Monita Isocratea Jacobi Facciolati studio collecta et explicata

71쪽

MONITA POLITICA I L.

De ossicio. civis erga Principem

Oratione, quae inscribitur

NICOCLES, SEU SYΜΜACHUS,

quae est ordine Tertia

Ubeo unumquemque Ve

strum, quae sui ossicii sunt,

ita gerere , ut nec diligentia desideretur, neque iustitia . Utra enim in parte deficiatis , non recte procedere quod agitur, necesse est. II. Nihil eorum quae vobis mandata sunt, negligatis, aut parvi faciatis; reputantes, non singula quidem per se tanti esse , sed tamen ex singularum partium modo & ratione rem totam vel bene, Vel male se habere. III. Curate quae mea sunt nihilo secius, quam veltra : nullumque honorem exiguum putetis , qui res meas recte administrantibus tribuatur. . V. Im

I. T oquitur de magistratibus , qui peceant tum a La minus iuste , tum si minus diligenter agant ;quia tam male agendo . quam nihil agendo negoti corrumpuntur. . IL

72쪽

II. Ita inristoteles lib. s. Polit. e. g. ostendit , rempublicam corrumpi per contemtum partium , quae ipsas quidem exiguae sunt, sed ex iis totum constat , quod non est exiguum. III. Id dicit , opinor , quia qui aulae dant operaru& Regi serviunt, iis fere tituli quidam & nomina tri buuntur , quae magis obsequium , quam honorem signitficant . Opinione fit , ut ad honorem traducantur .

73쪽

IU. Alienis abstinete, ut securius vestra possideatis. U. Tales oportet vos esse ef6a alios, qualem me ema vos ipsos esse cupitis . . VI. Nolite divitiarum potius, quam virtutis famam quaerere: quippe scitis, & ex Graecis , di ex barbaris qui maximam Virtutis opinionem sibi compararunt, eos plurimis potiri bonis.' VII. Pro certo habete, quaestus injuste factos non ad opes augendas Valere , sed periculum creare.

VIII. Ne putetis, accipere quidem lucrum esse , dare autem damnum . Neutrum enim horum semper eamdem vim habet : sed quod in tempore , & cum virtute fit, id fructum affert facienti. IX. Nihil eorum aegre faciatis, quae ego mandarim. Quicunque enim vestrum plurimis in rebus se mihi utiles praebuerint, ii vel maxime suis ipsorum commodis eonsulent. X. Cujuscunque rei vestrum suilibet sibi conscius fuerit , hanc ne me quidem latere putet: sed valde sibi persuadeat, quamvis corpore absim, animo tamen rebus omnibus, quae fiunt, me semper adesse. XI. Nihil occultum esse velitis nec eorum, quae possidetis , nec eorum quae facitis, nec eorum quae facturi estis . Necesse est enim, ut recte nostis , . ea quae clam fiunt, multos rerrores adjunctos habere.

XII. IV. Vide Ciceronem de ossic. l. 3. e. s. & seq. Ceterum qui sibi lieere vult aliena occupare , idem ius videtur aliis eoncedere in sua. VI. Adversus illa Lucilii ex inser. Sat. n. 16.

74쪽

Aurum atque ambitio Dee es minutis utrique o : :.nuantum habeas , ranti ipse fies, tantique habearis o VIII. Itaque aiebat Publius Syrus 'in Mimis n. 44 Perdidisse mallem, quam auipere tarpiter. X. Tantam hanc Principis vigiIantiam significavit Cardanus de prud. Civit. c. 3s. In tua urbs quidqua O , quidquid agituν, dieirurve, sm digitis habolo. XI. Cicero lib. 3. Ossic. e. q. Honessa bonis viris , non occulta quaruntur . Proindeque ad vitandos terrores hie murus aheneus eseo, nu consura sbi , ut ait ratius I. I. ePist. 1. v. 7Q.

75쪽

j5 EX ORATIONE

' XII. Neque callide , neque latenter ad reip. administrationem contendatis , sed ita. simpliciter & aeerre, ut etiamsi quis Velit, attamen calumniandi rationem non inveniat'. XIII. Actiones exyendite: & eas quidem malas judicate, quas mini clam ella velitis; bonas

autem, quibus ego cognitis, Vos meliores. N istimarim. . . ' .

XIV. Nolite dissimulare, siquos videritis adversus imperium meum peccare, & improbe agere : sed arguite , & reputate , eauem poena dignos esse delicta celantes , ac facien

XV. Felices habete non eos, . qui latent,

siquid mali fecerint, sed .qui nihil mali fa

ciunt . 2Equum enim demum est , priores illos debitas factis aliquando. poenaS. dare 4 almierOS autem parem meritis gratiam consequi. XVI. Neque sodalitia, neque coitiones faVciatis sine auctoritate mea .. Istiusmodi enim conventus in alio reipublicae genere utiles sunt, in regno non carent periculo.

