장음표시 사용
261쪽
alia ophthalmica. Formula collyrii ex succis talis esse
V. Succi sceniculi chelidon. & anagallidis, ana 3.li, succi eentaur. min. J.si. mellis albi 5.j.M. instar lini menti ; si cum albugine adsit oculorum rubor,utile erit collyrium ex vino albo sale & tritico paratum in ophthalmia descriptum. Vel sequens. V. Aloes & agarici ana Θ.j. puluerentur, & includantur nodulo , qui maceretur in aqua euphrasiae, vel foeniculi, & confricentur oculi manE & sero. Aloe a stergit, roborat, & fluxionem sistit; agaricus potenter abstergit. Sugillatio , seu color oculi rubeus ex sanguine in eum effuso productus, si recens adhuc fuerit, optimEcuratur sanguine columbino in eum instillato. In illius vero desectu lac muliebre instillari poterit cum paucothure , & croco I vel oui vitellus cum vino admouebiatur, quod remedium a Gal. laudatur 4. de comp. med.
sec. lotacap.8. Si vero contumax fuerit affectus, fouendus erit oculus decocto foenu gr. althaeae, eniculi ,rutae,
chelidon. vel illius decocti sumus oculo excipiendus est. Ac denique ei omnia, quae pro suffusione descripta
sunt, ad huius affectus curationem poterunt esse id nea. Speciatim vero , in malo inueterato, quando rubor ad nigredinem declinat, a Gal. commendatur hyia sopi coma trita , linteo inclusa , in aquam seruentem demersa,& oculo admota I & docet experientia , hoc remedium tantae esse essi tactae,ut cruor sensibiliter attrahatur, & linteo adhaereat.
Ac denique color si auus icterieorum . qui in oculis maximὸ appν et, curato morbo sponte discutitur ι si tamen illius dissipationem ac elerare lubeat , sussitu aceti
oculis excepto id praestari poterit.
262쪽
TVnica adnara ita corneae coluncta est,ut quam plurimi affectus utramque tunicam occupent. Sicque oculorum inflammatio , licet tunicae adnatae propria sit, ad corneam tamen non rard extenditur, in eaque varios affectus producit, ulcera nimirum , hypopyon, albuginem & alia. Sic etiam pustulae, aliique tumores, vulnera dc ulcera, utrique tunicae communia sunt. Ita Vr omnes harum tunicarum affectus seorsim tractari nequeant. Ideo nos adnatae tunicae affectus aggredi cogimur, priusquam corneae morbos ulterius per sie
Ab ophthalmia igitur incipientes, dicimus , illam,
quae , ut verbum sonat, nihil aliud est , qu m oculi inflammatio, ab omnibus aut horibus pro tunicae adn tae , seu coniunctivae inflammatione usurpari. Lippit do a Latinis post Cornelium Celsum nominatur. Haec autem inflammatio,prout maior vel minor est, triplicem differentiam sortita est. Prima is ναξις Graece, Latinis conturbatio dicitur, quae iuxta Pauli sente tiam , a causa extrinseca oritur, nempὸ sele, fumo,
puluere,oleo & similibus; sed nihil impedit fieri etiam
causa interna, vitio scilicet ventriculi post vini pol tionem , vel alios errores e, estque leuis inflammatio, seu phlogosis, cum exiguo rubore & dolore miti. quae tamen in veram ophthalmiam non rard degenerat, deest illius principium. Vera autem ophthalmia a causa interna perpetudroducitur, estque vera inflammario cum tumore, ru-
re, de dolore; lippitudo a Celsio nominatur, quia in O s ea
263쪽
ea crassium excrementum , quod lippa vocatur, oculis
Tertia P -ns Graece, Latine etiam chemosis appellata , est quando inflammatio ita ingrauescit ut magna sit, cum dolore vehementi, dc utraque palpebra inueri a sit, ut vix ab eis oculi contegantur ; eu album oculi sublimius euaserit, rubrumque magna ex parte iridem occupet . in pueris, & oculos prominentes habentibus saepius contigit , fitque a magna plet hora, &pituitosis humoribus.
