장음표시 사용
111쪽
Ioo LIB. II. SECT L CAP. XIII. qui perquam frigida adhibere balinea consueverunt , plane semper improbavimus.
vergens , facultatibus florens , lacertosust, sortis acrvegetus , Opipare vesti solitus - ae vino plurimum indulgens , nubilem puellam postquam amore diutino , perdite non minus, quam plane incassium prosequutus est, desperans omnino, sub exitum aestivi temporis, maniacus evadit. Is quippe delirans, ac plane furens hac .il Iac vel nudus subdio per Urbem inverecunde evagatur. Quoscunque , qui sibi obvii occurrunt, to ve intuetur , eosque pugnis, & calcibus aggreditur . Pervigil, diu noctuque neutiquam quiestit . Vociferatur , inclamat, conqueritur , sese hinc inde variis in modis exagitans . A febre tamen prorsus immunis optime se habet in reliquis . Non respuit oblata. Alvum
de more exonerat. Urinas Opportune excernit. EX. quibus omnibus maniacum ex nimio amore se Rum
fuisse Lucium abunde conjicientes , ut masiacum il- Ium tractare cepimus . Compedibus igitur adstrictus , ac verbera resermidans adstantibus morem gerere tandem edidicit. Dies erat ab initio morbi septima , ubi, Lucium ita insanientem curare aggressi , alvo prius , ea, ut insequitus A , ratione , blande seluta , atque hirudinibus recto intestino admotis , ut sufficiens serv-guinis quantitas proflueret, ad libras nimirum circiter duas, sivimus . Inde, ut aquam gelidam diluculo jejunis saucibus, ad libras octo per vices ex intervallo ad dies plures, quotidie hauriret, constituimus, quam
112쪽
. DE MANIA . . o commode., eitoque per alvum, atque in urinam egesisit. Balneis interim hora ante prandium, & ante coenam aquae dulcis modice tepentibus utebatur . A vino prorsus sese abstinuit. Vini vice aquam gelidam cum sicco, & corticibus citri non insuaviter paratam, prout ei liberet . quam saepissime sorbebat. Cucurbia ita, quam Vul b hisWanam vocant, soliis acetosae, gros sularia , ac vitello. , item et albo insimul quassatis ovorum .liquore , vescebatur . Victus tenuis licet, non tenuissimus erat; etenim inediam, uti aute jam innubmus , citra virium languorem diu quamvis perserant maniaci, Corum tamen furor, & seroeia humoribus per inediam magis magisque in cerebro extenuatis ,
veluti per gradus in dies exasperantur. Praeter id in ea Lucii adeo perdite insanientis potius, quam amantis Vesania, nihil aliud fecimus . Nihilosecius paullatini subinde semper in melius res processerunt, ac diebus a curationis primordiis quindecim vi κ exactis, plane
ANIMADVERSIONES PATHOLOGICAE .
VEteres praesertim ex Galeno maniam extare Opi nabantur a calida cerebri intemperie; quae pe-n CS eos, utpote concitata modo a bile flava assata, mindo a sanguine immodice effervescente , praestare por est , ut maniaci vel seroces evadant, vel insana laeta ria quasi iurentes praetermodum efferantur. FlaVa biviis
113쪽
ios LIB. II. SE . IL CAP. XIII.
lis affata, qtue in cerebrum ex eorum mente assiargit , feritatem in maniacis facit. Sanguis nimium in eodemeerebro excandescens exuberantem hilaritatem producit . In cerebro dicunt, ratione febris, quae in m lniacis haud percipitur; nam si servor sanguinis adeo lvehemens ex cerebro per universas corporis humani regiones effunderetur, fieri minime posset, quin et in eorum sententia febris succenderetur ardentissima . Id autem , quibus motus sanguinis circularis deinceps innotuit, non ex facili suaserunt .
ALIAE ANIMADUERSIONES PATHOLOGICAE .
