De vita Cartusiana libri duo auctore Petro Sutore s. theolog. doctore ac Parisiensis Cartusiae priore olim celeberrimo. Accessit iam primò Arnoldus Bostius de illustribus aliquot eiusdem ordinis viris

641쪽

suo vita & conuersatione non degenerans, post: quatuor annos Prior Cariusiae effectus,tantum

zelum habuit, ut statuta ordinis ferὶ semper in manibus haberet. ini 3c Cariusiam maiorem cuius Prior vicesimus quintus fuit tum verbo, tum exemplo strenuὸ gubernans, multos habitu religioso donauit. Quos enim frater suus praedicando ad poenitentiam prouocabat, eos ad religionis habitum Bonifacius iste sun cipiebat. Tantae denique prudentiae extitit , ut . Benedictus tridecimus Papa dictus, eum, quamuis renitentem, pro legatum ad Concilium Pisianum ad quod citatus fuerat mittendum cur

uerit. At vero cum Venire tardaret, generale Concilium tantas moras non serens, tam Ben

dictum ipsum,quam Gregorium qui de Papatu

contendebant deposuit. Scripsit autem hic Bonifacius inter caetera nobilem tractatum, cur in Cordine Cariusiensi pauci canonigati sint, & miracula publicὶ non fiant, ad Bonifacium eius. dem ordinis alumnum. Scripsit & tractatum ab terum de confirmatione & approbatione ordianis Cariusiani. Denique alia qusda scripsisse se tur, quae nobis ignota sunt. Fuit autem ad suam instantiam propter ordinis Vnionem, anno DO- .mini millesimo quadringentesimo decimo, ab officio exauctoratus. Henricus de Cosfeldia,na- --tione Teutonicus, vir in scripturis diuinis erinditissimus, vita & conuersatione deuotus, ma- - ignaeq; fama ingenio subtilis, & clarus eloquio, declamator quoq; sermonu celeberrimus,stria psit multa praeclara volumina,quae deuotis viris Cadmodum utilia esse putantur. E quibus subie-- feruntur. In Exodu, in epistola Pauli ad Ro-

manos,de sacramento Altaris,de annuntiatione '

642쪽

ue o DE VITA CARTusIANA Dominica, de tribus votis substantialibus vitae

monastici,contra vitium proprietatis quod religionis toxicum elid de tribus cultodijs mona. sticis: de institutione nouitiorum e circunci orium mysticum: eulogium Pauli heremitae: se mones de tempore, de sanctis: Epistolae ad diuersos ornatae verbis sententijsque foecundae, &Adriania alia quaeda.Moritur anno Domini I io.Adria- Theolo- nus sacri paginae Doctor praestantissimus,& hu-ἔμε- manis quoque literis nobiliter doctus,vitae sanctimonia spectabilis, & Zelo animarum admodum seruidus, animaduertens sapientiae talentum non sibi pro se duntaxat, sed ut caeteris imis pertiretur,collatum fuisse,diligenter curauit,&verbo praesentes instituere, & absentibus, posterisque scripto prodesse. Cohortatus si qui dem est auditores suos voce vehementi, spirituq; servido,fugere vitia,virtutes sectari, mortis habere memoriam. Tartareas poenas exhorrere,& demum coelestem ad gloriam totis votis anhelare.Scripsit quoque nonnulla, quibus nomen suum immortalitati donauit. Inter quae est opus commendandum de utriusque fortunae remedijs,validissimis assertionibus communiatum,quod se magni schismatis tempore cons

ciste notauit. Aliaque permulta edidisse sertur, immortali veneratione digna,& posteris quolnanias tum admirationi,tum eruditioni futura. Ioande Ten nes de Teneram unda, vir in diuinis scripturis -- a. studiosus & valde eruditus, vita & conuersatione deuotus, ingenio clarus, sermone compo-oterati'. situs, edidit ad aedificationem Ecclesiae opuscula multa,quae inprimis ad amorem Dei legentes concitare possunt. Videlicet de notitia Dei,de

amore Dei,de honore Dei, de fide Christiana,

opera

643쪽

LI R E R S E C v N D v s.' 19rde sacramento Altaris, de conceptione Sanctae ' . 'Mariae,de natura,&lapsu hominis,de reparati

ne lapsi,de gaudio hominis. Alia quoque dicitur

eleganter composuisse. quae necdum in publica notitiam deuenerunt.Floruit in domo Siligni, ei in Sabaudia, circa annu Domini I 2o. Her. mannus Petri, natione Theutonicus, vir in diuinis scripturis studiosus atque eruditus, vita &conuersatione deuotus , ac Rector monialium in conuentu siluato iuxta Brugas in Flandria, . multa religione & doctrina viginti nouem an nos claruit.Scripsit&deuota quidam opuscula, verseride quibus subiecta feruntur. Opus insigne in sex