Alia desumitur differentia ophthalmiae ex Hipp. apb. I . sect. 3. qua nimirum ophtualmia diuiditur in humidam, de siccam: humida illa est quae iam fuit proposita , & lachrumarum effusionem secum habet coniunctam. Sicca vero, quae ex eodem Hipp. φΘαλ. Miae nominatur, de in siccioli aeitate ela autumno contingit; fit a bile , aut melancholia exaltata , Si cuius pars humida, de aquosa absumpta est,ided nullas humiditates, aut lachrymas emittit. Alias etiam patitur subdiuisones ab adiunctis, si enim fit cum pruritu, dicitur ; si cum duritie palpebrae, nomi
Alia etiam desumi potest differentia ophthalmiae ex Gal. 2. dedi F. febrium cap. m. ubi quandam dicit ophthaliniamelle periodicam, uuae scilicet per interualla repetit in iis , qui illi valde obnoxij sent , Se qui caput habent calidum & humidum,oculosque debiles fluxioni recipiendae idoneos. In iis autetri . postquam frequenter per multos annos ophthalmia affecti sunt, oculi tandem contabescutit, de visus prorsus amittitur, viae tabida ophthalmia nominatur I vel potius Ophthalmia in oculi tabem degenerat. Alia denique desumitur differentia a causa proxima εc immediata,quae cit fluxio, vel congeltio. Per fluxi
264쪽
Cap. VI II. De Ophthalmia. I r 'nem ut plurimiura fieri solet ophthalmia: Aliquando
tamen per congestionem generatur i si Di iniciun aliqua in teinperies,leu imbecillitas coniumst sua: acciderit, . qua in parte recte non exercetur ; sed multa excrementa in ea congesiantur , a quibus pars s . l. exi nacte sulli tenter non potest, unde iustammatio succedit.
Causa ophi halmiae coniuncta est languis biliosus,pi uitosas,aut melancholicus in oculos defluens, ves in iis per congestionem cumulatus. Fluxionis caus e sunt multiplices, tum externae , tum infernae, etiam vulgo noti luitiae. Congc Eionis vero cause sunt illa: omnes, quae oculos intemperie, aut imbecillitate assiciunt; itavi. quae a sola fluxione initium duxerat, i iaccclIu tem-
Piris partem debilitans , illius coctionem vitiet ; &ophthalmia partim a fluxione , partim a congestione fiat, quod in cliconica ophthalmia plerumque colet
Cu .aa autem Ophthalmia per viam fluxionis generatur, a capite , Ut plurimum,fluxionem eam derivari certum est, de omnes propemodntn authores hanc unicam fluxionis originem agnoscunt. Verum docet experientia contumaces ophthalmias ab hepate non raro exoriri , & humoribus ab eo in oculos conssuentibus; ita, ut tunc tzmporis cauteria occipitio admota , morbum taueant, quae alioqui fluxioni a capite otiundae
maxime conducunt e tunc enim humoriam motum
ad partes se periores magis promouent e & vidimus saepe veteres ophthalmias, nullisque cedentes remediis, clauso fonticulo , qui diu in occipitio gestarus fuerat, breui & sponte detrisse : cessante nimirum humorum, motu a partibus inferioribus ad superiores qui a catara rio continuo fouebatur , natura humores amandan re ad illud emissaritim , quorum portio ad oculos rari
265쪽
2χci Praxeos Medica Lib. I I. quam partes vicinas, & a longo affectu debilitatas serebatur.
Quae a capite fit fluxio , vel a partibus interioribus ad oculos desertur, per venas scili licet,quae sub cranio
existunt ἔ vel per partes externas, quod frequentius est; per venas scilicet,& arterias,quae a pericranio per frontem tempora ad coniunctivam deseruntur. Diagno sis ophthalmiae facillina est, quandoquidem sanguis in coniunctivam effusus oculis obiicitur. Et si rubor sine tumore appareat, atque ab externa causa genitus fuerit , ταραξις seu conturbatio dicetur. Si vet. piaeter ruborem , tumor & calor cum lachrymis adsuerit, vera erit ophthalmia. Ac tandem, si aded ingrauescat, ut nigrum oculi occupet, & palpebrae invertantur erit appellanda. Signa causarum inde repetenda erunt i quδd si fiat aptethora,& sanguine proprie dicto,non solum in adnata tunica, sed etiam in tota facie rubor apparebist, tum etiam venarum latitudo , sensuum grauitas , & toti corporis ἱ ac tumor erit insignis. Si , sanguine bilioso oriatur, aderit lachrymarum aerimonia , ut non solum oculorum anguli, sed etiam genae ipsae erodantur: dolor aderit pungitiuus & intolerabilis ; tumor paruus cum rubore ad citrinitatem vergenter exercitationes immodicae, insolatus, ira. dc acrium esus praecesserunt, temperamentum erit biliosum, aetas florens, & tempus aestiuum. Si fiat , pituita, aderit dolor grauans, calor exiguus, non intensa rubedo,dolor paruus,lachrymae non acutae, sed eum multa lippitudine,& viscositate. Si fiat a melancholia , tumor erit exiguus, rubor ad suscum vergens, laehrymae paucae, pauca viscositas, sed densa ,temperamentum melancholicum , & alia melancholiam indicantia. .