Quid sit rabies π Nier maniacos connumerandi veniunt quoque
abruta' Ebrili, qui in furorem acti, eam pessimam, quam ex mor h. inc su canis rabidi sibi contraxerint rabiem, exercent. is Ii vulgo Medicorum ' ophobi nuncupantur; by dro obia tametsi symptoma , quod ex eo delirii genere suscitatur, denotet potius, quam delirium irsum, si ve rabiem maniacam, unde suscitatur. Etenim tum eanes rabidi, tum quilibet alii, quos rabidi
canes momorderint,aquam ipsam, quam quandoque sitientes vehementer appetunt, abhorrent, & reBrmi νdant. Hydrophobiam quippe dicere idem est , pene liac si dicas, aquae mesam. Canes non modo, Verum
etiam et reliqua omnia animalia, vel homo , talem tibi ex rabie aut ingenitam, aut ab aliis nactam labem, aliis mordendo impertiri valent. Quomodo autem seam impertiantur, id perquam difficile semper fuit eseponere. Nihilominus iis nobis assentiri placuit, qui non secus ac viperae venenum, animalis rabidi virulentam , infectamque salivam, inflicto per morsun vulnere, humoribus insundi, eosque coinquinare , adique universiim nervorum genus , aut mox , aut pro cessu
114쪽
ressu temporis laedere arbitrantur . Num autem ex
rabidorum recrementis, ex lolio praecipuE , ac saliva rabie saedatis, quamplurima venenosa suscitentur animalcula, quae per cutem dentibus Iaceram intus in vasa traducta, universam in rabidis perniciem moliantur ; id licet a pluribus . tuna Veteribus,tum Recentio ribus proferatur, nondum abundὰ Iiquet. Liquet tamen , rabiei ex morsu contra fiat seminium ad menses ,& annos plures, prius quam excitetur , veluti consOpitum in visceribus latitare. Quamobrem, ut praen scatur , num quis ex morsu animalis rabidi, rabiem intus exceperit, advertendum est , an animal, quod momordit, rabidum revera fuerit, quae res cognituperquam facilis est: ex nausea nimirum, qua canis prae sertim tum exculenta, tum potulenta plane adversa tur: ex glutinosa, spumeaque quadam, quae ab Ore ,& naribus assi uenter profluit, materiae ex moerore,& furore quodam insueto , quo canes rabidi moesti , maei lenti, irrequieti procul ab omni lege debacchantur, torve intuentur , & quemcunque si ve notum, sive ignotum , vel ipsios familiares , & domesticos , qui obviam sibi occurrunt, impingunt, & laedunt. Quum
xabies in laesi, inceperit . plurima si h proserunt indiacia ex eo, quod qui a cane rabido ictus pridem fiuit,eit ea causam mani sestam irascitur, languet, torpet, sibi, atque aliis molestum evadit, varia obmurmurat selus , lucem abhorret &c. At,quum rabies invaluerit,&, ut ita dicam, adoleverit, tum ad haec accedunt convulsiones, phrenitis, mania, hydrophobia, & reliqua, quibus quandoque ferarum , quae eos infecerunt, immanitatem aemulantur . Raro admodum a cane rabido demorsus, quum labem virulentam jam exceperit, ,
evadit, multoque minus,quum excepta labes intus diu delituerit ; neutiquam vero tum, quum vulnus morsu
115쪽
1o4 LIB. II. SECT. I. CAP. XIII.
inflictum, prius quam venenum una cum sanguine uberrimo profluente penitus emiserit, cicatricem induxerit . Triduo, aut quatriduo,postquam hydroph hia corripuerit, decedere ut plurimum solet; interdum ardentissime febriens, interdum contractionibus spataodicis accedentibus, a febre licet prorsiis immunis . Quamobrem, ut Vulnus recens labem omnem extrudat, enixe curandum; in quem finem partibus prinximis apposite devinctis,& crebro , ac alte scari ficatis,
cucurbitulae, quae contagionem quantocius educant,
apponendae; saliva interim per morsiim cuti ex rabido inhaerens , illico abluenda . Vulneri sunt qui pommodum, neque perperam,ut vel ipse opinor, aut th riacam, aut mithridatum, aut caepas, aut allium, aut rutam hortensem contusim per modum cataplasmatis
imponunt, aut sonchium, aut flores hyperici, vineae toxicum, gentianam , & reliqua ejusinodi, quibus vim alexipharmacam adscribunt, cum vino generose, aut spiritu vini, aut balsamis &c. In quo tamen caute ince dendum, ne ulcere rebus priefatis balsaminis immature superimpositis exiccato, virus immissum intus coher ceatur; quod, quum semel humores insecerit, tametsi praesidia omnia , etiam validiora , quae hisce in cas-bus propinari solent , ingerantur, perquam aegre discutitur. Caeterum quicquid pro febribus malignis resolvendis ante proposuimus, & hic tum intus, tum seris propemodum conveniunt; prieter sinapismata, Vescantia, quae tamem tum, quum aeger diu consepitus lenioribus excitari haud possit,partibus infernis apponere non erit inconveniens . Hisce in casibus praecaeteris ad expugnandam perniciem intus illatam optimo eum successu usi suimus oleo tum communi, tum amygdalarum dulcium recenti, quod copiose ter,
