Literae procerum Europae, ab imperatoribus electoribus, principibus, statibusque Sacri Imperii RomanoGermanici, ad reges, principes, respubl. liberas, et vice versa, in multifariis, tam laetitiae, quam tristitiae casibus, nec non belli ac pacis negot

971쪽

exere itus Zaporosviensis eorum Nobis comparu fit, Nobisque servitia sua militaria adverses perpe tuum Christiani Noministae fidei hostem Turcam , una eum octo vel derem millibus suorum commi litonum, nempe Cosa corum humiliter obtulerit, Nosq; illum cum dioeseopiis siquidem gentemConeorum liberam,&operam militarem, quibuscunisque velint, ad libitum navare posse profitetur ad expeditionem Nostram bellitam contra Turcam,

quam paeopterea, quod pacem, quae inter Nos mu etuo intercedente 'fam4nto religibse sincita & firmat, filerat, perfide violaverit, & provincias No- stas seperiori feriphre hostiliter invaserit, appa Iamus, clementes receperimus, tum quod illi vexillum Nostium Caesareum, Imperiali Aquila insimitum, quo secundum morem' militarem, quamdiu in servitiis Nosthis iuerit, utatu tradi mandave fimus, sperantes fi rant m Reg Nostro Hunga-Hὰ & vieinis piovinetis Nostris, sed toti Reipubli- ὰ Christianae, euliis hie potississium res agitur, magnum emolumentum atque commodum inde aciae essurum esse. Qreandoquidem in hunc modum eum illo transegerimus, ut omnes suos conatus in id maxime intendant , quo Tartaris a Turca evoca tis, viarum Transiliis intercludant, illosquq inhibeant, ne in fines nostros irrumpant, simulqtie pro viribus enitantur, ut in Turcae Regionem trajecto Danubio in selistitam incursionem faciant, &obvia quaeque longe' lateque ad Adranopolim usque vel ulterius igne deferro depopulentur, vastent ae pessumdent,neque solum hosti occasionem praebeant exercitum suum distrahendi &in plures partes

972쪽

dividendi, verum etiam ista locorum desolatione

commoditatem eibariorum & commeatus eripiant. Cavemus tamen, ne vel Regno Poloniae, Provinciisque ad illud pertinentibus, vel aliis Christianorum Principum locis ac dominiis ullam molestiam aut damnum ullum quovis nomine & praetextu inferant , sed potius ab iisdem auxilium, opem ac Promotionem exspectent. Quapropter Dilectiones Vestras amanter & fiaterne, vosque alios benigne ac clementer cohortamur, ut nostrum hoCpium institutum, & toti Reipublicae christianae salutare fiaturum, approbare & praefato Clopitato Copiisque cum ipso profecturis, non modo nihil impedimenti & molestiae inferre, sed magis pro Dil hionum Vestrarum&Uestro erga sacrosanctam fidem Catholicam promptissimo studio, tum erga Nos quoque & sacrum Romanum Imperium beneis

volentia atque devotione, eorum conatus iuvare ac promovere, illisque per loca Vestra tam terra quam aqua liberum transitum permittere & viarum securitatem concedere velitis, quo opus hoc magnum necessariumque recte ad effectum atque

Optatum finem deducere possint. In his nobis Dilectiones Vestrae & Vos rem gratissimam &Christianae Reipublicae utilissimam,Dilectionibus autem Vestris & vobis ipsis longe honorificentissimam facturi estis, quod Nos staterne, & benevole ac clementer, quoties se obtulerit occasio, Nostrae benevolentiae ostensione & Caesarea gratia compen sare &recognoscere non intermittemus. Datae in arce Nostra Regia Pragae 3. Februarii Anno II y.δε

LXVI.

