장음표시 사용
81쪽
66 Sessi. LCap.ra De Midorum vitiis ex mitiosa
torulenta capere , vel etiam inter cium tot uni, vel post eum, animo gravius altici.
Vehemens membranarum apitisi fatroci dolore spasmus detinet etiam δειι cibos in stomacho, concoctiouem tur-du a bati inappetentiam conciliat erus i o ditates exeludit, quod etiam valet in dolore dentium. In dentitione infantum dissiciliori, nihil occurrit frequentius, quam quod in paroaysmo seces antea naturales, bene coloratae, virides & eorros vae, cum acerbis torminibus oc saluum impetu, non sine conis vultionum me tu , secedant , dubio procul, quod a pasmis per dolorem in gingivam excitatis, ipse stringatur veniriculus cum tenui intestino,is laediutius contentum ingentem corros. vum acorem contrahat, & a bile ad. mma viridis emergat color.
In omnibus potio doloribus &spaLmis curis poris N spiracula claudi, subinde Oblervamus. Non mirum itaque est , ab excrementis subtilioribus salto sulphureis quae in naturali statu exhalant intus retenti; valde impuratia languini oc lymphae massam reddi, citide vel morbum augeri, vel ad novos paro xylmos pabulum suppeditari. Alvus qu ,que ubi dolore, spa mi urgent, ut videmus in hypochon. driacisini filericis, semper fere elauditur. Quare a retentis sordibus iseibus istis putridis sal in biliosis,& ad
sanguinis malsam vergentibus, hanc inde valde inquinari, conspurcari extra dubium est. Praeterea in omnibus spAsmodicis morbis urinam aquo-lamis tenuem reddi, ob stricturam tubulorum urinariorum, perpetue sere observationis est, neque dubium,quin vasa in hepate biliaria, quae ex tunicis valde nervosis musculosis contexta, hisce in morbis eandem experiantur crispaturam,ut hac ratione plures crassiores excrementitiae biliosa & salsae tartareae urinosae sordes in sanguine
, eumque non leviter deturbent. Et haec subest caussa , quare malo tam hypochondriaco, qliam hysterico, ingens simul cacochymia, sive
impuritas huniorum coibutica su
celsive in generetur,quam ple sanguis
vena mi illas coloris Obalcatium excrementitiorum salium raturam intens rubicundi, luculenter arguit. Ex hoe autem succorum vitio, Ita res postea pastiones cachexia, i cur ilia.. O- fores, in lammationes ita irmatii mi, inflationes atque exulcera biones eis eundo germine pullulam. Se. omnium
pessimum est illud vitium qirando subvehemetitispastica strictura, ut fit a veneno, inflammationibusue doloribus, languis fit i ter incarceratus iret. sphace losam putridam corruptionem abit.
Nihil frequentius in artis exercitio obvium,quam quod ab ad limate spas ---
modico,quod validiori dlaphragm.it is maias spasmo potii simum absolvitur:diutius 1 ε .mat fligente , hepar tandem obstruatur.
induretur, ac tumores cede malo si pedum pieque dirus hydrops, ascites maxime .sequatur Quod quidem nullam prosecto aliam ob rationem evenire arbitror, quam quod vehementi strictura portionis diaphragmatis nervosae, cui adhaeret hepar emergems inde vas venosum cava, sanguinis recursus ad cor valde retardetur,& cruor
praecluso trans tu, ad inseriora res batur , ibiquein maxime in portae
vena tepatis viscere stagnans, tam truculentos morbos cieat.
S. VIII. Quae quum ita sint, liquido patescit, IIni
spasticas in morbis,quae urget affectio fae...
nes,majorem obtinere succos corrum. αροι
pendi iisdemque impuritatem conciliandi potentiam,quam ipsa incongrua
intemperata alimenta, paullo largius etiam sumta, modo excretiones, maxime per alvum &sudorem, vigeant. Hae enim quamdiu alvae sunt integrae, ac omne quod superstuum, alienum di mixturae humorum vitalium minus congruum est , secedit,
82쪽
ntillum ab eo metuendum erit detri l efficit ut nimiae ae perniciosa eruoris mentum. Porro etiam ex dictis pro a fiant profusiones, in ventriculo quina fluit conseruentia, quod sub eius I dem per sala brevia dehiscentia, y
mitiones cruentae,ex disruptis uterinis.
modi morbis soasmodicis, maxime rum paroxysmis, oppido tutum
consultum sit a copia alimentorum & praesertim heteri geneae indolis, a, stinere, eo quod his in geliis, ob retentas sordes excrementitias major adhue humorum vitalium inquinatio contingat neceise est.