266쪽
Cap. VI II. De Ophthalmia. st 1
Si ab interioribus capitis partibus fluxio oriatur,dolor capitis apparet, isque magis internus, & ad radices oculorum peruenit. Si verδ per vasa exteriora fluxio in oculos irruat,dolor capitis magis externus est; frontis venae distenduntur , dc pulsatio in temporibus persen
Pcognosis respicit ophthalmiam imminentem, vel
Imminens lippitudo eognoscitur ex eo, quδd pruritus quidam , aut puncturae in oculis cum calore percipiuntur : Illiusque praesagium auget dispositio oculorum ad fluxiones recipiendas; sic qui oculos prominentes habent, huic affectui sunt magis dispositi ; malo etiam huic generando maxime conducit constitutio temporum , quemadmodum docet Hipp. aph. D. sect. 3. Si hyems fuerit seca & Muilonia, ver vero pluuiosum & australe, aestate lippitudines fieri consueuerunt, praecipue in mulieribus, & viris natura humidioribus. Alui fluxus ophthalmiae superueniens, bonus,ex eo dem Hipp. aph. r7. sech. 6. quia humorum abundantia euacuatur, & ad inferiora retrahitur. Dolor oculorum valde diuturnus malus est ἔ eauis enim contumaciam arguit, & periculum est, ne suppuratio, aut exulceratio succedat. Ophthalmia in uno oculo incipiens, ad alterum v plurimum transire consueuit. Ad ophthalmiae curationem cauis externae prImdm submouendae sunt, tum antecedens euacuanda, reuellenda, ac repellenda; coniuncta derivanda,ac discutiem da, & pars affecta roboranda. Quibus adimplendis indicationibus tria medica instrumenta de more aptan da sunt.
Victas itaque sit refrigerans & Lumectans, ex alia
267쪽
111 Praxeos Medicae Lib. I I. Imentis cuchymis , elixis potius quam assis, sorbilibus
potius quam solidis,quia mandendo Oculi exagitantur. Vitet acria, falsa,& piperata tum etiam vaporosa,quae caput replent;tum quae in b; lem facile conuertuntur ut lac, saccitarum,mel,& omnia dulcia. Vinum in principio non conuenit, cuius loco Ptisana ex hordeo & li-quiritia , aut alia refrigerans usurpanda eli. Somnus valde utilis est,quia oculus quiescit a motu, qui dotalem & suxionem irritat; tum somno dolor se datur , & materia morbifica concoquitur; aeger dor- liniat Eleuato capite, & in latus magis sanum. Motus omnis corporis Vitandus est, & quies imperanda ; quae tantopere utilis est , ut Cellus primo die a sermone quoque abstinere iubear,nena o tu illo inateria ad caput attrahatur.
Alitus fluida seruanda est, lippientem enim s ait Hipp profluuio corripi, bonum.
Virentur animi pathemata, & prae caeteris ira. Aer sit temperatus ac purus, expers sumi , pulueris,& ventorum; obscurior etiam & tenebricosor, lux
enim fluxiones cctnmouet, spiritus agitando. Linte lum nigrum viride, aut caeruleum oculo obducatur, babeatque aeger non solum oculum aegrum, sed etiam sanum clausum,vel tectum;quia ianus oculus,dum ad ob-- iecta mouetur, aegrum etiam commouet, unde doloris incrementum. Et haec ratio est, cur uno oculo tantum
inflammato, maiores fiant dolores, quam utroque a secto. Victus ratione hoc modo instituta , Taraxis curatio primum exponenda est. Et cum ea a causis externis plerumque oriatur, illae statim submouendae sunt,ne mombum foueant , & in ophthalmiam conuerrant. Mox collyrium paretur, ex aqua rosarum,plantaginis, albumine ovi, te lacte muliebri, idque instilletur in oculum pluries
268쪽
pluries in die, tum pannus lineus in eo madefactus apia plicetur. Eodem tempore aeger somno indulgeat quantum poterit; plurimum enim valet somnus ad ma teriam morbilicam concoquendam , & dis uticndam. Si his non sedetur affectus , ad verae ophthalmiae remedia confugiendum est , quae hac serie usurpanda
