장음표시 사용
161쪽
ireque enim Liun in hoc continetur. NAM ,si omia bella, quae eum Gintis ures, contemnentias ni et de rideatur de rege P rbo triumphus M'. Curis de Philipapo T. Flaminini, ue Aetolis AL Fuluis, de fera Perse Limolli de Pseudophilippo et Metesii, de corinthi sti Mummis. sin haec bella prauissima, victoriaeq. eorum bellorum graui Diae fuerunt: cur praticae nationes , atque illae ace hostis conremniture atqui ex ueterum rerum monumentis uti maximum bellum populum I ictim Antiocho petrae uideo i cuius bessi uictor L Scipio, parta cum P. regloria, quam laudem illa, A risu pressa, cognomine ipso praesese res at, eandem hic sibi ex Asiae no ine assumpsit. quo quidem m bello virtus eniatuit Ur a RI. catonis, proam thri. quo isse , tum est, ut ego mihisatuo, talus qualem te oe uideo numquam ciun scipione est prosi Ius ,sicum muliercutis bella
tium eo arbitraretur . neq- vero rum P. AF cano senatus egist, hi legatur patri prosi seretur, cum ipstrando ante, Hannibale ex Italia expulso, ex . Ma ei icto, Carthagim oppressa, maximis periculis re .ub rauist, nisi illudgraue bellum, uehemens putaretvir.etiuisi desuririer, quid Mithridates potuerit, o quidniecerit, qui uir uerit, consideraris,omnibur regibus, quibusistra Mulus I . bellumsessis, hunc regem nim
rum antepones . quem L. Sulla maximo, e ortissimo exercitu, pugna excitatum, no rudis imperator, ut aliud kihil dicam,cum bella in rectum totam in Asiani cumpace dimisit i quem L 'iurena, pator huiusce, uel ement si me uigilanti eq. uerrtum, Pressum magna ex par te, nos oppresκm reliquit et Di rex, sibi aliq9ot a mis uinptis ad confirmandas rationes, o copias belli, tan tum ipsie opibus couatuq. inual sit , ut se Oceanum cum Novio, Sertoris copias cum suis contuininum putaret.
ad quod bellum duobus consulibus ita mi D, is alter
Alithridatem persequeretur, alter Bithyniam tueretur; alteritis res oe terra, mani calamitose, uia extero opes regis, o noma auxerant ; L. Luculli uero res tantae ex iterant, ni neque maius bellum commemorari ρί it, neque maiore covgilio, er nistret egestum . nam cum to simpetus belli ad Cy cenorum moenia coh
re putaui ; qua effracta, o reuulpa, tota pateret provinciai perfecta ab Luculla haec sunt omnia, ut urbs mdetis inurum sociorum defendireturint omnes copiae r a r diutumnitate es Foris consumerentur. quid, illampliet: in naualem ad reneta cum contento cursu uerrimis Otibus, hostium classis uari spe, atque animis flata peteret, mediocri certamine, parua dimicatione --missam arbitraris emitto proelia: praetereo oppu-x Hiones opidorum: expulpus rem tandem aliquando,
totum tamen consilio, atque ataoritate ualuis, ulse. r. Armeniorum adiuncto, novis opibus,cop sq. reno
uin it. Ac si mihi nunc de rebus gestis est nostri exere in isnporatorisq. dicendum, plurima o maxima prosediaeommemorare pinem: sid non id agisnu οῦ hoc dicor
legum hoc, si hic hostis, si ille rex contemnendus Iulset:
Meque tanta cura Ieratus, σpopulus R. suscipiendum casia et, neque tot annos H et, neque tanta gloria L. Luculli ; neque vero eius besii conficiendi curam tanto studio populus R. ad Cn. Pompeium detulior cuius ex , rarius pusis, quaesunt innumerabilis, vel acerrima mihi uiritur illa, quae cura rege commissa est, Osuin concentione pranata. qua expira: a cum se ille preisset. OBosphorum confug7st, quo eaercitus actu non posset: etiam in extre a fortuna, Ofoga nomen tam re vis regium. itaque ipse Pompeius, revo possio , ex OMnibus oris ac notisse scui hostem D, tamen tantum in unius anis posuit, ut, cum omnia, quae illa tenuerat, adierat, sperarat, uictoria pol eret, tamen nouante, quam illum uita expulis bellum confectum iudic rit. Hunc tu hostem, Cato, contemnis e quo cum per tot annos,tor proeliis tot imperatores bellagesierunt: cuires expus, eiecti uita tanti aestimata est,ut, morte riui nunciata, tum denique bel um conlectum arbitrarem riHoestitu in bello LMurenim legatum fortissmianimi, fumis confii , maximi laboris copiis m es, defend
musis hanc eius operam non inlatis ad conjutatum ad
piscendium, quam hanc nesnam forensem inistriam, divitatis habui e .
DE . stic t et 3 H ol rpirotarum rege, qui anno urbis c DL xx rii. e Tarentinis uocatus, In Italiam eontra Romauos uinu. de eo triumphauit post anno, quinque M Curius Dentatus . testis otii ni, historia. DE. piit Lippol Persi i patre, ultimi Macedoniae regis: de quo, di de Macedonia casta triti mphauit L. Acmilius Paullus t de Philippo autem T. Quinctilis flamininus. Liuius, Plutarchus, alij. DL Aetolist de quibus triumphauit M. Fulvius Nobilior. anno urbis D L x vi. Liuius, Eutro rius, alij. DE Ni Mesphtii Apol dc quo,dc de Macedonia deuicta tritisiphauit detellus propiactore i ii de Macedonici cognomen. quod Liuius, Pausanias, alii praeterea tradidet int. DE. Coritith 'st de quibus, de de Achaeis Mummius triumphauit, Achaici l. cognomen est adeptus. cum tigniscauit Virgi tui; liis uersibus: Ille tr: uphata Capitolia ad alta Corintho, ri Victor aget currum,caesis insignis Achiuis. C, S . . A tia bos cui licto pacis condiciones hae LMς sunt, ut Europa abstineret, Asia . omni, quae, cis I aurum est, decederet: xv. millia talentorum Euboicrarii Marci et mille talentum per xii. annos daret: Eumeni regi, qui populum Romanum in bello iuuerat, CCCCtalenta redderet. V t R T v s enituit egregia at caro est: prae 'rtim ad Thmnophylas, cum esset tribunus mil. M' Aedii Glabrionis consilis. Hut arctius, Cicero alii. P vGNA excitatum, i non repressum, sed commotum, ut deinde cum pace dimittendum Sulla pii taucrit. NON rudis Imperator, i uidit, clam rudis Imperator non esset, cum pace potius cise dimittendum, quam cum eo, dubio Marte, pugnandum. v r aliud nihil dicam, Imaior enim in eo bellica uirtus, descicntia fisit. qu/nmit dic dum sit, non rudis imperatori Vc E A N vri cum Ponto, Oceanum tenebat Sertorius, in Ponto rcgnabat Mithridates . Vide pro lige Maniliat ut historias mittam. Λιτ Rivs rest M. Auresai Cottae, qum Mithridares,irruptione in Bithresam facta,tc caludit,
162쪽
In Orationem pro L. Murena. Is I
ra sndit, mari classe pulcherrinia exuit. Sallustius. AD .:Cv Σ r C EN OnvΜ morerat,pro Archia apud Plutarchum. REGE Armeniorum 1 Tigrane, genero Mithidratis. SupERA Ri post in consulatus petitione. Co N τε N To sit, P Raperetur, dixit in Maniliana. Ac ERRIMIs cibus t Sertorianis. in eadem. SPE, atque animis inflata I studio inflammato. ibidem. SANAT vs. ριτ dus Romanus I bellum igitur Mithridaticum Lucullo mandatum est&S. C. dc lege. Popu Lus mauos I legem ferente C. Manilio. simatus hic nulla mentio: quia principes optimatum in Catulus
QSorte usadue sati sunt. V Iτ Λ expulit, I expulsiam iam locis omnibus.