f. IX. Q Ingens vero etiam illa est d serasia1u Ito arque impuritas, quam hinnores . - fluida ex atoma, tam solidorum in g nere, quam speciatim viscerum, n- trahunt. Sic nimiam sanguinis te humorum redundantiam, quae plet hora Vocatur,intonum ac robur validamque ivstolen cordis, arteriarum ominrdumque vasorum, resistentia sua im. minuitin frangit, eaeochymiam inducere nemo nescit. Nam sicut ipsa Hethora ab imminutis & suppressis excretionibus ortum trahit cita a dior stib eadem sanguinis cursus minus expedirus ad excretoria appulsus, non parum sordium secretionem secelsum, tum per varia organa, tum maxime per universale illud omnium praecipuum emunctorium , cutim, minuit atq;sufflaminat. Hinc etiam eli,
ruod sanguis eorpore plethorico e milus, crustam gelatinosamin variega. tam exhibeat, frequentius ad mini.&later alia vascula eoactus in iis ;ia ratus, inflammatioues suscitet dilautiendas. h. X. Si hepatis es lienis viscera, meresere vasculosa, ex atonia nimium san. guine in sarciuntur, vel demum occalescinat, aut indurantur, non modo ιιιοι, intercipitur biliosi humoris secretio ac sanguineus latex hiliolo sulphureo excrement ranquinatur, sed re sanguinisae lymph.e-όtias plane aliterin praeter naturam dirigitur Sanguis enim ad vasain viscera yicina regurgitans, appulso alterios , transitum in
vasis, menses copioli uteri haemorrhagiae, ex venis ani nimium apertis, enorme haemorrhoidum profluvium& in renibus mictio cruenta . Lymph. e autem itinere per vasa lymphatia ea quae nis in visceribus discurrunt e piosis lima, intercepto, humor restagnat. copiosius in vasis abdominis collestus hydalides sormat,quibus tamdem disruptis,feralis jmphe extrav satio &partium corruptio inducitur. Hinc attenta observatione patescit, . eae hexiam, acorbatum,in hydr pena ex is,o hepatis vitio,obstructione in larctu, incunabula trahere.
Insupergrave est vitium, quod tam . . . quis tam in erasi quam emperie, a ...tono uteri admodum delecto patitur. ωι. Videlicet quando perquam . salutaris ilia per uini vasa singulis mensiumi periodis succedens sanguinis evaeu tio, quacuique etiam ex caussa id fiat imminuitur,lupprimitur,vel ob aetatis. rationem plane cellai, omnis humo rum massa protinus inde vitium capit,& totius eorporis malus habitus, sive eae hexia, sequitur, languor univer .lum corpus occupat , appetitus pro sternitur, facies fit livida e luridi eo .loris , pedes intumescunt, lassitudo omnes artus infeliat, ac demum variae ea ulcerationes, item ery si pelata, dolores rheumatici, lentae quoque febres proveniunt. Quin sanguis ipse in tali itatu exant latus, morbi duminor vum exhibet colorem , valde serolus est , quandoque paene lacteus.
In affectibus soporosis, item par iis deolyticis Schemipleaticis,progressus stan ειι rato guinis c humorum languidior, tam fguidam sepe secretionem ieri supernui impuri arcessis unde fit, ut seri summa subnascatur impuri ras . Proinde saepius vidi, post hos cerebriin me
venas impediendo, obicem ponens, duilae spinalis affectas diuturniores . 3. E ery-
83쪽
erysipelata, exulcerationes, tumores artuum, purpura morbum , ipsamque cachex iam scorbuticam, accellis E ... . A longiori morbo tonum iobur ενιιπιι ventriculi valde exsolvi , ut cibi ausumti in ejus cavo haereant, dolorem procreent gravativum, acescant, cor-Fumpantur' materiam tandem ad se em lentam , nisi medicamento digestivo,emetico aut robotante stomachico id avertatur, subminiitrent,
Leriae Ec conliantis et observationius.
Fnim Intermittentium paro1ysmos, .ui. Viai universum genus vasorum fibrarum gravuer exagitant, sequelm in m..f. tercalari die ingentem excipere at
mi niam atque debilitatem, pussur lan-iuidum , cutem humidam a friguam, a paucis quidem attenditur,licet res ad Oculum pateat. Hane autem partium solidarum laxitatem, inde retardatum excretionis lalutaris impurarum partium negotium , ego quidem metato pro praecipua inuisa habeo, quod nova materia ad insul. tum librilem denuo ciendum succre. Rat Sub ipso enim paroxylan amotu auci Ora solidorum o nimio flui.
dorum attritu, eruperata succorum ut eordis motus languidior, poriculosam in morbis omniι sunt stuum , tam secretoriorum se quanexcret Oriorum , intermissionem aecellationem minetur, essica analep-ticum ex cinnamomo , vel aliquot
guttulae ballam noliri liquid , aut
progreisumin circulum res illat atq: intendit, comae,abigit periculum. Quando remitta vis tonica elastica cordi arteriarum in corpore ple uthorico, in quo pulsus contractus &compressus eli oc excretiones immin tae , subtractione superflui sanguinis.