973쪽

tire, RUDOLPHI LI. Rom . Imperatoris, ad SENATORES REGNI POLONIAE, quibus eos,' qua ratione cum Chlopietis eirea bellam Turcis inferendum s coereendos ab Hungaria finibus

Q Tartaris conveniret, edocet, eumque omni modo

subsevari regat, tu . D Udolphus II. Romanorum Imperator Senato ribus Regni Poloniae. Literae Veshrae ad diemis. Aprilis Varsavia ad Nos datae, in quibus de egregio Stanislao Chlopiato conquerimini, recteNobis allatae Sperlectae sunt.Quanquam autem non dubia temus,Vos pro Vestra prudentia,& Noararum literarum exemplo, quas Chiopigio circa initium mensis Februarii Prasae ex aula Nostra Caesarea discedenti clementer dari jussimus, haud obscure intel lexisse quid Chiopi ius a Nobis in mandatis habeat : tamen ut omni scrupulo Vos liberemus, paulo fusius, quomodo se tota h aec res habeat, vobis expianendum censuimus. Poliquam Chiopiatus de bello inter Nos&Turcarum Regem gliscente inaudiverat , nosque de apparandis rebus bellicis & conscribendis copiis deliberaremus, in Nostram Λu-Iam Caesaream tunc forte advenit, & Nobis servitia sua militaria cum octo vel decem millibus Cosa- eorum Zaporoviensium contra Turcas & praeci pue Tartaros lini Regnum Nostrum Hungariae perrumpere conaturos, devoto animo obtulit: asserens Cosacos istos esse liberos &nulli Domino parere, sed opetam Iuam militarem, unde potissimum viverent, pro libitu addicere & navare, qui

Ioli a bus

974쪽

bus velint; atque ideo prompti & alacriter sub Nostro& lacri Romani Imperii vexillo in hac dun

taxat expeditione adversus Turcas & Tartaros, magno cum emolumento totius Reipublicae Christianae militaturos. Haec cumaltius perpenderemus,& non tam ex usu nostro & Regni Nostri Hungariae, quam univeris Christianitatis futura consideraremus, facile in eandem sententiam ivimus, committendo ipsi, ut cum dictis Cosa cis Zapore sicensiabus, quorum malorem partem in procinctu jam esse ajebat, Tartaris in Christianorum Regiones iniis pressionem facturis sese opponeret, transitumque intercluderet , ax ipsis quoque Turcis. si postet, detrimentum insteret, impediretque, quominus totas vires suasitiuungariam converterent, ex qua in via is viam sibi Axiti aperturi essent. Qua conditione tamen istud a Chlopirio & Cosacis ad effectum perduci debeat, ex iis ipsis literis, quas Chiopirio super ea re tradiadimus, manifesto apparet, ubi inter caetera sic expresse legitur. Cavemus tamen, ut hanc expeditionem ita aggrediantur & suscipiant, ne vel Regno Poloniae Provinciisque ad illud pertinentibus, vel aliis Christianorum Principum locis ac dominiis utilam molestiam, nec damnum ullum quovis nomine vel praetextu inserant. Et sane polliciun Afuimus & adhuc certo pollicemur, talestitutum, siquidem pactis & foederibus nenti quam

adversatur, vobis, quibus Tartari vicinmisiunt,& per quorum loca transitum jam diu .mmc epnceperunt, non ingratum esse futurum: cum vos non lateat, quae Tartarorum immanitas & barba-

975쪽

ries sit, qui quocunque se vertunt, obvia quaeque nulla datae fidei nec ullorum pactorum habita ratione, prosternunt, vastant & desolata relinquunt. Quapropter cum eum in modum sese res habeat

Nobisque propositum non fuerit, praeter pacta &faedera, quae inviolata maxime cupimus, euiquam in Regno Poloniae quicquam committere, Vestrum erit de nobis &Nostro erga Rempublicam Christianam pio ae paterno affectu,& propensa Voluntate bene sentire, nihilque sinistre interpretari, sed potius opus hoe tam necessarium, & toti Reipublieae Christianae imprimis salutare, communi vestro consensu approbare, iuvare & omnibus modis promovere. Quod Vos pro vestro in bonum& commodum publicum egregio ae debito studio, labenti & alacri animo facturos esse non tantum penitus Nobis persuasum habemus, verum etiam ut omni contentione fietatis, henigne vos hortamur& requirimus, quos bene & feliciter valere cupimus. Datum Pragae 3. Iunii, Anno 33' .

Litera R UDOLPHI II. Romanorum Impera toris, ad STATUS ET ORDINES REGNINUNGARIAE, quibus eos ob cladem a Turcis iblatam instanti verastis vindicandam solatus atque ad constantiam maximopere hortatin, quosdam e. mediosuo Consiliarios eligere jubet, qui accedentibus e Transylvania, Walachiare Moldavia De- putatis , i s cum agerepossim, Ust . .