est Semius. Perptis ne uos, tamquam eo I apha, alere cum populo, ut, quem locum semel honoris cuipia- deserit, indem reliquis honoresus debeat e quod
enim fietum, quem Euripum tot motu tantas am uinrias habereputatis agitationes ductuum, quantas perturbationes, O quantos aestus habre ratis comitior λdies intermissus unus, aut nox interposita si e pertu sebat dimnia, o totam opinionem parua nonnumquam commutat aura rumoris . saepe etiam sine ulla aperta
caussa' aliud, atque e limamus ; ut nonnumquamitasectum esse etiam populus ad iretur; quas uero noni e fecerit. nihil est incertius uulgo, nihil obsiurias u
luntate ho-num, rubi illa tis ratione tota comiti
rum . quis L. Philippum, μmmo mento, opera, gratia, nobilitate, a M. Herennio superari e arbitratus es equis et . Catulum, humanitate,sipientia, integritate antecellentem, a Cn. Mallio e quis M. Scaurum, hominem grauismum, ciuem exre rem, sortissimumsenatorem, as Maximo; non modo horum nihil ista scire putatum est,stdnecti messetfictum quidem, quare hasa
intelligi potuit. nam ut tempemus saepe certo es quo caelisigno commouentum, saepe improuisa, nulla ex certa ratione, obscura aliqua ex caussa excitantur :sic in hac comitiorum tempestate populari saepe intelligas,quo gno commota sit is saepe ita obscura est, ut casu excitata esse uideatur .m tauens est reddenda ratio, duae res uehempter in praetura desideratae sunt,quae ambae in consulatu tu M Murenae profuerunt; una, exspectatio muneris, quae σrumore nonnulla, stud Asermonibuspcopetitorum erexerat ; altera quod is,quos iaprouincia, ac legatione omnis o liberalitatis, e ' uirtutis suae t Ius habueras tondam decesserant. horum utrumque ei fortuna ad consulatus petitionem reservavit. nam σL Luculli exercitus,qui ad triumphum conuenerat dem
comitijs LMurenaepraeno fuit munus amplismum, quodpetitio praeturae derabat, praetura rosuuis. num tibi haec parua uidentur adiumenta,Osubsidia conse latus e udum, militum: quae cum per seruaret multitudine, tum apud suos gratia; tum uero in consule declarando multum etiam apud uniuersum po-ρusim Lauctoritatissabet si rasito militaris. --
peratores enisu comiti's conse. ribus, non uerboruo interpretes deluuntur. quaregrauis est illa oratio: mesaucium recreauit: me praeda donauis: hoc duce castra cepimus, signa contulimus: numquami sepius militi lu-
risisnposuis, quam sibi psis; ipsi cum fortis, tum
etiam mit . hoc quanti putas esse ad fi Mam mmum, aeuoluntatem e Geuisnoi tanta illis comis 3 relino est, ut adhuc semper omen ualuerit praerogat intim : quid n jum est, in Moesicisatissimam,sermonem'. ualuis
se Ued si haec leuiora ducit, quae uent graMi .ma;
hanc urbanam sus in alionem militari anteponis: noli ludorum huius elegantiam , ct simis magnificentiam
ualde contemnere,quae huic admodum profuerunt. nam
quid ego dicam poparum, ac uulgus imperitorum ludis magnopere delectari e minus est mirandum . quamquam huic caussaeidotis est .sunt enim populi, ac multis dinis comitia . quare, si popuIo ludorum magnificentia uoluptatis est; non est mirandum, eam L. Murenae apud
populum profuisse .strisino et ipsi, qui ab delectationeomni negotiis impedimur, o in ipsi occupatione delectationes adias multas habe re possumus,ludis tamen oblectamur, o ducimur: quid tu admirere de multis dise indocta e L. Otho, uis ortis, meus necessarius, equesri ordini restituit non solum dignitatem, Ied etiam uoluptatem. itaque lex taee, quae ad ludos pertinet, en omnium grati m quod honesi simo ordini cum Ple doresetius quoque iucunditatis est restitutus. quare delectant homines, mihi crede, lud etiam illos qui di mulant, nonsolum eos, qui fitentur: quod ego in mea petitionesto: nam nos quoque habuimus scenam competitricem. quodsi ego, qui trinos ludos aedilis feceram, tamen Antonis ludis commouebor tibi, qui casu nullas scieras,nihil huius istam ipsi quam larides,argenteam
scenam aduersatam putas e sed haec sane sint paria omnia: stpar forensis opera militari: sit par militari Iusserasto urbanar sis idem, ma scentissMos , Pos qua ecisse ludos: quid e in ipsi praetura nihil ne exis asinter tuamoistius sortem interfuisse e huius
sors euuis, quam omnes tui neces rq tibi optabamus, iuris dicundian qua gloriam cocilias magnitudo negoti, gratiam aequisatis largitis: qua in sorte sapiens pra ior, qualis hic fuit, ostensonem uisat aequabilitate doce Essi, beneuolentiam adiungit lenitate audiendi. Segia, ad consentitum aptaprouincia, in qua laus aequitatis, integritatis, βcilitatis, ad extremum ludorum uoluptate concluditur. Quid tu orae tristis, atrox, qua Ilio peculatus, ex altera parte lacruorum, o squal
ris, ex altera plena carenarum, atque iudicum. cogendi iudices inuri, retinendi contra uoluntatem, Miba d mnatus, o do totus alienus: Sullana Tatificatio reprehensa: multi uis ortes, o prope pars iauitaris ofensa est: Eressivere aestimarae: eui placet, obliuisicitur; cui dolet, meminis. postremo tu in prouinciam Pe uoluisti. non possum id in re reprehudere,quod in me ipso Opraetor, et co sulprobaui: sed tamen L Murenae prouincia multas bonas I alias cum optima existimatione ait
lis . habui proficiscens delectum in Vmbria. dedis risii
cultatem reo. liberalitatis: qua usti multas sibi trisu quae munistri's Vmbriae conficiuntur, adiunxit. ipse autem in Gabia, ut nostri homines desperatas iam pecunias exigerent, aequitare, diligenti . terseriis. Tui
terrea R Mars licet amicisprae fuisti .μων .sed ia
163쪽
vi illud cogita, minusiorum amicorum studia minui xnum,exturbare,qui Opersi, persu Aestu ellam solere in eos, a quibus prouincias contemni intelligant. per alienos defendatur: omnes enim ad pericula 'opuia Et, quoniam Uendi, iudices, parem dignitatem ad cose finiaconcurrimas; et qui non aperte inimici sumus e sulatus petitionem, di starem formetrum prouincialium iam alienismis in capitis periculis oves morem ogia negotiorum in Murena, atque in Sulpicio fuisse: dicam cia, o Rumpraestamus. quare ego expertus peten- iam apertius, tu quo meas neccessorius uerit inferior Ser dis' des Mendi, accusandi molenti sic intellexi, uius: er ea dicam vobis audientibus, amisso iam te iis petendo sudium esse acerrimum , in defendendo o pore, quae inisoli, re istegra, saepe dixi. Petere consu- cium, hi accusendo laborem . itaquesicstatuo fieri nullo latum ne cire te, Serui , persaepe dixi: m ijs refusia modo'sse, ut iam accusationem, est petitionem cons psis, qκastema o, sortia uino o agere, o dicere latus diis teratimet, arque instruas. unxms, erem bara, tibi solitus sum dicere, magis reuertem senat pauci posunt, utrumque nemo. tu, cum de cureiculo perem mihi uideri, quam sapientem candidatum .primum litisius di exisses, unimumq. ad accusandum transiissaco di terrores, et ae, quibus tu quotidie uti-- ses, extimasti te utrique negotio satisfacere pol e eu
labas Iuni fortis uirusta opopuli o pinionem a Jeadia hementer errori. quis enim dies fuit, pqsteaquam in illa
piscendi avertunt, O amicorum studia ta Hiant. ne- accusandi denuntias Amem ingressus es quem tu non to scio quo pacto semper hoc sit, neque in uno, aut altero tum in ista ratisne consumpseris ἰ Legem ambitus si se ima esum est,sed iam is pluribus: simul atquecan tacti, Fae tibinon deerat: erat enim si erissime scriptassidatus accusationem meditari uisus es,ut honorem de- Calpumiargestas est mos er uoluntari et dignitati tuae sperasse uideaturi quid ergo'acceptam iniuriam persequi sed tota illa rex accusationem tuam , se haberes nocet
