장음표시 사용
111쪽
braeam signiscare sed mε. tio resertur. Quo consum -- , habet ploriosa. atque 1 nubes superne dec hoc est, quod expressit Sul- Glt, atque ita tabernaculum
picius, cu faciem eius stylo obumbrauit,ut ipsum Moydum ait. Idem siensit S A sen aditu excluderet. Haec super vetere testimento. duobus libris , Gens Fendis, inquit, Moses in si atque Exodo , continen-
montem cum tabulis,in qMib- tur . accepta lege cum defenderet,
gloriosa facta es acies eius,ut non possent assisere My Issaei vultum eius.Item S. Paulus ad Corin. lueem faeiei Mysis expressit. Inde quomodo ad populum Dei mandata renunciatur vultum velarit,exponit.quod ibi sic expressum est. Vocati, ab eo reuersi tsam Aaron quamlrincipe Onagogae. Et postquam loquutin e i ad eos,venerunt ad eum etiam omnes ilν Vrael. quibus scepit cuncta, quae audierat ά Domino in monte Sinai. impletis, sermonibusposuismetamen super faciem suam,'tune loquebatur ad filios Urael omm quaesibi fuerant imperata. Hate vero fuerunt,quae ad cultum diuinum pertinuerunt,de sabbatho,de primitijs,de construedo
tabernaculo,&arca.quae Capite xxxv I. xxxv D. XXxv III, &xxx IX Exodi narrantur, nempe ut Hebraei verbis Moysis accinaurum, v erimuneraque contulerint. ex quibus Moyses ex praecepto Dei tabernaculum, & partes eius per ministros extruxit. item arcam,mensem,candelabrum, altare thyammatis, altare holocausti,tabrum aeneum,atrium tabernaculi,pontificcita or- .namenta,& alia a Deo silpra priccepta. ac tabernaculum erexit, ct arcam in eo cum ceteris rite posuit. Ex quo appare cum inquit scripturastipra, Deum ad ostium tabernaculi cum Moyse colloquutum,per prolepsi idest anticipato tempore esse dictu, cum nondum tabernacula foederis esset constructum. aut tabe naculum illud tentorium Moysis sitisse, non sanctuarium. Quo cosummato,iiubes si eme decidit, atqueita tabemaculuobumbrauit, ut ipsum Moysen aditu excluderet.J Ilaik.Pυ --
omnia perfectasunt operuit nubes tabernaculum te timosi, O gloriami impleuiti d. epoterat Mo es ingredi tectusederis nime opseriente omHMO mi fate Dia corusiote, quia cum nutes opem
-.Quae vero hactenus dicta sunt,ex -& Exo. repetita sent . ,
112쪽
Exin Leuiticus liber se- Exin Leuiticus liber sequi
quitur, in quolitandi princepta traduntur: mandata uitarum,quibus sacranam, etiam latae superius legis seria tradita erant, ossicia Guntur, plena omnia a- mPlinatur. Di hoc libro cerdotalibus institutis . rationem sacrificioru , Quae si quis cognoscere vo- quae fuerunt oblationes, Holet, perfectius inde capiet, locaustum, Pacifica, sacrifi-nosm.susicepti operiS modu & no; sci inter admissis, custodientes,solam historia mulque qua teste,& ritu unupersequimur. quodque sichthesumescisa
gummi quid disserat liplocaustum a ceteris sacrificiis in ptamuxxv. ita. Qid est hica totum ineensium, sed in diuino.
