장음표시 사용
61쪽
rum ac proportionatum sanguinis mnisque generis fluidorum motum quo excretionum sinessus integri. tas functionum animio corporis prinxi me nititur, turbando ac perverten do, universam vitalem oeconomiam
subruant ac destruant, quod hine universa pathologia longe rectius atque facilius ex vitio motuum microcolini eorum in solidis, quam ex variis a sectionibus vitiosorum humorum, deduci atque explicari possit , adeoque omnis generis aegritudines internae ad praeternaturales generis nervosi aD sectiones sint reserendae . Etenim laesiquocunque modo vel nervis per codipus discurrentibus, vel membranosis quibusvis ac nervosis partibus , illico
motuum anomaliae, modo leviores modo graviores subsequuntur. Deinde attenta observatio docet, motus quosvis morbosos, principaliter sedem figere,in tyrannidem exercere in nervosis corporis partibus, cujus generis Praeter Omnes canales , qui systallico diastallico motu pollentes contentos succos trudunt, universum nimirum intestinorum4 ventriculi ab ce-sophago ad anum emalem, totum systema vasorum arteriosorum,duc Iuum biliariorum , salivalium, urinariOrum, subcut eorum , sunt quoque membranae nerve muscularescerebri medullae spinalis, praesertim
haec, quae dura mater vocatur, orsa.
nis sensoriis obductae, nec non tunica illis ac ligamenta, quae ossa cingunt artusque firmant. Nam nullus dolor, nulla inflammatio, nullus spasmus nulla motus o sensus tmeotentia, nulla febris, aut humoris ullius excretio accidit, in qua non hi partes patiantur. Porro etiam omnes, quae morbOS
gignunt caussae , operationem suam potissimum perficiunt in partes, tuis sensu praeditas,in canales ex
his coagmentatos, eorum motum, cum hoc fluidorum cursum , pervertendo, ita tamen, ut sicuti variae indolis sunt, sic etiam varie in nerveas partes agant iisdemque noxam alti,
cent. Demum omnia quoque eximie virtutis medicamenta , non tam in partes fluidas earum crasin ac intemperiem corrigendo, quam potius solidasin nervosas, earundem motus alterando ac moderando, suam edunt operationem de quibus tamen omnibus , in vulgari usque eo recepta morisborum doctrina,altum est silentium.
De Consensu Partium Ne Varum a Gneratim sigillatim cum ventrιω-
naturales motus ad duo genera, Mi .lpalmum nempe Matoniam , referri posse in generis nervosi maxime est e affectiones, superiori capite succi
cte distincte docuimus i iam sequiatur, ut consensum, sive potius m. tuam illam conspirationem & comis munieationem motuum vitiolarum
quam partes nervosae motu ac sensu
exquisito gaudentes, inter se alunt tradamus, ac inprimis quam singularis ventriculo, cum nervosis universi corporis partibus sympathia intercedat, edisseramus exposituri simul quod non modo omnes quae molus praeternaturales cient caussae sed medicamenta, proxime nervosas partes, de maxime ventriculum cum intestinis, virtute sua ac operatione assiaciant. Et hac demum ratione fiet, ut genealogia multarum passionum symptomatum in morbis, quae eo usque abstrusa admodum atque incognita fuit, ipsorum quoque remediorum effectus ac operandi modus,clarius iris notescantin perspiciantur.
f. II tam Videlicet corpus nostrum esse, ehinam, artifkioin usu omnibus ' ' .i aliis, quae ab humana arte proficisci m..M- possunt, longe superiorem o perie aes es 4ctiorem, dudum quidem sagacicimini
62쪽
generatim se sigillatim cum ventrisulo.
Medicorum agnoverunt non tamen
sicile firmius ad idem de monitrandum suppetit argumentum, quam exquisita illa mutua connexioin coordinatio, inque eundem finem conspiratio partium, quae undiquaque in unifer-Leompage conspicitur . Hinc etiam est, quod unius partis vitium, aut le-so, mox, ob arctum hunc nexum in alias transeat , ut inde omnes Mehinae motus inordinati fiant, vel sensibilem turbationem patiantur haud secus ae videmus, laeto ab unico rotu-LE dente in machinis artificialibus protinus earum motus inde reddi in.
