장음표시 사용
51쪽
Si vero emplastrum magis attrahens Sc resoluens habere cupias. quod epispasticum vulgo nominatur, in hunc modum parari potetar. V.Mathe emplastri de mucilag. S. ij.radic. ireos Florent. hermodactyl. pyrethri,iem. staphisagriar, cribebarum, stercoris columbini, & sem. sinapi, an a j nucismo schat .caryophuli cinam piperis logi & nigri, an a B. si . styracis liquidae q. f. Fiat massa emplastri,cuius portio extendatur super alutam in formam oualem , & sincipiti applicetur. Post uniuersales et acuationes , particulares etiam commode usurpari poterunc : quae fiunt per errhina, sternutatoria.& apophlegmatismos ; quorum formula:
in hunc modum componi poterunt. Fol. maioranae,salutae,& betonicae,ana M. j. Τerantur in mortario marmoreo sensim affundendo aqua
betonicae,& vini albi, ana 3. ij. Exprimatur succus , &sarerrhinum , quod paulo acrius essicietur , si radic. ireos s. praeductis adiiciatur. Usus hodie inualuit folia nicotianae sicca & digitis
contrita in nares immittere, vel puluerem eorum nari- bus attrahere : sicque paratu facile errhinum habetur, quo magna humoris copia e cerebro elicitur. Sternutatoria vero sic parari poterunt. V. Fol. maioranae, salutae & rorismarini siccorum,
ana 3. f. radic. pyrethri, & hellebori albi, ana B. j. moschi grana iij. Fiat puluis, qui pennae tubulo insumetur in nares. Velag.Radic. et in Ziberis,& ireos Florent. an a P .i castorei P. si . euphorbi j g. vj. Fiat sternutatorium. Praestantissimum sternutatorium fit ex helleboro nigro, curn parte aequali sacchari candi in subtilissimum puluerem redacto. Quod etiam ad catarrhi curationem plurimum confers
52쪽
Cap. I. Frigida cerebri intemperies. IIApophlegmatisini componuntur in formam masticatorii, vel gargarismatis. Masticatorium ita parari
V. Rad. pyrethri g. ij. lem. sinapi,& staphisiagriae, ana 3 j. Excipiantur cera alba, & formentur globuli,quo- masticetur prono capite mane , continuori usu habetur radix ireos Florentiae masticata, quae in leuioribus affectibus potest sufficere. Mitior adhuc est mastiche sola , quae humorem attrahit ad os citra illius calefactionem ἱ quot reliqua non praestant. Gargari sima vero in hunc modum erit pra scribendum.
Sem .staphisagr. g. g. sem. sinapi 3.iij. rad. pyr thri 3 j. Coquantur in hydromeli te ad J. iij. in quibus dissolue Oxymelit. scillit. J. ij. Fiat gargari sima.
In usu tamen horum remediorum hoc obseruandum est, eam euacuationem, quae per palatum fit, esse commodiorem I quandoquidem illa a natura cerebri expum gationi simpliciter destinata est. At nasus odoratus, &respirationis gratia factus est, eoque natura abutitur, quando humores in cerebro maiori copia redundantes per hanc viam expurgat. Praeterea per palatum via securior est,neque ea excretione tantopere cerebrum concu-xitur,quemadmodum illa quae fit; per nares. Attamen er-τhina humores potentius educunt,quia non solum medicamenti qualitas, aut vapor,vt in apophlegmatismis, sed & ipse eius substantia cerebrum stimulat. obseruandum etiam erthinorum usum esse sitsp stum,dum oculi sent affecti, vel nares ulceribus obno- iR,vel aeger in haemorrhagiam facile incidit, aut etiam 'exliginem , quam sternutatoria in primis excitare Vatini,cerebrum vehementius concutiendo. - . B Errhina
53쪽
Errhina liquida in nares ex vota manus attrahuntur, vel supino corpore naribus insunduntur I Ore tamen
prius aqua . vel vino repleto, ne liquor per palatum in os inquat ; quanquam quod sic influit, etiam humores efficaciter per fauces educit.
Apophlegmatismi caute usurpandi sunt in iis , qui fluxioni ad pectus, & tabi sunt obnoxij.
