장음표시 사용
491쪽
414 pE T. e R INITI DE POETIs Ilus locis multis referre. Sunt qui credant,in scribendis togatis praestitisse,quod Sc Sextus Pompeius demonstrat. Lau/dantur a M. Tullio hi uel PS Tiabeae, in quibus credulitas amantis,ac minima gestientis animi laetitia lepide ec eleganter describitur:
Laelia delinita argento,nutum observabit meium, Quid uelim,quid studea /,adueniens digito impellam ianuam: res patebunt,de improviso k brUis ubi me sexerit Mihi se debet Artunam ipsam, anteibo fortunis meis.
Ex his colligitur,quantu satis,atq; urbanitatis in pocta Ti,hea fuerit.
N. Aquilius in scribedis comoediis non ignobilis habitus est,ut testatur M. Varro. Vulca tius Sedigitus nullam mentione de hoc Aquilio fecit, in his uersibus, qui de comicis poetis --αὶ leguntur. QUO circa existimandum est, illius fabulas,non fuisse in magno admodum precio. Relatu est ab antiquis grammaticis comoedias aliquod Plauti, falso
inscriptas Aquilio,scuti Boethiam, de qua idem Varro partim constanter disseruitii Gellij commentarios paulo diligentius legamus Illud assirmat de Aquilio,eum plerata fahulas a Menadro poeta trastulis., qaect Pub. Terentius NSextus Caecilius factitarunt. De C.Aquilio diximus althi, qui iuris peritus fuit,ac formulas de dolo malo protulit, in quibus de simulatione,& dissimulatione ageretur.
i. Licinius Imbrex inter eos poetas resertur qui comoedias scripserui. Uulcatius Sedigitus cade comicis scriptoribus iudiciu facito Licinisi mulitim tribuit, eumq; non Attilio tantum re
Ennio praeposuit, sed oc Turpilio atq; Teren/tio
492쪽
L A r I N I s LIBER I. - .lIo. Grammatici ueteres citant aliquot Licini j comoedias ut Naeuiam & Neaera,cla qua Gellius in Atticis noctibus scri/bit, q ao loco de comprecationibus deoru disserit. Afferumtur tu uersus ex Nem a Licinii:
Nola ego Neriam te uocent,sed Nerienem Cum quidem Marti es in connubium data.
Sextus quom Pompeius ita Licinium nominat,ut poetam maxime lepidum,at turbanu. Haec sunt fere quae apud ue/teres de poeta Licinio obseruauimus. Q. N O v I v scaput XVI I. . Nouius attellanarum scriptor illustris est habi, tus Grammatici uetei es,cum de ipsus ingenio&doctrina diserunt,permultum illi concedunt. Aurelius Macrobius probatissimu poetam huc uocat inter eos authores, qui attellanas fabulas aediderunt.
Qua in re post Nouiu inquit Pomponius ato Mommius Praeclari habetur. Scripsit Nouius complureis comoedias,in quibus magnopere probauit ingenium suum ato urbanitatem. Citatur maxime in his fabulis,hoc est, in Fullonico,in EXOdis,in Virgine praegnante,in Pedio, in Dotata,in Gai linaria in Geminis in Partu. De quibus multa legunt
in commentariis Nonii Marcelli, re si pro Novio quandoq; Gn. Nevium temere scri/ptum stio. Haec sunt quae de poeta Novio adnotauimus. De
obiti illius,nihil apud antiquos authores Ie/gimus.
493쪽
N priore libro Cosme pontifex Arretine
eos poetas coplexi sumus, qui rudi adhue Roma,&populo armis occupato, magna diligentia conati sunt ciueis suos instruere, fabulisin aditis illorum ingenia delectare. - Na ciuitas ipsa imperio aucto & rebus pro lpei egestis incredibile dictu est, qua breui tempore incini studiorum genere profecerit. Adeo ualet humanum ingenium in praeclaris etiam institutis , ubi illud ualde intenderis. In hoc libro eos relaturi sumus qui plura indies ac meliora scripserunt apud Latinos, accedemuscii ad aetatem PublilVergilij: ne quid desiderari ab aliquo possit in opere instituto percessendi ueteres poetas. Mihi enim diligenter intuentilicidia laaec nostra, Sc antiquorum disciplinas animo repe tenti, necessarium praecipue uidetur, ea in re maxime labo rem ponere, qua me ipsum instruere possina, di aliorum praeterea ingenia excitare: his praesertim temporibus, quibus patIcissit ni omnino reperiunt, qui inieci admodum sunt in hoc egregio ac liberali officio Iitterarum. Tu uero id acur, te ac diligenter cui uideo aduigilas, ut unus propemodum in ciuitate nostra habearis, qui Lollerti animo cosistas in praesidio bonarum litterarum, putesque in tantis Italiae fluctu/antis periculis minimedeserendum tibi, tam insigne, atque optimum institutum, quo posssis familiam tuam exemplis illustribus, ornare, ac perpetuis tuarum uigiliarum moniamentis
494쪽
L A T I 'N I S LIBER F. onimentis immortalem statuere. Sed alias de re hac agetur
commodius. Interim accedemus adT. Lucretium qui de rerum natura primus apud Latinos diligenter at* erudite carmen composuit. T. Luc RETIUS c HARUS caput XIX.