Holocauin . n. dicitu acrificiunt,cum torsi accenditis Desint par res sacrificiorum,aliud holocaustu. quando totum ardet, edi totum con
sumitur in e dimim,hosical sum dicitur , quando pars , sicrificiam, omne quidem holocaustumsacrificium,sed non omne sacrificium hol eaust . Nos autem addimus, oblationes, quae & libamenta duecta sunt, aliqua parte esse incensa in sacrasciis pacificorum & c teris adipem , & extra esle incensa, in holocaustis omnia conflagrasse,& cum sumo in odorem suauitatis ad Deum perlata esse. Erant autem Pacificorum sacrificia,quae pro impetrandis felicibus rem successibus,aut pro gratiarum actione osserebantur ..ut
ex alijs locis elicitur. Inde iussi Deus,ut Moysm Aaron statrem suum cum filiis eius osserre populo, & Aaron pontificem consecraret.Ita Aaron unctus est, uti vero eius vestiti sunt. Qui mox sacrificio facto populo benedixerunt. restis autem ignis a D mino deuorauit holocaustum diadis verb,& Abiu filii Aaron reptis thuribulis imposuerunt ignem,&incensiim desuper, o rentes coram Domino ignem alienum, quod eis praeceptum non erat. essusque ignis a Domino deuorauit eos, & mortui sint. ostendit inde,quibus animantibus vesci,& a quibus abstinere deberentii.quae muta quae* immunda taeni. item quot dies puer P ra
113쪽
pera immunda esse statueretur, & quomodo mundari deberet. Rationem porro leprae cogoscendae,& expiandae tradidit. quando,&quomodo pontifex sanctuarium ingredi deberet. eos ab esu sanctificatorum abstinere oportere. De serijs porro, quae certebrandae essent,addidicique suerunt.Dies sabbati,Pliasse,sive P scha cum septem diebus aZymorum, & secunda die arymorum festum Primitiarum,&poli septem hebdomades, idest Quinquaginta dies festum Pentecostes cum festo Primitiarum. Septimo autem mense primo die sestuin Tubarum, decimo die dies expiationum.& a quintodecimo die eiusdem niensis seriae tabernaculorum septem diebus, & octauo collecta. de quibus ita Deus .
Omnis, q:u dege/3ere es Israe manebit in talemacidis, ut discantρο-
seri vestri, quod in talernaculis habitare fecerim filios Isiael, cim educerem eos de terra Aegypti. . Praeterea verd tradit, quo adolucernae concinnandae, & duodecim panes propositionis con ciendi,septimo anno terrae quietem dandam esse. idque sabbathii terrae vocandum. quinquagesimo anno, qui annus iubilei vocissit tur, remissionem cunctis habitatoribus dandam esse. neque tunc serendum, aut metendum, aut colligendum esse aliquid ex πο . omnibus ad possessiones sitas permitti oportere recessum. . Pri
cepit effo, ut dies septimus, hebdoma septima, mensis septimus, annus laptimus, ac septies septimus in honore haberentur, ac populus requiesceret; die septimo,quia in eo ipse ει opere sex di rum cestauit, septima hebdomada, quia tum legem populus accepisset. septimo mense per septem dies, in memoriam quietis, quam traduxerunt in selitudine Bb tabernaculis.septimo anno,
quod tum terrae quietem ab aratione , & vineae a putatione concedi velit,septies septimo anno,idest quinquagesimo , qui iubiles
dicitur, qudd debitoribus quietent,idest relaxationem a seluet dis pecuni)s debitis tradi censuerit. ut ex his intelligeremus, taptima quoque aetate, idest post diem vitimum iuvicii uniuersa lis, requietem fore electis . Sacerdotum autem ratio fuit haec. Satis constat, unum fuisse pontificem , siue sacerdotum principem.qui non selum sacerdotum ceterorum,sed etiam laπorum omnium principatum gesserit . Hic primus Dei iussu fuit Aaroii Moysis frater.atque inde in eius posteris, usque ad Assamoneorum . etatem elusinodi dignitas mansit , sic enim Deus praecep rat. liqui Verd suere sacerdotes omnes ex filijs Aaron Eleazaro
114쪽
Ι tir Levi tribu in fa- Igitur Leui t ibu in acer Cerdotium se remata, reli- , reliqua:
repertaque hominum DC & 'Leuiticu consequuntur Nu-II1 M .' meri. in quibus populus raclitarum dinumeratur eN praescripto Dei. Ubi vero quot in qu3que tribu viri militares supra amium vicesimum suo.