Ad particularem etiam capitis euacuationem, utilitet adhibentur vesicatoria posteriori parti ceruicis , informam emplastri,quod a Pharmacopoeis Mon speliensibus compositum habetur,licet in ordinariis dispensatoriis non habeatur. Illius autem formula talis est. Galbani , ammoniac. an a J. v. pulueris cantharid. st j. g. sinapi,piperis,ana m. g. viridm aeris,pyrethriana i; .ij. ss. euphorbi, 3. . si . cerae m.j. g. picis resinae, terebinth. ana quartaria iij. olei parum. Fiat massa emplastri ; cuius L j. vel ij. extenditur super alutam , &posteriori parti ceruicis admouetur. Exterius capiti admouentur pulueres , Sc cucufar, quibus cerebrum roboratur, eiusque calor intenditur; ae humoris reliquiae discutiuntur. Pulveris ireos Florent. m. se storaeis & benjoini, ana E. ij. Fiat puluis tenuissimus, cap illis inspergendus in lecti introitu, & ma pectine decutiendus. Hie puluis est odore gratissimus, cerebrum roborat,& capillos valde exsiccae, ita ut delicatioribus in
usum vocari valeat. Si tamen illius emeaciam intendere voluerili,caryophyllos, nucem moschatam,& cin momum addere licebit. Flor. stoechados, anthos, & rosar. rub. ana P. si.
betonicae siccae 9. ij se .coriandri,ligni rho dij.thuris, mastiches, nucis moschatae, ireos Florenr. ana B.j.ben-joini, vernicis, macis & caryopli'. ana B. g. Fiat omnium puluis , qui excipiatur rasura scarlatae, vel cor
54쪽
Cap. I. Frigida cerebri intemperies. Is
ne moschato , & cum panno serico rubro fiat cucusa interpuncta, pileo assuenda , vel in sormam calanticae pζrpetud gestanda. Sequenti etiam suffumigio caput non parum exsiccari poterit.
Ligni aloes, thuris, mastiches, succini pellucidi,
santali citrini, rosar. rubr. & fol. beronicae siccorum, ana 5.j. cinamomi, macis , caryophyllor. styracis c lamitae, ana Θ.j. Fiat ex omnibus puluis crassior , qui aspergatur super prunas, & fumum hauriat mane iei
no stomacho ; ore,& naribus apertis, capite linteo circumuoluto, ne sumus ram facile exhalet,eoque utaturbis,aut ter in septimana.
Vel si a suffumigio dolor capitis excitetur , eo saltem suffumigentur singulis noctibus operimenta capitis. In quem usum potest etiam praescribi sequens paratu facilius.
c. Thuris,massiches, styracis calamitat,benjoini,&sandaracae, ana 3. g. macis & caryophyll. ana 5.ij. Fiax puluis crassior pro sessitu. Quia verb huiusmodi intemperies contumacissima est , nouumque pituitae prouentum , etiam post uniuersalesin particulares evacuationes, solet efficere ; usu alia etiam remedia praescribenda sunt, quibus per interualla humor educatur : & cerebro melior illa dispositio , quae praedictis remediis acquisita est, diurius conia seruetur. In hunc finem strupus magistratis componi poterit ex materia apozematis supra propositi, triplicata purgantium dosi ; quo utetur bis, aut ter in mense ad J.ij. vel iij. cum decocto betonicae & maioranae.
Vel in locum strupi, sequentibus pitulis usualibas
55쪽
g. l. etinetiberis & caryophyll. ana B. si . croci Si salis
gemmei, anagr. vij. Pulverentur omnia,& perfundaniatur succo maioranae , ac denub exsiccentor in umbra.
Postea excipiantur Oxymelite scillitico , & fiat massapitularum .de qua capiat 5.6. vel B. ij. semel in septimana, duabus horis ante prandium. Postridie syrupi, aut pilularum, tum etiam bis, aut ter in septimana, capiat do sim optatae sequentis.
V. Conser. rad. acori, aut et in Tiberis & corticis citri condit. ana 3. j. conserii. flor. salutae de rori sim . ana 3. vj. nucis moschatae condit. J. g. myrobal. condir. n. i. theriacae veteris,& consectionis alchermes, ana 3. iij.
pulueris et distarii di ambrae, dc diam oschi dulcis , an a 3.j eum strupo conditurae corticis citri fiat optata, de qua capiat magnitudinem castaneae mane duabus ho- aris ante pastum, superbhbendo param vini generosi mediocriter diluti. Potentius cerebrum roborabit balsamum sequens, cuius guttae iij. vel iiij. per interualla sumi poterunt
Euan vino, vel iusculo. V. Ol. nucis moschatae 3. iij. ol. maiora nae, anthos, & carabe, an . 5. g. moschi, ambrae gri se ae, an . Bj. cum
sussi lenti quantitate olei crani j humani, reducantur ad balsami consistentiam. Oleum cranii humani huic usui idonenm parabitur , ponendo rasuram crani j non humati in retorta cum vini albi s. q. 3e digerantur in B. M. per aliquot dies , postea distillentur in arena ad siccitatem , pro- .dibit oleum aquae se pernatans. Hoc balsamo possunt etiam inungi nares interiores hora somni , ad cerebrum essie ac irer roborandum. δliud tamen balsamum paratu facilius adiares saltem intelius iciungendas, de valde essicax componi poterit in hunc modum.