non placet ρ immo uehementerplacet .s aliud tempus ream, fortasse amasset: petitioni vero res agata est. ed petendi aliudpersequemii .petitorem evinaesiertim me grauior in plebem tua uoce eflagitata est: com consulatus, magnaste, uti no animo, magnis cop s cst moti animi tenuiorum . molium in no Brum ord em risIorum, O in campum deduci nolo: non placet inibi concessithenasnspostulationi tuae,sed non libenter e inquisitio candidati ,praenuncia repulsae; non testium risrem fortunae communi condicionem te auctore constipatius,quam Uragatomum comparatio: non minum tuis . morbi excusationi poena addisa 6hχοluntas Iis, quam blanditiae; non declamatio potius, quamsta sa mauorum, quibus aut aut contra ualc redinis eo ratio praesertim cum iam hoc nouo more omnes fere do- modum laborandum est, aut hi commodo morbi etiam mos omnium concursent, ct ex uultu candidaetorum cou ceteri vitae ructus relinquendi. quid ergo e haec quis tui Dis faciant, quantum quisque animi, Dcultri lit/ is, qui auctoritati senatus, uoluntati tuae pari ititis habere uideatur. uides ne tu illum tristem, demissume denique is tulit, cui misisne proderant . illa, quae mea iacet, dissidit, abiecit hastas. st pit hic rumor .his tu i summa voluntatesinatus frequens repudiauit, ediscrialum accusationem cogitare e inquirere in competitores e ter aduersata tibi esse exissimas e confresionem suctabo testes quaerere e .ilium faciam; quoniam sibi bis i e do rum Ligit sti prorogationem teras Maniliae, aequati si M. eiusmodi cuntiatorum amici intimi debilitan- nem gratiae, dignitatis, 'franorum .Pauiter hominestur istudia diponuru : aut tecta tam rem ab ciunt; aut honesti, atque insuis ciuitatibus, O municipqs Tatiosi
suam operam, O Patiare iuruis, Oaccusationi resim tulerunt, a tali uiro esse pugnatum, ut omnes e devi' uant . accedit eodem ori etiara i e candidatus totum ani taris, Onatiae vadus tollerentur. Idem editicios iu-mum,atque omnem curam, opera iligentiam. suam e esse voluisti, ut odia occulta curum, quae tacitis in petitione non possit ponere. adiungηtur enim accuso nunc Lsio ijs continemur, in fortunas optimi cui tumis cogitatio :on parua res, sed nimirum omnium ma que erumperent. Huci omnia tibi accusandi uiam mu-xima. magnu es enim ra comparare ea, quibuspossis xiebant, adipiscendi obsaepiebant. hominem e ciuitate, praesertim non inopem, neque si
OUon enim fietum, i angustum mare fretum est. ibi crebri fluctuum motus. in xM Euripum liretum est inter Aulidem Boeotiae portum, de Euboeam insulam, horis xxi iii. magno impetu sin' pties recurrens. A. CN. ΜALLi o l de hic,deiecto Catulo,consul factus est:ut in orat. pro Plancio. l gendum autem, Mallio.non Manlio docuimus in capro Sex. Roscio. M. sc AvRvMI qui posteas natus princeps fixit, patrinia eius,Pro quo stant stagnicta quaeda orationis apud Pediantini. Hori iNEM nausimum i grauitatem, & conit tiam, in ep. ad Lentulum tribuit illi Cicero his uerbis i In quo cum omnes homines, tum M. illum Scaurum singularem uirum conliantia, S grauitate superasset. Et in Verrc. Sisoceris Scauri constantiam, ut nequis te deuera, ct certa possit sententia dimouere. A. in ΜΛxIΜol cui Eburno cognomen fuit propter candor . DuAE . REst una, quod, cum praeturam petiit Murena, exercitus Luculli, qui testis in Asia prouincia, dc liberalitatis eius, ct uirtutis fuerat, nondum ex pri
uincia decesserat: qui si assuisset, ita prior in praeturae petitione Murena renunciatus esset, ut eorum suis, pius, te repulso, consul creatus est. anxiit enim hoc anno, cum ad Luculli triumphum uenisset. Triumphaia se aute Lucullum quo anno consulatum Murena petisit, idest Cicerone, & Antonio cos. Cicero ipse Acad. libro, qui Lucullus inscribitur, auctor est. Altera res, quae Murenae profuit in consulatu, munus illud ibit, quod praetor populo amplissi uni dedit. Ex SPECTAT io muneris I exspectatio ludorum Apollinarium, quos praetor urbanus dabat, ut ostendit Cicero Phil. F. Liuius lib. xxv ii. praetorem autem v bavum sui 1se Murenam, infra Patet. AD , co NovLΛTus petitionem Uer uir. I ut ei prodesset: primum
164쪽
In Orationem pro L. Murena. I IJ
hr mum exercitus Luculli, deinde memoria muneris in praetura dati. Q o D petitio prateturae desidera quod iam tum desiderabatur, cum praetura peteretur. PRAE TvRA resiluit. t ut promissum dedebitum: non quia dari non soleret, sed quia Murena dedit amplissimum. OM E N praerogativum: Irraerogatiua centuria: cuius uoluntatem ,& iudicium centuriatis comitiis reliquae centuriae sequebantur: ut Ommo comitiorum fuerit. Lu Do Rura huius elegotial de Apollinaribus loquitur. SCENAE manet icentiavit argenteam scenam dedisse Murenam, infra cognosce: de qua Plinius lib. xxx iii. cap. . L. Murcna,&Caius in circo paegnia duxit, in quo fuere argenti pondo C xxiii I. LOTHol L. Roscius Otho, tribun us plebis, Cicerone consule, legem tulit, ut in theatro equitibus Romanis quattuo dccina gradus proximi, spcetandi caussa, darentur. qua lege restitutam ait Cicero equestri ordini cum di-Anitate uoluptatem. Liuius, Asconius, Plutarchus. ANTON o ludis commoIebari qui scenam tmaam argento practexuerat. Valcrius Max. lib. a. & Plinius lib.xxx III. cap. 3. C A S v nullos Ieceras, luertium. casu, ad sortem spcciat, quae Sulpicio non dedit. sed Murenae, ut praetor urbanus esset, ad quem Ludorum Apollinarium cura pertinuit. Allet vir Aris largitiol recte largitionis nomen ad aequit
rem adiunxit. nam saepe, quod ius negat, aequitas largitur. CATENARvM, i oratorie. non enim catenae in iudicium aiferebatur. & catenas uidetur pro carcere usurpasse. quamquam in carcere uincula potius, quam catenae, uid tur fuisse. C cxv Di iudices multi , t hominem homini natura conciliata ideo libenter nemo iudicat in eo crimine, unde summam reo calamitatem impendere uidet. SC R in Adamnatus, ordo totus alienus: l scribam seruius praetor depcculatu damnauerat: quo totus ordo striabarum offensus quin comitiis postea consularibus Murenam Seruio pracposuerit, non est cur dubitetur.5v L L A N A gra: curior prehensa: l Sulla uictoriis, qui suas partes in bello iuuerant, de publico largitus est. ea largitio post illius interitum, peculatus nomine in iudicium uocata multiq. Scruio Praetore condomitati. unde illi pars ciuitatis insensi. eodem crimine Faustum, ipsius Sullae silium, accusatum esse, i cum tamen es ab iudicibiis non esse constitutum, cognoscitur ex oratione pro Cluentio. M v L T I uiri fortes, i qui pro Sulla pugnauerant &quibus ille post uictoriam gratificatus erat. LITEs ficu ea stimataei damnatis reis, lici de repetundis, uel de peculatu, lito aestiinari solebant: cum quibus tamen interdum benignius agebatur: seuerius autem actu es le Seruio praetore in caussa peculatus hic locus ostendit. Cv I placet,l placet autem accusatori. L. Μ v R E N A E proutircia 1 Gallia transalpina, quam
post praeturam rexit. A M I s S o ιam travore, i cum praeterierit occasio. AC C V S A N D I terr res,l accusandi de ambitu, ut nunc accusas Murenam . quos terrores iam tum candidatus iaciebas. P
PVL i opinionem a Dacvisit diauertunt cssciunt, ut populus opinetur, eum qui taroribus eiusnodi utitur, azipisci consulatum non posse. qui enim candidatus competitoribus suis minatur, is parum spcrare consulatum uidetur. quod cum populus animaduertit desperantem dcscrit, ct amicorum studia dcbilitantur. ET . I v forum, oia campum, in soro prensatur, in campo petitur. Hoc nouo moret quem
ambitio peperit. alius enim erat mos ma orum. Do Mos omnium: canditatorum. ABIECIT ha
fas.l translatio ab iis, qui se uictos in pugna, hastis abiectis. confitcntur. TESTATAM rem abirciunti suifragationem omittunt, testati cur omittant; ne scilicet ei faueant, qui tibi ipse desperet. I vD IC I o, accusati l cum amicus corum candidatus aliquem e suis competitoribus de ambitu accusauit. EC VITATE , t damnati enim de ambitu post legem, quam hoc anno Cicero consulante comitia consularia tulit, in exsuli uin ibant. ET . v ERO etian pera lenosi auget, Vero, ut lib. III. in Verrem. Dd tum magnitudine pecuniae. tum iniuriae 3enere quemvis debet commouersidi uero eo magis,quod adIoc crimen non ingeniosa aliqua de Ilo, sed improbissima consessio comparatur. E T acc antis a cusauerat C.verrem. ACCvSANDr denuntiatione ni ante ipsa comitia denunciauit Seruius accusare se uelle de ambitu. LEGEM ambitusflatitasti,t petijsti a senatu, ut noua de ambitu lex serretur: cum tu Calpurnia lege, praesertim seuerissime scripta, contentus esse posses. TOTA illa lex quam stagit si, di quae lata eli. Exsu Liv M in nostrum ordinem. l a te flagitatum est: quod Calpurnia lex non ir' rogabat. Monni excu lationipoena addita est: uidetur Seruius&petiisse a senatu,&obtinuisse ut lex ferretur de cogendis omnibus ad comitia consularia, poena addita, siquis morbum excusarct. LABORAN-Duri est 1 cundum ad comitia. Avτ incommodo morbi ceteri uitaemctus relinquendi. t ausissi propter morbum ad comitia non tuissent, potestate suffragandi in posterum priuarentur. Sic enim illud accipio:ceteri uitae selictus relinquendi. Is . Qui octoritatist tus, uoluntati tu parvis: ego tuli, sed inlitiatus: nam dc simatui, ci tibi, necessario meo, parendum putaui. Cv I minime proderant: non euim ideo