Sicuti vero omnis machina tantum-I . . modo eum in finem eonstructa est
νώ -- ut ex sua structura convenientes edat -- motuq ita anini advertimus , corpo-xis nostri structuram , maxime esse hy- draulicam vasculosam , quo fluida liuersi generis iugi continuo motu, vii potentia motrice, non modo coriadis atque arteriarum, expansiva in contractoria, sed&aliorum ductuum secretoriorum4 excretoriorum, per
diuersissimae amplitudinis tubulos ei reulari in orbem motu serantur: varie indolis humores, pro diametro di. rectione canalium, iecernantur, excernantur. Animadvertimus porro machinam eorporis nostri ex meris fibris ae membranis nervosis elasticis contractibilibus expans libus , esse contextam, atque in iis ipse motus quosdam tensi os tremulos, oscilla. tortos celebrari, qui tam motibus vitalibus secundandis, quam ad offerendam materiam principio, quod in a. nimantibus est , sentiendi ac perei-m et piendi, serviunt. Et quia praeterea to- . ' tum systema nervorum & membrana-' - ' iusti cohaeret ae mirifice inter se onnexum est, non aliterit , quam in chordistentis, Qt fibrilla una pulsa altera quoque moveatur, in quo qui . dem mutua illa conspiratio fibrarum&membranarum, qua motus vitia. t vi praeternaturales invicem comis municant,constitit IV. Atque ham harmonia ac sympathia P. re. partium nervosarum , maximi mo μει mentiis usus est in pathologicis, deo, ut sine eiusdem accurata notitia , ' plurima, quae in morbis accidunt symptomata , quomodo producantur, vixae ne vix quidem explicari possit.Quapropter merito dolendum esse arbitror, quod haec doctrina in libris, diei hucusque partim minus recte pertractata, partim etiam penitus neglecta praetermissa sit opera hine pretium utique sore duco , si tam utile argumentum pervestigatius paulo subtilius in praesenti disquisitione agitem atque expendam . Prius vero quam id exsequar, ante omnia ingenere tenendum ex quod partes ne vos membranaceae, inter quas eius modi consensus quam maxime viget. sint primo membranae eerebri spinalis medullae, deinde membrane ner-veae, quae organa sensuum, ulcis, aures, nares, ora&fauces interius inis vestiunt, ac porro membranae , quae
o nnis generis ossa succingunt, caput, dentes, articulos ipsosque musculos. Tum quoque totus ille eanalis , qui a pharynge ad anum usque elongatur ac metophagum, ventriculum totumisque intestinorum volumen conficit , mere nervosus a membranaceus est, conspeectius consentit. Idem praeterea consensus in universo systemate ductuum diariorum , urinariorum cum veste , qui glandulas eoaestituunt ae ex iisdem liquorem secretum devehunt, derrique in ipsa cute, qui ex metas fibris tendinosis nerveis contexta est, per omnem corporis ambitum, observatur atque succisit Ο-mnium itaquein singularum harum parrium mira invicem et connexio conspiratio sympathia, motuum quoque ac laesionum communicatio quando a caussa qu1dam violenta, sive subtiliori, sive crassori gravim affi
ε. V. Qiiemadmodum vero nobiles hae
63쪽
Semo I. cap. V. De consensu paritum nervosarum
s Ut partes motum , sensum atq; altionem tuam, a nervis eorumq; propaginibus sortiuntur, licet emergentes inde siti. sularum iunctiones mirum differant ita plurimum utique reser , nervorum coniugationes aeraristributiones ramulorum, quibus singulae partes animantur atque moventu i probe pernoscere quo vitiosorum organis ab iisdem impressurum motuum origines rite patescant. Recte enim iam cel. Etimulierus,ex hoc fonte partium sympathiam derivavit dum opp. Tom.
II. pag. 36. ita scribit : Ovisit ergo
consensus partium in connexιone timus eum altera, quae triplici inprimis solet feri rasione, ita quIdem, ut omnistro.
prie dictus conse ussat ratione saltim
Nnsev Consentiunt nempe parteι ne eae triplici modo e primo, quatenus fbra ne eae Junt continuae, qua ratisne imminense omitu tremit labium infertur, Asecundo, atenussunt contigua, quaru ratione calcuttis escae sub- inissimulam infert alυio tenemum excitat, quia collum escae oe intefinia rectum invicem incumbunis assecto rifciosomachisequitur guttur σφrio, consensus partium fit ratione connoxionis melantibus funimiis ne eis , qua ratione consent ni renes, uretheres: intesina,somaehuso caput. In primis tamen necessarium it is Ut exacte eognitas habere illas nervorum
di Leoniugationesin propagines, quae ex
