장음표시 사용
101쪽
exierit puer eius non defrma riss obmxitu erit dano,qisanta maritus eiis expetierit si umno deformatus seuerit, dabit alam tro anima, oculis pro ocido, lentemfro dente. Ex quo liqiret,
aut apud Sulpicium illud ,2 ρn, a librariis esse additu , aut Sulpicium non syncere legis sententiam reddidisse. tu .n.demii lex capitale iubet elle, cum partus iam deso matu&erit. sic.n.est ingreco εἱεικονισμ ένος. Si quis seruo oculism,aut de
liberabitur.J Ibi. Sipercusserit qui piam octatu femi sui ,
aut ancilia , lusicos eos fecerit, dimittet eos liberos pro oculo, qtaem eruit. Sulpicius mole
Romano Γ vindictam Jopui odest manumissionis genus, de suo adiecit,& rem obscuriorem redegit. Taurus si hominem occiderit lapidabitur.JIbidem. Si bos cornu percusserit virum , aut mistierem, O mortui sis rint,l idibus obruetur. Si dominus silens beri lae vitiam non consuluerit, O i elapidabituri aut pretiose reuia mat, inquantum accusator ρ
ρ erit J Nemo est, qui nointelligat,iuberi hac lege dominum tauri lapidari , cum tamen lex iubeat, lapidari
idolis,pereat. Viduam &orphantam non premedOS: Pauperem debitorem non perurgendum: Nec usurani poscendam: Vestimentum pauperis pro pignore non accipiendum: Principem populi non increpandum: Primogenita omnia Domino offerenda: Carnem a fera captam non edendam.
Coitiones in testimonium falsum, aut in quacunq; malitia,non esse faciendas.In inici pecus errans non prae teribis, sed reduces. Si an mal inimici succubuisse oneri inueneris, erigere debebis. Innocentem & iustum non occides. Non iustifica bis impiu pro muneribuS. Munera no accipienda. Aduenam benignὰ habedum. Sex diebus opus faciendit: Sabbato requiescendum. Fructus septiini anni no metendos, sed pauperibus Megenis relinquendos. Haec sere Moyses ad populu verba Dei retulit: altariumquo
102쪽
ex duodecim lapidibus sub taurum, & hominem oeciis monte constituit. i R.
bos lapidibus obrueturi, dominum eius occident. uod spretium fuerit ei impositum, dabit pro anima sua, quidquid seueri Ostulatus. Grece lapidabilicr taimus,se dominus elim amoriettir. Si seruio taurus occiderit,in triginta drachmis pecunia domino numerabitur. J Item. Si bos seruum,anciliam, inuaserit, triginta siclos argenti domina dabit. Sulpicius putauit. idem valere siclum , Scdrachmam, at Iosephus libro III. scribit, siclum valere quattuor drachmas Atticas. Si quis des lum lacum non eoosterueris,stecuset, in lacum ceciderit, pretium pecudis domino dabit. J In eadem lege. Si quis aperuerit c
Aema O fbderit, Cr non operuit eam, ceciderit, bos , onus iueam,reddet dominus cisternae pretium iumentoraim, quod autem mor--um est,ipsius erit. Si taurus alterius lauarum occiderit,pecus uenundabituri pretium, domino partientur,peremptum etiam diuident Item. Si bos alienus bouem alienum vulnerauerit, O Me mortuus fuerit 3 vendent Bouem uiuum, eis diuident pretium o cadauer etiam mortuit inter fe
dissertiem . Ud si dominus tauri vitium sciens non seniorueri tauru dabis. JItem. Si autemsciebar,quod bos comtipeta esset,e, non crestodiuit ei Aominus simi, reddet bouem pro bove. Si quis vitulum subripueris,quinque restiue si ovem sidripuerit, suadi 5 'ena eriς. J Ibi. Si quis stiratus fuerit bovem, aut oriem soccideri vel venitideri quinque boues, o vno boue reriuraepasDattuor oves pro una ove.