legem illam tuli, quia mihi prodesset. ILLA: dixit ea, quae lata sunt in lege, se quidem inuito: nuncca narrat, quae lata non sunt, suinina sua uoliintate. utraque autem significat Seruio nocuisse. Co N F 6s io N EM Dira torimis ira lici petierat Seruius , non ut, latis suifragijs, centuriae numerarcntur, quod fieri selebat; sed ut omnia centuriarii ni omnium suis agia confundercntur: ijsq. numeratis, quis consul factus est ut, qui reiectiis, intclligeretur. ita fiebat, ut ambitus tolleretur,cum nullius centuriae iantactu apparcret. PROROGATIONEM &gis Manesiae, i ut lex Manilia de suffragiorum confusione, quaeram abrogata crati in posterum ualeret. AL QvATIONEM I aliae, dignitatis, Iufragio m. l confulis sua agiis hoc scipiebatur, ut eorum, qui sustragia ferebant , non gratia, non dignitas ostarct . IN
S vis timi. Libus, O nan et 'si ciuitatum nomine colonias, repraciccturas .lcsignat, quae, Practer municipia serendi suis agij iii, habebant. Er dinota. is, gratiae gradus 1 acquirit enim dignitatem , dc graciam municipium illud, α illa colonia ,& praefectura, cuius aliquem suifragijs consulem crcatum est e constat. quod si sustiagia confunduntur, sutiragatorum omnium gratia, dc dignitas acquatur: bencsic. a
165쪽
enim unde sit, non apparet. ED tricios iud est ut accusator ipse ederet, quos de ambitu iudica re uellet, quod senatus repudiauit. uidit enim fore, ut ederentur iudices ij tantum, qui reo quacumque de
eauia insensi essent . boc postea latum est in crimine sodali iij. quod ad ambitum pertinuit. id ex oratione pro Plancio perspicuum sit.
Nudia ex omnibus implaga es iniectamitis tu his rebus iatis, memini Asieris. Cresreente me, vi tuae non latente me maxima Die qua ab homi ne postero die comitia haberentur , ut de his rebus ius ne ingenissistimo o copiosissimo Hortensio multa gra- natu agerepossemus. itaque postrei die sequenti feraturissime dicta sunt: quo etiam mihi durior locus es dicen Catilinam excitaui, atque eum de es rebus iusi ,s quid di datus: ut, cum ante me ille dixisset, uitarem ma uellet, quae ad me assarae essent, dicere. atque ille usi dignitate, ct diligentia, facultate dicendi,M.Crassus, perfuit Vertis us, non se puigauit,sed induatiis, a
ego in extremo non partem aliquam agerem caussae,sed que innuit. tum enim dixit, duo corpora esse reipubl . de tota re dicerem, Lod mihi uideretur. itaque in jμ cae, unum debile infirmo capite, alterumfirmum ecadem rebus fere uersor, quod possin iudices , occurro pite: huic, cum ita dese meritum esset captitst uiuo nonne irae sapientiae. Sed tamen, Servi, quam te securim defuturum. congemuit stratus sequens , neque ta euputas iniecisse pastioni tuae.cm tu populam Rein eum satis Mereno rei indivitate decretiis iampartim ideo metum adduxisti, ut pertimesciet, ne consit Catilina fortes in decernendo non erant, quia nihil timebant: par fieret, dum tu accusationem comparares, deposita atque rim,quia timebant. tum erupit est tu tria pharaga abiecta petitione Zetenim te inquirere uidebant tri tem dio, quem Mnnino uium illinc mire non eportuerat, ipsium imaestos amicos , obsimationes , testificationes , praesertim cum itam ille in eodem ordine paucis es bai seductiones testam, 'oonem subfriptorum auis d- ante Catoni, fortisqo viro, iudicium minitanti , vid uertebant: quibus relus certe lini candidatorum uultus nuncioli, disset ,si quod essetis suas fortui si obscuriores uideri solent. Catilinam interea alacrem π- cendium excitatum, Use non aqua ,sid ruina resti in que laetum, Ripatum choro iuuentutis, vastatum indi- rum. His tum rebus commotus, er quod homines iam cibus,atque sicarijs, instatum cum spe militum, tum col tum coniuratos cum gliars in campum deducia Catii legae mei, quemadmodum dicebat ipse, promios, cim nasilebam, descendi in campum c scissimopra si cum ente colonorum Arretinorum, O Fasulanorem dio fortis' morum uirorum, O mni ictu lata insignis I exercitu. quam turbam dii illimo ex genere distingue rica, non quae me tegeret, c etenim sciebam Catilinam bant homines , percussi Sullani temporis cula ita te . non latra, authentrem,sed caput, colli insoleren- uultus erat ipsitis plenus suraris, oculi sceleris, 'moar iere uertim ut omnes boni animaduerterent, ct chre istrogantiae, sic, ut ei iam exploratus, O domi conditus metu opericulo consulem uiderent, id quod essectum, consultius uideretur. Murenam contemnebat: ra L ad opem praesidi m . meum conexi rerent. Itave cum ci sis accusator suum numerabat inon competitorem te, Scini, remissiorem in petendo putarent, Car ilinam Crei uim denunciabat: re p. minabatur. quibus rebus qui ste, est cupiduare inflammatum uiderent, omnes,qui ita timor bonis omnibus iniectus sit, quantaq. desterario iam ab rep.Iesem depectere cupiebant, ud Murenam se reip. si illa inus esset, nolite a me commoneri uer uose starim contulerunt. Magna es autem ιomitiis conβιμ metipsi uobiscum recordamini. meministis enim, cum ii ribus repentina voluntatum inclinatio, praestri inicum lius umori' gladiatoris voces percrebuissent, quo h incubuit ad uirum Mnhm, O mollis a's aditimentis huisse in concisne domestica dicebatur; cum miscrorum petitionis ornarum . qui cum honestissimo patre, atque delem defensiorem negasset inueniriposse, nis eum, qui maioribus, modestisma adolescentia, Hari a legatio ipse miser esset; integrorum, o Iortunatorum promisi ne protura probata is iure, grata in munere, ornata in faucios, omiseros credere non oportere; quare qui con- prouincia, peti et diligenter, o stupetisset ut neque mi sumpta replere, erepta recuperare uellent, stinarent, nanti cederet, neque tatiquum minaretur: huic, miran-
quid ipse deberet, quid posueret, quid auderet; minime dum est, magno adiimiento catilinae subitam stem con- timidum, O valde calamitosum esse oportere eum, qui sulatus adipiscendisvis est futurus dux, ct signifer calamitosorum: tum e
IL L A sa a est iniectat id maxime nocuit. infra: Quam te securim putas iniecisse petitioni tuae transa
tis ut uerbis rem auget et. NON iacente mel monente me, ne accusationem, deposita petitione, com
parares O s S E R v A T ION E s,l quis largiretur, quis acciperet. TESTIFICATIONES, I com parationes testium. svs SCRI pro Ru MI qui subscriberent accusitioni. V vLTus obscistiores Inon, ut candidatorum bene sperantium selent esse, alacres, atque laeti . Sibi autem diffidentibus populus non fauet. CHORO ruuemutis 1 quae facile ad res nouas impellitur. Chorum, pro comitatu poniit,in quo species quaedam esset. INDI Claus, i iis, quorum indicio ad aliquem circumueni dum , atq-acculaudum uti solitus esset. SpE viilitiun, i qui ad triumphum Luculli conii eram. PRO Nis SIS, 1 cum Catilina C. Antonium consulem consensiste, opinio multorum fuit. testes Sallustius,& Cicero. COLON o Rura Arretinorum, Maesulanorum: hos numerabat amicos suos Catilina,quia, cum
166쪽