per vena incisonem, augetur &re vocatur, protinus cordis cc vasorum
systole intenduur, excretiones suppressae lardium rei lituuntur,interdum etiam consuetae languinis evacuationes repetunt. Sanguis nimis spissus M glutinosus , qualis est vita sedentariae nimium addictis, ad graves morbos dispoin , sed motuin exercitatione corporis, aut partium frictione , t uuis fluidus&ad progressivum momtum aptus redditar Id quod etiam, si occasio.vel vires ad corpus motu ex ercendum deficiunt, clara voce dicus, remit teme peti, die vacua ,
khelis delituitur plurimaque gignun intento sermone Pconci potest, utpo-Har recrementa, quo u prudens Me si e di urna elata voce orationes universum corpus calore, sudore peris uda perspirationem augeri, pultam celeriorem fieri, non ignotumeitiis maxune, qui brumali tempore sermones ex suggeli in templo pe-rant. Dum enim sub loquela vox in- te jur, citatior quoque fit respirata , o pulmonum expansi cum reciproco collapi acceleratur , unde languis celerius per pulmonum eum. pagiem traficitur ad cordis ventriculum sinistrum , ex hoc incitatius ad canales appensos per universum corpus ruditur, tandemque auctiori aqet ubique cireulo. velocius ad dexqtrum ventriculum agitur, pristinum .
uuante med stina , per Omnis generix emunctoria opportune educit, fomes Dbtrahitur oc levior incurrit paroxys. mus, sin minus, non modo graviorimntinet , sedis collectis nimium sordibus , deteriora adia mala sunt
XIV. ἀι... Quemadmodum itaque ex vitio di prava solidorum corporis noliri hab: udine, in fluida labes e vitium transia .. , ita vicimuri illis ad meliorem ra,
aαβε vionem redeuntibus atque erectis , ob M .. . communionem inter utrosque mutuam, hae quoque meliorem lenesin. que iter relegit. indolem atque efficaciam recipiunt. 1 3. ULSic quando vires naturae a collapsae Neque id tacitum succedit ita par-ubus
84쪽
libus externis, sed idem quoque contingit, si partes internae vehementiori motu agitentur. Nimirum videmus in iis, qui sortiin repetita manuum motitatione tympana pulsant , vel globis conos proruunt , universum corpus cum pullain respiratione impensior incalescere , eo quod auctoinde tonico musculosarum partium motum sanguis vegetius circumagi - tur Sola pedum paullo longior fortior frictio tantum valet, ut universam sanguinis Whumorum massam in celeriorem motum , cum intensii ori calore ut & perspiratione , adducat; quae quidem sanguinem commovendi ratio eorum valetudini tuendae convenienti illima est, qui ob senium vel infirmitatem alio motus genere corpus exercere nequeunt . Contra vero si
spasmodicae constrictiones in febribus vel affectibus chronicis vehementer
urgeant, & sanguinem gravius exagitando aestum atque dolorem inferant, medicamentum nitrosum ove n firum minerale, naturae amicissimum. universum sanguineum laticem eis uantem placat , scrvorem exstinguit, cutis poros relaxando, liberiorem effuit perspirationem.
Quando cortice Peruviano sebrites phroxysmi, qu totam massam sanguini servidam' salino- sulphuream reddunt, sistuntur, protinus id ipsum in urina secibus alvi animadverti.
tur. Nam urina,quae antea, remittente impetu labrili emissa erat saturate coloratam crassum deponebat sedi. mentum , iam tenuior limpidior redditur, feces autem valde biliosueri
obscuro colore tinctae, nunc natura- lem rursus colorem acquirunt Longe
vero maior excellentior virtus fluidis .alde impuri si deturbatis in hypochondriacis morbuticis insinua- r, quando viscerum in farctus congruo aquarum mineralium pstu tolli. tur& obli ructiones expediuntur . Et sic suoque solidorum ad sera mutandam fluidorum schesin facultas patescet. Tom. II.
UII. De caussi morborum 'uidem Ia. Ient ιbus, recte cognoscendis.
