Monita Isocratea Jacobi Facciolati studio collecta et explicata

61쪽

Plutarchus in Praeeept. Polit. seribit , Principem, qui utitur pravis administris, non differre ab opifice , qui utitur normis, regulis, ae libellis parum idoneis. XXXIX. Xenophon in Paedia l. 8. p. x6s. Edit. Easu scribit, Cyrum habuisse familiares quosdam , qui oeυιὸ m aures regis appellabantur; ut quaecunque Viderunt, aut audirent sibi opportuna, libere dicerent , ac

nerent.

imp dicere solebat, μηδένα των πα ρηπιαζομε νων προς - ρον μνου, neminem eorum, qui loquendi ιiberta-νe apud se uteretur , esse importunum . Theopompus Rutem tui est apud eundem Plutarchum in Apophthegm. Lacon. in interroganti cuidam , quomodo regnum tui ierVRre posset, respondit : Si iussam Ioquendi libertatem amicis permittas . Hanc in .rem facit. Senecae querela lib. 6. de Benes. e. 3o. Non vides , ' quomodo Principes in praeceps agat extincta Iibertas , oe rides in obsequium servile iubmissa P dum nemo ex animi sui sententia fuadet 3 dissuadetque, sed adulandi eertamen es , s unum amicorum omnium osseium , tina contentis , quis blandi ι fallat.

62쪽

XLI. Cura ut distinguas Vasros adulatores ab iis, qui te benevole colunt; ne mali meliore conditione sint, quam boni. XLII. Audi sermones alterius de altero ; & cura ut simul cognoscas, quinam,& qu les sint, qui loquuntur, & de quibus, loquum tur. XLIII. Iisdem poenis coerce eos, qui camlumniantur, atque eos qui delinquunt.. XLIV. Impera tibi ipsi nih1lo minus , quam aliis; & hoc maxime regium existima, si nulli voluptati servias, sed cupiditates tuas, magia in ossicio contineas, quam civeS. XLV. Nullam vitae consuetudinem incomsulto & sine ratione cum aliquo jungas : sed

eos congressus easque consuetudines ama , ex

quibus & ipse virtute proficias , & aliis pro- . fecisse videaris. ι XLVI.

- . .

' XLI. Celebre est Phocionis dictum ad Antipatrum .pud Plutarehum in Apopht. reg. & imp. Ου . δυνατω, Abesπατρε , ae φιλρ φοκιονι , se κολομι , non po-τes , Antipater , Phocione O amieo titi s adtiIatore. Curtius autem lib. 8. e. s. AduIario perpetuum malum regum , quorum πιν sepius assentario , quam binis eυεν- sip. Plutarchus syntagma scri psi t de distinguendo adu- Iatore ab amico, quod legere iuvabit. XLII. Agesilaus, ut refert Xenophon sub fin. orati quam de illo seripsit, & Plutarchus in Apopht. Laeonieis , eum audiret laudatores aut vituperatores alio-Fum, aiebat, μα ἀπων τῶν λεγοντων τροπιιν, ρ πε ων λέγομν . mn minus eognoscendos esse mores eorum, qui ιoquerentur quam de quibus ιoque-νentiar. Hanc in rem monet Horatius eos, qui cum viris principibus vivunt, l. I. epist. Ig. U. 68.

huid de quoque viro, ' eus dieas, saepe videto. XLIII. Scite Iulianus Imperator , .ut est apud Am.

63쪽

XLIII. Ταῖς κόλαζε ζημίας τους ψἀδεῆς

πολιτων .

mianum initio lib. I S. Eequis innoeens esse poterit , β nee asso sufeteo P Itaque Plinius in Paneg. c. 34. &3s. Traianum summopere laudat, quod delatores acerbissimis suppliciis coerceret. XL U. Seneca ep. II 3. Imperam sibi marimum imp ritim es . Hinc servus Horatio exprobrat l. 2. Sat. 7- v. gr. Tia mihi qui imperiras , aIiis servis miser. Ab Isocrate nostro Euagoras laudatur tamquam πυ-- νθ των ἡδονων , αλλ' ουκ ανομενω ὐπ των . hoc est regens voluptates , non rectus ab tuis. XLV. Advertenda vox em uexIα , & verbum AaY μι. Nam Plato eodem fere modo locutus est sub initium Hippiae Maioris : in eror σωσοντες πλέον δε α - τὸν μιδιδοῖεν. Ut eo uetudine tua majores ad virtutem progressus faeerant. Ad sententiam quod attinet , idem praecipit Theognis, redditque rationem hanc V. 34. μἐν γὰρ ἁ εο λοι μαΘη - '- ἐν 3 κημοῖσι Συμμιχμης , ἀπολῶs Q θ εδντα. νων. bonrs enam bona visees. Gn autem malis

Commi Dearis , perdes o tuam, habes, men emis

64쪽

O EX ORATIONE

XLVI. Cave credant homines , te in iis rebus praestare Velle , quas perficere & mali possunt: sed te in virtute magnopere iacta, cujus nullam partem mali obtinent. XLVII. Uerissimum honorem tibi haberi puta, non ab iis, qui te in publico per meritum colunt; sed ab iis , qui inter. 1e colloquentes, magis mentem tuam, quam fortu

nam laudant.