illas colonias Sulla misisset, cuius ipse in partibus sacrat, iure qxiodam, ijs sitis agantibus,t ne sperare pocse uidebatur. Ex En Ciru, p similitudinent aram im multi. S i Μ ιLLi Μo ex reret quid enim dissimilius, quam qui Sulla uictore beneficia acccperunt, α qui suas fortunas amit uni hoc autem genus hominum ideo liboeter Catilinam consulcm cxpctebat, ut co ducc, rci'. perturbata, amissas sorti nasin tumultu recuperare postent. VNVM debile, infimo capite, i si contrariis contraria referenda Ggenduin uidetur, Firmo capite: ut unius corporis debilitas cum alterius firmitate , di eiusdem firmum e rut cum ni illo capite conferatur. Vnum autem dcbile corpus sirino capite, sunt partes optimatum,quarum caput est senatus, consul. Praetor, & reliqui magistratus. alterum Muro corpus frinum sine capite, plebs est, cuius multitudo ii ducem habeat, optimates facile uinci. Sed quid disputo, quasi ambigua coniectura si e mecum sentit Pilitarchus, aut ego potius cum illo. ut antiquitati honor habeatur. Eius haec uerba sunt in
scis Ire repro rei redignitate d reui. quid senatus deer erit, non apparo. Proprietanam nillil eum in C tilinam decreuisse, licet ex eo coniicere, quia sebiicitur: Erupit c senatu, triumphans gaudio: & quia non desiit ire in campum tamquam petiturus consulatum. Dio autem non petiit se Catilinam consillatum, lege de imbitu lata deterritum, auctor est . quod Sallustius , ut mihi uidetur, in dubio resinquit: tantum enim ait. Catilinae petitionem prospere non cessisse: ut pariter intestigi positi, uel cum petitionem abiecisse, uespei ijsse quidem, sed repulsi in ivli se . Mihi Ciceronis uerba pci xi ncm uid ur ostendere, & aperte Pli tarchus eum petiisse dicit. I vi NA restinctui hin: Sallustius, illinam ait similiter dixisse, non quo die Cato ei iudicium minitatus cst, ac denunciauit sol quo Cicero consul in cum oratione illa est inuinii quae nunc prima inter quattuor imitur. Ad haec , inquit, ni scdicta alia cum adderet; obstrepere omnes, hostem atque paricidam uocare. Tum ille furibundus,Quoniam qui cm circumuentu inquit,ab inimi eis praeceps agor; incendium meum ruina restinguain. CV hi ita lata, ins victori ,: de qua etiam Pli tarchus. CAνvr ct collam solere peterei coniicit hoc in Sullan in proscriptionem: quo tempore qui proscriptoruin ciuili in capita ad Sullam afferebant, praemio donabamur: in quibus Catilinam misse, do cumento sunt illa uerba in oratione contra competitores: Populum ucro, cum,in spectante populo, collum secuit hominis maxime popularis, quanti saceret ostendit. Et illa Pediani: Caput M. Marii Gratidiant,etiatum plenum animae. & spiritus, ad Sullam usque ab Ianiculo ad aedem Apollinis manibus ipse sui, Catilina dctulit. Et eiusde: Catilinam,cu in Sullanis partibus Disset, crudulltcri osse, nominatim etiam postea Cicero dicit, quod oeciderit Caeciliu, M.Volumniii .. Tantasium. M. etia Marii Gratidiani, summepo pularis hominis, qui ob id bis praetor fuit, caput abicilium P r urbς sua manu Catil na tulerat . Hue & illas pectant pro Sex. Roscio: Nescimus, per ista tempora eosdem fure scistores filis se collorum, & bonorum e Aia vir bonum, qualis est Murena. AD a V MENTIS qu e statim dicuntur. GR Ατλ iuxavno Gl ludorum Apollinarium. O RN AT A in provincia, I Propter liberalitatem, Nuirtut . di ncit enim supra: Quod ii, quos in prouincia, ac legatione omnis& liberalitati sic uirtutis suae testes habu rat, nondum dec)erant. Mi NAN Til Catilinae. C AT 1L1 N AE sabitatullem: ortam ex eo, quia te uidebat accusationem comparare, deroiit , atque abiecta petitione.
NV u e mihi tertius ille locusest orationis de a
bitas craminibus, perpurgatus ab lys, sui a se me dixeris A me, quoniam ita Murena noluit, re ructam
s. quo in loco Tostamio, aniliari meo ordinaris hioniam, de diuisorem indici s, O de deprehensis p nn
sandi ad thimicitius dehenderent. nam ut omittam Ser. Sulpici , quem intelli non iniuria L. Murenae,sed honoris contentione permothm ; ac sat paremus iam Os Tositimius, uetus, ut ait ipse, vicinus, ac neces adolescentiis nisse, O bono, Ser. bulpicio, de cvishm sarius, q'i mi Favdisia caussas complures protulit, iacentur 11 ; M. Catoni, homini in omni uirtute excac ri, de ius accusatione, deS. C. derep. ressu ndebo lpa ca, quae meum animum repente mouerunt , prius de L. Murenae sertuna conquerar. cum ope antea, iudices, ex aliorum rei cras, o ex meis curis, labo', sq. quotidianis fortis ros eos homines sed arem, qtii remoti astudi's ambitionis, otium, ac tranquillit rem miraesecuti*nt: rem Deroin his LMurenae tantis, tam .imp νips periculis ita sum axima asinus, rei noqlica satis neve communem omnium nostram condiacionem, neqis huius euentum, forma Mq. era qui primum o ex bonoribus continuus fami ue, Mai i rem sphrum unum ad cendereIradum dinutati, conatus es . Devit in periculum , ne ct ea, quae relim, haec, quae ab impi ta sunt, amittat: deinde propteri Iluditim novae laudis etiam tu neseris fortunae disi-Meu adducitur. q em int grauia iussices,tum illud cerbi isti m quod haut eos accusatores, non qui multatis nulti commemorare potuit; accusat Scr. Sulpicius, sodalis fili , cuius ingenio pareres omnes necessaris munitiores debebant idi accusat M. Cato ; qui, qua quam a Murena nulla re umquam alienus fuit Gmen ea conti ne nobis erat in rix civitate natus, ut μius opes, ct ingenii praesidio .multis etiam alienis misi vix cuiquam mimicus esse deberet. Respondebo it tur Postumiopei num: qui nescio quo pacto mihi hid
tur praetorius candidatus in consularem, q: asi defuit rius in quadrigurum curriculum, Hoc cre . cuius co
petitoressi nihil deliquerunt; dignitati eorum concis, cum petere distisit: sim autem eortim aliquis largitus est; et perendus amicus est, Pialis V potius iniuria, quam uampersequatur. Ea 'inni quae & Postumio, Ser.Sulpicio adolescenti responsa fiant, desideranti in
167쪽
Divi s o Ru MI a quibus pecunio populo pro Murena diuisas esse, Pomamnis ebat. A DoL sca NTil quis non uitelligit, Ser. Sulpicii filium significari 3 qui&ipse cui os imio,&Catone, patri, Murenam accusanti, subscripserat. DE equitum centuriis; ati Natta, Murenae prim gno, ad prandium inuitatis. quod infra narratur. Equitum centurias ex instituto S ij regis xi ix fuisse Liuius x Dionysius docet . eas e censu in prima classe sustragium tulisse, nemo ambiget, qui classis primae censum fuisse supra centum millia,equestris autem ordinis comillia, non ignorabit. quod &Dionysii is
perspicue narrat . propterea, cum L. Actium Lamiam, praeturam petentem, Cicero D. Bruto commendaret, Quando, inquit equitum coeturias imo, in quibus rmas ; mitte ad Lupum,ut eas nobis centurias co-
sciat. D E. S. C. I insea: Dixisti, S.C. me reserente essendium, si mercede corrupti obuiam candidaeis issent: si conducti sutarentur. D L. REp. l quia di erat Cato , se ad accusandum a rep. esse adductum. inlia. E T i A M in uereris fortunae es Men ad iit mr .l primum in es timendum , ne dignit tem, & quam habet relictam a patre, alio, maioribusq. si iis, & quam ipse adeptus est, amittat; deinde , ne, dum studet nouae laudi. ucteris etiam sortunae iacturam faciat. Diuidit Cicero Murenae statum in dirunnitatem, & sortunam. SODALis honestae sodalitates quaedam erant. exemplum occurritylud in or. de Harusp. rcsp. c. od stater consul, ne seret, obstiterat, quod assinis, uec sedatis, clarissimus uir. Et pro Coclio. Neque uero imid me commovet,quod sibi in lupercis sedalem ede Coelium dixit. Cuius ingenio i nemini creari periculum debuit ex eius insenio, sed salus potius defendi paternorum amicoru. Tale illud insta : Primum illud deprecabor, ne ea soli nuic obsint bona M . Catonis, quae illeadeptus est, ut
multis prodesse possct . PRAETOR ius candidatust Praetorius candidatus Postumius praeturam petere destiterat, ut candidatum consularem accusaret Murenam. uod mirari iure licuit . cur enim suos potius compcti torcs non accusaret 3 an exspectabat ,ut amicus aliquis alienam persequeretur iniuriam 3 ni nitrum, ait Cicero, eiusnodi hoc est, ut si desultorius in quadrigarum curriculum in reat. quid enim d suli otio cum quadrigis Z Desultorij dicebantur, qui ex uno equo in alterum, non intermisso cursu, c leuia me desiliebant. Varro lib.a.dere rust. c. . Aliter quadrigarius, ac desultor. Liuius lib. xxiii. Desilit rum in modum binos trabentibus equos, inter acerrimam saepe pugnam in recentem equum in Dub armatis transultare moris erat. SI . Nini L desilueriint; I si largiti non sunt, ut Praeturam adipiscerentur.
