C. Cornelii Taciti Opera quae exstant, integris Beati Rhenani, Fulvii Ursini, M. Antonii Mureti, Josiae Merceri, Justi Lipsii, Valentis Acidalii, Curtii Pichenae, Jani Gruteri, Hugonis Grotii, Joannis Freinshemii, Joannis Frederici Gronovii & selecti

발행: 1721년

분량: 742페이지

출처: archive.org

분류: 전쟁

241쪽

r 38 C. CORNELII TACITI

3 denso agmine obturbabat. laxati ordines abrumpuntur: nec restitui quivere. immodientibus vehiculis tormentisque. Pcr limitem via: sparguntur, consectandi selim tione, victores. Eo notabilior caedes fuit, quia filius patrcm interfecit. rem nominaque auctore Vipstano Mesala tradam. Julius Mansuetus ex Hispania, Rapaci te gioni addi ius, impubem filium domi liquerat. is mox adultus, inter septimanos a Galba conscriptus. oblatum soric patrem & vulnere stratum, dum semianimem seru- 'tatur, agnitus, agnoscensque, & exanguem amplexus, voce schili precabatur 3 pidis

Ios iras manes, neve se m parrscidam aversarenitire pubiactim tu fumus; es unum mia hiem quotum civ Iιum armorum partem Z simul attollere corpus, aperire humum , sua

premo erga parentem Cilicio fungi. Advertere proximi, deinde plures : hinc me omnem aciem miraculum, & questus, & saevissimi belli exsecratio, nec eo segnius propinquos, assiacs, 3 fratres trucidatos spoliant e factum esse scelus loquuntur, s

ciuntque. Ur Cremonam Venere, noVum immensumque opus occurrit. Othoniano bello Germanicus miles moenibus Cremonensum castra sua, castris vallum circum)ecerat : eaque munimenta rurius auxerat. quorum aspinu haesere victores, incertis

ducibus quid juberent. incipere oppugnationem , sessio per diem noctemque exercitu, arduum , & nullo iuxta subsidio, anceps. sin Bedriacum redirent, intolerandus

. tameitur, plerumque ultra quam aut ratio aut volun

Lι. Lege, parciatos: quod res ipsa , & verha an tecedentia haec clare probant. O quos nulti νιciora&e. Aeidatius. I Dinso a mina obrvirbabat Hoe imperseetam notavi in MS. Med. qui id mutare in praeiens obsων-Mι non est nostra roboris, praelertim quum optime conveniat. Praesenti usus fuit in proxime prae. missis, quali rem a plana videns; nunc interposita rerum mutatione. ωιι μώι nota in perteeio etiam 3 Amemus, denso a mine obturbatas. id ipsum vide. his etiam ei rea inatium cap. 3 i. & finem praeceden

2 Impuler m illumi Monueram olim in M s. oxoniens me tegille imputim, idque non polle

averti ab Tacito docueram exemplo 4. hist. I u. S. aras avis invalidos conquirendo . νmtis impubes, sed orma confisus, ad susνum trahebaniar. ubi se relli. tuit Pichena ex MS. Mediceo : sed lue ipse nune uoque sic proserebat. quod mira ratione ille tran. luit. Eadem mox notavit Ryekius. Scias lector in antiquis Livat codicibus legi N lib. I. c. 13. Prarietis omnibus es isse impriMs dieitiar. Sc 9, 34. ser. ωοι , ιιberos . tul eres , ampubes . homines Iumenlaque. Jac. c; ron urus. 3 ita tiararos paινi, manas . neia se &α adversa. riniurJ Faereus legebat. ne piatas patras manes . nave se ut parrieadam aversarenιων. Ursinus. Aliquid huic loco aut deesse aut superesse suspicor. nam quod ait, neve se, aut illud, ve, abundat. aut illud . na, praecedens requiritur. Flor. cor rupte . praeabaιαν pra os . supra additis literis, ι a. ut heret placaιοι. in altero MS. trecabatur m liasas. Ego

aliis integrum judicium relinquo. Ressi tui tantum

lamans nιών. Fortaste Taestus Livium imitatus es lib. 3. posteaquam Virginius filiam occidi rat : --bas , ne quod βιιιι Appii Cia- i o per . pM aιιribtiserant: neia is ut parratidiam aversaramur. Sed hie Ta. cili locus sorte delendi poterit . ut vel bum . precisis horis . sit absolute positum . precabatur scit pro facinore a se perpetrato : deande a iciat: de precabatur etiam, ne se ut parricidam aversarentur. PAch na. Quod vulgo eli. placatos. magis mihi placet. Murmus audacter nimis, utroque spreto icti-bebat . mmasaιων pus is manes . ne se ut paννιerdum ave Mentων. Ubi di male verbum aherjanιών it rum mutat, de quo init. lib. l. diximus. Precaba Ιων platarri, id eli, precabatur ut sibi placati essent.

a Pulceum id facinus J Ut haee verbo suo loeosn nunquam eredam. Non convenit stomach tio ista lamentanti & lacrumanti filio : magis militibus . qui cum laetum ad vetiissent, alma civilia exseerabantur. Atque illud . volente Tacito. re traham i scribamque omnia illo ordine : nei. s. til

s Fratras triuia ιo, spoli ast Iam ab ptincipio se conati sunt emollite Tacitum . sive ipse Beroaldus. sive illi quos in consilium edenda adhibuit, quum cernerent in libro antiquo legi ινώ id ii Sed ne isque richena idem animadvertens vel multare sustinuit:

242쪽

HISTORIA R. LIn. III. 239

tam longi itineris labor, dc victoria ad irritum revolvebatur. munire castra; id quoque propinquis holtibus formidolosum, ne dii reos & opus molientes subita eruptio.

