장음표시 사용
21쪽
ste,decepti turpissime violarunt, atque ita de paradisis depulsi ,
mortem damnati se,ac posteros suos omnes in perpetuum perdiderunt. Procrcati inde ab eis fili j,atque nepotes terras compleuere. Cum aute Deum foedis flagitij ac libidinibus ostemdissent,ille uniuersale terris diluuium intulit. quo genus humanu vitanerium cxtinxit,praeter uirum iustium Noe, qui selus cum uxore,& tribus iiiijs, ac nuribus in arcam ingressiis euasit. His consei uatis succr uere iterum homines, verum rursus mutis simulachris adorandis Deum laesere. Tunc Deu, Abrahae, homini Hebraeo, Me pol miam incolenti mandauit, ut cum familia sua in terram Chan meam , quae ad Iordanem amnem sita, post Iudaea es dicta, contenderet . atque ei multiplicem ex semine suo progeniem, rutilamque ex ea auctorem Outis humanae, & firmam semini eius terrae Chananeae possessionem promisit. In ea terra Abraham hospes genuit Isaac, Isaac veris Iacob, Iacob autem, qui & Israel
cictus est , filios duodecim , unde post ilibus duodecim prodierunt,quae ab ipso Iacob nomen Israelitarum inuenerunt. Isaaci vero, & Iacob Deus promissa ipsa facta Abrahae confirmauit. Fame inde vigente Iacob in Aegyptum se contulit, ubi Ioseph filius niagna apud regem auctoritate , & gratia erat . atque ibi
per aliquot annos in lumina rerum prosperitate vixitri Post autem cum mortuo Iacob,& Iosepho nouus rex Aegyptius Israeditas,quorum iam numerus adoleverat, acerba seruitute ad infirmandas suspectas eorum opes constringeret, tum Moyses I cobi abnepos a Deo monitus surrexit, atque ope diuina populum illum occulte ex Aegypto eduxit. Cum autem terram Chananaeam veterem patriam sibi a Deo promissam iussu Dei repeteret , per vastam Arabiae selitudinem iter instituit. in qua quadraginta annos populum continens, legem a Deo accepit,eamque populo tradidit. Mortuo interea Moyse, Iosue Naue filius d catum Israelitarum excepit, atque eos demum in terram Chananaeam perduxit. populisque qui obstabant,extinctis, eam iuxta Dei promisia tenuit, ac xii tribubus Isiaelitarum distribuit. Constituta inde rep. Hebraei primum Iudicibus, deinde Regibus paruerunt. Reges fuere Saul, David,qui sedem in urbe Hier salem,& Salomon,qui ibi leni templum Dei constituit . quo vitasiunctobregnum in duas partes diuisum est, quarum ynam explouere duae tribus Iudae, ac Beniamin, alteram decem aliae . atque
illud regnum Iudae. hoc communi nomine Israel appellatum.
22쪽
Vterque populus a Dei cultu,&lege accepta, sed maxime Ista litarum, desecit. Quare Deus prophetas multos , qui denunciandis calamitatibus eos ab suscepta simulaclarorum impietate reuocarent, immisit. Sed nihil profecit. Quo sectum est, ut permistu eius ibacti Isiraelitae in Assyriam a Salmanasaro rege, Iudaei vero post pariter victi urbe, temploque euerso in Babylχ-niam a rege Nabucdonosore traducti sint. Inde post septuagi in annos in patrium solum Cyri regis Perserum concessii regresti templum,imem,ac denique urbem restiuerunt. nec multis post annis rep. intestinis discordijs laborante, ab Antiocho Epiphane syriae rege rursius oppresii,& ad sacra entilium sit scipieda compulsi mox virtute Assamonaeorum libertatem , & religionem pristinam receperunt, regiami dignitatem iterum usurparunt. quoad domesticis rursius seditionisupconflictati, primo Romanis, deinde Herodi regi alienigenae paruerunt. ino regnante Deias Christum iampridem a se promistum ex Abrahami,&Dauidissemine orituruna ad mundi conseruationem immisit. Haec siimma huius historiae est. Occultum vero mysterium est huiusniodi. Deus, qui propter bonitatem suam cuncta creauit, simul etiam creauit Adam ad imaginem,& similitudinem sitam, dominumque omnium rerum, quas ipse in terra creaverat,secit. Ceterum inuidia diaboli, & Adae 1nobedientia pectarum in mimdum intrauit, & per peccatum mors. omnesque homines in Ada, ct per Adam peccati labem contraxerunt. Deus vero misericordia non minus , quam iustitia, praeditus Christum Iessim Salu torem, Abrahae, & reliquis patribus promisit, qui credentes a morte, & tyrannide didoli liberaret, cui omnes stibiecti fit rant per Adam. Dum autem promissa salus expectabatur,legem dedit, qua homines peccatum cognosterent, Vt Christi aduentum ardentius exoptarent, qui se poecatorum vinculis expediret, atque interim per prophetas eundem venturum, & pro h minibus moriturum si e denuntiauit. Postremo Christa mis. sius est eo tempore, quo Deus ipse apud se constituerat, nempe eo,quo abundabat omnis iniquitas. Ille Vero verus agnus, & vera hostia homines patri, pinas peccatis eorum debitas in Cruce persetuendo, conciliauit, ille a seruitute diaboli liberauit, ille homines Dei filios adoptauit. 