.ct cerebri inseriori substantia oriuntur,& extra calvariam delatae, ad internas partes corporis abeunt; si quidem perhas,in partes inter se, omnes ac sin. gulae cum cerebro ejusq; membranis consensu fruuntur. Sunt vero haec paria solenni ora& notabiliora, quae ex cerebro ad partes serun ur, duo quintum videlicetin octavum . Et quia intercostale ex ramis quinti paris ia-rno sexti, item octavi patiis, originem suam sumit δε eum pario flavo quoque intra cavum thoracis in abdominis plurimum coniungitur in ram sex spinali medulla, intra costarum spatium prode tintibus, increscit, 'ocipluni demum sere ad Omnes corporis partes quo motum, roburat sensum accipiant, delertur, ideo ob hunc nervum distii sit simum maxinis fit a tium inter se cum capite consenso atque motuum cominu uicatio . Quia vero ut omnium . sic etiam horum nervorum , descriptionem nemo accuratius excellentius persequutus est ipso Visulset nolumus eam repetere , sed Magenuum letiorem ad hujus M. vrographiam pro perspici eda& intel ligenda varia nervorum distributione, remittimus Nobis vero jam satis erit Oilendere , quomodo per hos dictos
nervos partes inter se consentiant,
unius laesio in alias transmigret, vari que symptomata inde progenerentur . Ut autem hae omnia , quomodo fato peragantur,in qua ratione praeter naturam affecti nervi tantas atatioties, ἰοῦ. i. etiam non sine exitioin pericula vitae is ac sanitatis essiciant, intelligi possint saν--
neutiquam nobis opus est , in subsi-: Iz:
drum principium quoddam incorporeum, singulari sensu a notitia rerum, quae corpori insunt in eo fiunt, instruelium, vocare , quia ejusmodi prinei pio ad vitale negotium plane
non indigemus utpote quum non sensus, sed motus tantum , ad producenda symptomata morbosa satis it Neque dii putare hie nostri instituti erit, quod di quale liquidum in nervis vehatur, di quomodo eius motus a caussis morbi ficis praeter naturam assiciatur, sed suffecerit saltem nosse, omnes motus vitales cum ecretionibus χxcretionibus , naturales, placidos Mordinatos esse si in nervorum ac membranatum systemate omnia tranqui lari pacata sunt: id eii,si nullam vim patiuntur, neque ulla, quaecunque tiam fuerit, violenta motio ipsis inducitur. In genere enim haec regula perpetuo ac probe, in rationali morborum explicatione,observanda eli; nullam vim vel motum tolerare posse ner vos, quae ex iis prodeunt partes me-
64쪽
i tmeratim O Hillatim cum et triculo . y
branosas simulac enim hae a caussa i homine, eonfestim acerba sympto
quatum vehementer commoventur , t concutiuntur, vel ostenduntur , aut eomprimuntur , lancinantur , punguntur&trahuntur, protinus rati ne se usus dolor, ratione motus contractio, cris*atura se pictura partium vicinarum, praesertim valorum , coinere isto praesto est unde inagna: in circuitu sanguinisin humorum aequabili turbatae atque anomaliae exorthmetur.
ni. Sed preverisin minus rationalis co- in gitatio impreirio, quae sub animi ouodam impetu fit, quae Hirecte proxime nervosas invada partes, i, .e gentes turbas in tota economia, -- tuum uitalium Manimalium excitat Sciendum autem est, vim perversico-
itationis ci regionis nihil qui
em emporei esse, attamen i mulae influit in corpus nervosas partes
prarier naturam exagriat, meros estectus corporeos, videlicet vel partium vehementem stricturam , contractionem , aut earum resolutionem , laxitatem iacciditatem producit Prare etiam ea remedia, quae spasmodice conre actos nervos molliunt,leniunt
esseros motus sedant, perquam feliciter acerbis illis symptomatibus , quae animi impetuosior quidam motus conis citat, opponuntur Eum vero in finem haec adduximus, ut addiscamus, ab animi motu,ceu ideati atq; incorporeo tantum actu, universum epus nervorum ita affici commoveri posse ut omnium partium munera inde labem contrahantri periclitentur.
..- Deinceps quanta laetioin pernieaes morι.. toti corpori accedat ex gravi percusso- ne expitis& cerebri, ac priucipii nervorum inde facta sola commotione salva partium internarum textura
sensuum abolitio cum corporis lapsu
in terram nausea, vomitus, omnium
virium simul temet facta convullio, satis abundeque declarant . Et quod magis mirandum est, sola commotione corporis& capitis externa, insano Tom. III.
a produci possunt, euius rei exemplum navigationis insueti praebent quos navi maiis fluctibus jactata,vel in
gyrum circumacta, vertigo, nausea enormis vomitio, cum summa anxietate,pallor acies,uirium languor,appetistus prostratio, satis misere excruciare solent,quomorborum aerumnae vix ullam aliam agnoscunt caussam, quam quod nervorum in capite principium insolito motu agitetur commovea. tur,. . . Igitur in mei molis saepius materia reui h&levissima caussa modo in nervosi et partibus insolentem quandam moti νιιι.nem vel agitationem excitare possit, ut agnis praeter naturam motibus prinvocandis apta est. Fumus abaci , t iam non adeo magna quantitate ore haustus, quas mi ingentes anxieta intes cum sudore frigido , faciei pali re,vomitione nausea ad animi fere usiue desectionem, in insuetis producit.