ne turbarent. quae super cuncta, terrebat ipsorum miles, periculi quam motae patientior. quippe ingrata quae tuta, eX temeritate spes, omnisque caedos, Sc vulnera, & sanguis, aviditate praedM pensabantur- Huc inclinavit Antonius, ciuir ea valiam corona jussit. primo lagittis saxisque eminus certabant, majore Flavianorum pernicie , in quos tela desuper librab/ntur. mox vallum portasque legionibus attribuit, ut dii cretus labor sortes ignavosque distingueret, atque ipsa contentione dec ris accenderentur. Proxima Bedriacensi Viae, tertiani septimanique sumpsere; de teriora valli , octava ac leptima Claudiana ; tertiadecimanos ad Brixianam portam impetus tulit. Paulum inde morae , dum e proXimis agris 3 ligones, dolabram dc alii falces , scalasque convectant. tum, elatis super capita scutis, denta testudine succedunt. Romanae utrimque artes: pondera laxorum Vitelliani provolvunt; di lectam fluitantemque testudinem lanceis Contisque scrutantur; donec soluta compage

scutorum, exangues aut laceros prosternerent ε multa cum strage. Inces erat cuncta 28tio, ni duces stilo militi, & velut irritas exhortationes abnuenti, Cremonam mom

strassent. Hormine id ingenium, ut Messala tradit; an potior auctor sit C. Plinius, qui Antonium inculat, haud facile discreverim : nisi quod neque Antonius , neque

Hor tinuit: etiam Ryctius hane partem praetermisit. litib. in Dig. tractatu de tus . de exhib. reorum. Nisi Sed non est dubitandum, quin auctor dederit ινώ foran diateris calceatum debere esse Praesectum v, eidant. spoliam, ut solet usurpare asyndeton mira-lolum . quod calceis uteretur: nam ignis N ear bilis hic scriptor circa extrema narrationis. quaeines pedibus illi eram atterendi. Ligones hoc loco continet vehementer acria & impetuosa. Iae. Gr lTaciti ad terram fodiendam sunt maxime accom.

Lego. stum super cuncta. nam saepe pro quin Livius lib. M. 9 Plutarch. Anton. Quories autem posuit Librarius. Rhenanus. teiludo armatos in aequum eum propugnatoribus 2 Et .ae temeritate spest Prima Vocula non appa- muri fastigium non attollebat, ut opinor. alteraret in membranis Mediceis, nec ambigo. quin re talteri superstructa. Tac. verbis seq. βωριν ita iam secte, quum cssicacia & varietas cogitationum proustui m Ican tet. licet alium quoque sensum aseurrit eum oratione velut certante per festinaliO-imittentibus. Robur telludinas sic compactae olle nem Et insedisse his vitium patet ex Romana edit .ldit Amanus mata . t. Cum Alexander adscensum quae habet Et temeritate ster. Certe tantum tria vO- moliretur in montis Humi jugum . hostibus in sese eabula agnoicuntur, unde induxi copulativam. Iac. sum . qui in succedenterni fallisio exercitum pia Grono vivi. itra devoliebant, jussiat, ut si laxatis ordinibus viam 3 Ur - . - ιJ Dolabris olim utebantur mi- Impulsis dare non pollent. ξ- -- καιπεν seu

tur tamen apud Fenestellam c.m armis G M. Seditum fracto innoxia ea ura. Ne sua seseliis Alexandrum ab audaculo emendatore emendatum puto. Nam sua eo esura. favilitis hama vel hamus instrumentum est ad incendia comi s Vitelliani provolvunt a In cod. Bud. est . prava pescenda Plin. in epis . Et alioqui nullus usquam inrvum. Rhenanus. νωblico sipho. utilla hama . nuitam denu uo instrumem 6 Multa cum strage . in asperat' Id est . qitiam ut

-- ad me. ndia eam, frenda. Cato de re Ruil. bama ta strages , timidior & cunctantior jam miles L usus est pro serramento rustico. Itaque caulam psius. adhuc requiro , cur Paulus calceatum voluerit es Murra cum strare incες rar contari. Rectum est se p xsectum vigilum . aliud si eat gatum dixisset. post multam stragem in alacriores editam iam eae tram Ulpianus tali atum militem appellat. in capi teri contantius oppugnahani. quum monstata ad te. Qurid ait praetor, in panieli tractatu. de his excidium Cremona novis viribus novo impetu fer. qui norantur intimia, tu Venullus in cap. de m4-.ri coepere. Merce r. Hanc diuinctionem, ρνυγὸν l mrenti

243쪽

rio C. CORNELII TACI ΤΙ

Horimus, a Dina vitaque sua , quamvis pestimo flagitio, degoncravere. Non iam sanguis, ncque vulnera morabamur, quin subruerens vallum, quaterentque portas, innixi humeris, & super iteratam testudinem scandenso, prehensarent hollium tela brachiaque. intcgri cum sauciis, scin meces cum CXspirantibus volvuntur, varia per- 19euntium forma, & omni imagine mortium. Acerrimum septimae, tertiaeque legio num certamen. & dux Antonius cum delectis auxiliaribus eodem incubuerat. Obstinatos inter se cum sustincrc Vitelliani nequirent, di superjecta tela testudine laberentur; ipi ina polircino bal illam in subcuntes propulcre: qu.e ut ad praescias disjecit obruitque quos inciderat: ita pinnas ac sumina valli ruina sua traxit. simul juncta turris, ictibus fixorum cessit. qua scptimani dum nituntur cuneis, tertianus securibus gladiisque portam perfregit. Primum irrupi illa C. Volusium tertiae legionis mistitem, inter omnes auctores constat. is in vallum egressus, 3 deturbatis qui .rellit rant, conspicuus manu ac voce, capta castra conclamavit. cctori, trepidis jam Vitellianis, teque o vallo praecipitantibus, perru Pere. ' completur caede, quantum i 3nter casti a murosque vacui fuit. Ac rursus nova laborum sacies; ardua urbis moenia; saxeae turres, serrati portarum. Obices, vibrans tela milcs; secquem obstrictus. que Vitellianis panibus Cremonensis populus; magna pars Italiae stato in eosdem dies mercatu congregata: quod defensoribus aurillium ob multitudinem, oppugnantibus incitamentum ob praedam erat. Rapi ignes Antonius, inferrique amoeni simis exintra urbem aediscιis jubet; si damno rerum suarum, Cremonenses ad mutandam fidem traherentur. propinqua muris tecta, & altitudinem moenium egressis, sortissimo quois

iue militum complet: illi trabibus, tegulisque, & facibus propugnatores deturbant. am legioncs si in testudinem glomerabantur, & alii tela fixaque incutiebant, I cum languelcere paulatim Vitellianorum animi, i ut quis ordine anteibat, cedere sortu

nae:

π/renι mnIra eiam stra ι. Inreserar eunctario: ex Flor. restitui. Male antea: pro ιι neror. Mulιa eiam pra- Ne. Pithena. Flaviani primum ardentes vallo instabant. sed soluta compage scurorum . lanceisque transfixi, nonnihil de alacritate remiserunt. quamobrem h ne ablegandum est ι.ni iiD. nam fur apposie scripsi Pichena signa cunctationis haec sunt:

ban αν. salinurius. Lipsius scribit tintaiis. Ego ιμ- tutio retineam . non tamen vulgari lagnis atu . ius serit,as tua fario. sed pio simitatione . a coma veleontari, pro scrutari. Respieit enim ad ea verba Tacuus. quae iam jam praemiserat: Disi elum mi

prie ergo hic usus ea voce: & madis proprie, quam ad finem lib. 44 Lua senta laxe te tam uti disias parrem e haleriis. an opes et ire ne ad ros 'atrim . in interio fuit. Sic en: m Liptio ibi placitum emendare pro eos ad M. de a conto derivare . tanquam propriam mus vim auctor expresseiit. quod secus est tamen. Resper:t rhi sa tum metaphorae consue. iudine, lire vere expietist. Acidat s.

ι etiamti, posmo fac tio J Quid si legas, quot istor si Rhenanus . a suo, tam in sal sua ιι propacira J Pio voee lari sum subsiluit Muret. matim. opinor e libro r sed

nos non recipimus tanquam glossam ejus, quae vulgo obrinuit. Acidaliis .

Lipsius.c Novi Ialorum fatis J An non Virgilianum M.

ipse scripet, quum Rickius uti noluerat, iusi hac-

244쪽

nae: ne Cremona quoque excisa, nulla ultra venia, omnisque ira victoris non in vulgus inops, sed in tribunos centurionesque, ubi pretium caedis erat, reverter tur. Gregarius miles suturi socors, & ignobilitate tutior, ne stabat. vagi per vias, in domibus abditi, pacem ne tum quidem orabant, cum bellum posuissent. Prim res castrorum 3 nomen atque imagines Vitellii amoliuntur . eatenas Caecinae nam etiam tum vinctus erat) exsolvunt, orantque in caussae Da ueprecasum Hssus. aspernantem tumentemque, lacrymis satigant, extremum malorum, 1 tot sortissimi viri. proditoris opem invocantes. mox velamenta de insulas pro muris ostentant. 7 Cum Antonius inhib/ri rela jussisset, signa aquilasque cxtulere: incestum inermium agmen,

dejectis in terram oculis, sequebatur. Circumstiterant victores, de primo ingere. bant probra, intentabant ictus: mox ut praeberi ora contumeliis, & 3 posita omniferocia cuncta victi patiebantur, 'subit recordatio, illos esse, qui nuper Bedriaci

victo

tenus. ut publicaret. Habebat enim centones a L lhune ritum respexit oratione lanebri de Valenti- sutoso tis qui qua ordine ant. Lee io ipsa prodit dul. niano 1 V tintinianus sal.na in se imat .m Chri .cedinem. Iae. Graminvis. injυνiam ρώ1 -νiι, eharae ινε Domini insciistinis I Non in viastis inus. δεδ in aribanas J In cod. I- semuli . O nomma Imparasoria Raanιων mil7Bud. non in vultis inopsque in tristinos. Forte, quin Iai. nisi tamen ad puncturas & stigmata militum in Iribunas. Rhenanus. Eadem sere Sallust. Catil. thoe refers: quod non sperno Lipsus. nam semper in Hiitati qώutis opes nulla sunt, invident

ianis . malos extollunt. vetera odere. nova exorant.

3 Nomen at via Marim, J Nomen eius in Signis. Nos enim ille, ut Imperatoris sui ncimen tum Vexillis inscriberent, tum Seuiis. Duod etiam in libera rep. video factitatum. Dio de Crasso in Par

Thebaidis seriptor etiam Graecis aretribuit, sed mentem habens in miltria Romana:

--- aurea clarum nota

Namn dia vim vixilla nasν-rum ferunt. facitque litteras aureas, quas Dio Puniceas. Hue 4 rimen ιem υε lac homis faligant. Iremum misistorum. Da se iiis vitri J Sie Flor. auxilio distinximus. Male in vulgatis. Disomissas Ians. Iramum ma loriam. tot smis mi viri &e. Videbatur enim extremum malorum . lachrymas appellare . sensu &eonssmetione reclamante. Vere Tacitus extremum murum intelligit . fortes viros eo redactos, ut proditoris opem invocare eogerentur. Pachma Va tican. ιιι 1 melius. Sed & aliter dii inguenda haeeriace missas Iant Exi emum mala iam, tot forti f. &c. Velut exclamatio est. Et iam pro superius assistas. rectius soli e legatur axis t. Reid alius.

nus.

6 'MDo,is vom inυetantes J Niphilinus videtur veste, eum praetentis velamen iis N insulis veniam non impellarent, liberasse Caecinam, & Consulati habitu amictum misisse α,ν .am ἰας:σου. δῶ. i. ωι θ sirum nomina suppim νιις est se --niam eo utili sal. Iosephus autem q. e. 14. ab Antonio urbem ingressis liberatum Caecinam Suetonii illud pertinet, Vespas cap. v I. N.mmeus seribit. Apud Tacitum videtur non ad Antonium vexill ι omniIώι sim moνa inse, ipsi nI. Item Pru dentii, de Constantino:

auro

lites Cl/varra nareon si viis in rapsi ἄν, quasi Impera tora. D. Ambrotius iiive quis alius ille scriptor) ad prosectus, nisi saeta prius militum deditione. Sa.

mno hane te e fronem, sed si Tacitum novi, vera haee erat: inis ra ovir/s ostentant. cum t pro nunca Antonitis inhilινι reti j b. m Ana asiadaAtia αια. l. a. plura in hoc auctore loca foedata sunt, te. meritate vim istius pam his eum ignorantium, ut suis locis notamus: Fιesns hemius.