Lucretiui Charus,ex Lucretiorum familian
tus creditur,quae Roms insignis et peruetusta habita est. Paulo antiquior fuit Teret Do Varrone: sic M.Tullio, ut quidam scripserui, quod est ob/seruatum diligeter: quoniam in his annalibus quos a Graecis habemus complitra falso exposita sunt,cotra Φ ratione temporum peruetae signata.ingenio summo traditur fuis. se ec in sci thedis carminibus maxime excitato. Solebat emper interualla temporum ad carmen accedere,no sine quo/dam animi furore, ut ueteres authores ostendunt. Hinc iIγlud Statii:
Fabius Quintilianus cum de Latinis poetis disserit Aemilium Marcum,& T.Lucretium praestare elegantia testatur sed ipsius Lucretii carmen multum difficultatis retinere, quae res no modo propter ipsam materia illi contigit, sed etia propter aegestatem linguae 5 reru nouitatem ut ille imquit.Scripsit libroS sex de rei u natura,in quibus Epicuri doctrinam,ta Empedoclem poetam secutus esti cuius carmeatin ingenium uehemeter admiratur. Neq; desunt qui scribant fulme Lucretii opus a M. Tullio emendatu, quocirca uerisimile est propter importunu obitu ab eo imperfectum atq; inemendatum telicium. Q. Frater plurimis Lucretiluersibus concessit, di in eius opere multum esse artis aliuingeni j resert Neo mirari oportere,si Lucretii uersus duriores interdum uident,& quasi orationi solutat similes.Fuit, hoe
495쪽
PET. CRINITI DE POETIs hoc propriu illis temporibus, ut optime testatur apud M, crobium Furius Albinus, cuius uerba haec sunt: Nemo der. het antiquiores poetas ea ratioe uilioreS putare, quod eoruuersius nobis scabri uidentur. Ille em stilus maximh tum placebat,diui laborauit aetas secuta, ut magis huic molliori stilo acquisceret.Itam minime defuerunt, imperantibus etiaUespasianis,qui Lucretiu pro Vergilio,& Luciliu pro Ho. ratio legeret.1dem Lucretius misit suum opus ad C. Mem/mium , L Memmii filiu, qui a deuicta Achaia cognome accepit,& urbem Corinthum diruit, signis ac tabulis spoli/auit. Non me praeterit alios in hoc distentire, sed hi quidem, dum paru diligenter temporum rationem obseruant, facile refelli possunt. Publius Uergilius no modo uerba aliquot accepit ex poematis Lucretii,sed locos pene integros ab eo
transtulit, quod et gramatici vetet es accurate notarunt. De
hoc aut Lucretii opere it Iud a Publio Ouidio scribitur:
carnalia sublimis tunc sunt peritur a Lucreti Exitio terras cum dubit una dies.
