장음표시 사용
881쪽
conscientiae vivitur tranquillitate. Non enins
Deus ipse,noi'proximus,non ipsius elinguis scit muti pectus ostenditur. Itaq; faciliter conscien e tia,dum tempus adest,discutitur,breuis aut la consessio exigitur,ad rem diuinam faeiud
promptius acceditur,& denique bona alia inii : mera iuge silentiu impertitur, quod & tandem et copiosa consequetur praemia, quibus fract0 si- lentii non solu viduabitur,sed malis etiam mul- tis assicietur. At dicis. Si bona salutariaq:,erba duntaxat depromere volucro,none licebit Dia cimus tibi facultatem non habenti minime licere,nisi sorte pauca verba, eaque necessaria, quae i scilicet differri alias non possit.Ea enim qus per sese bona sunt,interdum licita non sint,quoci in . proposito contingit. Etenim interdictus no pestest verba,quantumuis bona nisi ut diximus cu. fratribus iacere . Esto enim bona diceres, non tamen bene.Itaque si tanti res est,petito secuit metira. tem, si culpam deuitare cupis. eterum ad celsi custodiam transeam',dicamust inprimis, quid, ad eam obseruandam concitare debeat. Deinde, ure ad id nos iuuare queant. lnprimis ad eam meliter custodiendam impellore te debet multi eius dignitas, de qua diximus primo libro, cuna ea. in . desblitariae vitae laudibusageremus. Item hoc secundo libro in principio satis diximus. Dein- mulis eius commoditates quas suis veris cui
'' toribus affert)vt ibi tetigimus, & ad quindecim inpie progressi sumus, ad hoc ipsu penitus con- icitare debentipostmodum te quoque impelle habet obligationis ne sitas quam tibi ex liber late secisti. Etenim cum sacro reli ionis habiti
natus es ibi pectilia'iter iniuncta est per Su
882쪽
LIRER SECUNDUS. periorem cellae obseruatia in remissionem pes catorum, quam ipsc sarcinam libere suscepisti. Nemo enim te cogebat. Adde cum morum com
rectionem promisisti, teipsum ad cellam obser uandam secisti obnoxiu. Porro vitae ipsius quis litas,sive propositum, quod libe, suscepisti, hoc prorsus flagitat, quippe quod suapte natura solitarium est,nec a caeteris monasticis thudiis m gis distare putatur, quam iugi cellae ac silentii obseruantia,per quam &discrimen potissimum habet,&prs stantiam. Hoc enim exercitio quod dissicillimum est caeteris omnibus praestat Carinlusiana vita. Itaque si cellam, silentium Ne d center non seruaueris,quo pacto ab alijs Mon chis distes,praeter vestem quae parum ficit) non video,quos tamen omnes in hoc saperare debes quippo qui omnium si ita loqui licet sis mon chisiimus,quodprae caeteris solitudinem colere debeas, Ad haec infinita proborum Monachorum exempla concitarc debent ad cellae selit dinem iugiter obseruadam, qui propterea mutitis laudibus ac praemijs digni habiti sunt, quiabus & te quoque dignabitur is, qui veros Elitarios affatim praemiare let, si fideliter eos sociatus fueris. Denique detrimenta multa, tum praesentia, tum sutura,quibus assici solent pro uaricatores monachi,qui cellam fideliter cust dire non curant,ete plurimum mouere debent At quoniam diximas perseuerantem cellae ac silentij censuram esse obseruatu dissicillimam, ea de re nonnulla subnessamus, quae ad id iuuare possint. Primum ac praecipuum secundum P trarcham remedium cellae conseruatiuum, est cellae assuefactio, qua scilicet a primordijs h mo consuescit in cella secum morari.In ea enim
883쪽
causis exire insueuerit,cito habebit osana. quoniam consuetudo ipsa non statim, aut se
nanter fieri solet, inib vero principia soleat dia ra asperaque Videri ea propter Vincenda paula-: timerit huiusmodi disincultas', quae lapsiit -
poris mitior siet,tandemquc superabitur. Alle im remedium siue adiutorium est, ut pec cic ali casiones egrediendi quaerantur,aaec: tentat ne
ad id concitantes admittantur, sta cum primum se offerunt, Viriliter repellantur. Hinc prol noster Guigo admonet, ne occasoties huiusino di quaerantur,vel recipiantur,cum ait: Cellae in cola diligenter ac selicite decet inuigilare , ne quas occasiones egrediendi foras vel mach tur,' et recipiat,exceptis iis, quae generaliter in : stitutae sitnt, sed potius sicut aquas picibus es, i caula ou ibus, ita suae saluti & vitae cellam depure t necessariam. Bene qhibq; sacer Hierony ni admonet, non statini ad primam ten a nemμη γε- exeundum esse, cum inquit: No seinper cum tentoris, egrediendum. Nunquam enim occae i , Volenti. Haec ille. lniis aut ton
