장음표시 사용
191쪽
cit. In aliis etiam partibus varios producit affectus; in neruis torporem , paratu sin , conuulsionem , tremorem , in auribus surditatem , tumorem I in oculis ophthalmiam, lachrymas, caecitatem ; in v uula tumorem , laxitatem , vicus ; in gutture anginam , in pulmone pleurit idem , peripneumoniam , tussim , asilinia, haemo proen , phthisin; in ventriculo vomitum , in- appetentiam; in intestinis di arrhoeam dc dysenteriam;
ita ut maxima morborum corpus humanum infestantium pars a capite ortum ducere iure merito censeatura
In venas etiam cum sanguine humor , cerebro defuit , unde febris catarrhalis generatur, quando scilicet natura ad humoris superflui expulsionem aerius commotietur , unde commoti vehementer spiritus accenduntur , & febrem Ephemeram effetunt, hinc catarinus inter febris Ephemerae causas recensetur. Sic ante inuasionem arthritidis,aut Erysipelatis eruptionem, tales febres siepissime contingunt. Externae aurem viae per quas humor capite defluit, sunt illae , quae caluariae adiacent, δc sub cute continentur I unde censuit Fernelius, inter carnem dc cutem lilia smores ut plurimum deserri, quamuis etiam per continuitatem musculorum , membranarum de neruorum,
tum etiam per venas 3c arterias defluere soleant in oculos, dentes. maxillas, ceruicem, scapulas . brachia, articulos & alias partes externas.
Differentiae catarrhi nonnullae ab alit horibus proponuntur , quarum praecipuae sunt . quod alius dicatur ferinus , alius sutacans, alius Epidemicus. Catarrhus ferinus ille est, qui sua acrimonia pulm nem exulcerat, dc tabem inducit, fitque ab humore acride falsio in hepare fervido genito, Zc in cerebrum transato, unde in pulmones propellitur. Suffocans vero
192쪽
Cap. x V De Catarrho, T Teatarrhus fit, quando fluxio in bronchia pulmonis confertim irruit, ac subinde renouatur, unde suffocationis impendet periculum. Catarrhus denique epidem leus maligna qualitate praeditus est, & populariter grallatur,
Diagnosis huius affectus ad tria dirigitur, subiectum,
Subiectum, vel corpus catarrhis obnoxium indicant rara corporis & capitis textura, facilem aeri frigido, vel calido penetrationem praebens : tum etiam eadem rex tura nimis densa, liberam transpirationem impediens: cerebrum frigidum & debile vapores ad se transmissos discutere non valens, vel proprium alimentum sufficienter non concoquens: idem cerebrum calidum vapores copiosos attrahens r ventriculi & hepatis, ut Unum sit calidum , alterum vero Frigidum. Signa morbum indicantia,vel imminentem praenuntiant , vel praesentem ostendunt. . ' a Imminentem catarrhum praenuntiant eati se praedi, sed magis praecise capitis grauitas , sensu lim hebetudo & torpor, somni longiores, sternutatio frequens, emunctio narium , & expuitio solito copiosior, alui segnities & flatuum copia. Praesentis vero catarrhi indicia manifesta sene, humor enim , cerebro defluens vel manifestὸ percipiatur , vel rumoribus ac dolori scin partibus quas intradit, satis manifestatur. signa causarum satis etiam conspieua sint, si enim ab humore frigido catarrhus excitetur, aderit sensus
frigoris, faciei pallor , sapor pituitae dulcis, ructus
acidus , materia viscosia, vel aquosa , & in uniuersam, tempe amentum corpora pituitossim. . . 'Calidum ustio humorem distillantem ostentane PD
193쪽
hoc faciei, sitis , salsedinis , vel acrimoniae sensus In
ore , inflammationes , dolores & ulcera in partibus affectis & temperamentum totius corporis bilio iam. Fluxio vero externa ab interna dignoscitur ψ quod in illa dolor magis externus sit, imprimis sub cute verticis , ubi interdum tumo mollis percipitur ; saepius verb pilorum inversio dolorifica est , saepe etiam ingri humorum descensum per partes exteriores cum dolore , calore, aut frigore persentiunt. Prognosis huius affectus a Cornelio Celso eleganter proponitur , his verbis et Si ex capte in nares destillas humor , leue est , si in fauces , peim , si vero in pulmonem, pes m est. Hippocrates verδ in valde senibus catarinthum difficillime concoqui asseruit. Vbi magna humorum copia redundat, siue ea a ple- thora sit, siue , cacochymia , periculosus inducitur ca-rarrhus I metuendum enim est, ne affatim irruens copiosus humor suffocationem , aut graue aliquod aliud malum inducat. Huius affectus curatio duplex instituenda est , unaquae frigidum catarrhum , alia quae calidum respiciat.