XLVIII. Siquando contingat , te rebus gaudere minime bonis, vide ne appareat τ . eum autem in bonis versaberis, fac ut Omnibus manifestum sit . IL. Ne aequum putes, privatos composite &modeste vivere , reges autem sine modo &ratione: sed fac ut moderatio & continentia tua aliis exemplo sit ; tibique persuade, mores totius civitatis moribus eorum , qui imperant, esse similes. L. Argumentum tibi sit, te recte gubern re , si videas eos , qui gubernantur, ditiores& meliores cura tua esse factos. LI.

XLVI. Ita Nieoeses in oratione , quae proxime sequitur , ait se eas virtutes semper coluisse , ων μέρω- πονηροῖς μέτετι , quarum nulla pars improbis ines. XLVII. Totam hanc sententiam expressit Plinius in exordio Panegyrici de Traiano. XLVIII. Ratio moniti est, quia Principibus, ut scribit Taeitus in 4. Annal. e. go. praeeipua rerum ad D mam dirigenda sunt. IL. Eandem sententiam I erates expressit in orat. Areopagitiea, ubi loquitur de Solone & Clisthene . In bonum exemplum velleius lib. a. c. I 26. Facere recta

cives suos Princers optimus fariando docet ; cumque ses

65쪽

mperio maximus, exemplo maior es . In malum C ieero de Leg. l. 3. c. I 4. Vitiosi prine es non solum vitia coneseipiunν ipse , sed ea infundunt in eiυitatem ἰ neque fo- Itim obsunt quod ipsi eorrumpuntur , Ied etiam quod eorrumpunt , plusque exemplo , peeeato nocent . Plutarchus in syntagm. ad Princi p. imperit. comparat eum, qui imperat , regulae ; quae nisi recta sit , non potest ea, quibus applieatur , tecta facere . Porrci deris , quae Princeps facere debet , ut civibus suis ad virtutem exemplo sit , vide Xenophontem in Cyri Paed. Iub initium lib. 8. Cicero ad Attie. i. g. ep. tr. Μoderatori reip. bea-ga ciυ3um vita proposita ess, tie opibus Frma , eopiis locuples, gIortu ampla, virtute bonessa sit . Et Maecenas apud Dionem I. sa. p. 48 I. Τον ὰ--πρα κω ποιῶν, αλλὰ e τῶν αΜων

mus non solum ipse facere debet, , sed O HU- quam optimi sanx, curare.

66쪽

, LI. Melius existima relinquere filiis bonum nomen , quam magnas divitias : istae enim mortales & fluxae sunt, illud immortale. Et bono quidem nomine divitiae parantur , divitiis autem bonum nomen parabile non est. Adde quod illis etiam pravi abundant , hoc

autem non est nisi virorum praestantium. LII. In vestibus totoque corporis ornatu fac ut excellas ; in aliis autem rebus temperanter te gere, sicuti reges decet : ut qui te prodeuntem viderint, ex ore habituque eo poris dignum te imperio iudicent; qui autem tecum Vivunt, propter animi tui ornamenta idem sentiant.

LIII. Nihil dicas , aut facias , quin prius

attente consideres ; ut in errores quam minia mos incidas.. LIV. Optimum videtur in re qualibet a tingere quod summum est, & maxime Oppo tunum : id autem quoniam cerni dissicile potest, satius est deficere, quam excedere . Etenim modus vim suam magis retinet in eo,

quod parvum est, quam quod nimium. LV. Esto civilis & gravis . Alterum enim

LI. Auctor epist. a. ad Caes. de Ordin. rep. e. 7. 6-pe ram audivi, qui reges, quae eivitates oe nationes peropuIentiam magna imperia amiserint , quae per virtutemisopes everant.

LII. Cyrus, ut est apud Xenophontem in Paedi. I. s. p. 363. tum ipse magnam vestis totiusque eorporis ornatus euram suscipiebat , tum eos quoque suscipere Volebat, quibus magistratus mandaret . Contra LiviuR . sub initium lib. at. laudat Annibalem , quod vinitu σ-itis nihiι inter aequales exeeIIeres . Sed tunc quidem Annibal nondum erat cum imperio . Ceterum vestis or-

67쪽

E h τει natus & elegantia amorem conciliat, ut scribit Aristoteles in l. a. Rhet. c. 9'. t. I I. LIII. Philosophi omnes, & rerum moralium magistri docent, errata longe plurima', quae loquendo & agendo committimus , inde oriri , quod res minus attente consideremus, abrepti nimia quadam ingenii & virium confidentia, levitate, impetu, consuetudine, impatientia dubitandi . Vide Monitum LXXV. orationis Pria

rnae.