rint, recitauit,tum demum summam sic concipit. cap. I. & O. His numerus filiorum Vraelper domos cog rionum suarum,stormas diuisi exercitus sexcenta milua quingenti qMiri aginta. De m heribus autem Levitarum sic perrexit. Leui au:em non sint numerati intersitos Urael. sic enim dixit Dominus . Tribum Levi noli με merare,neque ponessuuimam eorum ci silis Vrael ,sed eonstitue eos sioper tabernaculum restimoni, cir cuncta vast eius , quicquid ad caeremonio pertinet. ; portabunt tabernaculumstomnia utensilia eius,inreunt in ministerio, ac per Drum tabernaculi metabuturi .rum offendum fueri deponent Levitae tabernaculumcum cari metanda erigent,qui quis externorum accesseris occidetur.& cap.II1. inplica tribum Levi, 'fac re in con Jecta Aaron sacerdotis , ut ministrent ei, er excubent, O Observent, qMidquid ad custum pertinet .multitudinis coram tabernaculo resimoni, ,'custodiant vase tabem secutiferuiem in minis erioeius. &cap. VIII. Haec est lex Leu rarum. Avigintiquinque anni 'o Dpra ingredientur, ut ministrans in tabernaculo foederis. Cum2 quinquase rem ae ris annum impleriuerimi , seruire cessabunt, eruntet, mini iri statrum semirum in taemnaculos eris, i custodiant quae ibi fuerint mandat opera autem iosa nonfacient.
nae cibo,ut supra retulimus, narrat itineris Moysis ver- uteretur, tot, tantisque be- Chanan, aeam. Quippe
115쪽
G monte sitiai,siue ex molii elqoreb instra mouerunt, o cum pisces , cucumeres , peponeS, porros, caepe,& allia, quae in Aegypto comederant, iam mannam fastidientes, desiderarent, cothurnices Deus immisit. quatum auido pastu interiere xx minillia. Sic enim scriptu est
Cap. xl. Numerorum. Et ecce furor Domini concitatiis
inpopulunipercusti eum plaga magna nimis. vocatis, est iste Lelm Sepulchra Concupiscem tiae.ibi enim sepelierunt qui de
siderauerant. Inde in Pharan ventum est. ibi audiens tedia am Chananaeam esse vici-
duodecim misit exploratores,qui eam insipiceret ,εd perspecta renunciarent, ut ad eoru verba totius belli
rationes accommodare posset . omnes vero praeter I
sue, & Chaleb terram opimam qitidem sed inexpu-stnabilem esse rettulerunt . o nucio perculsi Hebrii conflata seditione in Aegyptum se fecipere statuerui, di manus vix a Iosite, &Chaleb abstinuerunt. cap.
Cum autem addit fise rebus Oeensim Deum partem populi hostibus eaedendam obieet e.
ruit cap. xiv. Omnes,qui numer
gratus, viles quibus in Asgypto assueuerat, dapes desiderabat. Tum Dominus immensam c'piam coturnicum castris intulit: quascum avide diriperent, priamoribus labiis admotis carnibus,interibant. Magnaq; eo die clades in castris fuit,
millia periisse tradantur . Ita populus eo, quem desiderabat, cibo punitus est . Inde promotum agmen, &in Pharan ventum est: ed
vicinam esse terram, cuius possessionem eis promimrat Dominus: exploratoribus in eam missis, renunciarur,selicem omni copia esse
regionem: sed gentes valiadas , & munita ingentibus muris opida . Quod ubi
populo compertum,magna mentes omnium formido incesserat: eoque mali ve
tum, ut spreto Moysi imp rio, ducem sibi constituere pararet, cuius ductu in Α
116쪽
pyptum reuerterentur . merati eras a viginti amis ,
Inter exploratores terre sue νrant, conicis lis vellibuS flen et/ς habita re vos facerem, tes , populum obtestantur , b, O Isue. Veserane exploratoribus credant, formidolota referentibuS : letates, ct Chanan eus, qui ha- se quoque una cum his fuis- Mi r in monte , em peremst, nihil metuendum in solo concidens 'm
Dei confidere oportere, ho re in terram promissam eos, stes praedae potius qua exse qui aduersius se pecca
ta, senis consilijs male renitens, in perniciem eorum serebatur. Queis rebus commotus Dominus , partem -- populi hostibus cedendam ' oumnquit cap. XIII. lisur
obiecit. ρmne viri,quos miserat Myses ad contemplandam terra, O qui reuersi murmura fe- .cerant contra eum omnem multitudinem, detrahentes terrae, quod effet maia percussi in conspectu Domini. Iosue -- semo chaleb vixemni ex omnibus, qui terrexerunt ad co)siderardi
regnum caelorum, qui a uersus legem Christi pe cabunt. Decem autem emploratores extinxit Deus. qui reuersi aduersius Moyseu itionem conciuerant. Sin
Exploratoribus inters diis ad vulgi formidinem, secuta est eorum cotumacia, qui se Dalaia, & Abiron ducibus aduersum Moysen&Aaron erigere conati sunt. Sed
Exploratoribus inters ctis ad vulgi formidinem se
tiones narrantur aduersiis Moyse ο& Aaron excitate. Quarum viram commou
re Core, Dathan, Miron, G 1 Huno
117쪽
alii ccx,quaerentis, Sed eos vivos hiatu suo ter, cur Moyses,&Aaron in pς' ra absorbuit.