tationibus quaeda callidiore sunt,quae stibum bra inlictuus boni operis aut bonitatis speci ra
be stri, acilius incautos decipiunt,quas Vasei
limus hostissingerit, ut cellam ipsam velut carcerem quendi per desuetudinetia reddat exi sim, & alienae visitatjonis praetextu astute im pellat ad murmurationes. detractioiics, aliaqiic incria o , quae saepe contingunt, quando: cella temere des . Igitur cum tentationem exire sedilrotinus tilm impri corporis c um siste tect1mo: Di in sen
884쪽
I L 1 R A R Ss C v NDvs. 'ae83 ter discute, qus nam sit exeundi necesiitas. Quani cum nulla che animaduerteris, ipsa tentatio vel a te recedet,vel faciliter superabithir. Insuper liud antidotum diligens coli deratio corum quae ad cellam obscruandam inducere queant, quorum nonnulla paulo ante tetigimus. itaque
vel mente, vel etiam lectione se pereuol uenda tibi erunt, quae sblitudinis amorem eXcitare, at gereque possunt, quae a nonnullis sblitariae vitae amatoribus memoriae prodita sint, quorum & nos sectati vestigia, multa primo lib. attulimus. Ergo si facilius cellam ob uare cupis,piis considerationibus bonisq; meditationibus incum be, praesertim illis ut diximus quae amorem cellae excitare,& timorem etiam incutere,ieque ab exeundi leuitate arcere queant, vi sint rhodiatationes de morte, de extremo iudicio, de poenis inserni. Q si diligenter imo pectore condideris,facile satis laboriossem cellae isdium perseres. Porro aliud remediu est, otium tare, seu Ῥidem sibi vult)sespsum iugiter occupare.Non .n. poterit diutius in cella manere, qui otiosis est. Hi Vnde obsecro tam frequeter,iam ii faciliter no- nulli a cella exesit, nisi quia inerti otio Nacant, ibonisque occupationibus intenti no sunt Ergo remedium bonum est, te iugiter occupat. Quod quide ut fiat aptius, & cellam quoq; faciliore ac iucundiore reddat, opportunum est, diuersitati exercitioru prudenter incumbere. Si enim uni geni panis isdio affici soleant homines, haud du- . bi epoteriit quom faciliter unius generis exercitia fieri ingrata. Natura cnim let diuersis obi itaq; utendu erit discreta laborum sue e. 'ercitioru varietate, & modo corporalibus, modo spiritualibus occupatjonibus incuniuedum.
885쪽
8 4 Dx VrYA CARYvsIANA enisu sed &'alternatim ipsis 4piritualibus exercitiis spiritalis, vacandum erit,quantum per facultatem licebit.' Haec autem stat quatuor,scilicet lectio, oratio, 'ν meditatio,siue consideratio,&si1blimis cotem- adplatio, te quibus omnibus, praeter quam de le- l lctione,in superioribus diximus. Qina igitur delectione, siue studio nihil pene tetigim' nequid huiusinodi exercitioru prorsus euadat in actu vel parum aliquid tangamus, dicamusq; lectiΟ- . 'i' m. nem debere esse proportionatam, hoc est fumis id legat quod sit viribus impar,& ingenioli metas transcendat . Quod tamen faciunt praesumptuosi quidam,qui ea lectitant, quae catare
non sufficiunt,immisitores illius dicti vulgatii ualtiori te ne quaesieris. Deinde opus Ariectis Mnem esse discretam, ne vel ultra quam par est sit productior vel tempore non apto fiat,pua cum orandum,dormiondubaut aliquid alteritis operis necessarij faciendu est. In quo notibulli gra 'uiter errant ,qui lectibni vacant dum orare de bent. M ledictu enim est studiu, propter quod ititerinittitur diuinum officium. Alij vero cum semnii resectionem semere habent, aliquid vol ilegunt,vel scriptitant, non aduertentes, d aemonem sibi illudere,quippe quos ad hoc vehemen- tius accendit, ut postmodum in ossicio diui o i mnolentos reddat aut eos cerebro Vacue Vel denium hebetes seu clementos prorsus faciat.Alij deniq; ita hallucinantur, ut cum aliquid neces ta te facie u est, illo postergato, lectioni ope iam dare matutit. Haec autem omesa temerit tis seu imprudentiae argumenta prorsius retalenda sunt, magnaq; discretio adhibenda est, ne lects quae pro quodam orationis adiumento,prssem
886쪽
L 1 aER SE CYNDVn essiectio stabilis,non aut vaga aut instabilis esse de- .ibet. lneptu enim est, nunc in uno, nuc in alio libro, modo in una parte, modo in alia lHere. .
Haec enim lectio nihil penὶ Dugisl afferre solet.