signi utilitate ac fructu -- Licte commendet, atque etiam ad tu fisaraeae
tamin auspicatam medicationem ex ', peditam viam panda , profecto ea est, quae morborum genuinas caussas iis . perspicue tractat, quomodo recte eae cognoscenda lint, clarius exponit
Quod si enim Meaici officium potissimum hoc est, ut morbos, vel imminentes arceat, vel praetentes abigat, limulque verum de eorum eventu judicium promat, quomodo ad hunc finem obtinendum certiori ratione pervenire possit, ac si morborum caussas exacte scrutetur ac feliciter quoque inveniat , equidem non video. Sane corpus a morbis ingruentibus defendere, quid aliud est, quam eorum primordia&origines scire is iis salubri consilio & medicina depulsandis studium operamque conferreri Neque aliud sanare est, quam caussas, veluti
sontes graviorum symptomatum, pr denti medicatione removere. Multo minus vero quis rectum de morbi cur- si certum de eventurior mare poterit iudicium . nili eius causise verae
proximae planius & plenius perspecta: fuerint . Sapienter itaque proditum est ab Hippocrate eiusque fidis sectatoribus : medietim ad san.mdum fuiscere V ad cog nucendum suffecerit, ut ait Lib. de artes a id quod cla ius exprimit de sutibus . a. Si quircaussa corporis asse ei probe cognoveru , potens es ab ea corporιbus ad-Ierre , quae corpori commodent, nimi.
rum contraria , morborum nasura per-
spetia Atque etiam nulcn re more suo Celsus scribit caussae morbi inυestigatio ejusque primordi occaso affettiom remediorum cognitι ouem deducunt amplissimam.
85쪽
Sect I cap. VII. De caussis morborum se quidem
V Verum enimvero, quo maiori &
plane mira tua utilitatem me nὲ orblan a rum, quin immo mortis natatibus re-
cognoscendis doctri eminet: eo negligentius Mincuriosus fere in Medicorum scholis monumentis. vel minimum non satis exquisite Rsolide agitatur . vel plane silentio
trant mittitur . 'lurimos qui quotidianis in artas operi luis versantur , id tam ummodo quaeret , ut nomen moibi, quo aeger laborat, noscant, Meque multum ulterius de corporis aegrotanti natura de cauis morbi ficca indole ac vehementia, de sede affecta , deq te in ali prima origine sollicitos esse, vulgariin ubivis obvia curandi ratione perspectissimum est, Perquam paucos prosecto Practicorum invenies, qui non prius curam morborum aggrediuntur, quam completam integram morbi litoriam hause. ruit ted plurimi audito tantum morbi nomine, mox ad medicamenta praescribenda se accingunt,sique unum remedii genus non juvat, confestim aliud in proin tu habent, ac demum inopes consilii ad praetica scripta con
fugiunt. Quin oppido rari sunt, qui
ex historii sin morborum observati nibus, cum cura etiam consignatis veras cauissas eliceres, vel quod ad praxin tutam conferat cum certa iundata ratione eruete possunt , vera
theoria, philosophia corporis humani rerumque , quae de saluti vel damu suat, destituti.
Morborum caullas certa auxilio- . I . rum genera inclicare , ex caussς - . . .. ne perlpectis, aptam curandi meth ναmdam dum sibi formare debere Medicum contiansqsidem omnium merito tulit sententia sed ine piae in criptis o viae indicatione eoidem nec unquans
ne genuinis imorborum caulsis vertim utilem habere, habuisse conceptum , luculenter produnt. Videas,
ut magno conatu perhibent, furibunisum ara heum eis sedandum inde.
prelsum ac mortuum excitandum. naturam in Opere suo descientem Miuvan, iam , ejus errorem corrigen dum naturam vel archeum alibi mimis recte occupatum vel aberrant et , ut o piau admonendum aliscursivum pirituum motum sistendum.
morborum fermenia peregrina ejicienda , viscerum termenta debiliora.& acido exuberante deturbata reparanda, tactuum certis morbis ingerendis aptum invertendum, lympham fermentificam acido, volatilem tollendam, humorum qualitatem malignam temperandam expellendam , aliadum innatum restaurandum esse,&id genus innumera alia , quorum meminisse piget, immo pudet. Quid vero aliud obscurae hae ineptae, nullius comceptua nihil reale significantes, neque ad vitae, sanitatis, vel morborum rationem explicandam , vel ad remediorum inventionem idonea medendi indicationes, quae proxime ex natura per spetia caussarum morbistiarum depromendae erant mani et tant,quam
genuinas morborum e symptom a tum , immo mortis caulitas , eiusmodi
speculatoribus minus esse perspectas planeque incognitas. Quare an quicquam certi vel uti ab eorum medicatione polliceri sibi quispiam possit, aequus di perspicax quisque dis udicet f. IV.