976쪽

-Rudolphus I l. Romanorum imperator stephano Feierkoπy Episcopo Nitriensi Locum

tenentia caeterisque universis statibus & ON . dinibus Regni Hungariae.

Reverendi, Spectabiles, Munifici, Egregii,

Nobiles, Prudentes tem ac circumspecti , EL ,1 ... deles nobis dilecti

Quae superioribus diebus in Insula Chatokeoe

vocata circa exercitum Nostrum gesta sunt, de quam inopinata illos calamitas obruerit, sic etiam xecentem celebris confinii Iaiqinpusis amissionem, non sine singulari animi perturbatione intelleximus. Etsi ro non dubitemus inde & Regno Nostro

climgariae 3 viciqis euam Regionibu ac Provis is ostris magnam consternationem incussam. Atiae, multosque de salute ac permanishesea mire tolli citos, varias cogitationes volvere quia tamen ex

terna auxilia, yti vobis omnibus optime constare non ambἱgurius finitam celeri necessi te & contratam potente Anm, undique subito comparata nequiverunt, & alioquin exitus seu fortuna belli , non semper in unam eandemque partem inclinet, sed pronuscue modo illi nunc huic velfaveat vel adeversetur, animum propterea non despondendam esse,neque spem felicioris rerum exitus abjiciendam es patienxer serendam benigne censemus, sic enim Deus Optimus Maximus peccatis populi sui offensus,hostibus contra gentes invaIescere nunc concessit , rursus propitius & reconciliatus iram suam misericordia temperabit, & iniquum hunccasium Pietate sua vindicabit, iramque suam in hostes N Rios convcrrcti Ups voro prout hactenus sem-

977쪽

Vestri omnium fidelium sedulam ac plane pater nam curam gessimus, ita deinceps quoque nullo pacto deerimus, sed omni contentione animi Nostri omnia ea , quae non solum ad Vestram ulteriorem permansionem & salutem, & ad Regni hujus Nostri Hungariae reliquias conservandas, verum e ' iam Deo auxiliante ad amisia recuperanda, Re gnumque hoc plane liberandum & pristino decori& libertati restituendum idonea & necessaria videbuntur, clementer curaturi sumus: idque non tantum propriis viribus, sed externorum etiam Principum & sacri Romani Imperii auxiliis. Qua de causa potissimum Imperialia Comitia nuper in Nostra Imperiali Civitate Ratisbona celebravimus, Deo que propitio ad honum quoque finem perduximus, & proximo vere sat copiosa auxilia omniaque faciliora & paratiora, volente Deo, expectamus. Cum autem hoc tempore singulari Dei optimi maximi providentia & dispositione, non solum Tranin sylvania,verum etiam alaehia & Moldavia jugum Turcicnm, quo a tanto tempore duriter pressi fuerunt , a cervicibus suis excutere, ac Nobiscum contra hostes praefatos pacta & foedera inire, & se cum Regno hoc Nostro Hungariae denuo omnino con jungere cupiant,ejusq; rei gratia iam quoq; Legatos suos in itinere habeant, quorum adventum in dies praestolamur.Idcirco fidelitatemVestram&vestrum singulos benigne hortamur & requirimus, ut avitae, virtutis & constantiae ac fortitudinis vestrae militaris memores, nequaquam in perturbato hoc rerum statu animum despondete, sed in bonam ct certam spem victoriae & liberationis Vestrae ere-

978쪽

liter dc obedienter perseverare nihilque eorum o-mjitere 'ehus', quae ad resistendum viriliter &.fo titer hosti atr cissimo, ejusqRe vires, priusquam

exercitum suum m hyberna deducat,attenuandas oci ingendas, magis commoda &necessaria existi-1naveritis. HUtamur praeterea vos & committi mus Vobis clementer; postqliam praefatarum triatim Provinciarum Legatos iam ad nos appropinquare certo intelligimus, ut sine ulla mora statim visis praesentibqs, e medio Vestri tres aut quatuor praecipuos Consiliarios Nostros ad praemistas tractatus haniles,& idoneos deligere, eosque una cum