ffluvia stupendae quanquam sunt exiguitatis , quae ex suaveolentibus
moscho libethoin floribus ias miniexhalant; attamen tanta efficacia pol lent, ut feminam, cujus nervi enormi hus anomalis contractionibus assueti sunt, id est, quae secundum veterum loquendi modum sensibilissimae est inudosis, vehementissime affligant, symeopen inserendo, usum vitae ad tempos suspendant, corpus humi prosternant , vel fraves anxiasin suffocatorias pe-etoris oppressiones, spirandi angustias concitent, quae aspectu horrenda symptomata, foetido naribus admoto vaeore, ex tempore miraculi inllarsisti possunt, eam videlicet ob rationem, quod exhalationes tenuissimclulphureae, intimae ad nervosas partes sint ad millionis .contrarium suaveolentibus effectum, nempe sedati- Uum , in iis exserant. Etenim quando
vapor, odore per nares susceptus, nervorum ramulos , ex quinta conjugatione prodeuntes , praeter naturam ai-ticit, protinus uiua insoliti motus
65쪽
r Sema I. CV.V De consensu partium nervosarum
eo stati octavo,transit ad fauces atq; 4ebrem ardentem in continuum ei. ventriculu, cor&pulmones, unde ho 'in fastidium ac vomitum incidisse
rum symptomatum ratio petenda est.
3. XI. ιιιιν Simili ratione quando subtilissime
νεαον caustica materia, sive venetrata, in cu-
hi te sauciata nervec fibrille interius tan--ι guntur, quod fit, si cum punctura vel
morsu virus sese alti inta uat,in morsu viperae, scorpionum,canis rabidi,vel instrumento, lucco hellebori albi,oleota baci, aut lini mento, quod arsenicum ingreditur, imbuto in quas non horribiles universum systema nervorum commotionesin pasticas stricturas conjicitur unde acerbissimorum maxima ex parte lethalium sympto. matum, origo. Febris enim Tyncope, sudor frigidus, faciei pallor, omitus, nausea, flavus color lactei,artuum convulsio, mentis emotio, alvi pertinax
conli tactio Pur me supprellio, summa anxietas, inquietudo, spirandi angustia, nonnisi affectus sunt praeter naturamin supra modum generis nervosi commoti, quibus gravissimis funesti certo effectus amictionibus, non alia ratione, nisi mature,in statim inter initia, antequam motuum vitalium oeconomia prorsus destructa fuerit medicina, eaque specifica, succurrere licet . Nam , si unquam tantopere a Medicis collaudata specifica O-
cum inveniunt, certe tunc Opem conferunt praestantissimam, ubi genus nervosum ex minima, virulenta tamen caussa, in pessimos vitae inimi. eos motus contractiones abreptum
fueris; si videlicet contrariae indolis materia , eas maturiori exhibitione cita ope compescunt . Quam gravia funesta symptomata post medic
mentorum Iepticorum , ut ei arse.
nicum , factam partibus tendinosis nervet exterius tantum applicationem sequantur , legi meretur OMfem o Cent. 6. H dani , qui reserto virum robustum , qui tumore cancros laborauit cui Chirurgus
xorta , antra Paucos dies mortuum esse.
I. XII. Multo magis a solido in rigido is in
pulverem ex arie nico applicuit, mox in dolorem vehemetitem , vigiliam, corpore , quandocunque nervi portio laeditur , acerba gravia in toto et corporem suntur sumpto mara. Ita te nuissima aeu vel lanceola , expurissi mo chalybe consecta , quando in se rienda vena improvide editur substra. tus nervus vel tendo, in corpore etiam exquisite sano dolor,tumor aurus, Partis inflammatio, cum horrore , se-bre, vigilia, & quandoque, nisi cito
succurramus, sphacelusin mors com sequitur Qualia tristia exemplatom plura saepius, non sine dolore, in praxi conspiciuntur. Neque tantum hi in Lrurgi, qui laesonem inferendo primam occasionem malis subminiitrant , sed&ipsi maxime Medici , qui progredienti malo commoda medicina , quae tantummodo in principio in unico emolliente consistit , non satis dextrein mature occumuat, inculpandi sunt raram ιam aliquot exacti sunt
ubi juvenis, medicina tulturae ad diaelds, subito se bre, cum siti, vigilia,
summa anxietate levique delirici coris
ripiebatur quae quum per sex dies durassent, in consilium, or, inquisivi in caul tam , edixit e bene se sa- numin valentem fuisse , simul ac vero cuspis cultelli scriptorii, demensa sorte delapsi , inciderit in do sum pedis , ingentem dolorem ibi
fuisse excitatum in abeo tempore graviter se laborasse. Locus affectus erat durus, tumidus, brunt col risci applicuimus cataplasma emolliens ex floribus emollientibus, croco etiam in lacte decocto , insuper dedimus emulsones papaveraceas, cuin pulveribus beetoardicis, quo faelo mox omnia symptomata interitum minitantia ex. tot conquieverunt Quam infeliciter pedum clavi, in senio in D. . praesertim confectis discor buticis cor