245쪽

a r C. CORNELII TACITI

victoriae temperassent. Sed ubi Caecina , praetexta lictoribusque insignis, dimo ta rurba, consul incessit; exarsere victores: superbiam, favitiamque adeo invisasces in si int) ctiam perfidiam, objectabant. Obstitit Antonius, datisque defensoribus ad 31Uespasianum dimisit. Plebs interim Cremonensium, inter armatos conflictabatur.

nec procul caede aberant, cum precibus ducum mitigatus est miles. Et vocatos ad Concionem Antonius alloquitur, magnifice victores r victos clementer: de Crem ria in neutrum. Exercitus praeter insitam praedandi cupidinem, vetere odio ad excidium Cremonensium incubuit. iuvisse partes Vitellianas Othonis quoque bello credobantur: mox tertiadecimanos ad extruendum amphitheatrum relictos, ut sunt proca

cia urbanae plebis ingenia. petulantibus jurgiis illuserant. Auxit invidiam 3 editum illic a Caecina gladiatorum spectaculum: demque rursus belli sedes: & praebiti in acie Vitellianis cibi: ν caesae quaedam foeminae, studio partium ad proelium progres

sae. tempus quoque mercatus, ditem alioquin coloniam , ε majorum opum specie complebat. Ceteri duces in obscuro, Antonium fortuna famaque omnium oculis exposuerat. γ is balineas, abluendo cruori, propere petit. exccpta vox est : cum teporem incusaret, satim futurum ut incalescerant. Vernile dictum omnem invidiam 3 3 in eum vertit, tanquam si num incendenda Cremona dedisset, quae jam flagrabat. Quadraginta armatorum millia irrupere, calonum lixarumque amplior numerus, & in lubidinem ac saevitiam corruptior. Non dignitas, non artas protegebat, quominus stupra caedibus, caedes stupris miscerentur. Granda Vos senes, exacta aetate se innas, ' viles ad praedam , in ludibrium trahebant. Ubi adulta virgo, aut quis serma conspicuus incidisset , vi manibusque rapientium divulsus, ipsos postr mo direptores in mutuam perniciem agebat. dum pecuniam , vel gravia auro templorum dona, sibi quisque trahunt, malore aliorum vi truncabantur. Quidam o via aspernati, verberibus tormentisque dominorum, abdita scrutari, defossa erueis . Faces in manibus : quas , ubi praedam egesserant, in vacuas domos. & in nia templa, per lasciviam jaculabantur. Utque exercitu vario linguis, moribus.1 cui

nobilium puerorum . de magistratuum . teste Livio. Sueton. in Iul. Dimis, hasaria via pra, axia, demum eiam resetis. Atque tum Julius r-

χ Da Cνomana in nistrum4 Id est . mentem suam non aperuit. an Cremona salva futura esset . nec

ne. Athena.

sanus.

ven. addidi copulam , q-. Λ vulgatis abrit. Pi.

s Casa quadam femora J Ostendit Cremonen.

si vin animos adeo pro Vitellio oblimatos. ut etiam seminae ad proelium egrederentur . quae a Flavia. nis caesae. Pichatia. 6 Majora viam θοώJ Emendavi. Masertim opumo. Rhenanus. Muret. mavora Urem spec. utrumque probum Acitia tis. Iι ι Λιοι afluando emora stro re peris I NOs, ac bunda revissi. In eae lati Matthiae regis est bal--a . nec resert. Romanus. EX Dor. 23 Ial a 3. abluendo emori . Pr para perit. Vulgo, Misaas. PL

reretur. Foratius.

v mo ad pravim J Turacto ne aecedamus re serihenti. Milis ad pravim. Taciti enimvero mens. eos ipsos qui aut aetate aut imbecillitate non erant ullius aeris. raptos tamen per saevitiam & ad illusum. Cunius non absimiliter in direptione Perseis polis r N. M aia ista solam . sed etiam οὐ his, in

ii 'sos postremo diramis. J Talis illa in eapta urbe

descriptio Quinctiliani lib. vo I. Et rana a re inera anfantem sutim mater . seula majus iacrum pago a inter victores. Lipsus. ra Dominoriam abdisa Videtur legendum. domoνωm abiura. Ursinus. Muret. praeter rem . d morum assura sistis A. Acidalius. I 3 U ηαι μενσα-, varioJ Castiga i. viris axe

246쪽

HISTORIA R. Lia. III. a 3

a eui ei ves, socii. externi interessent, diverse cupidines, & aliud cuique sis, nee quidquam illicitum. Per quatriduum Cremona suffecit. Cum omnia sacra proniam 3 que in igne considerent, solum Mephitis templum stetit ante moenia, loco seu numine defensum. 3 Hic exitus Cremonam habuit, anno ducentesimo sexto & in gesmo a primordio sui. Condita erat 3 Ti. Sempronio & P. Cornelio consuli hux, in ruente in Italiam Hannibale, propugnaculum adversus Gallos trans Padum agcntes,t si qua alia vis . per Alpes rueret. Igitur numero colonorum, opportunitate suminum, ν ubere agri, annexu connubiisque gentium adolevit floruitque, hellis e ternis intacta, a civilibus infelix. ' Antonius pudore sagitii, crebrescente inuidia,

edixit, m- remonenses capιιvos deιιneret. im tamque praedam militibus effecerat

ώια die. Ursavi. I Cia em/s . socii. referet Iinursor J Qui consaret eu civibus Ad sociis & externis. Foreum.1 3--hi J Dea tetri odoris. Satiantis. 3 Hic existis Cremonam sabaiιJ In exemplari Mat. hiae regis tantum est . hic otius C/emonam . tum subaudiendum labiaia aut legendum Cum a. me. nanus. In hoc proelio scribit Josephus αλών. 4. e r. ex Vitellianis xxx. millia armatorum ducentosque cecidisse: Antonium oua:uor millium &quingentorum clade pugnasse. Xi phil. narrat Cremonae cum iis, qui in ace Gesa. quinquaginta hominum millia petiisse. Uol, ehai ut Octobris finis. quo ei rciter tempore . ut ex Tacito coli gimus, nuncius de rebellante Caretna advenerat. Saxilius. Haud aspernandum, quod cullodit Rom. eo dex. - i. rus Cremona, a no Ostendit haec discrepantia. quidsba permise ni exscriptores. G-ιorvs. Indicavit jam Ryexius etiam in Medie. legi, m axistis Cremonam. Quod quidni retinemus 3 Si supplere plaeet.

verbum manara offertur ah ipso Tacito I. nist. 1 r. Ae si nocentem innotentem Itia iam exitus manear.