fium in se exerce ret,an alijs sanctiores est enit Cum auxe c Moyses iussisset, Core,Dathan, S Abiron thui ibula sumere, atque illi sumpsissent,statim terra eos isse ut, tanquam Ii ignos, &netuo genere necis ostendit Deus, quantum eorum sibi audacia displiceret.simul autem cum eis intersecti CCL Viri , qui umes' censium offerebant. cap. Xν I.
Nec multo post totius populi.J Aliam assert seditio num, &ipsam Dei praesenti iracundia vindicatam. Nam postridie cum populus Moysi,& Aasoni maledicere pe
geres,dicens. Vos interfeci- spopulum Domini , repenteia eos immissus es igitis. quem Deres Precibus Mysis fatigatus restinxit x D 11 militiaiusseringentis absumptis. Sulpi- .cius autem scribit,populum tirupisse in tabernaculum , quod erat nefas omnibus, ni e sacerdotibus. at scriptura inquit,Moysen, Aaron sugille ad tabernaculum , atque itide Deum ad eos locutum monuisse, ut se a populo se-
i letinum.nihil tamen tessi aD sin it Sulpicius. rtiam inde populi seditionem aquae penuria concitauit in selitudine Sin,cui penuri, occurrit Moyses Dei monim,vi P , qua petram bis percus. ut cap. . Quia vero non
Nec multo post, totius populi in Moysen, & Aaro
orta seditio est, adeo ut i bernaculum quod erat ne fas,nisi sacerdotibus,intro ire irrumperent. Tum vero cateruatim in eos grassata
nes interissent, nisi Moysi preribus placatus Domi
nus, cladem auertisset. NumeruS tamen peremptorii ,
septingenti, & x i 11 millia fuit. Nec multo post, ob M quae paenuriam, iam pius, populi exorta seditio est.Tunc Moyses a Domino monitus, ut petram vir
ga seriret, familiari sibi e perimeto siquidem id iam ante secisset)semel atq; it rum petram percussit, atq;
118쪽
ita aqua eHuxit.In quo qui de notatus a Domino Moyses refertur, quod per diffidentiam no nisi iterato ictu aquam eduxerit. Denique ob hoc peccatum, promis iam sibi terram non ingres
damo semel, sed bis, quasi Deo dis-
fidentes petra percusserant, Dei is dixit.. Qia=39ucr diabus mihi, ut sanctificaretis
Aaron mortem proximam nunciauit .
Igitur Moyses ex eo loco Promouens, cu praeter Edoagmen educere pararet,missis ad regem legatis,transeu
di copiampo poscit, ob ius sanguinis bello abstinenduxatus. etenini gens illa Esau
Progenies erat.Sed rex supplices aspernatus,transitum negauit, paratus armis contendere. Tum Moyses inor montem iter conuertit, vetita via abstinens, ne qua inter consanguineos caussa
belli praeberet. In eo quoq; cursu regem gentis Chananaeorum deleuit, Seon qu que regem Amorrhaeorum perculit, omniumq; eorum
Igitur Moyses ex eo loco promouens. 4 Narrat inde, ut sedatis omnibus seditionibus ulterius agme Hebrε orum abduxerit,& cum prae ter terra Edom, quae & Idumaea dicebatur, duceret, legatos ad regem eoru de traniitus potestate miserit, quia ab Elau genus trahebant si Mire Iacob, ex quo fiebat, VeIsraelitas antiqua cognatione attinὐerent. Atque hoc est, quod Sulpicius fiuisau mnisJdixit.rege vero trai situm per fines suos non Locedente, Moyses ad Hor motum iter conuertit, & diligeteri ne belli caussam ei prae beret',i prouidit . ibi vero Moyses mitrem seu Aaron pontificem amisit, ac iussu Dei Eleazarum Hium ei*s . illi suffecit.Cum autem per uentum esct ad moto Hor,
119쪽
Irad rege Chanansorum eu etiam & Balac reges deuia deuicit.Interim populu no & castra sener Iordanere coepit.Cum autoni misis. loge ab Hiericho moset Dominus ignitos serpen litus est . Tunc aduersustes,qui plurimos enec rζnx, Madianitas certatum,victi-
Moysem,ut sibi adesset,orata & subacti sunt. ,