Quod ut vitetur, duo duntaxat de armario dantur libri,ne s. vagae lectioni occasio detur.Deni- que operipretiuest, lectione piam utilemq; esse, tib iis- ut L. & aliquid orationis interponatur, quae ipsi os lectionis condimentu&adiumentum est, & legantur volumina,quae Vtilitatis ac pietatis muti tum afferre possint. Quae, inquam, ad statum legentis pertineant, eumque imbuere in rebust sibi conducentibus queat. l taq; legenda sunt i primis illa,quq diuinorum mandatorii sensa c6T plectuntur. Deinde qui ad religionis vota pertianent. Insuperstatuta ipsa , quae religiose vivere docent,simi nocturna Versanda manu, versanda Qdiurna. Porro illa,quae ad propositu assumptu, tum intelligendum,tum obseruandu conducere sValeant,etiam diligenter explorada sunt. Adhaec scripta illa,quae vel festis occurretibus, Vel tempori congruunt,minime sunt negligenda. De niq; alia pia Vtiliam Volumina, quae mores aedificant,&ad probam vitam concitare solentim
xime quae sancti probatiq; Doctores ediderint, volaenda stat. Reiicienti ergo stat sutili v na,curiosa, extranea, & quae nihil utilitatis lGctori afferre selent Sed de iis hactenus. Ad initia
tutum igitur redeuntes,dicamus,in ipsis exerci- tiis varietatem quandis obseruanciam esse, Ut cella obseruatu secillor iucundiorq; emi latur. Seruandus tamen in omnibus modus, serumda quoq; discretio. Vt videlicet praecipuae cura sit de cultu diuino persoluendo, quod caeteri, em, nibus praeserendu est.Deinde curandum,ut si
887쪽
DE V1TA CARYvsrANA quae pro necessitate sectanda incumbunt, omni no fiant. Haec enim seclidum locunt sibi Veiidi cant. Quibus expletis, alia prudenter addi poterunt. Porro ut aliud remedium pro . conseruia fideliter cella subnectam quod facile in& c0mune,ad orationem confugere Opus erit, maxi- - me vero cum tetatio cellieolam pulsare 4ncipit. 4. Sed &precib' assiduis pro debita cellae custodia
consequenda, diuinum auxilium implorandum ιιιι ν. est. Petenti enim dabitur, se pulsanti obri tur His autem exercitiis diligenter inte tus, imito selum exteriorem cellae custodia1n, sed etia bo pa nam mentis ilitudinem quae praestantior est facile obseruabit. Facile, inquam, n ias cogita tiones vitabit, dum tamen meminerit, quandis , de unis ad alterum transitur, cauendam esse ver suti hostis calliditatem, quae solet in ipse transi- .n. tu noXias cogitationes a tirre, quas homini oc- cupato no ita potest. Sed ia quae pro vitae asperi
tate perseuerater obseruanda valeat, bi euiter φ . , cam'. inprimis .n.sinceritas inretionis necessaria hi est,qua & in omnib' exigi, nem0 prud& hqsitat. INisi .n. ea asiit, ipse rigor viti nihil proderit,nec perseuerater obseruari poterit.Nam sit S Virgi- unes,hoc est ,se ab illicitis c6cupiscentiis propter
humanam laude continentes, tandem a Dn e probantur,quia oleum redis intentionis no ha-
m 'buerui Ergo non poterit Dpus diu perseuerare, quod sincera intentione caret, sed tandem decidat necesse est: nec tande aliquid praemij,sed 6 tilis criminationis multurn habebit. Deinde ad. . persevcrandum,pbsςruandu est: Ne quid nimi,. . . . od fiet; si primum per discretione caueatur, , nec sus rationiς euertatur. Deinde si n5 redda tur sciasiis hebetes siue stolidi de ad usum situ in
888쪽
'.' LInrR SEC ' epti. Postmodum si propterea nullum impcd, mentum siet iis iaegociis ;quae pro statu obieru da sitiat. Denique si mentis puritati continuo ni hil ossiciatur. Horum enim obseruatione vitabitur. Ne quid nimis, fietq; vitae ipsius rigidae per seuerantia facilior, quae tam ardua res est, Vt nihil sit dissicilius in religiosis exercitiis, quξm iu
gem cellae custodiam,cu assidua rigidae Vitae per- Ricuerantia, abseruare. Haec cnim omnia alia sita di cultate silperant. amobrem diligeterea 'servada si int,quae ea facilia,grataq; reddere quo c-.ant. Insiiper ad persevcratiamῖhabendam reuoluenda simi, quae ad rigidioris vitae perseuerantiam conducere qucant, puta diuinam admoni tionem dicentem : Qui perseuerauerit usque in k Mau. is,n ,hic saluus erit. Exempla quoque innumera, etiam foeminarum, quae perseuerauerunt in Vitae asperitate.Similiter breue esse vitam, statimque labores finiendos, praemia aute manere per