56쪽
Cap. II. Assectus soporo si a i
M. Ol. e flor. arantiorum , 5. iij. cerae albae 3 j. quentur leuissimo calore, deinde adde ol. succini puistissimi ,3 si . olei stillati iij salutae, & rorismarini,ans
gutt. X V. olei spicae gutt. V. fiat balsamum. Utilissimum etiam erit caullicum inurere posterioti parti ceruicis, ut materia, quae in cerebro sensim colli gitur, per hanc etiam viam sensim evacuetur. Denique ad cerebrum exsiccandum atque roborandum efficacissimae sunt aquae thermales sulphureaei nitro far, ac bituminosae , quales sunt nostrae Belli lucanat. Ex quibus fiunt embrocationes, seu irrigationes capitis per aliquot dies , praemissis vacuationibus uniuersalibus : earumque ulu grauissimos capitis affectus discuti. quotidiana docet experientia. Vtilissimae etiam erunt aquae thermales in potu usurispatae ad roborandum stomachum, qui cerebro maximὸ compatitur. Ad eundem finem praescribendus erit puluis digestiuus in hunc modum. V. . Coriandri praepar. 5. j. sem. anisi , & sceniculi dulc. an. 5. iij. cinam. & nuc. mosch. an s. ij. coralli praeparat. rasurae eboris , & marg. praep. an. i. se chari roset. ad pondus omnium , vel pro delicatioribus , pondus omnium duplum , fiat puluis, de quo capiat cochl. i. post singulos pastus, nihil desuper come dendo , vel bibendo.
De assectibin soporosis, comate, lethargo, caro . O voplexia. S om ni praeternaturalis quatuor praecipuae propci
57쪽
plexi a 3 quae eum viplurimum ab iisdem causs orianis.
Iur, eandem curationem postulant, ideo unico hoc capite comprehendi possunt. Differunt autem inter sequatuor isti affectus, quδd
in comate,seu cataphora,seu subeth Avicennae est quidem somnus prosundus, sed a quo aeger excitatur, &oculos aperit & respondet, moxque iterum profunde dormit : in lethargo est somnus comati similis, sed eum febre & delirio : in caro aeger febre caret, ut ineomate , sed in eo somnus est profundior, ita ut aeger
excitatus oculos vix aperiat, & non respondeat, sicuti in praedictis, atramen vellicatus sentiat, & integra m neat respiratio. In apoplexia somnus est profundissimus, & omnimoda lensus & motus priuario , excepta respiratione ; atque ira aegri neque oculos aperiunt,neque respondent, neque lentiunt, & respirationem habent difficilem. Causae horum affectuum plurimae assisnari possunt. Prima & potissima est humor pituitosus, vel aquo-
Ius in cerebro praeternaturaliter contentus, qui in i- mori copia cumulatur, & cerebri substantiam irrigans , ac refrigerans , eiusque meatus insensiles obturans , coma generare solet: si verb in eadem copia collectus putredinem concipiat, siue in rumore collectussi, siue per totam substantiam dispersus, lethargum
producit ue quando vero maiori copia collectus esst sine putredine, & totus propemodum cerebri substantiae imbibitus, carum efficere consuerit, ac denique si copia adhuc maiori affluens non solum cerebri substa cam , sed etiam ventriculos oppleat, aut saltem mole cerebri concidente comprimat & angustet I necnon
principiym neruorum in basi caluar.e 1 ceraro prodiens premat, & spiritui animali transitum praecludat, apoplexiam facit.' Secundo
58쪽
secundo a sanguine etiam redundante in cerebro, porosi affectus generari solent, si nimirum nimia coispia in illius vasis contentus crudior, serosior, ac fri-pidior fuerit, spiritus animales condensat, dc motui meptos efficit, tuin copia celebrum grauando , liberum eorum commearum impedit . ac pro maiori, vel minori copia, maiori, vel minori frigiditate gravio. rem,aut leuiorem affectum producit, sicque tum coma, tum carus,tum apoplexia ab haς causa generari potest. A sanguine etiam extrauasato , & cerebri ventriculos opplente, vel comprimente, affectus soporos, praeis sertim apoplexia , generari solent. Id autem. contingierupla vena in cercbro , vel ob plet horam ad vasa, vel ob contusionem capitis insignem , vel etiam ob vulnus punctim, aut caesim factum, quo venae in ter
bro diuidi ; multumque sanguinem profundaέe cum
sueuerunt. Sola etiam cram, fractura cerebrum comoprimendo stuporem ac comatosum aflectum producere potest.