Haec autem tam utilis tamque necessaria veras morborum origines investigandi doctrina , quod adeo incognita sit, praeter alias haec quoque subest causIa, quod morbis defunctorum ι-ε, dii sed tiones rariores sint,in quod perpauci ex illis utile quippiam quod ad morbi mortisque ilioriam explicandam pertineat,apta ratione elicereque int. Non enim certius & melius ad naturam morbifici caussae sedem aflectam pernoscendam datur subsidium , diligentiori cadaverum morbis ene elorum inspectione Plurima certe in promptu sunt exempla eorum qui mirificas speculatione de morbi caussa in hoc vel illo eas habuerunt,d tim
86쪽
transeundum nunc etiam est ad eavLiarum disquisitionem . Quum vero in feraindo medicina rationalis isse
matιca tomo omnes omnino caulsa.
rum series, quae pioxime, mediatei remote ad morbos producendos conferunt , cunetas quoque res quae
sanitatio vitae infestae, accurate satis& copiose excussimus e licebit ibi dicta hic tantispersu ponere, & meditationi potius subiicere eas tantum morborum caussas, quae latentesipaullo abstrusioris sunt indaginis, graves tamen ac difficiles morbos, quin ipsam mortem , ingignunt , simulque dispicere, quo pacto Medicus probabili rationali tamen conjectuor , easdem possit investigare atque
Placet autem tractationii exordium eam; ab evolutione malignitatis , quae com si muni Med.orum consensu compluri- .a'. V. hu morbis summum adiicit pericu-m.ιι-lum, Capere. Ian vero nihil certius et , quam plurimos .irite ' mortales morbis extingui . tribus. malignitas
alsignatur, caussa summi periculi mortis,' quae prudentiam medent &virtutem medicamenti facile superat, quod testa op isimum febres, acutae ciu praecipue epidemice gri assam
te maligna , purpurat , Petrenui les, catarrhales, pleuritides, dysenteriae, an nae , variolae atque o
billi . . Malignitatis itaque in morbis acutis nota est subita plenaria ominnium virium prostratio atque dei cata, quae hisce indiciis se prodit: omnis animi ac corporis vigor deiectu eit, actus robur oesyrii linam ad ciis, tum potentiam amiserunt se pulsus arteriarum ob systolen cordis contra ctiorema languidam exiliq oc debilior fit, tacitus placidus &qpiretistat est tam uis sex somnolentia quaeda magis magisque dubilitaris, vel aqudua vigulis premit .aeg i jacent ple
rumque sine dolore &. sine singulari sensu, neque calor in exterioribus paseinde influidise anteasio sit tubas adeo intinnta est, sua anxii M. dum glii lienis alii sandularum me- sentesilochepatis vitia, alii eursus naturam in motibus suis aberrantem, quidam humorum excessivam acredi. nem accusarunt: ubi dissecto cada-re,apoilemata ii mei emerio, aut em-
pyemata in peetore,aut polypi in vasis
maioribus vel scirrholitates viscerum, aut extravasationes humorum. in conspectum venerunt, Et licet accuratior
caussae morbificae cognitio non semper satis sit ad eam tollendam, si nempe remediorum etficaciam vincat id tamen evicit, ut Medicus, an morbus sanationem admittat , nee ne AEquaenam medicamenta in imminentimalo avertendo idonea sint , quaenui diiudicare pol sit . . 3, o Interim non dissilendum, arduum δε αι minus firmis conjecturis esse plea,4 Prum que stipatum aut Tarum morbi scrutinium ut in praeilantissimis Μe
dicis iure meritoque is haberi debeat
qui in eo cessit in eniim revera est, quod Medico nonum famam accelebritatem quam maxime conciliat, si veraci augurio, quae impervia corporis penetralia recondunt. aissequiekseliet eum luccessu ad eadem mediacationem suam dirigere, vel si maius arte malum , ipso sub sectione aspectu ratiocinii veritatem confirmare novit. Et ulla certe de caussa Iohannes Mutur Lib. I. D. I. conquetius esto quod minus. celebre nomen sit Medicorum Germaniae apud exteros, ouia nempe praecrp Mediςin α pars diagnostici, quae ex suis signismorbi naturam , caussas subvantiam dicet cognoscere , vel igdoratur , aut --ctam negligitur . .
..iis. Posteaquam igitur in superioribuo sermesen, omnium morborum ratac nem, in turbato aequabili Sc modera-to solidorum inprimis cordis desomni generis vasorum, motu contractorio oc expansivo reciproco continerid nimistravimus, simulqudivitia, quae
87쪽
ν nctis I cap. IV De caussit morborum o quidem
qui eli, mutant siepius litum , inque
eo erecto perquam facile in animi deis sectionem in eidunt, alvus minus recte respondet , urina plerumque tenuis, licet crebrius emittitur, respiratio est dissicilior, ni alec aerentia loquuntur & sine fmgulari eonvulsione valida frequentius intra paucos dies extinguuntur.