Alii id mutavere in genitivum , quia legentes pro .cedebant ad verba cap. 7s. Bis exsιvis miri haud sanao ια i. Jac. Gronovius. 4 3nna ccxxxxv I. a ρν- νά. - Finis libri an . nalium tertii decim l . ubi edunt qua oramentos CrquadraginIa anti annos . perinde vocibus exfignata numeratione. impellit me . ut non tolerem hoc Ioco istam ditanantiam & vel visis vel typorum discordiam, qua proferunt nune numerorum congregationem in annis vibis. qui non nisi per tripli cem scansionem expromi possunt. Sit ubique eadem facies, vel si diversum quid indulserint seri

go. Tisor ex Livio. & Fassis. Lysim . Ti. Sem onis. ω P. Cornelia Cur J A. V. C. e 36.& ptimo anno belli Punici secundi. Satarias. Idem sibi videli sanificat Velleius in priore , qui dedu- - colonias sub ad entum Annibalis Cremonam atque placentiam scribit, de ei rea Padum . nagrum

Gallicum iis ipsis Ti. Sempronio , de P. Cornelio

coss. anno v. e. DLvI. deductas, Livius auctor est lib. 23. Vertrantia, Istud P. nee est in Ms. Meei-eeo, nee in editione Beroaldi, ut si donum Rhe nani aut aequaevi alterius. Unde nihil vetat . quin

8 Cioili Aua tristiae 4 In exemplari Matthiae reiagis est . intariis. Rhenanus. Cremonam bellis civilibu, fuisse infelicem dieit Tacitus, quod Cassii. Bruti & Antonii copias Cremonenses suscepissent. eaque ea uti a Virgil. misera oe-ana voratur eclog.

s μὰ dora fruit J Ita mei libri. Budensis, pisore. vulgati pellime, post rem stati iii. Lipsius.

Antonitis post ν. . statisti ιν resaara aviadisi Vo. lumen Corvini regis habet. Antonius ' ora sagitta. Lem. Aaronias pisa re flatissi. crebros. - . . Rhe nanus. Variata distinctione eas Igationes Omnes pessundamus. Ansontis ram imbrii inerobrastam inruis a) .dixit. .. ρυ νι- non aliter accipio . atque ρι' factum . exemplum non longe petam: Consitia pose res assare antων. Salinerius. Cum non nulli eodices habeant. pos rem flagitii. Salinctius eam lectionem, distinctione tantum, subtiliter de sendit. Sed ea est apud me Flor. nostri auctoritas. ut vocem. 'dare. quae in eo legitur . prorsus a teferam . Lipso quoque probante. Acb. . Vera omnino ista lectio . Amonias μεινε sarisii eriis. Iunia inoidia &e. E vulgato tamen pos rem, non pessime possit scribi: Amonias. ρεμ ι Iisii ινειν.&c. Postremiam faritiam, ut extremum, ultimum. pessimum. Acidalius.

247쪽

x ψ C. CORNELII TACITI

consensus Italiae, emptionem talium mancipiorum aspemantis. Occidi coepere. quol

monam reliquus populus. reposita sora, templaque, 3 magnificentia municipum: lcgrVespasanus hortabatur. Ceterum assidere sepultae urbis ruinis, noxia tabo humus, haud diu permisi. ad tertium lapidem progressi, vagos paventesque Vitellianos, sua quemque apud signa componunt. Et victae legiones, ne manente adhuc civili bello ambigue agerent, per Illyricum disperis. In Britanniam inde. & Hispanias, numtios famamque, in Galliam, Julium Calenum tribunum; in Germaniam. 4 Alpinum Montanum praesectum cohortis, quod hic Trevir, Calenus AEduus, uterque Vite, liani silerant, ostentui misere. Simul transtus Alpium, praesidiis Occupati , suspecta; Germania, tamquam in auxilium Vitellii accingeretur. At Vitellius, profecto Ca, cina, cum Fabium Valentem paucis post diebus ad bellum impulisset. curis luxum obtendebat: non parare arma. non alloquio exercitioque militem firmare, o non in ore vulgi agere: sed umbraculis hortorum abditus, ut ignava animalia, quibus si cibum suggeras, iacent torpentque. praeterita, instantia, futura, pari oblivione diis miserat. Atque illum, in nemore Aricino desidem & marcentem, proditio Lucilii Bassi, ac desectio classis Ravennatis perculit. Nec multo post de Caecina assertur mixtus gaudio dolor. & descivisse, & ab exercitu vinctum. plus apud socordem

animum lanitia, quam cura valuit. multa cum exsultatione in urbem revectus, De quenti concione, pιriarem militum laudibus cumulat. 7 P. Sabinum prisorii priefectum,3 νοb amui ιam Gerara vanciri jubet, substituto in locum ejus Alpheno Uaro. Mox se natum, composita in magnificentiam oratione, allocutus, exquisitis patrum adulationibus attollitur. Initium atrocis in Caecinam sententiar, a L. Vitellio factum. dein ceteri . composita indignatione, qΛod consul rempublicam; dux amperatorem; tanians opibus, ιοι honoribus cumώIarus amicum prodivisses, 3 velut pro Vitellio conqueren tes, s suum dolorem proserebant. Nulla in oratione cujusquam erga Flavianos d

6 in o . Vera nostra co ectura. Nam in libris omnibus more vu4ι. quod sane haud con. venit. At in ora C ra. est Latinis coram & in con. speetu esse . sese otiatre. Sallustianum est. Ad ab eo penu Tacito promptum. In oratione Cottae ad Quirites : A prima aditiscensia , in ore vestio pritia.