LIV. Cieero in orat. e. aa. Et fi fuas euiqui rei modus es , tamen magis ostendis nimium , quam parum . Nam etiam in numeris a. 4. s. qui sibi proportione respondent, minimus propior est medio, quam maximus. LV. Lampridius in Alexand. e. I. narrat, nimiam ς viIitatem Alexandro obiectam fuisse , quae imperii potestatem contemtibiliorem faciebat. Μodum egregie tenuit

68쪽

Bortatione esseere eupientes ἔ veram, nus salior , philosopbiam , non semulatam affectantes . LVII. Plutarehus de liber. edueat. seribit, facta praeserita praebere nobis exempIum as recte eo strandum dastitavis. Η' των γεγενωδεων πράξεων ' μνήμη - πε μελλοντων I βουλlας γDετω παράδομα . Ex Proverbiis Catonian. 'in Bibl. Alb. Fabricii med. de ins Lai. P. 33. eautus e veas , aliena exempla doeebunt. LIX. Agesilaus moriens , ut narrat Plutarehus in

Apophth. vetuit sibi imagines poni . Si quod , inquit,

opinor, Plutarchus ex oratione ' Xenophontis de Agesilao, ubi eadem fere sententia est, prope finem. Maecenas quoque monuit Augustum ' ne statuas aureas aut argenteas sibi fieri pateretur, sed potius recte agendo memoriam sui propagaret, ut est apud Dionem l. E. sub fin. Tiberius apud Tacitum annal. 4. c. 38. Haec mi hi in animis υφris,mpta, hae polorerimae instes, 'v'mamrae. Loquitur de suis virtutibus.

69쪽

. Cura ut & ipse in tuto sis, & urbem tutam habeas . Ueruntamen si in discrimen adductus fueris , elige potius honeste mori,

quam turpiter Vivere. I. In omnibus operibus memento dignitatis regiae; & cura ne quid facias minus diagnum amplitudine tanta. - LXII. Ne aspicias naturam tuam , tam quam totam simul perituram , sed quoniam corpus habes mortale , animam immortalem, cura ut animae memoriam immortalem relin-

LXIII. Exerce te sermonibus rectis & h nestis, ut assuescas sapere similia dictis. LXIV. Quae scis esse optima, haec facito. LXV. Quorum laudes aemularis, imitare Dctiones.

LXUΙ. Quae filiis tuis facienda proponeres,

haec te facere aequum cense.

LXVII. Utere his , quae dicta sunt, veI

quaere meliora.

LX. Cicero I. I. Osee. e. 23. Cum tempus neeessitas quo possulat, deeertandum manti O , o mors servituti sumistidinique anteponenda . Salus ius de T. TurpiIio Silano Praefecto Vaeeae in Numidia , Iugurt. c. 67- suis tui iis tanto malo tvvis vita fama integra potior , impνobus intestabilisque viderur . . LXI. Rationem rei huius reddit Plutarehus in Prae-eept. Polit. λἀ οἱ πολλοι πε, αρχῆς , Q Io - λιτμας εχουσιν , ως πράγματω μεγάλου , καΘαράων ἀξιου πάσει ατο-οιτ ε π μμ ας . Quia υviso exsi- - νυν, prineipatum rom magnam esse , planeque υ modi , tis errore omni vitioque carere debeat . Itaque , ut idem ait Plutarchus, non solum in publica dicta α IaULa Principis inquiritur, sed & in coenam eius, & in cubiis, in matrimonium& in seria, R in Iudicra omnia.

70쪽

Iipp. To μεν σωμα Θ νηφ εχομεν , εοάνια πνι 3 γινμεθα N . Comus quidem mortale habemus , sed νmmον aisi virtute seri possumus . Utramque sui partem homini eonsiderandam Plinius Proponit l. 9. ep. 3. Omnes homines arbitror oportere aut immortalitatem Dam , sua mortalitatem eogitare r erar illos quidem eontendere QT eniri , hos quιieseere oe remisti. LXIII. Ratio Moniti huius peti potest a contrarios ut est apud Aristotelem lib. 7. Politie. c. I . Εκ γαμαχερως λέγων οτεῖν των taχρων , γἰνετω ε - ποιμνσυ εγγυς . Nam ex Deilitate loquendi turpia qualibet , gignitur oe Iieentia faetendi. LXIV. Celeberrimum erat apud Lacedaemonas dictum quod refert Plutarchus in Apoph. Lac. ισασιμεν οι ΑΘηνάοι - καλοι, ψ πράμουσου 3. Seiunt quidem Athenienses quae fini bonoa , sed non faciunt. LXVII. Hor. l. r. ep. 6. Siquid noυsi rectiu/ i is, candiduι imperti ; si non , his uters mecum.