I. VIII. c. Ex hisce liquido apparet, maligni-
ω tιαι talem viribus, quae vitam absolvunt m. tuentur, insensissimam esse. Quid
rq I vero sit malignitas, cur tam per-nietalia sit' non alienum erit, hie exponere. In quo quidem evolvendo,s quis desectionis virium & malignitatis caussam percalidum nativum debile vel extinctum, aut per cessatio. Nem naturae veIarchei a motu suo directione corporis, aut per spirituum vitalium oppressionem, explicare,
ait is certe nihil, quod concipi pos-st, quod vere existatin quod in arplicationein inconnexione usui sit, asseret iissis potius ejusmodi fictis
terminis, ita sentiendum esse eens mus vires quae eorpori nostro insunt, non alias esse, nisi motrices, quae a convenienti boni sanguinis in partes influxu, salvis tamen integris nei vis, proficiseuntur atque adeo eos prae aliis esse robustiores, qui ampli inra habent vasa, qui fibras compacti res, laudabilem sanguini appara. tum obtinent' imbecilliores vero, quibus fibra sunt laxae , vasa angustiora 'uibus parcio languis inest. Praeterea corporis nostri vires a eon.
venienti victu , a liquido subtili
spirituoso ab aere puro&temperato scitari,in vicissim a victu incongruo, omnis spiritus & virtutis experte, ab odore vel medicina vaporosa &4raveo pent , ingentem duci virium iacturam. Denique omnibus iis inoctibus , qui a conserta crudorum impurorum humorum, vel sanguinis copia , originem trahunt, notabilem
lans rore viriumque lapsum perpetuo sere iungi Manifestae igvirium, quae vita in omnium ae
num vita sum praesides sunt , caussae. irae sente quippe sanguine temperato, ubtilibus elati icis volatilibus partibus reserto is sufficien re iacio actquaevis organa af duxi, omnes Partes.
ceps cor, debitum suum ouum, motanque conarietionis, dila. tationis, qui universam oeconomiam ammatem gubernat, accliunt.
Has itaque vires prosternit mali rei segnitas , usus indoles atque origo quam optime ex interiorum perlustra z. tione in iis, qui ex acutis malignis
morbis decesserunt, erui potest . Nia mirum si observationes disse et iones
eorum, qui peste peleel, iis di alii . malignis labribus mortui consulimus. quae a nobis ipsis hae in re visa suns
recordamur , nunquam non notabilis, vel inventriculo, vel intestino rum volumine consistens putrida , fetida corruptio, sive sphaeelatio, sese obtulit ut inducamur credere, nunquam veram malignitatem periculnplenam adesse, ubi non quaedam ex
lolidis partibus interioribus sphacelo.& putredine infectariaerint. Iam nisi hix in universa rerum natura existit quod magis animantibus adversum iit, quam ipsa putredo. Hate enim intestinusin celerrime vires sumen x. destructivus motus est, qui non modo partium fluidarum toxturam ac mixtionem, sed dolidarum structuram
invertit, disibi vitin subtiliores fluidas , impetum ae motum facientes partes , hostili vapore contaminat. egregie foveriis depressas mox resuo Videmus certe sphacetum exterioriabus partibus incomhentem subito omnes vires exhaurirein vitam brevi eat inguere imulto magis interior eius rodi partium corrupi ci exitium crea t praesentissimum. Et quemadmodum,qui ex ea ro maligno, cui tetero rima putredo semper jungitur. 'ei e sphaceto moriuntur,haud dissimilibhrasymptomatibus , ac illi qui peste
88쪽
marinis sebribus decedunt, divexantur, ita horum unam eandemque esse La ullat Τ, nempe putredinem , merito concludimus.
Neque ero tantum putredo, , sphaeelatio internarum partium in arie utisin malignis ebri reperitur
sed haec ipsa etiam filmeitiarum morborum aliorum frequentior eaussa et , ae plerumque sert opinio . Proinde n 1trum de morbis plurimis ferali sinpericulosis rugicium hoc in plerique pro caussa putridam eorruptionem inseternam agnoscunt raro homo ex morbis moritur, ubi non putris quaedam eorruptio in caussa fuerit. Sicuti
minori in sanguine et , es ei tram partes quibus insidet , ratione rusuras usus valde dissidentes sunt ita effectus quoque di vis pia redinis dive fa est, quum quaedam vehementius agat in celeriter interfietat , alia mitiori modo incedat magiique chro. nica sit Patet hoc febrium hectacarum exemplo, quae nunquam non aetor ruptione viseerum laventur &ib. thisi, nydropi, cachelliae corbuticae, in fine ordinario sere Me edere solent, . milibus suoque ferme lymptomatibus progrediuntur, tantum quod lentiori gradu ad mortem graisentur . Nemo enim non novit, necticis quae demum hydropicis, corbiitieisue cache.ctitas eomplicantur ebribus,ingentem mentum, interdum etiam uterum, in thorace pulmones corruptos ae putridos, eum extravasato ibi putrido sero, plerumque reperimus. XI, Da oba
Quamvis autem morbi a putredine sphacelo interno orti plurimalsigna comunia habeant mihilo tamen secius ipsa putredo gradu maiori, veli, differt, Malia in sero, alia
Gorporis languorem viriumque laci
ram, cum plenam ad motum & labo. res impotentia, appetitus identidem totalem proli rationem , nec non somni quieti reficientis assiduum desectum calorem consumentem,cum sudore colli quativo marcore incredibili pulsusque continua celeritate ac debilitate, purpetuo coniungi donec tandem aisi profluvium pedum i tumescentia. crebrioraniani desectio finem vitae claudant . Quo facto sub interiorum luit ratione, hepar, lienem, p, niaxime omnium pro differentia uiscerum que occupanth& pro natura etiam putredinis,celeriusve tardius serpentis peculiaribus quia busdam notis, quas breviter stricti mi;
recensebimus,distinguuntur.Primo, ro notandum est,deterrim ei indolis emeeam sphacelationem, quae partesve triculi& intellinorum nerveas me brunaceas occupat, eo quod celerrime in . terficit morbos etiam peracutos,immo acutissimos progignit Videlicet,si virida corruptio in ventriculo constait,praeter summam illam virium prostrationem&signa malignitatis con muniac singularis nausea quaedam eructationis lymphae nos species, alvomitum inclinati, itemque sinsuutus, cum sentia quodam frigoris circa priscordia interno,sela exserunt: pra .