Perhi aetate integra cum paucos annos supra quadraginta . Complesset. Eusebius tradit, tanto cum furore percitum suisse, assumpto amatorio poculo, ut propria manu se inter fecerit, quo tempore sui quidam testantur Publius Ueragilius uirilem togam assumpsit, Gn. Pompeio et M. Licis nio Crasso item CocInter alios ueteres nominatur Lucretius P eta comicus ut a Fulgentio relatum est in commentario de priscis uerbis. L. P OM P ON IV s BONONIENSIS caput XV. . Pomponius attellenarum scriptor,hisdim sera me temporibus in urbe pi a stitit, quibus Laberius, Puhlius,& Iulius Calidius, ut in Latinis an γ natibus relatum est. Eusebius&alii Bononien. 1em hunc faciut.Ingenio perurbano dicitur fuisse,& in nitadis
496쪽
LATINIS LIBER II. Mydis hominii moribus maxime festiuo. Sunt enim attellanae fabulat ab Attella urbe appelIatae,in quibus poetae ueteres solebant varios iocos atΦ tales vernili quada dicacitate admittere. De his Pomponii attellanis M. Cicero:5 Anneus Seneca pluribus locis meminerunt,ingeniumq; Pomponii uehementer commendant. Nonius Marcellus magna diligentia obseruauit has Pomponii fabulas, quod ipsum colligitur ex illius commentariis in quibus supra triginta eius comoedias nominat. Citatur Pomponius saepe ab antiquis grammaticis in Aleonibus, in Prostibulo, in Pannuceatis,in Nuptiis,in Porcaria,in Privigno,in Piscatoribus, in Ergastulo, in Pa/truo,in Asina,in Rustico,in Dotata, in Decuma Fullonis, in Praecone posteriore,in Buccone,in macchis, Geminis,in Uerre aegroto, in Pistore, in Syris, in Medico, in Maiali, in Sarculario,in Rugure,in Petitore,in Annulo posteriore, in Praefecto,in Arista, in Hirnea,in Porcetra. Iisdem in Marsi, pio,in Aeditumo, in Auctorato,in Satyra,& in Gallis transalpinis. Gellius praeterea VPriscianus de attellanis Pomponit saepe agunt pi uresin uersiculosasserunKex quibus intelIigi potest,quantum praestiterit gratia di salibus. De Pompinio secundo qui fuit scriptor tragoediarum,& clarissimus ciuis suo loco dicemus. DECI vs LABERIVs caput XXI.
T ij Ecius Laberius eques Romanus fuit,& in secun
da dignitate,quandiu uixit, se continuit. Studium uiatq; operam posuit in scribendis mimis, qua in il re non mediocrem laudem consecutus est iudicio id. Tullii es aliorum. oribus praeclaris,&ingenio urbano
fuit Libertate tanta in accusandis uiiijs, ut libertatis nomen excederet.Quo nomi ne C. Caesar magnopere comotus est,
497쪽
quam Laberii.Traditum est a Sulpitio Apollinare, & Ges. in Attios commentarhs, Laberium ipsium in suis fabulis quaepiam posuisse paulo duriora,ac minus Latina, & ob id
a quibusciam criticis in ordinem coactum. Sed Macrobius5c Annetis Seneca plurimum Laberio concedunt, quod in eius mimis non minus sentetiarum, quam Icpiditatis foret. Quod ipsum testaripossent ea carmina, quae a nostris grammaticis referuntur. Nonius Marcellus ec alii ueteres ma/xima diligentia poetam Laberium obseruarunt, eumque citant Spissime in his mimis, hoc est, in Uirgine, in Ge mellis, in Necromantia, in Compitalibus, in Lacu Auer,no, in Aquis calidis, in Coloratore, in Catulario, in So roribus, in Tusco,in Cropio,in Nuptiis,in Gallis in Caco/menon, in Saturnalibus,in Alexandrea, in Ephebo. Idem Laberius mimos suos egit in maxima celebritate,donatust est amplissimis praemijs, ac iure sededi in quatuordecim gradibus. Proindeq; factus nobilior aucta dignitate, rogatus est a C. Caesare,& perhumaniter inuitatus, ut in scenam prodire uellet,& mimos ipse agere,quos tum assidue componebat. Qua in re Laberius necessario se coactum respondit, nihil tanto uiro denegare, cui di ipsi dii omnia tribuissent. Sed hoc iudicari melius poterit ex ipsis Laberii uersibus, quos in fabulae prologo inseruit. Nos hoc loco illos ad Jcie mus, ut facilius extimari possit, quantum iacture fecimus in Laberianis mimis: et ciusu duersiis Nec istas,cuius cursus transierit impetum
voluerunt multi effugere,pauci potuerunt: Quo me detrusit peine exfremissensibus meri nussu ambitio,nusta unquam largitis, Utillus timor,uis nulla,nuda authoritas fi Nouere potuit iii iuuenta de statu:
Ecce in senecta ut Acisi Iabescit loco
498쪽
viri excellentis mente clamente essita Sub od placide blandiloquens oratio. Etenim is dij negare,cui mi potuerunt, Hominem me nevire quis posiet patit Ergo bis trigenis 4nna actis sne nota Eques Romanus Iare egre meo,domin Revertar tamus,nimirum hoc die Uno plus unci mihi,qua uiuen dum fuit. - Fortuna immoderata in bono aeque atq in mala Si tibi erat libitum litterarum laudibus Floris cacumen uostrae fini estangere. Cur cum vigebam membris praeuiridan ibus Satis acere populo, er tali cum poteram viro Non flexibilem me concurvo,ut carperes
Tunc me dei cis quo quid adsietum a fros
Decorem formae in digmtatem corporiss Animi uirtutem n vocis iocundaesonum ut hedera serpens inireis arboreus necat, Ita vetustas amplexu annorum necat Sepulchris similis rubii nisi nomen retineo.