Si vi penes abactor pecora inuenientur, dupla restituet. J Ibi. Si inuentum fuerit apud eum,quod puratus est,uiuens sive bos Me αμνω siue ouis, ptan restituet. Focturnum se rem occidi lice diurnum non licet. J Sequuntur leges de surto. Ibi. Si in ipsa effractione fuerit deprehensius , O accotto vulnere perieris,percussor non erit reus sanguinis. quod F sele Mesereris γomicidium perpetrauit,O lege morietur. Si cuius pecora alterius sata depauerint, tominus pecoris euersa re
struet. J Ibi. Si Deserit quispiam agrumisi vineam,or dimiserit iume rem si is ς G2 πι- aliena, quidquid optimum habuerit in agro
103쪽
Ibo, vel in vinea,pro damni aestimatis restimet. .i, Si deposimm perierit,is,penes quem depositum 'i iurabis, nihilse dolo egisse. fur inuentus duplum dabit. J Ibi. Siquis commendatiemis amico pecunia m,aut vas in custodiam, O ab eo,quisusceperat, serto ablata fuerint,si iuuenitur ariduplum reddet latet fur, minus δε- mus applicabitur ad Deos, ct ιurabit , quὸd non extenderit m m in rem proximi se ad perpetrandam fraudiem. Commendatum pecus a bestia interceptu non restituetur.J Ibi. Si quis commendaueris o. ximo β' asinum bouem,ouemo omne iunam tum ad custodia o mortuum fuerit,aut debilaatu vel captum ab hostiis nullus, hoc videri iusiurandum erit in medio, quod non e renderit manum ad rem proximi sui,suscipiet, dominus iuramentum,
O ille reddere non eo eluae. Ex quo apparet non a sbesia,J Mab hoste legendum esse. quod Graeca versio confirmat, quae habet Si quis virginem nondum desponsitam eorruperis, dotalis puella, ita eam uxorem accipiet. si pater puellae nuptias recUauerit, rem raptor dabit. J Transtad leges sornicationis. Ibidem. Si quis seduxerit virginem nedum delponsatam, dormierit, eum ea, dotabis
eam, habebit eam uxor . Si pater virginis dare noluerit, res det pecuniam iuxω modum dotis , quam virgines accipere consi
Si quisse pecudi miscueris, morti dabitur. J Ibi. coierit eu
. Sacrificans idolis pereat.J Ime ad Deum pertinent,&primum praeceptum attingunt .isti. immo τω occidem praererquariminoseli. Viduam , Orpbanum non premendos.J Ibi. Viduae , Olmpillo non nocebitis., Pauperem debito rem non perurgendum , nec Uirampostendam .d Si pecuniam mutuo dederis soluto meo pauperi, qui habitat rec- , .nonurgebis eum quasi exactor,nec usuris opprimes. Vestimennim pauperis pro pignore non accipiendum. J Si lignus .lroximo tuo acceperis vestimentum ante selis occasim,reddes ei. Principemlopuli non increpandi . J Principi populi tui ne nut- lodices. Primogenita omnia Domino offerenda. J Primogenitum siborum tuorum doli mihi. de bobus quoque, ovibus sinusiter facies .Fμα .diebiss
104쪽
SApussit eu maeresu die octaua reddes sitam mihi. GCrnem astra captam non edendam. J Cameἰn,quae a bestia Demanet tita,non comedetis,sedproiciens canibus. coitiones intestimonium sal um, aut in quacunq; malitia non esse faciendas. J Quae sequuntur ex cap. xxiii fiunt Exo. Fusicipies vocem mendaci,nec iunges mamm tuam, vino impio dicas false m restimonii m. ' . . . Inimici pecus emans non aeteribis,sed redueeLIM. Si oe meris bini inimisi tui ut asim erranthreduc ad eum . Si animal inimis occubuisse meri inueneri erigere debebis.JPLSi videris asinum odientis re iacere με onere,noleraransibis,sinis
Innocentemae iis iam non oceides. non iustificabis impium pro muneribus, munera non aecipienda. J Haec omnia ad iudicem dicu tur,ne innocentem damnet, ut nocentem ab luat muneribus , atque. omnino ne munera capiat, quia iustitiam peruertunt. Haec vero sempta sunt ex Graeca versione, resontem, O iu tam non ιμeides,nec iustifieabis impium pro muneribu , dona non aecipies. Latina uero translatio hibet. Insime O MIM , ideolis auerse impiam. . nAduenam benignὲ habendum.J Ibi. Peregrino molassus Sex diebus opus faciendumsabbata requiescendum.Jbus operaberis, septimo die cesMi - . . . . 'Fm Ueptimi an, non metendo ed pauperibus, O egenis relit ouendos.' Ibi. Sex annis feminabis terram tuam, congregabis eius.anno septimo dimittes eam ct requiesceresa s,Mr comedana
auperes pο diui,se quidquid reliquum fuerit, edanς bestiae Ura iasi: septimus annus Sibada ius dictus est, ut quinqu*gesimis ,
quem omisit, Iobdeus . Moyses autem multo pisa, & multo leniora attulit: Et estire ex duodecim lapidibus monte constr j J sic enim. rap.xxiv. Scripsiit Moyses sermones Dom-m,omne consciens aedificauit almetad radices m asiam tituluster duodecim mbus Urael. QiMbet titulos,Graeca habet lapides.