Tertio , tumore in cerebro genito , de pohdere sed
grauante, comatosum affectum generari posse dubiuiti non est ; & huius rei exemplum refertur a Plateto in Barone quodam Obseruatum , qui longo tempore a tonitus , & somnolentus , nihil secundum rationem agebat, cibum nec petebat, nec nisi per vim i utrusum capiebat, nec lectum nisi coactus accedebat, sed ad mensam tota die brachio innixus, illisque clausis, veluti dormiens sedebat, nec nisi intei rogatus saepiviaque admonitus quicquam , sed tunc quoque quae ad rem minime pertinebant, respondebat. At post obitum illius aperta caluaria , inuenta est in cerebro glandula magna, dura supra callosum corpus genita, cuius causa esse potuit ictus quem in capite longε ante morbi principium acceperat.
59쪽
Quarto vapores immodici ad cerebrum delati comatoli affectiis sympathici causa esse positint , si enim copiosi & halituosi sint, spiritus animales aggravant,& veluti caligine sessundunt, quemadmodum nubes in maiori mundo Solis radios obtenebrant ; si vero crudiores fuerint, cerebrum adeo humectant, ut languidum ad actiones obeundas fiat. Sic ebrij sopore profundissimo a vaporum ex vino,& crudis alimen theletratorum copia, detinentur. Sic pueri lumbricis laborantes comatos s affectibus corripiuntur a crassis &copiosis vaporibus ex crudorum , & pituitosorum humorum copia eleuatis. Sic in febribus nonnullis intermittentibus sopor inexpugnabilis aecessionis initio contingit , ob crudorum, & putrescentium in venis humorum, praesertim mesaraicis contentorum, copia; qui a colore febrilis paroxysimi attenuati, multos vapores ad caput transinittunt, talemque soporem inducunt , qui interdum celsante frigore, vel rigore cessat, interdum vero usque ad finem paroxysmi permanet,
prout vapores crassiores, aut tenuiores magis , aut minus copiosi facilius,aut difficili lis discutiuntur. 4Quinrd , medicamentis narcoticis nimia copia as. sumptis somnus ita profundus excitatur, Ut multi ex
imprudenti opij usu in somnum perpetuum demersi
fuerint. Talis etiam vis narcotica in quibusdam animalibus reperitur, ut in torpedine. Sic etiam ex morsu Aspidis soporem lethalem induci refert Plutarchus in Cleopatrae interitu. In humanis etiam corporibus qualitas haec narcotica generatur ex maligna humorumpntredine , quae in malignis ac pestilentibus febribus reperitur , unde comatosus' affectus in huiusmodi se- bribus sapissime contingit , qui malignitatis ce ri isimus eis index, & futurae mortis non raro prae
60쪽
Signa diagnostica varias soporosorum affectuum differentias indicantia in earum djllinctione in principio huius capitis,fuere proposita. At signa causarum hos affectus producentium ita te habent. A pituitosis humoribus in cerebro restagnantibus affectus soporosos produci testantur habitus pituitosus, aetas senilis, aut puerilis, regio & tempestas frigida &buin ida , consuetae per os & nares pituitosae *xcretionis suppressio ; Sc quδd aeger ante inuasionem capitis
grauitate oculorum obtenebratione , S: totius corporis segnitie affectus fuerit, quodque non rato in ipso morbo pituita per os & nares ossiuat, aut in gulam defluens ab aegro frequenter deglutiatur. A sanguine vero soporosum assectum generari significant, plei horica dispositio, rubor faciei, & capitis dolor, assectum praecedens. Tumor in cerebro genitus vix ullis indiciis inte nosci potest, sed sola caluariae apertione post obitum aegrotantis detegitur, ut in casu suprὲ proposito osten
Sympathicum assectum & vaporibus ad cerebrum
eleuatis oriundom ostendunt, primo absentia eorum signorum,quae idio pathicum affectum significant. Se- cundo signa indicantia peculiarem affectum partium, quibus vapores ad cerebrum transmittuntur; sic a ventriculo vapores huiusmodi cleuari testantur, crapula praecedens , ructus acidi, ant nidoro si , aliaque crudorum humorum in ventriculo, aliisque partibus ventris inferioris redundantium , indicia ; si veth a lumbricis oriantur , propria eorum signa apparebunt proprio capite descripta. Quod ad progno sim attinet: omnis soporosus assectus periculosus est ; sed quδ maior & profundior est Lmnus , a quo aeger dissicilius expergiscitur , ed maius B s portendit