Deflatus . in ore ejus triti aιών. Dicendi hoe genus restituendum Plinio censeo in Panegyiteor Stinι in .noo hominu- ω in honera fama magna nomina. - ιιπιόνδε uticionis . india Ianua Cisarii. Et lego i ηι in ora Mminum, in ore fanis. Lipsu cess Non more vulgi aeterat Faernus legebat: Non liga vulgi: arere Ne. Osnus. Antea , mora utileti Nare. Lipsius ex conjectura emendavit. idque Flor. eonis firmat. immo ipse Tae. lib. praeced. nae quis tiam magas in ora itihi. pichena . Vulgus inter ancipitia semper trep:dat. vastus formitissam lib. r. ann. At Vitellius quasi bellum eum Vitellianis nil sua referret. luxui siese dederat . ut abjectis imperii cutis . nec trepidare squi mos vulgi per ardua m min:ilet. Graphice ignavia vitellii repraesentatur. dispeream si eam plastor mesius expresserit. Doct. vir. in ora vvitas salinerius

I p. Sabinum pratorii pro tam J Dubilat Lipsus de hoc Sabini praenomine, quod nunquam fuisse ait in Flavia gente. At Ν1ercerus in Notis tradi dit, recte monuisse Savilium Ansium, non esse hunc Sabinum, qui praesectus urbi. & Vespasiani

frater, sed alium ex alia gente. Idem adnotavi etiam praee. lib. c 02. Pithena

8 ritas ρν. Visellio J Amplifieando Vitellii benignitatem erga hominem . aeque ae Ca cana indiis gnum , aegre sibi esse tellantur tantum viri propudium praeferri. & tamen vitellii vicem deplorare

videntur. Satii Fus.

248쪽

Ces obtrectatio. errorem imprudemramque exercituum culpantes, Vespasiani nomen fusi

pensi & vitabundi circumibant. Nec de suit, qui unum conlulatus diem is enim in locum Caecinae supererat magno cum irritu accipientis, tribuenti l que, eblandi retur. pridie Kalendas Novembris, Rossius Regulus iniit, ejuravitque. Annotabant periti, nunquam amea non abrogato magistratu, nequa lege lvia. alium suffectum nam consul uno die & ante fuerat Caninius Rebilus, C. Caesare dictatore, cum

belli civilis 1 praemia festinarentur. Nota por eos dies Junii Blaesi mors, & famosa 38

Rit; de qua lic accepimus. Gravi corporis morbo aeger Vitellius, Servilianis horritis, tuirim vicino sitam collucere per noctem crebris luminibus si animadvertit. Sci-stitanti causiam, apud Caecinam Tuscum epulara mulios, praeφώum honore Iunium B fum nuntiatur. Cetera in majus, de apparatu, s solutas in laμι viam animis. nec desue

re, qui ipsum Tuscum & alios, sed criminosius Blaesum incularent, quod egro prine ρε talos dies ageret. I Ubi asperatum Vitellium, & posse Blaesum perverti, iatis p tuit iis qui principum offensas acriter speculantur, datae L. Vitellio delationis partes.

Ille infensus Blaeso, aemulatione prava, quod eum omni dedecore maculosum, egregia fama anteibat, Cubiculum imperatoris reserat: filium ejus sinu complexus, dc genibus accidens, ' caussam coniusionis quaerenta, non se profrio meιu, nec fus anx ,

or an propter Caecinae proditionem , inclinatasareretur. nsces habuisse Plutarchus novit, ideoque ue Vitellii partes imo potius, quia proditio nonim oram dixit, bene est : sin minus, primo Joeouccesserat. nam Senatum, odio Vitellii. mini-lFabius creatus non potest videri. qui neque crea- me alienum Vespasiano Hira, iam tum apparebat.ltus est. C. enim Iulius contentus Dictati irae pol Sed verior sensiis videtur, eos dolore affectos. proelitate, quartum consulatum titulo tenus gemit . a pter miserrimum rei p. statuin . in talium potesta-lque sinos consules substituit sibi, ait Tranquillus,tem delapis. sic infra. σμινtiua haud p.rma. Vi-lqui sunt apud Dionem lib. 43 Q. Fabius 8e C. Trefellium . quam casum latumqua principatus miseraban-4blanius. Tum in illo Caesar praevaricatus est, quos uri Pichena. integro anno eonsulatum non gessit. sed ipse vivus I Cωm irrisia ae et mν is tribuisti AMJ Aliter Hor.inullo exemplo. nullis patriae legibus nulloque edit sentisiquo acti rentisque. Idem. cto jussus. magistratu se abdicavit. aliosque subro. a Bland ωωνJ Calligavimus, ablantiretur. Rhe-lgavit. Exinde receptum scribit Cassius. ut perpau- nanus. ci toto anno consulatum gererent. Quare in Rosi 3 Rissis, R/tulus initis eiuravitq-J In vol. Corvi-lsio Regulo falso annotasse periti videantur . nutis ni regis est tantum. Rosius Reg. iniit, e Iuravit. Me aqv m ante id tempus, non abrogato magistratu. nanus. Muretus, Rosius. Acidalius. neque lege lata, consulem alii lande um . si ree

4 Nantuam anua non abrogarat Lego. nonnun-lptam in Cornelio scriptionem probes: ego ex sup

ruam. Nam Q. Fabio extrema se magilitatus suilrioribus ostenili se videor, nonnunquam legi debererefuncto, in residuas horas C. Caninium Rebilum qualiter apud Papinian. 43. D. de Religiosis is ditam

Iul. Caesar substituit. Qua in re tum labet .ictata rationem insuper habemus, qua unaquam in ambiguis majorum initituta Dion Cassius ait lib. 43. extremo. religionum quoiam 1 omitti setii. Scribendum esse quod Caninius simul ac consul iactus, gessi, de, nonnun ruam. alii quoque annotaverunt. Vinramna. posuitque consulatum: quod Cicero cavillatus, s Hamia unaramuri Codex Bud. habet . . a- tanta sollicitudine ac cura Consulem eum in suom a. rantur. Legerim, ista damatur. Rhenanus. gistratu usum dixit, ut ne brevissimum quidem in 6 --advertit) in cod. Bud. ell , advertis. in

eo somnum admiserit. Hine aperias Siseton. Ita inanus. Muret. --rtιt. Acidalius. te. PMdie Cia Ian. rvemina consuti maris tessantem I Gi a pernatum Vir alliumJ Foedus lapsiis est. r onorem. i. pautas soras potenti diau. De eodem aituimus, tibi a ratum H Rhenanus.