Iaurinensi, locique ejusdem Comite, perpet o Consiliario, & per dictum Remum Nostrum H-gariae Aulae Nostrae Cancellariq , cum plena PQ testate agendi, tractandi d ns de vi, quanto Ci tivs , & priusquam dicti Legati huc veniant, in aulam Nostram mittere & xxpedde velitis & debeatis, quo cum praefatis Nuntiis & Deputatis Nostris; tum de Transylvanicis, Moldavicis &Walachicis rebus,

tum vero de aliis ad Regni hujus Nostri utilitatem& incolumitatem spectantibus commodius agere,& tempestive ante praedictorum, ut praemisitim est, Legatorum adventum deliberare & concludere possimus. In quo rem Nobis gratam & patriae Vestrae necessariam & salutarem facturi nostramque seriam & omnimodam voluntatem

executuri .estis: de caetero gratia dc clementia NO-stra erga Vos omni benigne sumus propenci. Da tum Pragae 7. die Octobr. IJ9 .

979쪽

Litera RUDOLPHI II. Roman. Imperatoris, ad SIGISMUND UM, Transisania Principem, 'quibus ipsi ad bellam contra Turcas strenue continuandum sedulus suasor es, ac omnia, Pro posse suo, auxilia promittit, 1 F. '

Rudolphus II. Romanorum Imperator

Sigismundo Principi Transylvaniae.

I stri me Princeps, Noster Aarissime.

Quod Dilectio tua arma adversus communes Christiani nominis ae fidei hostes, Turcas &Tartaros, alacti animo dudum sumpserit, atque in eo virtutem, pietatem ac industriam suam, cum erga Nos tum universam Rempublicam Christianam h ud obscuris exemplis testata sit; praeterea hu usque rem adversus dictos hostes in partibus illis tam strenue & sortiter gessserit, gratissimum sano Nobis aecidit, meritoque Dilectionem tuam ob id laudamus & benignitate Nostra Caesarea impense complectimur. Quamvis autem de Dilectione tua firmissimam spem conceperimus, quod ea ita perseveratura, nec a virtute, constantia & fide sua quicquam sit remissiara . uti quidem rei magnitudo in pumis postulat, tamen has Nostras Caesareas ad Dilectionem tuam per praesentem hominem Nostrum, donec alios brevi submittamus, Nuncios, binigne dandas esse centuimus, eandem obnixe&

paterne commonefacientes atque exhortantes, ut

constantissimo animo in laudabili proposito suo ac pia intentione perstet, bellumque hoc sacrum Dei Lli 1 - Opti-

980쪽

LITER AE

optimi maximi auspiciis feliciter caeptum, adversus perfidum & impium hostem, qui toti Christiano Orbi avidissime inhiat, & supremum excidium minatur, Nobiscum &cum sacri Romani Imperii Electoribus ac caeteris Principibus Europae continuet , tum omnia ea, uti hactenus, ita impostorum eum immortali Nominis sui gloria praestet, quae eTNostro, imo suo & totius Reipublicae Christianorum emolumento & salute fore prudenter intellexerit. Ante omnia vero a venenatis Turcarum

blanditiis ae blandis insidiis sibi diligentissime caveat, cum nullum sit dubium illos manibus pedibusq, 1

laboraturos, ut Dilectionem tuam una cum mai vodis Mohdaviae & malaehiae, vel multis pollicitationibus, vel etiam acerbis comminationibus, a Nostra conjunctione ad partes suas abducant, aetdeinceps longe tristissimo & immanissimo iugo inretia sua pertractos subiiciant. Vicissim Nos Dis lectioni tuae sub verbo Nostro Caesareo promitti mus, quod ejus & dictorum maturodarum summam ac paternam curam semper geremus, validissimasque copias tam equitum quam peditum, cum

aliis rebus bello necessariis, ad partes illas & con- infinia Transylvaniae transmitti curabimus uti jam illi undiq; confluunt ac in itinere sunt quae quidem eum Disectionis tuae copiis conjunctae in hostem progredientur, & numine divino auxiliante ejus conatibus ita resistent, ut is intelligat, Christi Dei populum non frivole contemnendum belloque temeri &sine causa lacessendum esse. Nihil praeterea in partibus inferioris I ungariae , dc ubi prae

terea