cedit summa anxietas corporisque Me alio, & fixus in regione praecordi num ardor , qui tamen cum dolore subito eestat. Ab hac non differt, quae veneno vel maligno pharmaco in rci buitisinsanis antea eorporibus prodia eitur, quippe quae brevi paritet necat,&delirium ae convulsio eum plenariis pulsuum per aliquot horas intermissio
g. XI L. Neq; duodeni inflammatio eiq;su cedens sphaeelatio infrequens est.Nam V
morbis acuti cholerar&febrabuserim 'lericis exsacili supervenit ,- gravissima quoque irae soboles diit inlice vero, notis distinguitur: ingens valde anxius viresque promernens eu sudore frigido circa dextrum regionis prae μdialis latus conitans est ardor,cui facies lurida, et avo colore tincta iungiatur, quia pallicari pictura liber i lis ad intellina descensus praeeludi- vero tur, eademque per ala lymphati
89쪽
Sect. I. cap. VII. De caussis morborum
ea ad sanguinem regurgitat comitem rium lapsu uncta, cuius natura sole di quoque duodeni intrammatio plerum esse putrida,in vere maligna, vitam
que habet singultum , incredibiles anxietates di inquietudines , ob nervosas partes tam graviter lacessitas Intestina tenuiora ubi sphacelos inflammatio adoratur, praeter assiduam febrem , lolor cum interno incendio circa uni dicalem regionem percipitur , alvi nimia rictura est , succedit tandem summa virium desectio cum sudore trigido, pulsu debili cinf. XIV. Quando porro Dutrida corruptio abdomen inque eo contenta viscera me par lienem, mentum , invaseri , tum non tam cito tragardiam suam conficit . In hydropicis , scor buticis ηει i cachecticis eandem prodit totale ciborum astidium, pultus celer , debilis &inaequalis somnulque laborio-
aqtiali, senius doloris simul& semel . sus Certum vero ac plane insallibile peritin excrementa foetida , interdum languinea, sponte eruntur. Quae signa priora inflammationem , pollexi ora vero phacetum designam ubi iterum notandum hoc est, quod , sia aucta violenta externa, ut ab intestino in hernia incarcerato, ab assumto veneno , vel pharmaco viru-un tia . non e Perte , aut . ab animi
graviori affectu , producta fuerint
delirium & convullio mortem celeriorem eniciant.
In testina in deterioris nota dysen-
celo quoque corripi , procul ab omni dubio est. Illam atrocia, cum febre sit, interno ventris ardore tormina, penitius manifestant huius vero su-uilae rum in abdomine pace latorum signum est, si plenaria appetitus prostratio indesinenter per aliquot he domades laborantem premit, lane nunquam in ejusmodi morbis fausti ominis esse plurimis experimentis confirmatum habeo. Putredo enim adjacentibus visceribus insidens, non potest non ventriculi robur enervare&liquoris gastrici menstrualeni vim alque elivitatem penitus insertione contaminare atque infringere . Neque uterus ab esus modi foetida perniciali corruptione plane immum est
Haec in puerperis, vel in aliis, maxime nimio sanguinis profludio debilitatis, lexus sequioris corporibus , faciles contingit. Uisitur ab initia δε- flammatio debris acuta inflamma-
bita indolentia, quando confestim si- . tori , ex suppressione lochiorum fremui semel dolor, qui antea erat In
tolerabilis , . ardor desinit , haudia lax indicium est majora simul reddito excremento tum paedore , Qvirium decremetrio ad aucto . Rectum etiam intestinum ex acutissimo bim mani, ob protundiorem haemorrhoidum internarum tumorem , dolore
foetidissimae sphacelationi obnoxium esse, non semel, sed saepius experti s mus. Huc mox latius serpit, tam
in te ilina, quam partes exteriores, a
tes& crotum, tetra putrilagine cum nigrore ac lupa ore inlicit. Feces, quς sponte plerumque secedunt, intolera- talis, ob iis admixtum putredinis ser- mentum, iunt foetoris tandem febris cpntinua, sed maior, cum totali vi-quentissima , qua sedata , circa pubem frigoris sensus est , ad alvum maximeque urinam stimulus fluxus lochiorum . antea pertinaciter cohibitus, breviante mortem sponte suademum procedit .