Qui uersus a Laberio ipi sub pellana Syri pronuciati sunt
Cun Q inter agendum quasi caesus ab hero ,exclamaret, in iecit hunc senarium: Porro mirites libertatem perdidimus.
N ece se est,multos timeat,quem multi timent.
In quo notari Caesarem populus Romanus existimauit, coniectis in eum oculis. Hinc Cesar palma transtulit ad poetam Publium, qui in eadem scena mimum agebat. Labe riu uero donauit anulo aureo, quingentis HS ad tis. Tum Laberius perspecto ingenio Cssiaris insequeti comissione interiecit hos uersius: HH 1 Non
499쪽
422 PE T. QRI NITI DE POETIS Non possunt primi esse omnes omni tempore
Summum ad gradum cum claritatis ueneris consistes egrewitius quam ascendis decidas. cecidi ego,cadet qui Aquitur,laus est publica.
Ad extremam senectutem accessit,corpore ualido,& sensi/hus integris. De obitu nihil hactenus legimus. 'Q. CATULVs caput XXII. .Catulus ex Catulorum famiIta illustii natus, ingenio praeclaro fuit,re ad carmen faciendum mi re accomodato. Dilectus maxime est a C. Cotta,
& L. Crata propter elegantiam ingenii, sc mo
rum Haustatem.Idem Catulus tam uenuste at egregie lu/st epigrammata,ut ab antiquis authoribus relatum sit,nihil apud Latinos aut Graecos legi posse mundius, pressus, aut uenustius, . Catuli epigrammatis.Traditum est fuisse iblum facili animo ec procliui ad amores ac delitias. Ita P Ro/scium Gai Ium praecipue dilexit, qui tum adolesces elegati forma, indole optima florebat: etsi oculos peruersos ha/huit,ut M. Cicero,& Diomedes grammaticus testant. Epigramma autem Iepidissimum Q. CatuIi celebratu est a Marco Tullio de forma Roscii, quoa apponemus:
Onyterum exorientem durorum fortes alutans 'cumsubito a Leua Rositus exoritur, Pace mihi liceat caelestes dicere uestra mortalis usus pulchrior esse deo.
Laudatur ec illud maximis laudibus, quod ad Theotimum
scribit.utresatum est in commentariis Atticis: Aufugit mi amicus,credo uisolet ad Theotimum Deuenissic est,perfugium istud habet. Quid si non interdixem, ne istum fugitivum Nitteret ad se intro sed magis ei ceret.
500쪽
L A T I N I s LIBER II. Ars Ibimus quaesitum,utrum ne ipsi tenemur.
Formido,quid agam,da Venus consilium.
Hic est ille Q. Catulus,qui cum Mario consule familiaritor uixit,ec a Marco Tullio magnopere laudatus est, quod Ar/chiam,Licinium, re amare, probare posset. De Quinto Catullo uiro censorio qui dedicauit capitolium dicetur a
nobis commodius. Q. ATTA caput XXII I.
. Atta togatarum scriptor habitus est, di in his componendis magnopere a quibusdam com mendatur. Sunt qui reserant eundem Romae uersatum his temporibus fuisse, quibus Pom/ponius Bononiesis in scena floruit, & Plotius Gallus in tradendis praecepi:s rhetorices praestitit. Horatius Flaccus in ea epistola qua loquitur de Latinis poetis) uidetur Attat fabulas notare,indignasq; existimare, ut a Roma/nis ciuibus tanto studio atq; attentione audirentur:
Recte nec ne crocum oress perambulet Attae Fabulusi dubitem,clama i peri e pudorem cuncti pene patres,ea cum reprehendere coneret Quae grauis Aesopus quae doctus Roscius egit.
Citantur saepe a Latinis grammaticis comoediae, Q. Attae, quo circa uerisimiIe est in magno precio illas fuisse habitas. Gellius quidem ec alii citant eum in Conciliatore, in Redi libus in Tyrone proficiscente. Traditum est cognome Atatae illis esse im politum,qui eo uitio pedum Iahorant,ut uide Atte. antur magis inniti plantis, qua libere ambulare.Isidorus nominat Attam in satyris, quo loco de caereis &graphiis disse. rit.Sed pam milai compertu an ad hunc ipsiam referri oeor/teat. ruatu est in Latinis annalibus Atta Roms per ijsi dicin uia Praenestina sepultum secundo ab urbe miliario.