66쪽
poribus, non raro exscindantur, tristis imis exempli ac historiis indies sere edoce mitr. Tendinibus enim cum
supersedeant clavi hinc quo altius adigitur cultelli cuspis, eo facilius fit ut tendo subjectus pungatur, unde exitialis, ob sphace lum exorientem, Orporis ruina pendet. Spina velle isse
vina sim oblissatim cum ventricusi st
licto, cum lipothymia,exortus est, qui ab initio manum quidem carpum
solum occupavit . mox tamen per totum corpus expansus, acerbior factus est quin eodem die etiam vesicae,ser
ruerunt , convaluit tamen , inuniti
l ne sarta ex oleo scorpionum. Et obser. siue a membrano sis, vel tendi nolis to vatione8O. l. c. refert, iuvenem rob cisaltius, v infra ungues infixa, bre- stum&elethoricum, vespa index ivi etiam in ano homine, similis gene ltis symptomata, dolorem , tumorem, ruborem, partis pulsationem iebre eum sitiri vigilia parit Hildan. Cent. S. obf. a. complura exempla proponit ubi a punctione spine in pede vel in digito manus facta, dolor maximus, inflammatio febris, delirium sphacelus obortus suit Non ita pridem a caustico, ad excitandum fonticulum, in loco inconsruo improvide posito, in honoratiori femina ingentem totius brachii tumorem doloremque usque ad humeros pectus pertin Sentem, cum febricula notavimus ibi tamen mox externis, internis convenientibus
auxiliis, divina sub Numinis gratia suppetias tulimus. Quod vero sphace-lus,inprimis in extrema ae a te scor-butico corpore , tam facile nervosis partibus praesertim extremis membratrum faciei latus, haud procula in ri cantho oculi, pundium fuisse, ubi ingens dolorin inflammatio cum gan-grgna faciei sequuta est. Idem laudatus auctor Cent. 3. Ua 3 refert hii toriam puellae, cui Empyricus liquorem inaures instillavit , incredibili dolore postea, sebre, vigilia dolore subsequentibus Et Cent. I. obf. .memorat exemplum puellae, cui in concavum auris globulus vitreus inllarii si illapsus est,
quo facto, mira symptomata successerunt, tota pars illa capitis usq; ad suturam nocte dieque doluit, accesserunt etiam siniitro brachio stupores usque ad digitos, pollicem indicem , progredientes ad lumbos usque, tibiamri pedem, tussicula sicca assidua affuit, menstrua suppressa sunt, accesserunt epit plicae convulsiones&ipsum brachium in atrophiam incidit, quae cuncta acernis insideat , sed non tantum propter j apathemata, feliciter extracto glo- nervorum laesionem fit, verum quod exinde membranae nerveae constringantur,is interpositis numerosis renis&arteriis sanguis immotus detineatur, qui in sphace lolam corruptionem
--A amarari ex punctura vespa- νατυρ, rum , praeiertim in locis membranosis&tendinosis, ut sunt carpi manuum, tempora capitis, iuncturae artuum, pathemata suboriantur, compluribus observationibus,hinc inde in Medicorum clarissimorum monianentis annotatis, edocemur . Inter has notabilia est ea, bulo, simul&semel conquieverunt . . . t Hae adductae observationes satis a n --- deque id confirmant, laesione nerv sarum partium , qu ecunque ex qua PM' cunque etiam caulla exortae fuerint, propter communicationem , quam nervorum propagines inter se habent, mirifice sanctiones partium etiam dissitarum laedere is conturbare pol se-
Lelionibus partium nergosarum ex-I ti
ternarum in propatulo ella naidem hgravius auectis internio exquisite pia . i.
quam in medium producit Hii ianus luent Letitibu partibus contingit , ut obf. 87.Cent. . urit emina e vel pa punctionem circa carpum inistruris acce-vit,in protinus ingens dolor in loco ab
plane intrandi iit , quam horrenda lympio mata exinde subsequi leant. Insigne de ira de re exem-
67쪽
nus Cen'. obf. 34 ubi ciculam radatur quo procul dubio permotu fuit acutissimus ille Helmomiarint animae sensitivae sedem in ventriculo collocaverat. Et prosecto res est maximi momentio subtilioris indaginis,quod nonnulli , percusis sertius pugno vel duro alio instrumento , exterius cordis. scrobiculo, sub quo pylorus reconditur,. cito ac insperato Perierint, inventa post mollem nulla usionis morti sere nota,sed ex macula tantum ex flavo rubra, circa extremitatem diaphrag- maris inferiorem ventriculi partem, quales casus, ambigentibus de lethau tate Medici, aliquoties ordini nolim ad decidendum oblati.