Plutarch. Mortua Cos majora, ruam uam unica ma- 8 IEic Ἀμυνι Biase I Nos , illa insensus Blas...istraria Lea svrrellit. Cau. Rebitam eonstitim scis. Idem. Verum in eo Plutarchi locus suspectus eli, quod 9 Caucam confusionis quarenti Volumen regium m ori consuli suffectum refert Caninium. Prae, habet aperte, taubam egusianis quarenti. Id stirialiis Das eonsul Ueὶleii polleriore, insisnu Virgilii ura .laecipi potest de subita provolutione, qua se L Vi- prior. Ciceronis Pissiniana: εc majον Plin. r. 43.liel ius calumniator in terram ante pedes Vitellii L. Crasso dicitur, velis. penes quem lasces sunt .lCaesaris effudit. At eonfusionis vocλbulum etiam vel is, qui prior cita tua sit. Si Fabium, cum mo-lustirpat lib. se . de Domuiano: Crista oris cons o

249쪽

2 6 C. CORNELII TACITI

sed pro fratra, pro libertis fratris, precer lacrymasque misisse. Frustra Vespasianum tamaia

νι, quem tot Germanιca legiones, tot Prowncιa virtute ac fide , tantum denιque terra. rum ac maras smmansis status arceat. In urbe ac Mu cavendum hostem, yuntes An ramosqua auos Iarfantem, qua se Drpe imperatoria, cstmem ac magnificum mititibus sentenm mas aliue Ommum mentes , dum Vitellius 3 amicor- μι-orumque Neglogens, fovet

amulum, ε princlis labores . convivio prospectantem. Reddendam pro intempestiva laritia maliam ct funebrem noctem, qua stam ct sentim iuvere Mevium, ct imperaro, in

30si quid foro aceιdat, filium habere. Trepidanti inter scelus metumque, ne dilata Blaesi mors 3 maturam pernicicm, palam iussa atrocem invidiam serret: placuit . veneno

grassari. Addidit facinori fidem, Τ nobili gaudio, Blaesum visendo. quin & audita est saeVissima Vitellii vox, ' qua ipsa enim verba reseram se faveo νculos, Oecta

ta inimici morae, jactavit. Blaeso super Claritatem natalium & elegantiam morum. fidei obstinatio fuit. Integris quoque rebus, a Caecina & primoribus partium jam Vitellium aspernantibus, ambitus, abnuere perseveravit, sanctus, inturbidus, nullius repentini honoris . adeo non principatus appetens, ' ut parum etageret, ne di- 'gnus crederetur. Fabius interim Valens, multo ac molli concuhinarum spadonumque agmine, segnius quam ad bellum incedens, proditam a Liacitio Basso Ravennatem classem, v pernicibus nuntiis accepit. Et si coeptum iter properasset, nutantem Caecinam praevenire; aut ante discrimen pugnae, assequi legiones potuisset. Nec deerant qui monerent, M cum fd σι-s per occultos tramites, vita a Ravenna, Hostitia- Cremonamve pergeret. Aliis placebat , accitis ex urbe pratorus cohortibus , valida manu

perrumpere. Ipse inutili cunctatione, agendi tempora consultando consumpsit. mox utrumque consilium aspernatus, quod inter ancipitia deterrimum est, dum medias νυ mod stia atrii libatur. Livius lib. I. dee. s. Paulo Modica transipositio est in Tor. s. si a --

pos rediit confuso υωltu. Idem . veria νεforami pavilla tic. Pichena. Hoc de Blaesor Tra G/rmanica teris,sJ Hare elausul non est inlinterfecto dixille vitellium Sueton. ait. sed que libro MS. Id. m. dam in ipsa salutatione lupplicio traditum, statim. 1 Iunios Antamos M ais3J Ex utroque hoc no-lque revocatum cunctis clementiam laudantibus e mine causam habuerunt stirpis suae Originem ab ram interfici jussille, velle se dicentem, oculos pa- Octavia repetendi, Augusti sorore, ut peripecta scere. Camis. Geneat ire series probat. Savibus. pa/- ώf-ri J Nos, ut =arum essetarer . 3 Amorum mimicorumq- ne utens Hoc est ami- flec. R anantis. Melius tamen, immo egregie viis eos & inimicos non discernens. Pιchena. detur exhibere MS. Mediceus I ymusatus anetens. 4 principis labores tonui- nos eunt/J Labores Par- estist. t. na diuus crea Publicatum quia morbum vocat. Rhenanus. dem id Rychlo. sed ut vix in extremo daret Ioas Maturam paenitentiam J Reposui, maturam per. cum . nedum ut intelligeret. Iaa. Groomin uiliis subaudi, ipsi μιιιέι - ψινυι idem. IO Po m vis uvinciis accuui Notandum Imperat 6 Veneno trafarii Ergo huc reseram, in silentio res habuisse quosdam dispofitos equos. ut citiux, interpretum, Suetonii haec de Vitellio. capite l4. quain scri posset, omnia ipsis nunciarentur. quae Nabile, viros, coniustipulos suos, famum non ad soci/- nerent, vulgus mssas appellat. quorum Cyrum pri-υι- Impi,ii omnibus blandum allicesae os, vario ε- mutn serunt inventorem. Augustus quo celerius xura frauris occidit. etiam aeniam veneno , manu buia cognose et . quae serent in Provinciis , juvenes porrecto in at frida potione. Priora Dolabellam primo modicis intervallis per militares vias, dehine notam: haec de veneno, Iunium Blaesum. DUM. vehieula disposuit. Nam iuit olim eurius publieus I Nobili raudisti Nescio . an , noιabili Iaadio. vehicularis, ut ex Iustiniani Cod. patre in tractatu Idem de euria publico, atque Plutarch. in Gam. Capitol. Nobili saudio Elisum vi doJ Fecit ut crederetur in Maximinis duobus: Iam primum νι semin/ fce. sa ilius, quod Blaesum vi sit gaudio nobili, id est. 3amo im tu mutam annmaditus cucurris . - -νta eminente . illustri. manifesto. Ferretius. Placeret,idia Romam veneris. Hanc equorum cursitationem msabili gaudis. 5e ita legebat Faernus. Ursinus. , perta Metaretis vocant. Curaeribus quoque usi