1lle demum in patriam cael sem Chananaeae promissione significatam , induxit. Hate
autem nobis trayra sivit in sacris libris . Quorum alij v A a teris
23쪽
teris, alij noui Testamenti sent. Veteris appellant , qtrae ante Christi aduentum . novi,qua post eius aduentum memoriae litteratum sunt consecrata. Veteris sunt GANE sis. qui liberconi;net res a creatione mundi usque ad mortem Ioseph filij Iacob, idest omnia, quae de Adam, Noe, Abraam, Isaac, Iacob,&Ioseph tradita sunt. Ex onus, quia morte Ioseph,& ab exi in Isi ae iraru m ex Aegypto usque ad id tempus, quo ad montem Sinai in solitudine peruenerunt, nempe quomodo mare Rubrum transierint, & a Deo per Moysem legem ipsam acceperint. & tabernaculum, atque arcam Dei exponit.- LEvITICVs, in quo de Ritibus factorum, sacerdotumque praecipitur. N v M E-R I, in quo Levitarum, ac sacerdotum ministeria, atque officia demonstantur . DEvΥERO NOMIvM, in quo lex iterum, aclarius traditur.& reliquum itineris usque ad Iordanem exponitur . Atque hi quinque libri Pentateuciat nomine appellantur, Et a Moyse scripti elle putantur. Sextus inde liber est I o s v E . in quo narratur, quo pacto Iosiue traiecto Iordane in terra Ch nanaram Israelitas adduxerit. In septimo, qui I v D I C A s dicitur, refertur, ut rep. instituta, Imielitae in Chananaeam Iudices sibi constituerint, qui populo ius dicerent. neque enim regem tum habere voluerunt,cum Deum sistum regem existimarent, Mur sipe a Deo auersi in manus hostium suorum coniecti sint. In octauri agitur de RH v τ uxore aui Dauidis regis, qua a Mo bitis ad Israelitas accestit . Nonus REGEs Iudaeorum , &Isiraelitarum continet, &res gestas,& c. alamitateSeorum , qu usque uterque populus in Assyriam , S Babyloniam est abductus.
PARALI POMENA, quae sequuntur, eandem narrationem repetunt, verum relum Iudae tantum , non Ismael. Graeci verbputantes,qus praecipue omisia in Regibus fuerant , ibi suppleri, eum librum Paralipomen. a, quasi praetermissa, vocarunt. Eum sequitur liber DANix vis, qui quanquam inter prophetas resesetur, tamen historice quoque capersequitur,quae Iudaei in captiuitate annorum septuaginta perpessi sunt. DAN iELI adiungitur E s D R A s, qui lacta Iudaeorum reseri, postquam permisu Cyri regis patrias sedes re ei:uerunt, ac templum, legem, & Vrbem renouarunt. Inde N E H E M I A s, qui narrat, ut ipse ope Artaxersis regis urbem Hierosolymorum excisam a Babylon ijs excitarit. Ad eadem vero tempora perti nent etia mulierum I datarum historiae ΗΕ sτER, & Iu Diis, quae quibus regibus ann ctendae
24쪽
ctendae sint, meritδ & quaesitum est a doctis uiris , & adhue, ut cum maxime, quaeritur. Ultimi stini libri duo MLci Α-B AE o R v M. qui res gestas Assamonaeorum pro libertate I daeorum contra r ges Syriae complectuntur. Noui vero Ustamenti sunt quattuor Ev ANGELIA, quae Christi ortum, vitam, pr dicationem , mortem, resurrectionem , & in caelum ascensionem enunciant. Item AC TusAPos TOLORVM a S. Luca scripti, qui actiones,& praedi