petii a Nihil quoq; prodesse praeterita omnia,ni- si perseueretur, & alia demum id genus permutita. Denique ipsa varietas exercitiorumsquam di- . ximus cellae custodiae necessariam esse ipsius v tae perseuerantiae plurimum conducere poterit. Quae nihilominus male proficientes monachi 'nec curantes nec di cultatem huiusinodi sup rare conantes ad vitae laxitatem, vel statim, vel
tande dilabuntur, & qui principio seruentes spi- ,
ritu csperant si tame ceperant carne cosiimm tur. At qui muta vita inpressiis fuerit,&tut' erit&in assupto proposito iaciliter perseuerare po- terit. aeterum ad laborem corporale,que in nu mero Carthisianorii exercitioni positim', & ne- cellias tu qu q; in multis esse dixim',tande acce- De labore damus dicetes inprimis, Olb' de causis monachi corporali. labori
889쪽
8ιg DA VITA CARTvs IANA labori corporali incubere debeant. Deinde quid min i pse labore seruandum sit. Verum mihi iii
Pto pergere cupienti,occurrit aliquis & dicit,satis esse bonorum in monasterio, ea de re si1per uacaneum esse labori manuum incumbere, cunii labor manuum ad quaerendum vietum necessa rium ordinetur. Deinde alter conqueritur, & lait,se vel debilem,vel valetudinarium, vςl ieiu- niis exhaustum esse, eam ob rem laborare
posse. Dicit mihi & alius, se melioribus occρρο j
tionibus,puta spiritalibus, incumbere, quaepr . . opter milius utiles deforendae non sint. Respodo. Emus primo,rerum copiam non prorsus excuseremon chum, quin laborare ten*atur. Quodvistat apertius,dicimus quenpiam ad laborandum manualiter multifariam astringi Posse. Inprimis
cum aliunde non habet,Vnde susticienter Vivere possit. Eo enim casu tenetur quisque labori in cumbere,qui laborare polost. Deinde cum aliis aut iuste, aut apte vitam agere non valet: utpotὰ cum nec sanitatem habere, nec otium Vitare,nec carnem domare,nec surta, calumnias, fraudes, turpi que negotia cauere, sino huiusmodi labo ., re potest.His enim casibus labori manuum ope .. ra danda est. Porro cum sufficienter non habet, neς alias haberepotest, unde extrem' necessit
ti Vel suorum, vel pauperum consulere possit. Hoc enim casu,si fieri potest, corporaliter labo randum est. Denique cum peculiari vinculo ad
hoc seipsum qbstrinxit, vel propositu assumpsit
im flagitat. Non ivitur sola rerum
quod id ipsssim flagitat. Non igit ir sola penuria ad laborandum impellit, sed aliae quominus, ut diximus) stringunt. Eam ob rem muti bon0rum copia non excusat prorsus mona Aps laborepraeserita Caytusianos. Enimuer Conue
890쪽
Conuers Ortusani, qui rebus diuinis non dant ciners operam vel clerici laborare corporaliter pro vi- ridus tenentur. Ad hoc enim suscipiuntur. Adde
aquod otiosὶ viverent , quipph qui spiritalibus exercitiis iugiter non incumbant, Vt clerici. 11 Q. Nec ea quoque intentione admittuntur, sta ut statui sito relpondentes, labori manum det op ram . Alioqui praeuaricantur, suntque grauiter increpandi ,&velut sui status transgressores dis ciplinis regularibus stibiiciendi. Si enim carpi soleat nec iniuria quidem diuites seculares, qui suis opibus viventes otiosi sunt: nonnὰ multo grauius insimulandi sunt otiosi,religiosi praesertim,qui ad laborandum peculiariter astricti sui De clericis autem Cariusianis statim dicemus. Quod autem alius quaerebatur dicens, laborare se non posse: Respondeamus quosdam a labore corporali propter impotentiam, alios vero propter iustam occupationem excusari. Is ergo qui ita affectus est, ut nullo modo laborare sine d trimento postit,ad laborandum nec astringi,sed nec incitari quidem debet . Nam ut clarissimus Medicus Hyppocrates habet: Vbi fames labor dum non est. Sanis enim exercitatio simul in inedia praecipienda non est. A Fgris aulcm nulla violenta commotio simul cum inedia impera-da .Non sanguinis missio,no purgatio no vomitioneque multa Dactio ,aut in totum vehemens' motio aut alteratio corporis. His enim ieiuniorum tempore corporis vires seluuntur. Impotentia igitur ab huiusinodi labore, Vel in toto, Vel in parte pro sui qualitate excusat.Occupatio quoque iusta & spiritalis, quae & grauior,& me lior est,excussit eos, qui prc communi Vtilitate spiritaliter occupantur, imo vero corpinalis i