f. XVI. Nihil vero clarius, manifestis, ing
ventriculi cum omnibus corporis ner-veari ta revertebantur. Huic tamen grav1'ivosis a sensibilioribus partibus con
ter afflictae, Didanus Ap imo con' spirationem demonstrat quam actior
oleola&auscula pra I eneni , e vegetabilium , vel in ratium censu desumtiy4 ubi ciculam grandiusculam forte quaepiam deglutivit , ex quo non ita multo potu infundo ventriculi, possisylorum4xortus est tam intolerabilis dolor ut dies noctesque exclamare ululare coacta fuerit. Sexto die a morbo phrenitica laeta est, cum ardentissam a febres, lingua arida , vultu inflammato , ut neminem agnosceret , nec cibum nec potum exposceret . Convulsiones colli , brachiorum 4rurum maximae is horrendae ad rant. Aliquando sese ex una in alteram partem lecti tali impetu pro iciebat, ut tres vir , quantumvis robulli vix illam tenere possent, mox tanquam semimortua Iacebat , rursus ramen & repente prior sympto ma-silio, nihil nila cepit. Et quum aciculam tandem
gisset , pristinae sanitati paulla post rosi tuta est.
vii Ut ut vero consensus mutua, ενιιαιωs, tuum communicario inter omnis generis paries, quae nervosae sunt tex- -'. turae ipsisque i ervis dotantur .per- ωι.... struasit, ac inprimis in acutis pas-ν .uere si Inibus eluce sera o attamen nulla pars in universo corpore est, quae tam eonimicuam ac intimam cum omni.
hiasin sui lis nervosis orporis locis orgatus harmoniam ac sympathiam alat, ciuam ipse ventriculus adeo, ut si ulla pars, quae exquisits sensationis est, etiam longius dissita
praeter naturam afficiatur ac moveatur statim etiam stomachus inde luat& compatiatur. Inde etiam patet rutio, quare in omnibus sere morbis actio ven riculi, quae revera est systematicari videlicet appetentia , digestio, chylificatio vacillet, ac attenta observatio medic praestica doceat quod ventriculo male habente , vel gravius laeso , a quacunque etiam ea usi id fiat protinus universum, spisulis aces rimis , causticis, tenuit limis venit, eui Wimestinorum tunicas nerveas
intime penetrantis, lancinantis ac arrodentis, cinus generis maxime sunt arsenicum 'quae ex mercurio ac reis
gulina antimonii substantia prodeuua
corrosis , cicuta aquatica , fungo rum varia genera , ipsa quoque uagantia , quae non alio modo necant quam per sortissimas pallicas universi generis nervosi contractiones . . Inde enim cardialgia, inanis vomendi conatus, singultus, praecordiorum anxietas , spirandi angustia , o strictio diaphragmatis , linguae ac faucium ariditas , sitis inexhaulla , . alvi suppressio, Ilatuum retentio, diaris. rhea torminos . perpetuus ad urinam emittendam stimui , extremorum refrigerati , sudor rigidus , faciesse dicta Hippocratica , artuum ira mor, pulsus intermittens supple sus, delirium , animi deliquium, epislepsia, convulsio, inquieta corporis gitatio, quae ordinaria sunt veneni a sumat symptomata, atque ab arn siona unicarum ventriculi fiunt Et
68쪽
generatim ἐν sigillatim cum ventricula sa
m, me si in iis , qui veneno corrosi- nino dolores , intra 24. horas . advo necantur, ventrienti intestin, tum inflammatio ae sphacelatio semper post mortem eonspiciatur, haee tamen neutiquam tantorum symptomatum,in tam celeris mortis aussa
est, sed potius horrendi illi per totum genus nervosum propagati spasmi
quorum consequens in intestini et ventritaeo tonsistens inflammatio est, feralem vitae eat astrophen inserunt. Namspsimo veluti forti vinculo e . arctatis uentriculis venis Marteriis languis immotus haeret, regredi ne- scri inque corruptionem transit . Ex
Quo iam facile intelligi potest , quare non praesemiusin certius adversus corrofiva venena sit praesidium, quam in eopioso lactis , oleosorum atque emollientium usu , quae non modo ob it mortem avertunt quod tenuis. finia veneni spicula obtundant , a que eontextu suo oleos viseos involvant , sed invia ad onstrictas
ineruosas partes relaxandas', vix ul-
Ius melius quam in iste est auxilium . De quibus autem omnibus meretur certe evolvi miseri medicorum in Anatomicorum peritissimi , dot imus libellus de eiskia
acuatica, qui varia experimenta cum venenis, emeticis,in purgantibus animantibus eadem ingerendo, instituit 'quae ea sequuta sunt symptomata , nec non internas quae post mortem deprehendit laesiones, eurate notavitin consignavit.
f. XVII. Ipta mercurialia , scuti extreia p. praeparatain prudenter adhibita
o lus sunt longe praestantissimi ita vi.
stere exigua etiam do propinata universum corpus gravii mo damno afficiunt. Memini prae aliis , Chy.