voluminibus diuisum, continens sermones de i. tempore,& de sanctis per annum occurretibus. Item super oratione Dominica Sermones quinquaginta, pro sui dignitate longElateci; dispersos atque impressos,de r imine monialium ID brum unum,& alia complura. Tandem vita b na fine beato conclusit sub Martino Papa V. an. Domini i 28. Henricus de Hassia iunior, Lic& muritiatus in Theologia,vir in diuinis scripturis asmodum eruditus, &secularis philosophiae non ignarus,ingenio subtilis, & clarus eloquio, sanctitate praeclarus,edidit multa elegantissima Volumina,quibus nominis sui memoriam posteris reliquit:&multa eorum in gymnasiis uniuersa- . 'lib' publich ante religionis ingressum interpre- Distus est,e quibus subiecta feruntur. Super Sen- Opera tentias, in Genesim, in Exodum, in Parabolas - . Salomonis, in Apocalypsim Ioannis, dialogus inter Episcopum,&Presbyteru, sermones Vtiles,& quaedam alia. Obiit autem mortem quam deuotissime sub Martino Papa V.anno Domini , 2428. Stephanus de Senis, pater memorabilis, O o . 3 cuius

644쪽

cuius omnes ut Bostius resert splendoris ac dignitatis plenae fuerunt actiones, copiosam ania marii messem horreis coelestibus intulit. Qui &modestia, temperantia,ac prudentia squae virtvitum auriga est) semper ita usus fuit,ut ab omnibus egregia eius virtus celebraretur. Scripsi aut inter reliqua praeclaru opus de vita& moribus sanctissimae virginis Katharinae de Senis, quesnDius II. Pontifex blaxi. canonigationis honore donauit. Floruit aut hic pater mirabilis eo tem- lpore,quo schisma pestiferum Ecclesiam Dei us lGο- ιη' xabat. Gosisvin de Beca Prior domus sanctaede' - Trinitatis iuxta Diuionem, Iuris utriusque Doctor egregius, sapientia, aut horitate ac vitae in nocentia memorabilis, scripsit spraeter caetera scientiae iuris Canonici,Theologicsci; sapientis opera commendationes perquam insignes.Ιnsupervarios sermones doctrinam multam prae se ferentes. Epistolas quoque permultas eruditionis ac decoris plenissimas. De hoc patre Bostius per- , pulchre in hunc modii ait. Erat utiq; praeco,interpres, internuntius mellifluus eloquij dluini, tuba Euangelij, Angelus pacis, amicus sponsi, religiosorum gloria,columna cleri, delitiae plebis, oculus coecis,patriae lumen. Turpe quidem putauit ab instituto maiorum desistere, auitae, paternaeque Virtutis haeres, nihil habens no magnificum, non splendidum, non excelsum. ODO'via. Vualdus de Corda, inprimis Cariusiae maiorisdm de vicarius, s ibinde domus Virtutu in Scotta Priorcst M. primus effectus, acer ingenio,doctrina praeci sanctimonia eximius, inter alia mul-stalia. ta condidit pro correctura, librorumque o operari'. dinis sui, hoc est,Cariusiani correctoribus,opus inprimis utile,multisque acceptum, & iunior,bus

645쪽

LI HER SECUNDUS. 693bus pernecessarium: utpote quod in lecturis suis 'eos probe dirigere queat. Postquam autem diuistinos in suscepto regimine suscepisset labores, tande coram positis fratribus ac orantibus,diem clausit extremu. Anno Christi tricesimo quarto post mille quadringetos. Gerardus de Stredam, natione Theutonicus, vir in Scripturis diuinis studiosissimus, & longa exercitatione egregie doctus,religione quoque,prudentia & authorutate venerandus,foris clarus, & domi admiramdus,neque rebus exteris masis laudandus,quam

institutis domesticis: scripsit praeclara quaedam omati . opuscula,scilicet libellum de cura pastorali, dedecem Praeceptis opus frugiferum, de septe Ec- ' clesis sacrametis librum exhortatione plenum, . .sbeculu Religiosorum,dialogum de virtutibus, dialogum de vitiis,sermones de sanctis, & quaedam alia omnis disciplinae resertissima. Moritur

aut post Deo grata conuersationem sub Eugeis ' ..

nio Papa IV. anno Domini millesimo quadringentesimo quadragesimo tertio. Nicolaus AL N-bergatus ex in signi familia orius,Cardinalis san.ctae Crucis, & Bononiensis Ecclesiae praesul, hu ' 'manarum diuinarumq; cognitione miru in m dum ornat',sanctimonia prF puus, fama percelebris, postprims aetatis florem udi oblectam ta destituit,& vias Domini duras ingressus,Caselusianu ordine professus est. In quo quide cum annos aliquot laudabiliter exegiiset,multis dignitatibus lices refragras, ac enixissimὸ relucta , donatus est. Quas cosecutus, diligentissim e studuit pristinu religionis rigore obseruare,bon que prssule in omnibus referre & Reipub.Christianae subsidio adminiculoq; singulari semperesse. Sed &,ut sydus ubique refulgens omnibus