105쪽
C. SIC. Co M. IN LIB. I. ea nouo apparatu est opus Aaron, Nabad, & Abiud,
&sbcijs monte asis Ri0 busque natu septu dit,ut Dei colloquio fruere--. Sed hi non volentest .cum autem addit Sulpi- Dominum intueri, locum
minum intuerι, ιocum tamen , . . . .
in quo Dominussabat, vi δε- bat,Viderunt:cuius mirabi-runt,cuius mirabilis formabo sis forma, & claritudo exi- eurim δε eximia re' - -J mia resertur. Moyses a
vertit verba leptuaPinta m- in , - . terpretum . Et viderunt i accertitus a Domino ,
cum, ubistitit Deus Israel, ct interiorem nubem quae cirqui Ab pedi ira i , quoi Idominum steterat , in
ieriis: αί sis , in .sel gressisS , quadraginta di
Nam in versione Latina est. Dus totidemq; noctibus ibi Et viderunt Deum Israel, o fuisse traditur. Quo tempoaedificando tabe teni Sulpicium illa de suo naculo, atque arca, rituque addidisse. f Onet Olenies Do- sacrificandi edoctus verbism legendum enon possent intueri Deum, lixa admodum videbantur, videre locum, in quo erat, inserenda huic tam praecise miro splendore fulgente, sic operi non nutavi.
proxime insta Vtimum ei, - - populus non uaiaret. J im es autem accersitus a Domino, interiorem nubem, quae circum Dominu elera in estus,quadraginta diebus,totidems noctibus ibi fiasset aditum. J Ibidem: Dixit Dominus ad Moysen, ascende ad me in montem,est . Uti ibi. dabo, tibi tabulas lapideas,inlegem, ac mandat quaescripsi ut doceas eos.Surrexerunt Myses, O Iosiue mini ire eius ascendenset, Myses in montem Dei senioribus ait. Expectate hic, donec reuertamur ad vos. eum I, ascendisset Moyses,operuit nubes morem, habitavit gloria Domini super Sinai tegens istano nube sex diebus Utimo autem die uocauit eum de medio cassi vis, rear autem species gloriae Domini quas ignis ardens super uertice montis in cono Eiu
106쪽
Aufilibri Israel invessius , Myses medium nebulae ascendit in momfuit ibi quadraginta diebus quadraginta noctibus.
Inde verba Dei sequuntur, quibus rationem cultus siti exeriscendi praescripsit, quam diuisit in tabernaculum,arcam foederis,& ritum sacrificiorum. Haec qua ratione iusserit Deus fieri, tractatur in Exodo a capite in v. ad xxx. quod Sulpicius afferre Praetermisit propter prolixitatem.neq, enim id epitomae conuenire est actiaratus. Tabernaculum porro opus fuit ex ligniSm bile, instar templi, cuius ingrcitus erat ab Oriente. locus autem corationis,qui Stacta Sanctorum dicebatur,ab occidente, & a te Sancta Sanctorum erat velum. & altare thymi amatis. in atrio vero erat altare holocausti, & labrum. in loco vero qui dicebatur Sancta Sanctorum, reponebatur arca foederis, quae opposito, de quo dixi velo obducctatur. Arca erat lignea cum operculo aureo, Quod propitiatorium dicebatur, hi cuius finibus conirgebant duo Cherubis. & in lateribus annuli, per quos arca serti imniisiis vectibus posset. in arca vero lapideae tabulae legis duae r ponebantur. extra velum erat mensa cum panibus duodecim, qui dicebantur propositionis, & candelabrum, & super mensam corona aurea. Haec autem omnia circumvehi pose, quocunque liberet, instituit. Hoc autem tabernaculum terrenum , & manu factum typus fuit tabernaculi caelestis & non manufacti, quod introiuit Christus, qui noui testameti fuit mediator , ut inquit s. Pausus ep. ad Hebreos. ordinauit porro summum sacerdotem Aaron, & in eius progenie manere sacerdotium voluit, inquiens. Applica qMoque ad te Aison fratrem tuum cum f*ssisis de medio Intimim dramvssacerdotio fungantur mihi Aaron, Hadab, O Abiu, Eleaetis, O Ithamar. inde praecepit vestimenta pontis , nempe Rationale, sue Pectorale, superhunierale, tunicam lineam, balineum,cidarim,seu mitram,inde rationem consecrandi pontificem. Hic autem sacerdos etiam Christum aeternum sacerdotem pramuntiauit. Quod vero addit Sulpicius, s Deum vim s.