3. U. Phthisicis qui ex pulmonum diuturno vitio laborarunt, tandem pu- . i. tredo cum febre putrida sic dicta e Mctica, quae vires paullatim opprimit,
supervenit, cuius indicia sunt, praeter foetidam ex ore exhalationem , facilis insitu erecto animi defectio, X- pectorati cessans, pectorisque opprei si cum ii spiritus difficultate aetate confecti tandem in similem viscerum fams- corruptione incidunt, omnis perit
90쪽
- δε appetitus, assiduus adest calor, unde vires paulatim consumuntur, ut tandem penitus deficiant, qui affectus communiter arasmus appellatur Ceteriam inremis viscerum corrupti nibus individuus comes est febris continua, cum calore quidem non adeo acri externo qui tamen vires succos sensim absumit cita quidem
ut certis antervallis remittat, non Ue
ro intermittat , postea exacerbetur donec tandem plenario virium lapsu penitus opprimit.
os. membranas cerebri, eiusque substan.
is mam lam, qui tamen non nisi praecedente heava inflammatione oboritur,in hisce in-
dieiis sese manifestat . Primum arte- riae temporum, di interiores cerebri vehementius pulsatit, facies est rub
eunda, oculi ieroces, somnus nullus urina tenuis , Omnia furoris plena quae notae phrenitidis sunt Pomea subito compositus fit animus is intelligentiam redit, nihil veto nisi de summa virium defectione aegri conqueruntur, facies ante rubicunda in Iuridam mutatur . pulsus inaequalisae debilis est,in pom te saepe sanguis
e naribus, paucus tamen , prodit,
haee omnia inflammationem in spha. cesum transiissein mortem adesse significant Lethalem ejusmodi phrenitidem aliquoties vidi in puerperis quae subsistente iochiorum fluxu , Miscedente febre acutari non interie-
γε Au Praeter putridam quae in sanguinem cadit corruptionem, alia adhue non adeo tamen exitiosa, ejus species ρ ione est, qua illa extra vasa consistens, ex inflammatione praecedente , in purulentam sublitantiami fatiscit in ago. stema quod nihil. nisi ingens purulentae materiae in quadam parte colle et io est , efformat Prout vero ejus modi abscessus variat , easque vel internas, vel externas, prehendit par. tes, ita differentibus etiam' peciliaribus signis cognoscitur . Et quum subinde apostem longo artis usu exercitatos Medicos fallat, non incon-fruum erit, hoc loco exponere , quias indiciis in universumin speciatim etiam sese prodat . Igitur in genete latendum est omnibus abscessibus ubicunque etiam lateant, febrem continuam , lentam quotidianam, cum remissioneis exacerbatione, pulsu debili Meeleri, quae tandem vires
succos depascit, nec non stinuum, praesertim nocti ungi, adeo , ut corporis partii
Primum vero apostem non raro D ab.
abdominis regionem obsidet, atque inter peritoneum eiusque musculos se Vi dem fixam habet . Cognoscitur , si ιι η- vel supra, vel infra umbilicum, aut ad latera , circa costas spurias , e
sus dorsum, fixus cum tumore duro
dolor per longius tempus persistit .
Prae Lerea inapae elu a , calor lentus
eum insigni marcore , pulsaque eleri adsunt, urina sedimentum ponit Λωvires in dies decrescunt ouae symptomata , valde dissidentes Medicorum conjecturas subfnde peperisse meminimus, quum alii malum pro inflatione intestini coli, alii pro glandu .lae omentalis tumore icirrho, non nulli pro dolore cale uti habuerunt
adhibitis vero externis mollientibus cataplasmatibus, tumor durus tactu irentiens , mox pure repletus valde increvit in apertus copiosam cum laetore pus effudit.
Si quando abi cellus horazem Occu 1. . . pat, quod saepius ex male curata pleu ν ιε. ritide, vera Tauria, aut ob graviorem casum, vel etiam ex morbillorum aut variolarum reliquiis accidit, tunc
identidem continua lenta adest febris, sed tamen specialibus indiciis ejus in diabscessus se prodit . In dextro vel sinistro thoracis latere dolor est obi
sus irestarius, cum anxietare inexi plicabili tussi nocturiri, spirandi dis