micum quendam Empiricum ante aliquot annos iactitasse, se incomparabilem adversus podagram possidere
me ψicitiam, tam praesentaneae virtutis , ut tribus tantum granis, teristia quavis hora assumtis omnes omis
miraeulum usque abigeret . Perm tus hae gloriatione generosissimus quidam vir, exquisitissime sentientis naturae,in iam a triginta annis dolore podagrae ex haereditaria dispositione an lictus, Lipsiae periculum lecit, ae per diem sex pulveres deglutivit, quibus usurpatis, omnis quidem dolor simul & semel conqui vit, sed subsequenti nocte inquietus
erat , anxietate summa eum vertis ne premebatur, ut caput vix erigere posset, extrema frigescebant, α maonerauum e lecto surgere volebat , poplexia tactus misere interiit oblati postmodum a cognato mihi sunt ad examen efficacissimi hi pulveres, quo, institutis nonnullis experimentis eosdem mercurialis esse prosapiae, prehendi, tam corros vos ut gustatae fauerein linguam 4nsat mercurii sub imati afficerent atque constringerentri quod autem dolor inde evanuerit, Proeul dubio ratio est , quod
scitato in exterioribus Pasm . nisi
ria acris ad interiora repulsa est .
Porro Aressus ιib. 48. de somaeh. . . , Q. OV. 4. ex Jacte in stomacho con-- creto symptornrara veneno similia annotavit, quippe aegra nausea sine vomitione afficiebatur , eum ingenti ventrieuli dolore , adeo ut syncopes sequeretur anhelitus prelacatio, adstantesque illam morituram putarent, omnia tamen pathemata
jecto per vomitum lacte, evanuerunt. Et Galemis memoriae prodidit, ad lescentem ab humore aerugmos , os uentriculi mordente , saepius unive sali convulsione suisse tentatum, ea
que ipsum non deseruisse, donec, rugo ejecta Dum aliquid , inquit oststomachi vellica , mordendo ac aestuando fiunt fastidia,iactitationes, cardiogruus, atque iam vomiturientiabus os sputo plenum esse videtur Ha-brum inferius concutitur, ventris ore ad vomitum excitato
69쪽
ς Secti L Cap. V. De consensu sartium nervosarum
Eandem ventriculi cum universo nervorum syllemate sympathiam confirmam porro lymptomata truculenta,que subinde hypochondriacos ex eo VI, cere solent, quandoqaidem radix mali sciuis sic dicti hypochondriaci omniumque in eodem solemnium symptomarum
in ventriculo male affecto fixa est, in quo spasmi incipiunt, postea per μωζgines nervorum succellive serpunt consueta illa symptomata incene. rant. Nam ii ventriculas . quo saepissiment , flatibus prorsus distentusent, eius orifieiis simul spasmo eonstrictisci tune nervorum eoniugationes tuae ex hari octavo, item ex littere ali, ad ipsum seruntur, modesta tractione, tensione in partibus diversis quas simul transeunt, a lavi graviam vehunt pathemata. Ita nervi, ne
allevatis , discussas ex ventrisulo &iti restiuis ructibus aut fiatibus, spaLmodicis constrictionibus per clysteres,r balnei antispasmodica sedatis ullta .ra acida Mailliosa colluvie per benigna taxantia , cum amaris
Communicationem quoque ventri M arculi cum partibus nervosis universi corporis,paroxysmi ebrium intermittentium non obscure declarant. Pro p. a. cui enim omni dubio harum febrium uiμι. minera primis inviis delitescit, di ex universo corpore, per glandulas . ductus hiliarios&pancreaticos, in haec descendit 'ex mora, dum firmius tenuium intestinorum valvulis acci nisi inhaeret, corrumpitur ac pessii. mam rutilem contrahit in nonnisi
'umis, qui in prima regione inci-monici& qui ad praecordia abeunt re iunt, omnia illa, quae sebribus solent
tracti summasin constrictivas anale associari symptomata, absolvit. Nam tales, eordis tremores, palpitationes, pulsum frequentem, durumin contraetum suscitant sique ii tenduutur . qui ad sauces, adcesoρhagum ac cervicem tendunt , inucium constriatio cum deglutitione disti cili:, tractio molesta in cervice, dolor constrictivus in humeris , regurgitatio ciborum , fatuum ad os in capite vero verti-so, oculorum caligo , cataracta spuria, capitis dolor Aragoris in eo acer. ramus sensus, anxio tristis cogit, tio hemicrania, animi perpetua anxietas& desperatio maxima , ad timorem ac term rem procliuitas, nullius rei voluptas , somnus parcus ocinquietus , cum virium languorein vitiata in seniuriis perceptione, oriuntur. Et quia simul plexus mesenterietin nervi intercostales in conisensum trahuntur, dolores adsunt dot si tor. mina ventris , mensum, harmodii hoidum inordinatus iuxus , adolartuum, urinae tenuis aquosa --ctio, alvi strictura, quandoque etiam nimia diuidejectio, extremorum qu que refrigeratio. Quorum omnium singulorum symptomatum ingens sit extremorum frigus, tremor, horror partium , praecordiorum anxieIas,
pullus in principio parvus compressus, postea celerior, nausea vomitus,
i. ucturnia linguae ariditas, sitis, do
lor domin eapitis, tensio abdi,minas, constrictio Hyi, urinae tenuisin J-nta a sine sedimento secetuo, pandisu utio oscit alio dolor ossaquasi eo tundens profecto nullam aliam nanciscuntur originem, quam quod plexus stomachicus mesentericus, qui ex intercostali letavo pari concrescunt, vehementi spastica tractionein constrictione laborant. Quare etiam non certior iraesentior intermittentibus medendi est methodus, Oblam convenienti medicina mineram febrilem temperandi, expellendi in vehementes syasmos eompesce adi postea, ast lienas &debilitatas partes roboran di. In eo tantum unice latitat intermitterues curandi arcanum , ut prodiversitate causi arum, individuorum aqtemporum, hςc remedia debito ordiaca civis tempore ac do si offerantur. 40- .
