamhabitudinem ad
. Affert. ' Quarta A Texti Boetium tantum conuer-.tit umente rei;& existete Haec assereticolligitur ex superioribus. Naman secunda assertionedocuimus, bonum non conuenirerii. G. entibus rationis,&in tertia , . tantum conuς' infe entibus existentibus. VerumVt DCX-: ι plicemus, erunt duo animadvortend : rimum est, duplex aesta bonum,unum actu,&alterum pbtestate; quemadm5dum unplax est ens existens,unum actu,&Uerum pote-
648쪽
hte. seeundunt dupliceni ene eonuersionem,unam secun um rem,& alteram ineundum rationem .' vel viveteres doduerunt, unam secundum supp'sta, si alteram secundum rationem,aut intentionem. Bonum iritur,dc ens,hac ratione conuertuntue
in actu conuertitur cum ente in actu, di bonum potestate,cum ente potestate .ut rosa tu actu .conuertitur cum bono in actu, & rosa potestare,cubono potestate. Deinde haee eotiuersio non est intelligenda sedundum pallionem,cum alia sit ratio boni, & alia entisssed intelligi debet secundum rem, aut supposita,quia de quibus vatum eorum dicitur, debet quoq; & alterum enuntiari - Quinta,& vltima Assertio. Botium nolidissert secundum tem ab ente,sed sola ratio: ne. Non disserre secundum rem,ita suadeo. Quia quidquid differt ab ente secudum re, est non ens,atqui ita si bonum in propria ritione,differret ab ente secundum rem, esset non ens. Differre autem ratione,est exploratu, quia alia ratio est boni,& alia entis,illius enim est en appetibile ,huius vero . est habere esse. Consule quae de distin
r : Etione eritis a suis proprie i ta pi tatibus docuimus.' .
649쪽
Cap. III In quo dissoluuntur nonni R.
O ssunt tamen ea quae in supe riori cap. docuimus Varijs argumentis impugnari, ex qui- b' potiora,& difficiliora proponem'.Sit igitur Primu .Mebrum diuidens iuxta leges optimae diuisionis,nullo modo potest conuerti cum re diuisa; sed bonum est membrum diuidens ipsumens,diuiditur enim illud n bonum,& matu,
ergo non poterit conuerti cum ente. RespuFalsum ess ensesse diuisum in bonum αmalum,tamquam in membra diuidelia,qui, malum,ut malum,non est ens,sed est, veluti nihil,& priuatio entis,ut caecitas, est priuatio,visus,qui est ens,& tenebrae sunt priuationes lucis,quae cst ens, bptima, dc ita nopoterit esse membra diuidens ipsius: quareens cum sola bono reciprocabitur. Ita Re*.D Tho. I. p. q. S. ar. 3. ad a. Secundu Argu. Res , Mathematicae sunt vera entia, sed res Methematicae, non sunt bonae, ut auctor est Arist. 3. lib. Metaph. cap. a. his verbis. auten artes, bonorum,π malorum nullam rationem ba. . t .lErgo bonum non reciprocabitur, neq;
650쪽
eonuertetur eum ente. Huie argu . Timara
in Theorematibus ; in eo Theoremate in solu- Zi- quo agit,num in rebus Mathematicis bonureperiatur, inquit, res Mathematicas esse , quoque bonas, Arist. autem contrarium docentem,locutum fuisse disputatiue, &probabiliter,ita enim in illo lib. 3. progreditur Vel locutum fuisse,non ex propria,sed ex a-lorum Philosophoru sentetia, Aristippi potsertim,cuius sententiam in illo capite proponebat.
Sunt alij qui dicunt , bonum sumi posse, i. soluti aut in quadam late patente significatione, Aliorum
ut est diuisu cotra massi; aut in alia cotractiori ,ut significat fine, vel utilitatem,ob alique finem prouenientem , qua ratione dicimus optimam valetudinem esse bonam, quia est sinis concupitus aegroti,& potioni amara, esse etiam bonam; quia est medium ad huiusmodi finem assequendum,nccestarium Docent igitur mathem alica esse bona in illa laxe patente significatione,quiano sunt mala, non autem esse bona in alia contractiori sig inificatione quia neque sunt fines, cumi abstrahant a motu,& finis,sit principium mo- i 'Itus,neque stat media acomodata , ad aliqua sinum,consequedu unde nullam conserunt
utilitate.& quia bonum quod est proprietas entis est bonum in prima significatione, ob hanc aussa ens non latius patebit bonitate.'