cationes apostolorum praecipue SS. Petri, & Pauli post missionem spiritus Oncti usque ad carceres s. Pauli exponunt. Atque hi quidem sacri historiarum stat libri. Sunt preterea multi prophetae , qui non tam futura praenunciarunt, quam praeteritare tulerunt . ut Ionas, Isaias , Ezechiel, Hieremias, & de quo diximus, Daniel. quos ad hanc contexendam historiam Sulpicius quoque adhibuit. Ceterum libri illi Veteris Testimenti, hi Noui nomine nuncupantur, quod ut in illis Deus testatus est, se doturum omnia bona terrena Israelitis legi suae parentibus , sic in his Christus testatus est, se largiturum omnes cielestes beatitudines non solum Itielitis,sed etiam ceteris omnibus , qui verbis suis fidem habuissent, eaque seruassciit. atque illi quidem figuras Christi , Se regni caelestis, hi vero Chrisum ipsium, dc re 'a lassia tradiderunt. Atque haec quidem Proce j loco a nobis praemissa sint. Nunc ad expositionem acced mus , verbis S. Augustini usirpatis : comis garisiis Domine in te , O delecter eum eis in te . cim versiate tua pascuntur in latitudine
charitatis, O acredamus simu had verba libri tui, O qu
25쪽
Sulpicius scripturiis cram iustoriain exordium de more pr. emittit, in quo paucis proponit, quid scri re aggrediatur, quomodo, & qua de causa. Res enim cum inquit, praecipud significat , quaecunque in us libris continentur,qul veteris Testamenti nomine a pellantur. Sunt autem sit cessiones gentium, &r uin terrachananaea, leges, si cra, bella , ac calamitates eorum populorum,unde genus traxis, quod ad carnem pertinet, Grillus. A mundi autem exorto , quod diaxit, nimirum signis auit, se neque a Troia capta, neque ab urbe Roma condita, aut incensa, quod gentiles facere , narrationis em dium esse facturum, sed a primo tempore, quo Deus creauit caelum, & terram. Quod autem, duxit, nimirum intelligi voluit, se euenta reru solummodo terstricturum, adiun
Esa mundi exo dio sacris litteris editas breuiter constringere,& cum distinctione temporum usque ad nostram me ria carptim dicere aggressus sum: mul
tantibus, qui diuina, com- pendiosa ieetione cognoscere properabant. Quorum ego voluntatem secutus, no
peperci labori meo, quinoa, quae permultis volumunibus perscripta contin bantur, duobus libellis c cluderem: ita breuitati
xul n. quod vero , carptim, prosectb innuit, se non si gulas res eodem modo permutarum,sed quae memoratu digniores visae fuerint, selecturum. Sic enim dixit quoque Sassumus, cuius ipse fuit studiosiis. Statui rogestas populi nom. carptim , ut quaeque memoria digna videbantur, perscribere . cum di, tincti ne autem te reum dicit , quia aetates singulorum , & regnorum
26쪽
sct ira, regumque annos ostendet. idd, vsique ad Illam memoriam, idest usque ad coiissitatum primum Stiliconis, imperante Honorio , qui in annum Christi quadrin entesimum incidit. nempe , ut iple suppurat,anno ab orbe condito quinqiues millesim' octingentesimo nonodecimo. Caussam inde salptionis adiungit,cum livoluntate eorum adduci inquit,qui sacrae historiae compendiumco noscere student, maiore credo , Bibliorum mole deterriti. Addit inde,quid persecerit, quippe magno labore, quae multis dissita voluminibus erant, duobus libellis inclusisse tanta breuitate, ut nihil tamen de rerum integritate detraxerit. multa vero et olumibis intelligit non. lum sacra Biblia, sed etiam gentilium libros,& Iudaeorum, quos ad contexendam, & supplendam hane usque ad Christum historiam aduocauit. autem gestis rebus subduxit, civia rerum omnium euenta narrauit, quamuis earum adiuncta iuueri ut cum urbem aliquam deletam dixit, nihil rei oestae subduxit, quamuis neque quomodo capta, neque quo conὼio,aut quo pacto delata sit, docuit. quae enim rem,aut antecedunt, aut consequuntur , adiuncta dicuntur.
non ablurdum , cum ViqΠς & Nouo stamento com ad Christi crucem,Apost Aprehensa morte Christi, de lorumq; actus per sacram actibus apostolorum exple-
mst gesta conuertere: ES' etiam producturu' cidium Hieroselymae, vexa cognitu preclarae accidin
α mox pacis tempora, ac rursum Ecclesiarum intestinis periculis turbata omnia locuturus .rint, ut excidium inerosolymoru, Persecutiones Christianoriim, & post partam
pacem seditionis ecclesiarum . Vexationes enim populi C, Bani vocat decem Persecutiones, quibus Romani Imperatores Christianos vexarunt. Neu rem1 rea intelligit, 'tue incoeperunt re-iniante Constantino, qui primus Imperator Christianus libe
ratem Christi colendi omnibus dedit. Cum auteminquitum
27쪽
Ius ecclesiarum intemnis perieulis turbata omnia, haereses excitatas significat, Arrianam, & Priscillianistarum. has enim praecipue persequetur.