XXI. Sigillatita vero maximus observatur
70쪽
inter consensus aeut ejus membianas, ipsumque ventriculum .Rec illime hine scribit Baptimus pag. 363. Qulorant animi pathemate , Missimum eorripi olent morbis ventriculi, ut inter cetera observavit in matrentibus , ni
con=ueruntur primo de languore ventri. tuli, mox inanerentis, πιr amaritie sit circa horas matutinar, eruditaribus,
rum . Eamque ob rem monet Medicos,
ut in morbis ab animi pathematibus prae ceteris ventriculo prospiciant.Ego non semel, sed saepius diuturno an mi angorein moestitia , in hominibus antea lanis, hilaris animi sanguinet complexionis,affectum hypochon-driacum qui potissimum in ventriculo conlittit, subortum fuisse, vidi, anxium scilicet dolorem circa praecordia, in appetentiam , languorem, inquietudinem , moestitiam sine caussa, alvi
conitri ionem, continuam eruet aia
tionem in inflationem et ea cordis scrobiculum.
o. ia Ira quoque potissimum operati ν stan nem suam exserit in ventriculum
a ' duodeno eonnexos ductus nervos bi iacta liarios, unde frequentissime ii , quira a ira excanduerunt, cardialgiam, con-- tractionem cire scrobiculum cordis cum ardore,propensione ad vomitum, oris amarities alvi obstipatione experiuntur. Et tunc nihil deterius est quam frigidum potum ingerere , quo affectum perfecte hypochondriacum optime antea valentibus induetum saepe observavi . Longe autem perniciosius est, sub tali pastica stomaehi ex iraeonstitutione, rasticum aut e- meticum corrigere, suandoquidem ex faelli inflammatio ipsaq; mors ac-eedre, quod pluribus in dissertatione de me te in emetica o purgant pui iram veneno asserui ac demonstrari Tad. si Quam grave damnum ex ardentiori. -- desiderio ventrieulus experiatur, mine uliaris ille Helvetis maxime familiaris affet, .nost algia dictus , testatue, quo apud exteros degentes, tarn min a patii de fiderio tenentur, ut, sit
patrios lares non repetant , appetitus rosternatur,digelvio laedatur,flatus rufius e cruditatibus gignanin car
dialgia accedat c cum languote in
Immoderariora studia o nimia pes μι- speculationes animi fatigatio incredi M. a. tali modo debilitant ventriculum iusque vim digestivam enervant in numque & robur auferunt, unde actis dat cruditates gignuntur , quae ad supprimendam alvum, ad progignendasi latu lentias malumque hypochondri eum , primum fere fundamentum ponunt. Quinimmo sunt inter exempla
hypochondriaco malo obnoxii , qui simulae impensiore meditatione animi
nervos nimis intenderunt, illico a xietates precordiorum, ructus e stom macho ocior bor gmos in ventre, persenlerunt Uertiginem ex ipso ventriculo fieri, vel ex eo cognostitur,quod, quis ieiunus sit , maxime affligat sumto vero cibo, minuatur, atque postea, quae primam regionem clementer
expurgant digestionem iuvant, plane di lcedat in minit etiam timius Lib. a. observat suffusionis seu inciapientis cataractae, ex stomacho proficiscentis,in asserit, talem suffusi nem intermittere&remittere, si eurata coctione prospectum stomacho et L, invasescere creverti, si is eruditate labefactetur Uentriculo bene habente, totum eorpus alacrius est somnus tu placidus , si vero onustus ex alimentis incongruis . pra sertim circa noetem sumtis , somnus defi- eit, vel insomniis territata inter tu batur. Nihil frequentius, quam quod
ventricuis vino non adeo bonae notae ni mis obruto , ex retenta vappa aco rem corrosivum contrahentes, postria die atroces capitis dolores borianis