Tota eatarrhi frigidi euratio in eo consistit, ut materia peccans praeparetur, & evacuetur,& si ad pectus aliamve partem influat , reuellatur, illiusque motus inhibeatur , tandemque intemperies cerebri corriga
Primδ itaque si materia copiosia sit , aut nimio impetu ruat, & metus si ne a reliquo etiam corpore filuat, praesertim si hepar sit calidum , contingit enim non. raro , ut catarrhis obnoxij habeant cerebrum frigidam , 8c hepar calidum H, sanguis mittendus est, si , parciori manu. Si maperia sit pauca, & lenie
194쪽
moueatur, aetas vero senilis, aut temperamentum he. patis minime calidum , unde nulla veniat suspicio huis mcirem aliunde cerebro suppeditari, venae sectio omita
Materia vero peccans primum imminuenda est potione, aut pitulis, vel alio quouis medicamento purganiste , ex his, quae in frigida cerebri intemperie laetunt proposita. Mox reliquiae humoris praeparandae apoetemare diricto loco descripto iant si nimia humoris exagitat io non metuatur , apo Zema purgans poterit institui. Ac tandem pitulis sortioribus , aut alio cathartica in regra purgatio erit absoluenda. Si catarrhus admodum contumax fuerit, ad vomitoria confugiendum est, quae illius materiam potenter
Colocynthis ad cerebrum potenter expurgandum efficaci ssima est , sed vehemens est illius operatio , Scsummo amarore infensa. Corrigitur utrumque infusione iri urina; sic enim amaritudinem deponit, & serhinsipidum remedium evadit; tum vehementia illius ira infringitur, ut ad 3. j. tuto exhiberi valeat; fitque exiseellens ad omnes capitis morbos i causa frigida oriundos remedium. Interdum vero contingit, ut humores excrementi-tij, I partibus inferioribus ad cerebrum sublati, catar
rhum efficiant. Motum autem illum praeternaturalemnan siciscuntur,obstructis meatibus ordinariis. per quos humores illi expurgari solebant. Et tunc temporis opportunissime curatur catarrhus apertione viarum , tum etiam blanda,initi,& continua purgatione; quia humores ad partes inferiores deturbantur,iisque motus contrarius sensim conciliatur. Huiusmodi aurem
purgationes blandae fieri possunt per decocta, vel iucK 3 sulas
195쪽
cula, . ad multos dies usurpata. Interim tamea robora tia medicamenta non erunt omittenda. Ad reuulsionem verb admouebuntur cucurbitulae.&vescatorium scapulis & ceruici,tum etiam cauteria occipiti, vel brachio. Zacutus Lusitanus lib. 1. Praxis admirandae, obseruat. I 6O. cauterium retro aures, tan-
qu m praestantissimum ad omnes destillationes acupue
manantes, rem odium,plurimum commendat. Et nos influxionibus, oculorum praesertim , laudabiles effectus vidimus. Errhina, sternutatoria, apophlegmatismi, &masticatoria erunt usurpanda ; ea tamen adhibita cautione , ut quando cararrhus in fauces , pulmones , aut ventriculum decumbit,errhina, & sternutatoria tantum usurpentur; quando vero in oculos , & nares influit, masticatoria, & apophlegmatismi. Horum Omnium formulae capite praedicto fuerunt propositae. In his tamen aduertendum, quando materia tenuitatis cuiusdam particeps est,ne fortius resoluentia usurpentur : his enim humoris impetus ad pechus , &pulmonem , aliasque partes adaugeti poterit, sed nonnulla in crassantia, aut humoris impetum cohibentia erunt admiscenda , ut rosae rubrae , mastiche , coriandrum, nux moschata, aliaque in catarrho ealido fusius proponenda. In hunc sensum errhinum in sequentem modum componi poterit. N. Aquae maioranae 3. iiij. succi betonicae J. i. semcnigellae puluerat. s. g. nue. sch. B. i. Fiat errhinum. Pro ditioribus addi poterunt moschi, & ambrae griseae,
an a g. ij. Vel . Ligni gna iaci limati J.j. aqua: purae m. j. Infun
dantur per noctem supra cineres calidos , deinde coisquantur ad mediae partis consumpi. addendo sub finem maiaranae , & rosarum rubr. ana P. ij. Sic etiam masticatorium , subtenui existente mare-
196쪽