Cet m illud. J Histo- Ceterum illud non piet
Transmigrationem in Baby tori, me, sicubi racioloniam continuata tempo- egit, ad diuinguenda terum serie in Bibliis scripta pora, continuandamq; s est. inde dincien ibu δ δ' tiem, usium esse historicis enim extarit Commentaris, ethnicis, atque ex his quae qui tepora captiuitatis ex- ad supplemetitum cognitianent, & post repararam tionis deerant usurpasse, ut ad Seleucum Syriae regem di imperitos docerem,& Ee
desiderantur . expleta vero teratOS conuincerem . Machabaeorum narratione, ae Ioanne Hyrcano rege concluditur, cetera usque ad Grustum a Biblijs absimi, & a Iosepho mutuanda sunt. neqne vero Euangelia nisi trium ferme annorum historiam tradiderunt. Quare in his angustiis positus Sulpicius satetur, se v sum esse historijs gentilium in dispensandis temporibus per reges Persicos, Syriacos,&Romanos. id ut imperitos temporum edoceret, peritos autem, sed aliter annos ab orbe condito subducentes a ctoritate gentilium refutaret. recte. historiae enim lumen est d,spositio temporum. Verumtameli ea. J Monet demum, ne quis sacris
Biblijs praetermissis, hos libros test, sed postquam
ea peruesutarit,hos demum adeat, &inde cognitione, hinc recognitionem potius, quam cosnitionem aliqua petat. Nam mysteria rerum diuinarum eiusmodiesie, ut nisi ex ipsis sontibus
Veruntamen ea, quae de sacris voluminibus breuiata digessimus, non ita legetibus auctor accesserim, ut praetermissis illis, unde haee derivata sunt, appotantur : nisi cum illa quis fimiliariter nouerit, hic r
28쪽
sAc. HIs T. B. SVLP. IIcognoscat, quae ibi linerici hauriri non possint. Fbus
braicae historiae verbis secreverum mylteria non nisi ex tim aliquid contineri diueripsis sontib. hauriri queunt. sum ab eo, quod litteris ni
fonte ipsis esse petendum. Unusquisque veris inteli get,qui non tanquam paustus Manichaeus se geret, qui,ut inquit S. Augustinus,oci sis elausis nihilse in litteris iliu inuenisse dixi quod ad aenunciationem chrijstipertineres. Guid aute- mirum , inopinisi oculos habet ad is dumi O eis ad inteiligendum non haber, qu 3positus ante ostium clausum diuinisecreti, non fide pietatis tui a seselimine impietatis insultat. A D A M. MVNDvs A DOMINO M v Nous A DOMI
constitutus est, abhinc annos iam pene lex mil' sesceperunt, serme illius es lia , sicut processu volumi- pora in sex states distribuo nis istius digeremus: qua- unam ab Adam usque quam inter se parum con Abriliam,tinia ab Abrasentiant,qui rationem tem- ham usque ad Dauidem,porum inuestigatam edide quartam a Dauide usque ad
nutu , vel vitio vetuitatis tam a captiuitate ad Chriseueniat, calumnia carere stum, sextam a Christo ad debebit. mundi finem. Me est tes-tur prima aetas, de qua ues. Augustinus in libro de Genesi contra Manichaeos. Video permium rextum cuinarim fripturarum sex quasdam aetates operos ieeriis quasi limitibus sens esse distinctas , ut in septima θeretur -τ ies . er easdem sex aetates habere similitudinom isorum sex diserum,in quibus ea factasunt,qme Deum fecisse siriptura commemo an Primordia enim generis humani , in quibus ista luees, ut crepit, b ne comparamum prim diei , quo fecit Deus lucem. Eo πιπι tam
29쪽
quam infantia deputanda est 'situ unii es saeculi. quod rarimet,
uni m hominem Froportione magnitudinissuae cogitare debemus, quia uni, qui ise homo cum nimo nasicitur, O exit in lucem, primamoetatem agit in infantia. haec tenditum ab Adam usque ad Hoe, senserationibus decem . quasi vespera huius diei sit diluuilam , quia i fantia nostra tanqisam obliuionis diluuio dele ur. Continet autem prima aetas ex supputatione Graecorum, idest Lxx interpretum, quos sequitur Sulpicius, bis mille ducentos quadragint. χduos annos. in quibus Mundus initio est constitutus Homo creatus, & ornatus, Adam Dei mandatas neglectis mos te damnatus,