runt. Ille iusti Dei serpente fecit,& pro signo posuit. quem cum percussi aspicerent anabantur. cap. xx I . mo signo mystici crucem Claristi praefigurata dixerunt, quae generis humani mortem extinxit. Demum mutitis peragratis terris,& multis in locis castris lactis , misit Movis legatos ad Sem regem Amorrhaeorum, i ut sint transire per sines
suos liceret, quod cum non impetrasses,arma intulit, atque ei r gnum ademit. Inde ad Baian iter conuertit,& regem eius Onaduersiis se venientem perculi terramque eius occupauit. saepiacius autem putauit, fBas Mese nomen regis, ut est Balach, cu sit regionis.Sic enim Graeca uersio. Et conuerso itinere ascenderunt viam ferentem ad Basan, O Og rex ipsius exiit in Occursi m. Balacbautem filius Sephor rex Moab, cum Uraelitas in finibus Moabitari meas possisse videre metuperci Jus, accivit Balaam , qui Vraelitis malediceret. qui asina vectus obstante angelo progredi non potuit. δε- mum agnito angelo progressus pro malidictione benedictionemporia, dedit. inareBalac neque lacessivit Israelitas bello, neque ab eis lacessitus est,quod scriptura tradiderit,ut mirer, Sulpicium se ipsisse,eunia Moyse fuisse deuictum. addit ad extremum. Et e prasi re Iordarum haud longe ab Hierico molitus es. J quibus verbis expressit verba illa. cap.xx. Victorege di profecti cob ametati sunt in campis Moab, i trans Iordanem Hiericho sita est . idest c stia fixerunt cis Iordanem in ea parte, quae respicit Hiericuntem urbem trans Iordanem sitam. Graeci vero. Cohrametati sunt apud Iordanem e regione Hierkuntis. Interim xx i v millia Istaesitarum occisa iussu Dei a suis sunt, quia cum mulieribus Madianitis se nicati fuerant. Festos etiam dies rursus praecepit,& nominauit. cap.XXVIII,&XXIX. Numerorum. Inde Oaduersus Madianis, certatumvictis Osubacti sunt. J Quod bellum narratur ci xxx I . Num. iussu Dei gestum contra Madianitas ob fornicationem commissam, Se quia deos suos adorandos Israelitis propositetat. sequun-
120쪽
sequuntur inde multa Dei mandata seper diuisione terrae Cha naam data Istaelitis in campis Moab iuxta Iordanem e regiona Hencuntis anno quadragesimo, postquam egressi erant ex Aedypto, ut scriptum est iu extremis capitibus Numerorum, & prismo Deuteronomj .
Moyses mortuus est, dii Moyses mortuus est, ca . in deserto mi QS p p -alo praefuisset. Ceterum Her Refert inde mortem Molabraei ob hanc caussam tan- sis iam saepius illi aDeo dem tempore in eremo suisse E tracta
tradutur, laec omnes, qui Hie liber, ut diximus,sequi verbis Dei non crediderat, tur Numeros, neque aliud interirent. Excepto enim stim continet,quam longi Iesu & Chaleb, nemo ultra xx annos natus, Aegypto xa Moab iuxta Iordanem, Mprosectus , Iordanem tran- morte sibi imminere a Deo sit. Ipse Moyses, ut terram promisnam videret latum, erat, populum alloquutus nec contingeret , peccato est, & oratione, quae totum eius adscribitur, quod eo te Deuteronomij librii pore,quo imum rerire & a 'uit beneficia a Deo in illos quam producere priceptus collata, & repetiuit pc Ece- est, post tot virtutum suaru legis , R iudicia sibi a experimenta, dub1t uerit --sancte custodirent, Decessit autem anno aetatis admonuit, Iolae sibi siucceia vicesimo & centesimo.de se s,rem in ducatu deligit.Scri
pulchri Ioco Parum com Cassidii eam erdotibus si
Pertum. liis Levi,qui portabant arcita deris Domini, & cunctis flauoribus,ut librum ponerent in latere Arcae.praecepit, eis, vῖ septimo quoque anno in anno Remissionis, in solemnitate T