250쪽

sequitur, nee ausus est satis, nec providi . Misse ad Vitellium litteris, auxiliam I

postulat. Venere tres cohortes, cum ala Britannica . neque ad sallendum aptus

numerin, neque ad penetrandum. Sed Valens m tanto discrimine quidem in tamia caruit, quo minus illicitas rapere voltiptates, adulteri isque ae stupris polluere hospitum domus crederetur. aderant vis, & pecunia, & Φ ruentis fortunae novissima libido. Adventu demum peditum equitumque pravitas consilii patuit, quia nec va dere per hostes tam parva manu poterat, etiam si fidissima foret, nee integram fidem attulerant. Pudor tamen, dc praesentis ducis reverentia morabatur, haud diuis turna vincula ν apud avidos Periculorum, & ε dedecoris securos. Eo metu, dc paucis, Fos adversa non muta erant, comitantibus , Cohortes Ariminum praemit

tit : alam tueri terga iubet: ρ ipse flexit in Umbriam , atque inde Etruriam : in

cognito pugnae Cremonensis eventu, non ignavum, dc si provenisset, atrox consilium iniit, ut arreptis navibus , in quamcumque partem Narbonensis provinciae egressus, s Gallias, dc exercitus, & Germaniae gentes , novumque bellum ciereta Digressis Ualente. trepidos, qui Ariminum tenebant, Cornelius Fuscus admoto exer- 2 eitu, di miliis per proxima litorum Liburnicis, terra marique circumvenit. Occupa quam celerrime omnia nuntiabantur . atque ipssit somm mitra pericaesi quam mina patientis . Grut

nuntiabant. Capitol. in , io Vero. Lupa 3. rus.

t ad rit. Itium litarii J Teri potest . ut Va- 6 Detoris se roιὶ Bono sentur in Florentino ,

Iens primain amplaetus fuerit opinionem, quae erat men: riduom, fortasse εe meliore. DAsia . accitis ex urba eas ortuas valida manu perrumpere, sed metrarii feturast Castig. duoria sos. Sunt autem Vitellius in culpa, qui plures non subitat Sa laduma se ri. quinusam honesti curam habent. Rub Pus. --. Id eis, omnia agentes fine eum decori. N2 no e horreiJ Fortassis Praetorianorum: 8e prae Jhonesti. Ferentur Miror cur in mentem venerit ter illas tamen quatuordecim praetorianas cohortes Rhenano, hane lectionem eonsensu vererum exem comperimus, quae sexdecim tantum fuerunt uni-lplanum , ae praesertim Florentini confirmatam. versiae. 1. Ust. Id m. mutare. Aliquid simile supra. Antonius ignaviam 3 M in iansa quid m di crimis6 In lib. MS. .elmilitibus fiatis exprobrans ait: euomiuiam consum Lia tam. Hscrimina quirim. Item quo minus inscitastilis. Apuleius Metam. lib. r. dit D. N lib.

Rhananas. Muret. πε an quidem asst. Quasi quod visum &Mureto. Acidulim. Malim hele eum mestum intersit. Acida s. richenae MS. Sc M.tionum prima, isdatoria Ιεέ-σι. 4 Ru niti soriuna noviFima libidoJ An inter caete-lGruterus. ra deficientia, Iibido novissima exuitur, ae diutius I Es metu. paucis quot ariosa mon mutate an Jadhaeret hominibus. suam caetera vitia Z rotiuslAddidimus pariiculam π. Ea me . . υ Ρωeia Me. videtur sensus : Qui diu frui non sperat . avidiuslRhenanus. Muretus re tollit: sed non fimul omne fruitur. Sic lib. praeced. Otho moriturus ait: Diflloci vitium. Superest enim etiamnum steda π filias est ι pararasileuari, qua te non pinu tu usu jectio unius Uersus. quem suum in locum, a sen-rum. Pichena. tentia ducti. se reducimus: Eo metas eo νενι ει --s Ayadavidos μή loramJ Sic nostra legunt exem- mmum pra/-ιnt. alam turri terra i et: in paucis,plaria . mentem loci non penetro. quae annectitur quos adversa non mutaverant, comitantibειν, Axis in narratio. aliquantum impersecta mihi videtur. Cui t mbriam Sce Aridatius enim valens missas Ariminum copias potius hosti- 8 IUe Axis in Umbriam . at aerinda EtruriamJ Asbus objecit . quam Vitellio remisit, si non decre-Ididimus praepositionem. in; atq- inde in Firariam.

verat subsequit quo animo Vmbriam Sc Etruriam Rhenanus. Sed eui bono 8e qua fide eerte non adierit ρ quid egisset si Cremonensis proelii lactus probat partieulam istam membrana Medie. undo non fuisset certi. r nisi sorte quod antea abnuerat, merito remitti ad auctorem incepit ab Ryerio . secreta via progredi voluerit Hostiliam & Cremo lquem se uor. Iae. Gmnovius.

monam versus. Istas stircumflantias exigebat ira- 9 Gasilai in Germania Imre1J V em apta inseritctatus accuratior. Savit MI. Faernus emed3bat, Uatie. codex: Gallias Cr exercitus Germ. remos. ρ Ριidos perie. Ursnus. Non absurde Faernus Nam in Gallia exercitus, viri. legiones. Linias. litera amplius. sed contra mentem scriptoris. Flis Gallias, o axarthusi Duas dictiones. π μεσου. etaim similes dep nguntur nohis lib. I. Ann. ΙΑ. Nectim. delevi. R --. Uerba. π mercitus, quM alieni quorum meminit lib. 3. H:st. 26. δε-- aberant, ex Flor. 8e vat. reposui. Paciati

SEARCH

MENU NAVIGATION