Cain Abel fratrem occidit, ac posteri Seth illicitis commistionibu, initis, Deo praecipue osseiam, diluuio pei diti stini uniuersi. praeter unum virum iustum Noe, unde secunda artas est propagata l. mod autem dixit Sulpicius , Mundum a Domino construm n, Opera quinque dierum expres1it . quae illis primis verbis comprehen sa post latius exprimuntur. In Principio creauit Deuae caelim , O rerram. magis autem proprie loquutus esset,si & ipse, Mundum ἀ Deo eonstitutum dixisset, quam a Domino. Nam Deus respicit cieationem, Dominus imperium in res creatas,& legem. nunc vero de creatione agitur,in alijs vero locis utraque vox sine 'discrimine usurpatur. mod autem inquit, abhiuc atmospene sex misita , recte dixit, si quidem ex supputataone eius colligeban ' tur tum anni quinquies mille octingenti novemdecim. Moneo tamen, apud Sulpicium n timeros lapissime contra rectum Latinae linguae usum esserri, ut hoc loco, Amos sex misita, cum mos
Latinus serat, ut aut annos F xks , aut annorum sex millia
Mibatur. id autem videri non sulpich vitio lactum, sed librariorum . qui quos numeros ille notis expressit, explicate verbis v lentes perperam ediderunt. Ea vero si corrigere omnia voluerimus, nae nos laborem leuiorem, quam qui nostri est instia tuti, suscepisse videbimur . Ad sit inde .v ni inter se consentire,
qtai rationem temporum inuestigatam ediderunt. quibus verbis excunt se, si a ceteris in annorum summa dissentiat. nam scriptorex
Iarijs inter se sententijs disii dere. Huius autem varietatis aliae in alijs temporibus caussie sunt, sed in prima, & secunda aetate Hebraeorum, Graecorrumque dissensio praecipuam disserentiam peperit. nam Hebraei primae aetati annos mille sexcentos qui quaginta sex tribuunt, Graeci vero, idest septuaginta interpre-x , annos bis mille trecentos quadraginta duos. id vero vel Dei
30쪽
nutu euenit, ut inquit Sulpicius, qui nobis hane vFityem prodere noluit, vel vetustatis vitio, per quam aliquot in libros mendae irrepserint. S. Augustinus,cum hanc discrepantiam cerneret , haud consteri erubuit libro v de ciuitate Dei, se huius rei rationem nescire. Diuersitas autem est haec inter Hebraeos,& Graecos Adam anno I 3 o. genuit Seth. Seth anno Ios. genuit Enos Enos anno 9 o. genuit Cainani Cainas anno et o. genuit Malaleel Malaleel anno 6s. genuit Iared Iared anno I 62. genuit Enoch En hamo 6s. genuit Mathusalem Mathusalem anno 187. genuit Lamech, Graeci Graeci Graeci Graeci Graeci Graeci Graeci 16s. Graeci I 87. 33O.
Lunechanno 182. ynuit Noe . Graeci I 88. Hic alimo sexcentesimo arcam propter diluuium iniuit .
Mundo autem condito, δε Mund ut' condit δ
monao elt: Varo Ad a iiiiiiis. Deus enim ceteris mulieri Eua nomen filii. animantibus ante creatis,
Sed constituti in paradiso, illum sexto demum die, &cum interdictam sibi arbo
rem degustassent, in no primo carire Genesis. creastiam, velut exules , ter mr Deus hominem ad imagire
nedixit, illis, O ais. Cressite , O - licamini, o replete re
ram , O subiicise eam . donunamini piscibus maris,involatilib. - inuisersis animantibis,quae mouentur super terram. & cap.II. Formavit Deu, hominem de limo te reae, O ius trauit in faelem Hur spiraciatim vitae, Osa sese homo in animam viventem. &post Immisit Delissoporem in Adam, cinni obdormiuisFς, tulit unam de euiis eius , O repleuit carnem pro ea, ct aedificauit costamquam iis ierat de Adam in mulierem, O adduxit eam ad Adam , dedisei Huxorem. Item. Deus Adam in paradis voluptatis, quem p rauerat, possit, dicens, ex omni b is paradusi eomede . de amemscientiae bom, O nudi m comedas. in quocimque enim die comederis