646쪽

s VITA CARTVsIANA prodesset, multas laribere curauit epistolas et ditissimas,coelestem animi sui pulchritudinem, ac sapientiam pene diuinam referetes. Tandem post multos scelices,praeclarosque adtus,post labores sudoresque varios, post legationes cum plena & ampla potestate creberrimas, post grauem denique calculi morbum squoad mortem usq; fatigatus suit rebus excessit humanis. Quo vita defuncto, tota fleuit ciuitas, tota planxit Italia, de quo meminit multa cum laude POPgius Florentinus. Extollit & eum magnifice Bois Rius,dicens: Nusquam sua potuit delitescere si pientia, nota gregalibus, nota regibus, summis notissima seculi pontificibus. Fuit vita cius iam ctitatis exemplum: eloquentia, stupor: doctrina,miraculum.Speculum itaque sine macula e

titit Praelatis omnibus, Pater pauperum, & inter Dominatores orbis dissidentes pacis reformator, impeditor schismatis, errorum excidium, Christianaeque Reipublicae propugnaculum. Omnia retulit ad Deum summum maximum, quo tanquam semper praesente, vidente, audiete direxit ac perfecit salutiseros suos cogitatus. totam e minus laudem appetebat & gloriam, eo magis eum sequebantur. Denique promeruit

duos de sua insigni familia, scilicet, Nicolau R& Pium II. qui antea AEneas Sylvius diceba-

tu in summos Pontifices sublimari. Bartholomaeus Prior domus Bethleem in Ruremunda, sacrarum literaru acutus, deuotus, & celebratus interpres, postquam authorum probatoru monimenta profunde rimatus suisset, & optima quaeque delegisset, ne iners aut ingratus euaderet,curauit etiam, literarum monimentis trado,

re quicquam , quo posteritati prodesse posset. Scripsit.

647쪽

LIBER SECUNDUS. 19s Scripsit ergo prς clara opuscula, quibus nominis sui memoriam posteris reliquit, de quorum numero subiecta rutur. Exercitium deuotionis. Summa vitiorum, de abstinentia carnium , de proclamationibus fratrum, de iudiciis temera-rijs,de iuramento,de voto, & alia cuplura, multa laude digna . Post diuturna vero huius vitae exercitia, tandem ab his tent bris migrauit ad aeternae vitae claritatem, anno quadragesimo sexto post mille quadringentos. Ioannes de Lo- uanio, vir impense doctus, veraxque historio. graphus, & totius antiquitatis diligentissimus pervestigator, inter alia sui ingenij monumenta, quibus laudem gloriamque adeptus est, librude vitis summorum Pontificum conflauit, multa interserens sui assolet j quae opus ipsum uberius gratiusque efficiunt. In quo non famam sequens, sed exactissime explorata reserens, illorsi itemeritatem historicorum vitare studuit, qui dubia falsaque pro certis & veris saepenumero astruere non verentur. Iacobus de Paradiso, si crarum literarum doctor eximius, & inter praecipuos egregius, ut sydus admodum radiosum femicuit: N iuxta cognomen suum totus amoenitate plenus, ad Paradisiacas delicias pure dulciterqtie allicere,desides excitare sortiter, improbos vehementius terrere,& ad Paraditi Viam r. uocare curauit.Scripsit etiam ut posteros ad P,

radisi desiderium accenderet) opera multa qua utilissima, multaque laude digna. In quibus est liber de arte curandi vitia, & diligenti cura adhibenda per Praelatos circa eorum eradicatio nem. Deinde librum edidit de malis huius seculi,opus quoq; de septem viiijs mortalibus se sub specie virtutum occultantibus.Item de peccatis O O s mort

648쪽

1 6 Da VITA CARYvsrANA mortalibus mentalibus. insuper de potestate dγmonum, & arte Magica ac superstitionibus. Ad haec de qualitate diuersorum statuum. Porro de dignitate Pastorum, & onere curae pastoralis, de

ineffabili gloria ac dignitate sacerdotij legis Euangelicae. Praeterea de obseruantia praecepto rum Dei. Postmodum de statu securiori incedendi in hac vita. De directione quoque intentionis in actibus moralibus. De profectu etiam invita spirituali. Itidem de veritate diceda,aut tacenda.Deindulgentiis anni Iubilaei. Similiter de contractibus censuum perpetuorum seu via talium cum pacto redemptionis. Denique se mones plures,& alia multa. Obiit autem mortem,seu potius ad vitam illam transiuit, quae iucundissim ξ in Paradiso agitur,anno sexagesimoia divi sexto post mille quadringentos. AEgidius Auri-