VE N i o nunc ad M. Catonem ; quod est firmamentum, ac robur totius accusationis : qui tamen ita gratius a usator, uehemens, ut multo magis eius auctoritatem, quam criminationem pertisse .
in quo ego accusatore, iudices, primum illud deprecabor, ne quid L. Murenae dignitas illius, ne quid exstectatio nounatus, ne quid totius uitae s ilendor, onauit unoceat; denique ne ea soli huic obsint bona M. Catonis, quae ille adeptus est, ut mustisprodessepset . bis sulfuerat P. Asticanus, o duos terrores huius inperis, carthaginem, , mantiam'. deleverat, crim accusauit L. Cottam. erat in eo siumma eloquentia, summa Dei, fumma late iras, auctoritas tanta, quanta in ipso imperio populi R. quod illius opera tenebatur. saepe hoc maiores natu dicere audiui, hanc accusatoris eximiam diu itatem plurimum I. Cottae profuisse. noluerunt Ia r entissimi homines, qui tum rem illam tu. Mabant, ita quemquam cadere in iudicio, ut ni-ijs aduersarest iuriabus aisiectas uidore M. Quid' Ser. Gassam com tradiarum memoriae est non ne proauomo,sorti mo, atque forenti mo uiro, M. Catoni, incumbenti ad eius perii
Gm, populus R. eripuit in per in hac riuitate nimis magnis are utorum opibus opopulus uniuersus , fallentes, ac multum inposerum nos cientes iudices
restiterunt. nolo, accusator in iudicium potentiam a Grat, non iam maiorem aliquam, non auctoritatem exce lente non nimiam gratiam : ualeant haec omia ad salutem inascentium, ad opem impotentum, ad auxilium
calamito serum s in pericula uero, o in pernicie ianium repudientur . nam, si quis hocs inte dicet, Caronem δε- uinum ad auu andum nil isse, ni prius decari' iudicasset: iniquam legem , iudices, miseram conis cionem instrue: cicutis hominum ,s existimabit iudirium accusatoris in reum pro aliquo praeiudicio ualere oportere. ego tuum consilium, Cato, propter singulare animi mei dema uirtute is dicium , vituperate non a deo, nonnulla in refos an conformare, leviter emodare possim. non multa peccas, inquit ille sortissimo utro senior magister: sed, si peccas, te rcgere possum. at ego te ueri me dixerim peccare nihil, neque Hra in re ted ehuithmodi, ut corrigendas pocus, quam leuiter instem dus esse uideare .finxit enim teipsa natura ad honesta
rem, grauitatem, temperantiam magnittidinem animi, iustitiam id omnes licenique uirtutes magnum hominemo excely m. ac this tot doctrina non moderata,nec
mitis, sis, ut mihi uidetur, paullo a perior, o durior,
quam aut ueritas, aut natura patiatur. O quoniam non eri nobis haec oratio habenda aut cum imperita multitudine, aut in aliquo conuenta agrestium; aud
eius paullo dem iis humanitatis, quae O mihi, o v bis nota , ct iudicanda sunt, dissuti do. In M. Catone, iudices, haec bona, quae uidemus , diuina , O egrem , ipsius latote esse propria: quae nonnumquam res
mus, easura omnia nona natura, Mama, ro. fuit enim quida summo ingenio uir, Zeno, inius inuent rum aemuli Stoici nominantur .hrisu strientiae sunt,
est praecepta eius A ; sapientem gratia numquam moueri, num piam cois suam delicto ignorere, nem
168쪽
In Orationem pro L. Murena, Is 7
,immi re taemesse , nisi sultim O lauem p ruri non adductus m imis, nullatices itus iniuria, pudentissi in neque exorari, neque placari;solosset entes esse, mum hominem, furima dunttat carci'ehonestarepra si dictortissimi sint,formosi ;si mendi. Clini, diuites;si ditum: putares, cum in eiuslem anni custodia te atquestruitutemserviant, reges: nos autem, qui apientes non L. Murenam fortuna possisset, arduo tecum hoc re . simus fugitivos, exfides, hostes, insanos denique esse di- ubvulo esse coniunctum: quod atrociter in senatu dix cunt: omnia peccata esse paria; omne delictumscelus es si, aut non dixisses, auisi possisses, atit mitiore in rse nefarium; nec minus delinquere eum,quigallumώ- tem interpretarere . ac te ipsem, quantum ego opinione sinaceum, cum opus non uerit , quam eum, quipatrem auguror, nunc O animi quodam impetu concitatum,
s.ffocauerit; sapientem .ihil opinari, nullius rei paeni- o ui naturae atque elatum , o recentibus pra tere, nulla in re falli, sintentiam mutare numquam. ceptorum Iludijs flamantem iam usus flectet, dies μhaee homo ingeni simus M. Cato, auctortibus erudi- nisi, aetas mitigabit. etenim isti ipsi mihi uidentur u ii Funis inductus,aerripuit, neque di tandi crussa, ut stri praeceptores, uirtutis magi iri, Des clarum magna pars, Misa uiuendi. Tetunt aliquid psilicani: paullo longius, quam natura uestet, protulisse, ut, en moue quidquam habeat momenti gratia. supplices adlui ad ultimum animo contendissemus, ibi tamen bivo xeniunt miseri, o calamitosi: sceleratus, nefarius teret, consisteremus . nihilset ineris: immo aliquid, non fueris. si quidquam misericordia adductus meris . sat omnia. nihil patiae caussa feceris: immo re ito nolis aliquis β peccas , o eius delicti ueniam petit: M- tiae, crem si tum fides postulasti. misericordia com-firium est facimu ignoscere . at leue delictum est: omnia motus ne ps: etiam δε issoluenda eritate: M tamen peccatasunt piria. dixi si quippi II vj, o statu- est laus aliqua humanitatis. in sententia permanetori uis est. non redactus es eta opinione: sapiens nihil opia enimuero, ni ententia adia uicerit melior. huiuscem natur . errasi aliqua iure e male dici putat . hac exd discipio Hesuit,quem non paeni at facere idem, quodsiplina nobis illasunt . dixi in senatu me nomen consse tu; habere eruditissmum hominem, est paene diuinum
laris candidati delaturum. iratus dirini: nt mquam,im domi, cuius o ratione, praeceptis, quamquam erant
quis, sapiens irascitur. at temporis carisa: improbi, im ea ad ista,quar te delectantitamen serior non effactus, quin, hominis es mendacio frigere ; mutare sententiam, M, ut accepi apibus, leni us . quis uero C. Laelio turpe est; exorari,sielus: insereri, flagitium . nostri au- comior equis iucunior eodem ex sudis icto e quis illatem illi, sitebor enim Cato, me quoque in adolescentia, nauior 'sapientior 'possum de L. Philippo , de C. Gallassi pum interio meo, uaesisse adrumenta dominae no- dicere haec eadem : sed te domum iam deducam tuam. stri, inquam illa, a Platone, o Aristotele, moderati ho quemquam ne minimas Catone , proatio tuo, coram mines, o temperati, aiunt, apud sapientem ualere alia diorem, comiorem, moderationem suis ad omnem ratio quandoratiam ι uisi boni es, misereri; distincta geno nem hinnanitaris e de cuius praestanti uistute cum uerera se delictorum. o di res poenas pes apud homi- nauite'. diceres, domesticum te habere rixisti exemnem conmatem ignoscendi locum: ipsum sapientem se plum ad imitatam. est illud quidem exemplum tibi prope aliquid opis L quod . sciat; irasci noninmquam, positum domi : sed tamen naturue militudo illius ad te exorari eundem, O placari; quia dixerit, interdum, si magis, qui ab illa ortus es, quam ad unumqtiimque x ita rectiussit, mutare, deplentia decedere aliquando; si um peruexire potuit: ad imitandum uero rara mi hi omnes uirtutes mediocritate quadam esse moderatas. propositu mea lariaud est, quam tibi. M, si diui hos ad ma ' si qua te fortuna, Cato, cum ista nar comitatem , ct Iacilitarem tuae Paustari, Meritatiq.ha draulisses; non tu quidem uis melior oes, nec fortior, adllerstris; non ista Pidem erunt meliora, quae nunc nec te peristior, nec iustior, c neque enim es potes) optima,sed certe condita iucundius. μ' ad lenietatem propensior: non a sares, nudis