risum sacrificandia exprimere voluit verba illa capitis XXIX. Hoc est quod facies m inire. agnos annicidos duos tersingulos dies
iugiter, et m agnum mane Halterum vestere. decimam partem
107쪽
--mi ad Idandum eiusdem mensistae in am uno , alterum vero et mna eres ad vesteram iuxta ritum matutinae oblationis, ct iuxta ea,prie
diximus,in odor suauitatis. Cum autem haec Deus Moysi murulis, ut dixi, Verbis praecepisset, tum ad extremum datis Iegis tabulis lapideis eum dimisit. sic enim scriptum est cap. x x x I. Eseompletis his sermonibus in monte Sinai Domistis dedis modisiu μιulas restimoni lapideas scriptas digito Dei.
d immorate diutius Sed immorante diutius
soriae. etenim resertur, qui X L. di
quid interim, dum Moyses apud Dominum duceret, cum Deo per quadraginta populus desperato eius re
populus, desperato Moysis mulacra facere Tunc ex ad se reditu, ad idololatria metallis conflatis vituli ca nobis Deos, qui nos aeredanii , Domini imimemor , Moysenim huis viro, qui nos hostias obtulisset, vinoque e cis de terra AE ti,i' se & ventri dedisset, despe
mm ex manibus eorum. Orfri in probum populum , nisi acerum ea vitulum eorsatilem. Movse fuisset exoratus, d est dixerunt. I Dei ς Misi lesta
IF ei, qui eduxerurit te d. 'Aeg tu. Itaque Pialmo C v. Et fecerunt vitulum in Horeb, edi adsraueruntsculptile. Expressit autem Sulpicius reiba Aaron ad Moysem. Dixi eis. quis vectrum basiet --- e tulerunt,o dia riuu mihi' Oproieci illud in ignem, Cressus, est his vitulus. hoe enim est. sex metallis conflatis vitulus exiliis 3 4uod vero additis i e punius, Domini immemor, hostias oblisisset, vimise ,- mentis de si a Ibidem sic. Surgenses. matne obtulerunt holocausa, O bestiaspacificas,erseitpopulus manducare, Obibere,o surrixerunt Iudere. India illa. s Destectans hae ii o dolore Deus improbum populum, nisi a Musestiasset exoratus, delesset.J expressere verba ad Mustm. tam νὼ populus iste dura cerui isti dimis
108쪽
re me ut x scaturfurormeus contra res , O deleam eos , fariami taingenitem mun- . Mo es autem ο Nit Dominum Deum I m d cens. Cur Domine irascitur 'rar tuus contra populum --,quem e
xisti de terra Aerapti in fortitudine magna , ct in manu robίδα φ Mφι o dicant Aeram. Octbiae eduxit eos, ut inferficeret in montibus , deleres. terra.quiescas ira tua, ct εμ placabilissuper nequitiat Pansi.placatus, est Domimu ne faceret malum, quod locul ut 'eras aduersus populum suum.
Sed regressiis Moyses, s x rsus Moyses cum duas ex lapide tabulas
manu Donum scriptaSO' populum a Deo auersum tulisset, populumque luxui deprehedit. quod ita ibi ex
prehenaisies, tabulas con' talista testimo' inman 'astegit: indignam esse gen- feripio ex utraque parre a orem existimans,cui lex D opere Domini. Script nunx traderetur. mestist men increpitis, Levitas ad seruadeastra, vidit vitiuum,
petu ram millia virorum rant, Mussis, O cinis sperempta traduntur.
increpitis. J non video, quid velit. an Moyta multos e populo i crepuittat hoc scriptura non edit, an multis verbis increpvit ne hoc quidem. adde quὁd unum tantum inci est Aaron, i ille respondit . Ne indignetur. Dominus meus.tu enim nosti pulum istum, ni sid pronus' ad madum. Inde . f Levitas ad se απων- , esse dem,praecepit,vt M iEtis gladi spopulum eaederent. quo impetu Gynti tria milua virorumperempta tradunt r. J Ibi. Sic mandas is Musas se Lew. me dicit Dominus Deus Is in Ponat vir, di supersemur'uni. ite,Vredite deporta usque ad porram per
109쪽
1 ximum suum fecerum,HLeui iuxta sermonem Mos cctidemth in Le illa quasi triginta tria millia hominum. Non est autem ignorandunt, in Grsca versione esse ter mille. Caede 1nde facta reliquos e populo Moyses allocutus increpuit, inquiens. Peccastis peccatum maximum. ascendam ad Dominum, si quo modo quiuera eum deprecari pro scelere vesbo. ascendis inde, o oravit Dominum , cdi populus mutatis vestibiu luxit. inde rursiis ad eius colloquium posito tabernaculo prodij t. sic enim historia sequitur.