116쪽
do rabiem, verum etiam et labem a viperae, actarantvla morsu intus cxceptam, prorsus extenuatam non
semel vidimus . Haud iniquo sinimus animo , ut ex improvise in aquam frigidam submergatur hydr phobus ; fieri quippe potest , ut metu suffocationis incusso, atque universis organorum facultatibus ob talem metum perturbatis , una cum tanta rerum eversione', et virulenta pravitas CVersa , ex visceribus tandem expungatur . Sunt qui et serro insuper candenti pa tem laceram inurunt, id pro prie nil , atque aureo remedio praedicantes ὁ quod tum potissmiun , quum tractu temporis immineat gangraena, non improbandum ducimus. Ne tamen statim fiat, antequam videlicet abunde ex vulnere sanguis effluxerit, mone
De Melaneholia. N Ihil aliud esse videtur melancholia, quam dem Definitio. rium, epotius derisiemis quaedam tristi, diutina , ct eontumax, o furore , α fia se a febre prorsarimmunis. Melancholia dicta est , non , ut vulgb creditur , a moerore , quem affert, sed ab humore melancholico , unde ortum ducere olim credebatur . Eam cum Ueteribus non perperam fortasse describere consueverunt nonnulli, delirium esse affirmames procedens apδantasmatibus melancholicis , quo, qui deiinetur, marsis inhaerens cogitationibus, neque furem , nequς febriens, in maerore aut continuo, aut grνὰ continuo
Qui tali morbo tentantur , vivunt utplurimum Diagnose . Tom. II. O iner-
117쪽
inertes, moesti, & procul ab omni vera eausa prope modum semper meticulosi . Quinimmo terrificis, mintentasque cogitationibus ferEsemper infixi, & adeo quandoque vitam ipsam pertaesi, ut vi vere diutilis imis dio habere videantur, λlitudine gaudentes, quam sibinde abhorrent . In lacry mas percepe sese funde res , quidnam si bi mali unquam acciderit et ipsi igno.
rant. Interdum vero ridendo, canendoque maximam
mentis incostantiam in rebus ostendunt. Plerique i somnes sunt. moerentes , inquieti &c. . Ex pravis animi affectibus , quos melancholia itis ducere consuevit, inferre debemus, eam ab humoribus quibusdam acribus, item et crassis, atque, ut ita diacam , Vappescentibus exoriri; qui, una cum succo MN eo , nervorum principium stimulent, & spiritus
animales intus in cerebro irretire adeo valeant. , ut aegrotantes desides, eosque torpidos, irrequietos, morosos , sibique metipsis exosos , infestosque, amentes , desipientes , necnon etiam in metum , atque moerorem pronos efficiant . Quo non procul a Veteribus distare videmur, melancholiam fieri sibi suade libus ab intemperie cerebri frigida, & sicca, sive potius a vaporibus in vasis meserateis elicitis ab atrabile, atque in modum nebulae, sive caliginis ad cerebrum provectis, atque exaltatis . Inter morbos chronicos pervicaci ssimos non injuria recensetur melancholia, quae curationem hactenus vix admittere quivit ullam: quinimmo et auram do ea plerunque exulceratur. Hinc Medicorum s
gelium , atque opprobrium non immerith passim vocitatur. In epilepsiam quandoque transi, apopi xiam ,& paralysin. Qui melancholia afficiuntur, moniaci passim evadunt , quod vere, atque autumno pri cipue contingit.. Aer
118쪽
. Aer lucidus temperatus , zephyro , ali isque venis Curatio eis salubribus perflatus; victus h umidus , optimi succi,
eoneoctuque iacilis , exiguus , non tamen Perexiguus, melancholicis convenit, quum aeque ac maxima reple tio , diutina iis noxam inferat inedia . Tum quies, tum motus , tum etiam semitus , & vigiliae cum moderami ne alternentur. Lubrica servetur alvus. Hilaritas aegroto, quantum fieri possit, comparetur, & fovea , tur . Purgationes leniores quantumvis , nis necessitas id requirat, plurimum semper nocebunt . Tum, quum materia peccans ex alimentorum recrementis in int stinis congesta chylum coinquinet, ac per venas lae cieas una cum chyro in singuinem immissa , cerebrum turbet, clysteres humectantes , eluentesque, quam irritantes, potius contulisse pene semper cognovimus, Quibus melancholia sanguinis opportune per loca consteta excernendi seppressiones insequuta est , sanguis statim educendus. Deterum melancholicis , quum id fieri possit, non mederi, istius, quam mederi expediet
nis , nostris saltem temporibus, a sectio adeo se mu raris, ac pene dicam, selenniis ficta esse videtur, ut ex adultis, qui ab ea immunes prorssis evaserint in IUrbe maxime perpauci nobis innotuerint. Hypochon
driaca dicitur ab hypochondriis , hysterica ab utero: a regionibus nimirum , in quibus :Husinodi aegritudinis secum , & fomitem subesse Majores opinabantur. Dei iis tamen ideo in hac fictione agere inclinat animus
119쪽
io8 LIBER II. SECT. I. CAP. XV.