ria. vel fiet ex mastiche sola, vel in hunc modum M. Nucismosch. 3. i. mgstiches,gummi arabici an 3. Redigantur in puluerem, & cum aqua rosar. fiant trochiici inalticator ij. Praestans sternutatorium componitur ex hellebori nigri, & sacchari partibus aequalibus, quod cerebrum potenter expurgat. Extractum ni cottanae cum aqua vitae paratum , li figuae impositum ad pisi magnitudinem , magnam pituitae copiam instar apophlegmatismi per os educit.Veroniti ninsa copia usurpetur, aut si in ventriculum efflueresinatur, vomitum excitat etiam vehementem. Supra dictum est cauteria brachiis, occipiti, 3c po-nc aures inusta plurimum conferre ; quod etiam efficaciter praestant posteriori parti ceruicis ,& inter scaphilas admota ; quae hodie in maximo usu sunt, & a practicis nostris passim usurpantur. Nouus etiam locus 1 quibusdam inuentus est ι nempe in ceruice prope venas iugulares . in musculorum intcrstitio , & huius camerii
beneficio catarrhus inueteratus raucedinem efficiens in duobus curatus est. Tandem post conuenientes euacuationes, cerebruis roborantia, S exsiccantia tam interna, quam externa; erunt utilissima , ut optatae, pulueres, cucula, sumus; prout in curatione frigidae intemperiei cerebri descripta fuerunt. Notandum autem est , optatae praedictae, aut aliis similibus, in catarrhi curatione conseruam rosarum, numcem moschatam, & thus albiis. utiliter admisceri.
Decoctum ligni lentiscini, in modum decocti ivdorifici usurpatum , cerebrum cxsiccat, & fluxionem cohibet. Praetere, sequentes morsuli ad hune v sem utilissimi
197쪽
v. sem. coriandri praeparati 3. 6. nucis mosch. thuris, ana 3. iij. glycyrrhi Tae, mastiches, ana 3 i j. cubebar. 3. i.conseruae rosar.rubr. L. j. sacchari albi in aqua rosar. dissoluti 3. x. Fiat confectio in rotulis,pond. 5. iij. Capiat unam mane & vesperi. Trochisci sequentes valde commendantur , Solen andro cons. Io. sect. 4. quos ab antiquis, tum Graecis,tum Arabibus mutuatur.
Thuris masculi , succi liqui ritiae, ana 3. j. opii, croci, myrrhae,ana B. j. Cum strupo papau. forma trochiscos,vel pitulas urgente catarrho exhibendas per interualla. Dosis erit B. t j. vel 5 .ss. Tabellae etiamnum sequentes usui esse poterunt. V. Puluer. electar. diambrae,& diam oschi dulcis, anas .i succini albi B. j. ol. anisi gutt. iij. sacchari in aqua lauendulae dissoluti J. iiij. Fiant tabellae,pond. 5. ij. Capiat unam mane & iero.
Inter remedia interna , capite de intemperie frigida cerebri descripta , summae est efficaciat ad catarrhi inueterati curationem , balsamum cephalicum ibidem poli optatam descriptum,quod intus alium i poterit,& in lnarium cauitates immitti.Lae sulphuris, & flores eiusdem ad catarrhum exsi- siccandum maxime laudantur , chymiatris ;tum etiam Galenici in tabellis flores saepissime usurpanr. In recenti catarrho aqua nucum cum hydromeli te exhibita hora somni per triduum. eum valde imminuit. Ad cohibendum catarrhum, utiliter admouetur sincipiti raso cataplasina ex sermenti S. ij. & carabes 5 .i, compositum. Si vero aeger caput radere noluerit, supra ipsum capillitum aliqua ex parte detonsum, sacculus ex chamaepit. & carabe conflatus apponi po
Praeter seisitus praedictos, qui ex gummi Tethzam ha ca
198쪽
. ea fit, summae est escaciae; catarrhum enim exsiccat, eiusque motum cohibet, neque vehemens est illius odor, ita ut conclaue aegrotantis eo sine molestia impleri valeat. Commodissimum etiam est caput exsiccare sacculis ex surfure, milio,sale ; foliis salutae, betonicae, stoech dos ; sem. foeniculi, anisi, & similibus Denique si affectus sit contumax, omnia conuenient remedia, quae pro frigidae cerebri intemperiei curatione fuerunt proposita.
Calidus catarrhus curatur remediis materiam pec Cantem euacuantibus, incrassantibus. & reuellentibus; tum etiam partium mandantium, & recipientium intemperiem corrigentibus.