Aurifa- faber,Vicarius domus motis Syon in Zelandia, vir tum doctus, tum deuotus, tum spiritalibus laboribus intentus , pecuniam more serui nequa in sudario ligare, & inerti otio quod fons,& somes omnium est vitiorum languescere, trepidauit. Itaque multiplicatum Domino i lentum referre,& suo cognomini respondere visa satagens,aurea fabricauit opuscula. In quibus est et . opus singulariter deuotum de Cariusiana laude, in quo frequenter gratias Deo agendas, & nun quam dissimulandam esse obligationem inculiscat. Extant& sermones de tempore ac sanctisi per anni circulum praestabiles. Itidem opus exemplorum , utile ac splendidum velut aurum. Tandem post multa ab eo fabrefacta, terras gustata morte relinquens, coeleste templum ex a

ro & gemmis a summo opifice fabricatum adiuit, anno sexto & sexagesimo post mille qua-

649쪽

LIRER SECUNDUS. 19 dringentos. Viricus prosessus domus Horti An- Ubi acgelorum, sacrae paginae Licentiatus bene meritus, non solum diuinarum,sed etiam humanaru cliterarum egregie gnarus, prudentia excellens, ingenio acer, multa non solum oratione soluta, sed etiam carmine lepidὸ, eleganter, & decore composuit. Non enim arbitratus est quorunda imperitorum errore) carmen vel Theologo vel

religioso viro indignum , sed e diuerso munus Dei esse, quo viri praestantissimi ac sanctis timiusi sunt. Scripsit autem inter caetera elegantem Nera

Epistolam satis prolixam ad fratres Carmel iras Herbipotenses, in qua eos adhortatus est ad socianda Heliae atque Helisaei maiorum suoru v stigia. Dedicauit & eisdem opusculum,insigni carmine lucubratum, de sanctis landatoribus, processu,titulo,ac confirmationibus sacri ordinis Carmelitani. Ex quibus quantum ingenio ac eruditione valueri', facilε animaduerti potest. Ioannes de Haghen, siue de Indagine Prior domus Gratiae Dei in Prouincia Saxoniae, vir in

diuinis scripturis studiosissim' eruditissimusq;,&in iure Potificio legregie doctus, ingenio clarus,consito promptus & prouidus, salute pluri

psit orationes de variis ac diuersis quq ltionibus, interrogatus de diuersis materiis, ad diuersos

principes, Episcopos, aliosque Praelatos diuer. . sos,peneq; innumeros tractatus eruditionis ple- nos. Enimuero sicut ex scriptis coetussia Cari

sani liquet,plusqua trecentos Tractatus hic Ioannes edidit, de quibus Dom. Abbas Spanheu mensis in libro de scriptoribus Ecclesiasticis sexaginta 7. refert,quos ibi notatos videre poteris.

Claruit sub Pio Papa II. anno Domini I 6o.

650쪽

193 DE VITA CARYvst ANA visis sivi Dionysius Richel , alias de Leeuvis, natione Ricui. Theutonicus,vir in diuinis scripturis studiosis

simus,& continua exercitatione peritus, secul,

ris quoque Philosophiae non ignarus, ingenio

subtilis, sermone scholasticus, vita & conuers tione singulariter deuotus, adeo ut etiam diuinis reuelationibus dignus haberetur,tot & tanta scripsit, ut no solum uim comprofessores librorum multitudine praecesserit,sed etiam numero

opusculorum raeter Augustinum apud Latinos parem habuerit neminem . Hic enim con templator eximius, & scriptor uberrimus, in otio negotiosus, & negotio otiosus peculiariter esse sciuit.Siquidem contemplationi & orati ni cum tanto feruore instabat,ut eum nihil scribere potuisse unquam putares. Rursum in scribendo tam sedulus erat,vi nec orare, nec legere eum posse usquam aestimares. Denique in legendo tam sedulus fuit, tantaque inexhausta auidbtate lectitauit quod de Marco Varrone dici s let ut aliquid ei scribere vel co templationi vacasse mirum sit. Erat enim parcissimi somni, cubi & potus abstinetia mirabilis, qui beati exemplo Hieronymi, die ac nocte in lege Dominii. . meditari dulce iudicabat, semper aut scribens aliquid utile,aut legens,ita ut & lectionem oratio saepe interrumperet, & orationem lectio sa-Wisis cra frequenter exciperet. Sua autem opuscula, elis. quae partim super Sententias, partim in totam

Bibliam, partim vero in aliis varijs multisque materiis edidit, quodam indiculo ipse recesuit,

quemadmodum testatur Dominus Ioanes Trbtemius in libro de scriptorib' Ecclesiaiticis, qui& praefata huius Dionysi j opuscula referens, VLque ad ducentos libros enumerat, quos ibi vid