Τum Moyses taberna- Tum M ses tabernacu constituit: tabulis legis refectis, & ritu qu quoties fuisset ingressus, colendi Dei. & ut posthac colu ha nubis astare pro λ-atur, corunque Haec verὁ sic expresse sunt Moysen Dominus loque
cap. XXXIII. Moyses quoque batur.Poscente autem Moyrollensia nam io, retendit se, ut Dominum in maiestanomen edus tabemacidum ' 'propria Videret : res ta deris. In eo autem illo labis sum,FOrmam Dei mortali naculum .ederis, descendebas bus oculis perspici non pos
se cernentibus uniuersis. loqtie coincessum: Tabulaeq;,hatur autemDominus ad Mos quas, Moyses prius conste-
Quod autem adijcit. ΓΙ Ο ςQlloquio Dei, XL. Qiebus sceme autem Moyse,ut Domia diuersatus apud Dominiungium in maiestate propria vi- Moyses traditur. deret, responsium , formam Dei mortalo, oculisperspici non inisse , posteriora timem eius videre tam esu J ibidem ita expressum est. Si inueni gratiam in conspectumo, ostende mihi aciem tuam, iuueni gratiamαette oculos mos ,r pise populum tuum gemem iam. Dixis, Domitius. poteris videre sariem meam. non enim videbitme homo, cir vivet. Ecce est lo-
cui a me, stabissupraleream eum, transibit gloria mea. ρο-
110쪽
nam te in foraminepetrae, S protegam dextra mea,donec transeam, OLMm , mamin meam , ct videbisposteriora mea , faciem aratem meam videre non poteris. Haec altissima mysteria sic theolose interpretantur. Dei videre si xum petrae, Petra autem s teste S. Paulo , erat Christus.nemo vero venit adpa'em , nisi perμ'lium. Pertransit autem gloria Domini Iudaeos , cuius posteriora tan tum videbunt.quia cumpleiuniao gratiam introierit, tunc omnis Urari
salutis erit. De refectis inde tabulis sic ibidem. - deinceps, P cide, inquit Dominus, tibi duas tabulas lapideas i=sar priorum, o scribam Aper eas verba,quae habuerunt rabulae, quas feci i . EI op ι- man ut ascendas tim in montem Sinai solus. Excidit ergo ra las duas lapideas,quales antea fuerant. Item iussu Dei alcendit solus in montem , & cum eo rursus colloquutus est , in quo collo quio Deus ex nube multa superiorum praeceptorum renouauata in primis vero tria ista celebranda mandauit, Azyma,Penteco sten, & Tabernacula. & se habitatores teris Chanaam deleturu, eique terram illam daturum confirmauit. cap. XXXIV. O vero inquit . Aed in hoe colloquio Dei quadraginta diebus diuersatis apud Dominum Moyses tradi: r.J ibi ita est: Fuit ergo ibi cum D mino quadraginta dies, ct quadraginta noctes. panem non comedix sis aquam non bibit. O scripsit: in tabernaculis verba faederis decem. colloquium autem secundum in monte incelligit , non ad tabe
Cumque de monte descenderet,iabulas praeseres, tanta claritudine facies eius renidebat, ut intueri eu populus non valeret. Sed cum mandata Dei relaturus es
set, vultum velamento obtexit, atque ita ad populum verbis domini locutus est. Hoc in loco tabernaculi, interiorumq; eius aedifica
tio Cumque de monte demstenderet. J Narrat porro de splendore faciei Moysis demote descendentis. quod ibi ita scriptum est . cum,
descenderet Musis de monte Sinai, tenebat duas tabulaου testimonν,ο ignorabas , quod cornu:a esset facies sua div con sortio sermo Domitu. Viden
cormatam Mysi faciem,timuer ut prope accedere. Sic vulgata verso. At Augustinus Steuchus inqui uocem Η