quia vitio peculiari , aut cerebri ipsius, aut spirituum animalium, succique nervet, eas quoque exoriri potissimum credidimus. De affectione autem hysterica, de qua, quoniam sese alibi deinceps dicturi sumus, pauca periunctori eduntaxat hic attingam . De hypochon-driaca ex professe loqui aggrediar. Affectio hyp chondriaca, morbus dicitur quoque. Iarulentus, id nominis ducens a flatibus, quos ex regionibus , prae cipue hypochondriorum, suseitare consuevit. Eam de scri bere placet, sensum esse tripem, ae permole meum animi , tum mentis , excitatum in organis a Dir xibus animalibus, vel a succo nerveo nonni/il acri , qui
xemere hac illac excurrens mordicat, ac sedit memis nas tum cerebri, tum caeterorum viscerum , eorum
praesertim, qui in chondriis delitescunt Nil mirum igitur, si variis quandoque speciebus inter mortales assectio hypochondriaca praeludens , aegrotanteS non modo, sed et clinicos ipses , saltem in exordio, fallere potuerit; eo quippe morbo detenti de
ventriculi gravitate , postquam comederint, modo conqueruntur, modo salivam plurimam expuunt. Cibos mox avide appetunt,& nonnisi quid iis in resectionem denuo propinetur , viribus plane dejectis, acriter intus afficiuntur . Interdum evomune, atque eructanto Uatibus hypochondria hinc inde Obmurmurando pe vagantibus quam pissime laeduntur; unde Ventris r gitus , inflationes , tensiones , angustiae &c. Motibus non raro convulsi vis torquentur. Capite laborant,ve tiginibus obnoxii.Τinniunt identidem aures. Oculorum aciei tenebrae offunduntur. Valde semper timent &co
Ab exposita definitione liquet, causam . quae as sectiones hypochondriacas proxime inducit, si tam esse in labe quadam ; quae spiritus animales, aut succum nerveum in cerebro praecipue afficit, quaeque proptereas
120쪽
rea , spiritibus ita assectis , afficere debet quoq ue ner' vorum principium, una et sensorium commune ; quod adeo immutat, ut pravis elicitis cogitationibus, angatur animus , & organa laedantur. Hinc est profecto, ni fallor , quod vel in vigore paroxysmus hypochOndriacus confestim omnino quandoque restivatur, tum
quum aliis solicitudinibus majoribus aeger improvide
pressius , mentis intentionem aliorsum inopinato con vertere cogatur . Talis affectio impense adeo in te dum invaluit, ut a vera melancholia vix distinxeris .
Tardae nimium solutionis , ac pene insolubilis, Prognose quamvis plerunque sine periculo, experientia teste, ejusmodi aegritudo esse solet, & si quandoque cesset, ex facili recidivam patitur. Quum altas egerit radi ces , diuque sine intermissione sese protraxerit , quum organa Praetermodum laeserit, in maniam, melanch liam , hydropem, hecticam , paralysin , epilepsiam, apoplex iam, aliasque nonnullas hypochondriacis longe pejores affectiones convertitur. Hypochondriam in Veteratam , ac, pene dicam, a vitam fluxu ex harmor rhoidibus super veniente plane extenuatam fuisse ac
Etiamsi praesita assectio valde contuma 1 sit, pro Cura . viribus tamen curandum, ut aut resblvatur, aut saltem mitigetur. Aer iccirco sit temperatus , serenus , Purus , tenuis , apertus . Victus confert optimi succi,
qui facile in stomacho, aeque ac in intestinis subigatur, blande volatilis , humectans , & diluens . Motus hypochondriae subducendae longe satius, quam quies, conduxi sse semper visus est . Hinc non immerito hypochondriacis suademus, ut, vel in venationibus , Vel in palaestia quotidie sese exerceant, ut equitent, ut vel itinera in exteras regiones peregrinando suscia