Statim ab initio morbi vena secanda est, praemisso clystere, eaque e directo partis affectae aperienda, sepeque iteranda phlebotomia, donec sufficiens euacuatio,& reuulsio facta suerit: docetque Avicenna in vera opthalmia sanguinem mittendum esse usilue ad lipothymiam. Gal. verd lib. de curatione per sangum. in iis cap. I . refert historiam cuiusdam oeco comi, qui a grauissima ophthalmia liberatus est, san guine detracto , primum ad '. iij. deinde vero post quatuor horas ad la. i. de cap. I 6. eiusdem libri, testa-rur ophthalmias saepe solat phlebotomia intra unam horam fuisse curatas ; quod non potuit contingere, nisi magna sanguinis .copia detracta suerit , quemadmodum eo tempore passim fieri consueuerat. Moderanda tamen est ista sanguinis missio , iuxta tempe- Tamenxi , artatis , sexus, virium, & speciei ophthairoiae Tationem r maior enim quaiantas' sanguinihὴςsrahenda est na ophthalmia , quae sit a sanguine , & in corpore Plethorico ; minor vexo in phthalmia biliosa. melancholica, aut pituitose , & aliis circunstanti ivmagnam si inguinis detractionem dehortantibus. Si sanguis in toto corpore redundet,primum basili ,vel mediana aperienda est, postea vernicephalica.Si veris minori c
pia sanguis mitxendu ess4 videatur , statim ccphalica
si In iis autem , quibus aliqua sanguis euacuatio consueta suppressa est,per menses,aut haemorrhoidas, venaes o inferiores
269쪽
inseriores aperiendae sunt,aut hirudines haemorrhoidibus assigendae. Postquam verδ sufficiens sanguinis copia per venae sectionem detracta est , vlterius molienda revulsio pereucurbitulas scapulis & dorso affixas, tum siccas , tum scarificatas. Ad eandem revulsionem non parum etiam conserent frictiones, re ligaturae in partibus inferioribus
Reuulsionibus praediistis derivationes quoque ad- liungendae sunt, quae fiunt per apertion m venarum frontis & temporum , qu bus addunt nonnulli apertiones venarum, quae sunt in angulo oculi. Alii hirudianes temporibus admouent; alii pone aures; quae omnia det tuationum genera post sumcientes eciacuationes utilissima lunt. Galenus I 3. m I h. cap. 22. arterio tomiam laudat in arteriis temporum celebratam, quando ophthalmiasii a sanguine valde calido &nruenti. Et quamuis hoc remedij genus nostris temporibus sere obsoletum sit, prae stant i stimum tamen atque utilissimum est. Omnis expers periculi, sola enim ligatura impeditur sanguinis arterio si effluxus in minoribus illis arteriis e neque necessarium est emplastrum 1 Galeno propositum loco citato , ex bolo armeno, thure, mastiche & pilis leporinis , eum album ine ovi compositum ; quod tamen ad maiorem cautelam, qui hanc arteriarum apertionem reformidant, in usum reuocare poterunt. Quae de hae arteriarum apertione , nobis sunt dicta , in doloris c pitis euratione videri poterunt. Vesemoria quoque in hoe affectu utilissima sunt,tum posteriori parti ceruicis,tum pone aures admota. Sanguine sufficienter detracho, purgatio etiam celebranda est, ut bilios humores, praesertim qui sanguini seruorem
270쪽
Cap. VIII. De Ophthalmia. , 1 r
seruorem & impetum conciliant,euacuentur. Eam autem maxime conuenire docuit Hi p. aphor. II. sect. s. ubi ait, lippientem alui profluuio corripi, bonum. Galenus I . meth. cap. II. ex us, inquit, quιbus oculi tenta
ri phlegmone coeperant, nonnullos sola purgatooue per aluum uno die sanatos vidimus. Debet aurem fieri purgatio ex medicamentis blandioribus, ac sanguinis seruorem cohibentibus, vitatis diagrydiatis,quae in sequentem, aut consimilem formulam reduci poterunt. c. Tamarindor.I. g. sennae mund 3.iij. semin .anisi g. g. folior. endis. cichor. sumar. an a M. s. coquantur ad J. iiij. In colatura infunde rhabar. electi & myrobalanor. citrin. oleo amygdalar. dulcium confricaro-Tum ana 3.1. sentali ei trini B. g. In expressione dissolue mannae & strupi rosac. ana S. i. M. Fiat potio. Vel informa boli. V.Cassiae recenter extractae 3.va. cathol .dupl. 5. iij. rhabarb puluerati 3. i. cum saecharo. Fiat bolus. In ophthalmia pituitosa pitulae non rard praescribuntur, nempe lueis maiores, de agarico 3e aliae huius. modi ; quae quidem , licet in statu morbi commodissimae sint, satius tamen est in principio ab iis abstinere,
ne vehementi medicamento humores commori magis in partem irruant.
Neque unica purgatio sussicit, sed ea per interualla
repetenda, si morbus in longitudinem abeat ei praemissis praeparationibus conuenientibus per apoZemata , vellulepos humori peccanti appropriaros: in primis vero ab initio morbi humorum seruor temperandus est iu- lepis refrigerantibus & inerassantibus , vel emulsionibus semin.quatuor fit g. maior.lactucae & papauer, albi in decocto refrigerante, addita aqua rosacea. Praemissis uniuersalibus euacuationibus & reuulso