XUII. Cavete non modo a delictis , sederiam ab iis studiis, in quae necessario delicti

suspicio cadit. . -

AUΙΙΙ. Benevolentiam erga vos meam i tissimam & firmissimam fore, confidite. XIX. Custodite praesentem civitatis statum, nulla rerum mutatione quaesita , . reputantes istiusmodi perturbationibus & civitates necessario perdi, & privatas domoS everti. XXo

76쪽

hii tamen avare, nihia iniusse , nibu Iibidinosa , nihiι ineontinenter esse faciendum. - XIX. Petrarcha de Rep. administr. Augussi est noti imum iuude stui uis praefentem flatum eivitatis commu- rari non uuis , oe civis , eir vis inest.

77쪽

EX ORATIONE

XX. Scitote , non in Principum ingeniis dumtaxat possitum esse , ut ii demum faciles, vel dissiciles sint, sed etiam in moribus civium . Multi enim asperius imperare coacti sunt, quam vellent, propter improbitatem illorum, quibus imperabant. XXI. Bono animo estote, non propter mam suetudinem & lenitatem meam , sea propter virtutem vestram. XXII. Sic velim existimetis , securitatem meam esse securitatem vestram . Rebus enim meis recte constitutis, recte erit etiam vestris.. XXIII. Oportet, vos modeste obsequi imperio meo , servantes instituta legesque regias; splendide autem munia civitatis obire,& negotia gerere, quae ego mandarim . XXIV. Excitate iuniores ad virtutem, non adhortantes modo, sed factis ostendentes, quales deceat esse bonos VimS. .

XXV. Facite, ut filii vestri sciant Resi

parere , & in hujus maxime virtutis stud1oversari assuescant . Nam sit parere didicerint, multo melius imperare poterunt. XXVI. Si fideles nobis , iustique fuerint, in partem venient bonorum nostrorum ; sin autem improbi, sua quoque in discrimen adducent .

XXVII. Μaximas vos & firmissimas opes filiis vestris relicturos credite , si benevolentiam illis nos tram relinquere possitis.

XXI. Hue referri potest, quod est in P. Syri Mimis n- 193. Oportet tis bonum peccandi odio , non metu fa-

aias . . . XXII.

78쪽

πεν των υπαρχόντων '

XXVIII.

XXII. Plinius ad Traianum in Panegyr. e. 73. Obsecramus Deos , ut tini stibi faυeant ; quia in pe ct tuta ipse , ει ν publiea , θ' nos fumus . XXV. Cieero lib. 3. de Leg. c. a. si ιιν modesse parer sviastur qui aliquando imperet, dignus esse.

79쪽

- XXVIII. Sie vobis persuadete, miserrimos& infelicissimos esse, qui obstrictam alicui fidem prodiderunt. Necesse est enim, istiusmodi homines trepide agere, undique sibi timere, totoque Vitae tempore non magis amicis, quam inimicis credere. . .

XXIX. aemulamini non eos , qui plurima possident , sed qui recte possident , nulliusque sceleris sibi conscii sunt. .. XXX. Ne putetis, improbitatem plus commodi afferre, quam Virtutem nomen autem deterius habere : sed qualia. res singulae sorti tae nomina sunt , talem prorsus earum esse vim & naturam, existimate. .

. XXXI. Nolite invidere iis, qui primas tenent apud me: scis contendite & essicite vi tute ac probitate, ut illis pares sitis. XXXII. Amore & honore dignos iudicate quos Rex ipse amat & honorat , ut eodem apud me loco esse possitis. XXXIII. Ut, praesente & audiente me, loqui soletis; ita me absente, sentire vos decet ac iudicare. .

XXXIV. Benevolentiam erga nos Vestram

factis potius ostendite, quam sermoctibus. XXXV. Quae vobis ab aliis fieri indignamini, ea ipsi aliis ne faciatis. XXXVI. Quae verbis reprehendere soletis, ea ne faciendo sequamini.

XXXVII.

xx IX. Horatius i. . Od. 9. . . v Non possidentem muIta vocaveris Recte beatum e rectiust occupat in Nomen beati, qui Deorum muneribus sapienter uti,

80쪽

τουτων

XXXIII. σαπερ παρόν - ἐμου λέγετε. τοιαί-

Duramque eaΠet pauperiem pari, Priusque isto Hagistitim timest. XXXII. M. Terentius hac ipsa de eaussa excusat Tiberio amorem suum & obsequium erga Seianum ainpud Tacitum lib. 6. Annal. c. g. Tuum, cisDr, yeum Fum, νus confulaetis Delum, eua ineia AEn rep. eape Nemgem eo ebamus . - es ninrum Uimare , auem supra sesteros, est quibus de eatisses extoIIas. XXXV. Ita in s. litteris Matthaei c. 7. n. 12. sum

a vobis hominas , ely euis. Similia prorsus habet & D. Lucas in s. o. n. 31.