Exspacrario tribunatus, i erat enim tribunus pl. dtagnatus. Plutarchus,& alii. Accus Vir . L. Cottam. uide in Diuinatione, in extremo. S E R. .l Scr. Sulpicium Galbam, hominem cloquentissimum, accusauit ad populum L. Libo tribunus pl. rogatione in eum lata, quod Lusitanos contra interpositam fidem praetor occidisset . eam romtioncm M. Cato Censerius paullo ante momtem suasit. non enim ipse Galbam in iudicium uocauit:&suasionem illam hic Cicero significat sublui gens,incumbenti ad eius perniciem . uide in Bruto . DESCENSvRVM ad accusa dum non sisti ,l proprie, ad accusandum descendere, ut in Divin. Subito nunc mutata uoluntate ad accusandum descendere. I N i M legem: simile absurdum illud est,&similiter inducitur, in ep. ad Appium. Sin autem eo genere delectaris, ut, quae tibi in mentem licitiant, alijs attribuas: genus sermonis inducis in amicitiam mi nime liberale. I N qu i r illas,ntis o uirostrior marister: l ex aliqua fortasse tragoedia sumptum, de Chirone Achillem citius magister fuit, instruente. Huius sintentiaesunt, praecepta eiusnodi; l cxpedit Laertium uidere.&Paradoxa Ciceronis. DE sv NT aliquid publicam: I a senatu: ut eum p tic non multo post, de minuenda uectigalium mercede, quoniam quidem cupiditate prolapsi nimium
magno conduxissent . quibus restitit unus,&pervicit Cato. ad Att. lib. i. MALE disi putat. l errare enitia, sapienti noncst. IRA Tvs dixisti: i Dixi, legerem; ut consentiat cum seperiore uerbo, Dixi in s atu. T E , asque L Murenuini te tribunum pl. Murenam consulem. E T i A M, m di bienda se Meruate: Asensus, ut opinor, ilic est. Fateor: probo: cum praesertim agitur de dissoluenda seueritate. nam, iam, adverbium est asscntilandi, notum exemplis. SCIPIO ille, I Africanus minor, qui Stoico Panaetio,
169쪽
Panaetio, doctissis imo homine, magistro usus est. C. LA attol qui sapiens dictus est, Africaniam .cissi inus. DE . L. a iiiii Fo, locus unus ex iis, quibus, contra ueteres libros, coniecturam libenters qtior . quis enim historiae peritus, De L. Philo, non probabit magis, quam,de L. Philippo in Philus doctrina, & sapientia clarus: itaque coniungitur, item ut hic, cum Scipione, Laelio, Catone in oratione pro A chia . Ex hoc inquit, esse nunc numero, quem patres nostri uiderunt, diuinum hominem , Africanum , hoc C. Laelium, L Furium, modestissimos homines,&ccintinentissimos ex hoc sortissimum uirum, de in iis teinporibus doctissimuin M. Catonem illum senem . Et or. r.in Rullum: Catones, Phili. Laciij. At de L. Philippo, tamquam sapiente, α docto, quae loquitur historia λ DE. C. Gallo: C. Sulpicio Gallo. latissimo uiro, altrologiae peritissimo, qui de Liguribus triumphauit. in Catone: Mori uiclebamus studio paene dimetiendi caeli C. Gallum . Plinius lib. . cap. i a. Rationcm d Mus utriusque primus Romani generis in uulgus extulit Sulpicius Gallus. Liuius lib.x Liv. C. Sulpicius Gallus , conssilis permisit ad conci nem militibus uocatis, pronunciauit, nocte proxima, ne quis id pro portento acciperet, ab hora secun da usque ad quartam horai noctis Lunam d sccturam esse. CONDi TAI transtatum transsato reddis dat : vix at enim , Adsperseris.
mihi e cavs a uo metu Catovis: iremotic, ac praeter' mitte auctorisvicia, quae in iudici 's amiihil Olere, ant ad sal uem debet ita ere : congredere mecum
criminibus ipsis: VAH acissas , Cato e quid asos si tu disium equid arguis' an tutum accosas: non delendo. me reprehendis, quod idem defendam, quod lege pupi
serente esse adium ;bi mercede conrepti obuium c d dati, issent, si conducti Dctaremur; si, gladiaetoritas, uuiardi locus tributus, item prandia si uulgo et ni data, condira te Calpurniam Linum uideri. er u ita sien ius iudicat, contra legem Lesa haec uideri, si acta sint: dece ait quod nihil opus es, dum cand daris morem g rit . nam, factum hi nec ne, uel, curer quaeritur: si mast, quis contra legem sit, dubitare ni opore i .es igitur ridiculum, quod e i dubio an, id relinquere iacerium; quia nemini dubium potest e, id iud are . atque
id dedomi r Ommis, populantibas candidati; : ut ex S. C. ne e cuius intersit, neque contra quo it, inter dipo t. quare doce, a L Murena Era se commi vi tum et me: tibi contra legem commissa esse concedam. Mu ti obviam prodierunt de prouis a decedent consulatum pereuth solet seri. eccui cutem non proditi ' reuertenti
quae uis i a mustiri do emi um di tibi iuuis rationem non sem redde re; qaid babet admirationis, tali uiro, aduenienti candidato co utariobviamprodissemustos' quod nisi esset uni, magis miratam videretur. Q se
s etiam iliad addam,quod a conjuer diae non abharra, rugas essemustos /ntiis utit crisiano tuo set, aut in randum, qua in ciuitate rogarii Morum homi tum fi os prope de nocte exustra saepe urbe deducti uen re solea us , in ea non segrauatos homines prodire hora tertia in cun ptim Maritiam; praesertim talis nisi v miserogatos ' Quid si omnis ocretates venerunt e quarum ex numero Matrihi tacut iudices. Quid, si multi
homines nostri ordinis, honestissimi e quid si ita ossici
R ia, quae neminem patitur non honeste in urbem imtroire, rota natio candidatorum es denique ipse accus tornoner Postumius obuia cum bene magna catervafra uenit e quid habet Ma multitudo admiratisias ρ miti octientes, uicinos, tribule exercitum totum Luculii, qui ad triti bovi per eos dis uencrat: hoc dico, si quentium re isto Dion tam non modo dignitali
hllitis Fam,sed ne uoluntati quidem defus. ars ctabantur muhi: doce, mercede; concedam se crimen: hoc quidem remoto, quid reprehendis ' quid opus er i quis fictatorio u λ ametu id quaeris e quid σ's sit eo, quo semperi se sumus homines tenues unum habent in vestrum ordinem aut promeren P, aut referendi benem c locum, hunc in ntaris petitioni tis operam, atque jectatiouem. neque enim feri potest,neque postulandum es a nobis, a vi ab equi: ous I . ut suos neces rios candi datos ectent Em totos dies: a Dibus se domus nostra celebratur, si interdi m ad sor deducimur, se uuo basi Acae patio honesi rer. iasigentir ob et mihi cinis, O coli. tenuioram, e non occupatorum amicolum est ista assiduitas, quorum copia bonis, O beneficis deesse non solet. noli iuretur res et uncti tori mireri hominum sectam vi Cato :sne eos, rei omnia a nobis si erant,
habere i nos quoque ali ala,quod nobis triba e posint. si nihil erit praeter ipsis unisus, agitam, tenue est,si, ut iur : nihil valent Tatia: ira denique, ut βο-
a Murena omniso, rudis , non es belas a triformimoreo modo a Ues: tamen ad onitus rei ar eos quant haeqγaesiones senatu habitae pura ctorum nobis, bc ι, detraxerint. Fod enim tempus fuit, out nostra, aut patram nostrorum memoria , qh
hausiue ambitio O. ae libera iras , non fuerit, ut i cns in Circo, enis oro dat crurumicis, tribucibus' haec homines miores primum nedum qui suis tri bulibus uetere in toto assequebant,r 'Desuiu nonnulla.