In hunc finem primδ phleboromia instituenda est,
si caetera consentiant , qua humor fluens reuellitur, eiusque acrimonia temperatur. Deinde humoris eiusdem portio edueenda est blando cathartico,quod humores nullo modo commoueat, in hunc, aut similem modum. V. Rhab.electi B. iiij. myrobalan.citrinor.Ol. amygdal .dulc.confricat. 5 . g. fantalici trini B.ss. Infundantur
in aqua lactucae, & portulacae. In expressione dissolue mannae granat. & strup. rosar. solui. ana j. j. Fiat potio. Vel loco aquarum praedictarum potest fieri decoctio ex herbis refrigerantibus ,& tamarindis, cui purgantia praedicta permisceantur. Deinde humor alterandus,& incrassandus est iu lepis
conuenientibus. Fol. lactucae, portulac. & ulantag. ana M. j.sem. quatuor frig. mai. & paupaueris albi, ana 3. ij.ssor. viOlar. nymphaeae, & papaueris rhoeados, ana P.j. Coquan
199쪽
Car. ana 3. i. g. Fiat tulep. pro tribus dotibus, bis in die sumendis. Vel loco decocti, aquae stillatitiae praedictarum herbarum , vel emulsiones quatuor sem. frigidorum mai. substitui poterum. Deinde purgatio pauid sortior usurpanda , addendo purgantibus praedictis sennam,catholicum,diaprunum,& similia.
Leve ac blandum remedium in crassans, humorisque
acrimoniam domulcens , desumitur ex vitellis ovorum
recentium , qui in unciis quinque vel sex aquae sontis duIoluantur binario numero,addendo sacchari albi j.j. coquantur parum sine ebullitione , semper mouendo,& capiat calide quantum ferre poterir, mane & sero per
Ac tandem maiori humorum incrassationi, & fluxus cohibitioni incumbendum est , quod fiet struposequenti.
2 . Syrupi violac. & de ros. siccis,ana 3. i. strupi de papauere 3. g. Detur ex cochleari j. i. hora somni.
I ii eundem finem usurpari poterit optata tequens. V. Conseruae rosar. antiquae S. vj. pulueris electare diatrag. si ig. 3.ij. boli armeni toti in aqua rosar. B. ij. Cum syriapo rosar. siccarom , fiat optata;capiat ad magnitudinem auellanae hora somni. Hordeatum sequens utilissimum etiam est. M. Hord. mundat. q. s. Maceretur per horas vj. postea coquatur perfecte , & traiiciatur. Deinde accipe amyg. dulc.excorr. 5. iij. sem. cucurbitae mundat. m.j. g. sem. melo n. 5. j. papau. albidactuc. ana 3. g. Contus somnibus cum aqua hord. eliciatur lac,quod cum m. ij. pulpae hord. permixtum coquatur patum, addendo se chari portionem. Bibat 3. x. aliquot matutinis super' dormiendo ,& nonnunquam in introitu lecti. Tum etiam
200쪽
etiam trochisci sequentes in ore frequenter erunt detinendi. Guismi tragacanthi & arabici, ana 3. ij. boli armen. terrae sigillat. lotor. in aqua rosae. ana S. i. sem papau. albi , succi liquiritiae, ana 5. 6. sacchari peni-diar. 3.j. Cum mucilag. se .cydon. extrach. cum aqua rosar. fiam orbiculi parui,quos diu noctuque in ore de
Spiritus sulphuris , & vitrioli ad gutt. iij. vel iiij.
exhibitus nisne, & sero cum liquore idoneo, contra omnes finxiones magnas vires habet, praesertim vero eas quae a calida viscerum intemperie ducunt originem. Potest etiam in minori do si potui permisceri,
quia cum eo Velias omnes pervadit, & motum humorum cohibet.
Crystallum etiam minerale ad eundem usum tulepis, at iisque remediis admisceri potest. His nihil proficientibus necessitas cogit uti narco isticis. Inter quae principatum obtinet laudanum optatum , ad g. iiij. vel v. hora somni exhibendum. Uel syrupi de papau. 3. 6. vel j. exhiberi poterit. Haec ab initio morbi usurpata miranda praestant. Eandem habet vim theriaca recens ad B. j. vel 5. g. noctu exhibita. Benedictus Faventinus sequentibus pitulis usus est in catarrho salso, elicissimo cum succestia. T. Succi glycyrrhiaar 3. ij.aloes lotae 3.j. pilui. de cyno glosso 3. si . cum syrup. violac. fiat mal Ia pitularum, de qua capiat B. j. hora somni. Trochisci Solenandri supra descripti erunt etiam utilissimi. Huic usui etiam maxime conferre potest diacodium album , in curatione phrenit. descriptum. Interim reuellenda est materia fluens per clysteres,