pra sectumfabrum mel locum tribulibus suis dedisse:
qui metuent in ureos primarios, qui m Cisco retus tabernas tribulium caussa compararunt ' haec omnia fies, torum,stem lorum, randiorum item crista a Llisae ive in tuam nimiam ei grauiam Senu, coniecta sunt:
170쪽
In Orationem pro L. Murena. Is 9
t: in Pibus tamen Murena ab stratis omniare turiis ueshit esse, ad hoc clam nec studuis, o ad defenditur. quid enim esinatus num, obuiam prodire, reliquum tempus natiosus, id erit eius vitrico fraudi, Wimen putat en ,sed mercede: conuince . num sectari a crisini: nec,si uirgo Vesta is, huius propinqua, o multos non sed, condoctos: doce . num locum ad θει necessiria, locum suum gladiatorium concessi huic, nonctandum dare, aut adprandium inuitare' minis ne, sed O illa efecit, o hic a culpa est remotus. omnia haec nulgo, D . quid est uulgo funiuerss. non igitur ,si sunt vicia necessariorum, commoda tenuistum, muria L ita, immo loco adolescens, quio quo animo iam candidatorum.
st, o qualis uirsuturassi, videmus, in eluitum ce
ΥLADrAτo Risus, i eum gladiatores populo dantur. Roc Aro si ut in campum Ma Divin aduentcnti cx prouincia Murenae obuiam prodirent. DEDv Crural in campuin ,hon rem aliquem petentibus infimorum hominum filiis. Soci ET A Tasi publicanorum. TOTA ratio candidatorum λl praetorij candidati, aedilicii, quaestorii, alij. NON modo dignitati l ossicium itulud non modo propter dignitatem eiuspraestatur, cui obuiam proditur, scd uoluntati etiam interdum non dignitati, tribuitur. VNO basilicae statio 1 cum spatiamur in basilica, uel semel. non modo iterum de saepe . SI. v v si bra intur .l hoc mihi uidetur abundare. nihil enim post illud requiritur: Si nihil
rit praeter ipserum suffragium, tenue est. R E s r I T E Ru N T. 1 parere noluerunt. MODO I m dice. T R i n v et i M l non omnibus tribubus, sed Murenae tribulibus . infra : Vt locus daretur amicis,
de tribulibus. Et locum tribulibus sitis dedisse. DATA,l Circensibus ludis in Circo, gladiatoribus in
foro. PuNCTOR vΜl se stragiorum . quorum numcrus post comitia punctis excipicbatur. Pro Plancio: Nonnullas tribus punctis paene totidem tulerunt . quod imitatus dixit Horatius: Omne tulit punctu , qui miscuit utile dulci. T O τ A s tabere is P ut ex iis ludos spectare posset. A. M v L TIT v D I N E Fabiis, qui sitffragia comitiis centuriatis tulerunt. IN . TvΑn nimi. dici entiam coniectasunt: non in Murenae culpam. Videt populus, nimium te diligotem in his criminibus suisse, Murcnam tamen expertem culpae putat. An . sENA Tvs auctoritui et qui non decreuit crimen esse, cum obuiam prodiatur, aut clam sectantur multi, sed cum proditur mercede,&mercede item sectantur multi. SED austo,pas .l quod a Murena commissum non est. tantum enim L. Natta, Murenae priuignus, cquitum ciniuriis prandium dedit, non tam , ut hoc munere uitrico sito Murenae prodestet, quam ut ipse ad resiquum tempus gratiosiis esse posset . in quo munere si crimen estet, non id Murenae, qui non dedit staudi, aut criamini deberet esse. L. N A T τ A, l Nattae,Pinarii sent: ut lita: .de Divin. Tacitus lib. iv. Fatii Capitolini anno urbis CC cxC. Hic est L. Natta, qui pollo pontifex fuit, quoquc praceunte,&postem tenente, P.Sodius tribunus pl. eiecti Ciceronis domum consecrauit. de quo sic in oratione pro domo: Quem ego tamen credo, si est ortus ab illis, quos, memoriae proditum est, ab ipso Hercule, persuncto iam laboribus, sacra didicisse, in uiri fortis aerumnis non ita crudesem niue, ut in uiui,& iam spirantis caput, bi istum suis manibus imponeret. Subiungit'. paullo post: Viderat ille Murenam uitri in suum, consulem designatum,ad me consulem cum Allobrogibus communis exitii indicia inerre. ADOLESCENS, non scitator, sed adhuc eques Romanus, ideo centurias multum ad prandium inuitauit. A D. HOC Oocium ncce ud ris,lad populum pro uitrico suo Murena rogandum: quod necessitudinis de propinquitatis ossicium est. FRAvDr,l damno. Aur crimini: liquod est grauius. V IRGO Venatis, i cum alijs priuilegijs,tum hoc Vestales Virgines seuebantur, ut, cum gladiatorcs pugnarent, spectare possunt. V ERvN O,l pro acquum esse, de quo iam diximus.
AT enim agit mecum austere, o Stoice, cato: n
gat uerum esse, assici beneuolentiam cibo: negat iudicium hominum in magi ratibus mandandis corrumpi uoluptatibus oportere . ergo, ad cenam petitionis caussa siquis uocat, condemnetur. quiype, inquit: tu mihistimmum imperium summam auctυritatem, iugubemuola resp. petas fouendis hominum sensibus, d leniendis animis , adhibendis uoluptari se titrum kηocinium, inquit, a grege dclicatae iuuentutis, an orbis terearum imperium a populo petebase Horribilis oratio: sedeam usus, uita, mores, ciuitas ipsa restiat.
neque tamen Lacedaemon , auctores inius ititae, atque orationas, qui quotidianis epulis in robore .recumbunt, neque uero Cretes, quorum nemo gusta is umium cubans, melius, guam RSmani homines, qui tempora u
luptatis, lato iis distertiunt, rest. suas retinuerunt: quorum alteri uno aduentu nostri exerritus deleti sunt;
alteri, nostri peri, praesidio, disiplinam suam egessconseruant. Quare noli, Cato, maiarum instituta, quae
res ipsapublica, quae diuturnitas imperis comprobat, nimium seuera oratione rePrehendere . Fuit eodem ex II
dio nis eruditus apud patres noscos, honestus homo, O nobilis, a Tubero. is, cum epulum; Maximus . . coi, patresfui, nomine populo R. daret, rogatus est a Maaimo, ut triclinium emoret, crem est Tubero eius m Fic Aroris lius. atque illa, homo ei didiatii nus, ac Stotius ,strauit pelliculis haedinis lectulos Punicanos, o exposuit vasa Samia: quasi uero esti Diogenes Cynicus mortuus, O non diuini hominis os in imors honestatuur: quem crem supremo rius iae M. L