In M. Tullii Ciceronis orationes Paulli Manutij commentarius ...

발행: 1579년

분량: 373페이지

출처: archive.org

분류: 로마

191쪽

18o Commentarius P. Manutii

ram autem aesti irratio cognis citi ir e censu. Perspicua sententia: quae protiri obscurabitiar, si legauit, Promit illi. ut est in quibusdam antiquis libris, quos probare nonnulli uidentur. TEM Pus aliquodgram si bellum eluta odi . ut ubique tributum imperari necesse esset. MAGNvΜ modum censtri dignum ani inaduersione loquendi genus, ut aliquis magnum agri modum censeri dicatur. sic infra: Cum te audisset seruos suos esse censum. Et: Si. aliena censendo Decianus sua facere posset. x diuidi ebi in ae non mi est. quo maioris copiae tuae uidenturi diuidi autem ideo non potest, quia sit in regione Apollonidensium qui sicli liberi sum. sui'. legibus uiuunt. id supra ostenditur iis uerbis. Otium ted

testat: lites, turbae, praetor odio est: Graecorum libertate gaudes. Addere non grauabor , quod mihi hoc loco. ipsa Ciceronis uerba examinanti, in mentem uenit: quod tamen non fidenter , sed dubia coniectura dicam: forta sic, siquis agrum, qui non esset censui censendo, qui ius ciuile non haberet, qui mancipi non esset, incensum retulisset, multam fuisse, ut ager plebi Mimanae diuideretur. ab ea uero multa se tutum es se Decianus intelligebat, cum is ager diuidi non posset. C xxx. t sestertiorum centum triginta milli quae nummo nostro serit, scutatorum tria millia, nongenti: parua omnino fiamma: cum praesertim Decianus gloriosus esset. quc,d si, c xxx. pro centies tricio, accipiamus: praeclare Deciani gloriae satisfiet. erunt enim scutatorum trece nia nongenta m illia. in quo Cicero locatur. mentitum esse Decianum ostendina gloriae caussa. Eam tu pecuniam, in qu it,numquam, ut opinor, ipse tibi numerasti: ideo fieri potest, ut mai rem sis pro sessus, quaan quanta reuera sit. NE Qvε bais ullamserisi iniuriami non enim suis ideo mancipiis cum privasti. A1. I E N A cens Di de hic passive dictum, Censendo.

Desunt non ulla. Hiletis causamoi miritiamum, qua caussa inflammatus Decianus ad linum detulerit hanc opimam a

cusatiouem . nam isti questus es Laelius, cum de perfidia Deciani diseret: Quι inibi auctorfuit, qui Ohsam ad me detulit, quem Mysum jecurus; is a Flacco corruptus es,

is me deseruit cyrodidit. Sucine tu auctor tandem eum

cui tu in consilio fui sus, apud quem omnes gradus dignitalis tuae retiavisses, pudentissmum hominem, nobili sesima familia natum . optime de cepi meritum, in discrimen omnium fortiniarum vocavisti e scilicet defendam Decianum,qui tibi in D*icionem nullo suo delicto uenit. non est, mihi, credi. . onruptus.quid enim fuit quod ab eo redimemetare ut du orret iudicium e casa horas omnino lex dedit . quautum tandem e x his horis detraheret, si tibi morem gerere noluisset ' nimirum illud est, quod ipse suspicatur. inuidisii ingenio subscriptoris tui. quod ornabat facile locum, quem prehenderat, Er acute tenes interrogabat, aut cuctem veniebat, fortasse iecisi, O iu populi sermone exciperei yccirco Decianum usique ad coronam applicuisti. sed, ut hoc uerisimile ess, ita haud verisimile, Decianum a Flacco esse corruptum. Ita scitote iudices, esse cetera:uel q'od ait Lucceius, L. Flaccum sibi dare cupisse ut a fidesee abducerer, H-S uicies. eum tu accusas auaritiae. qμem dicis H-S uicies uolui eperdere enoem quid emebat, cum te emebat 'ut adsie transiresequam partem caussae tibi daremus p an tit enunciares

consilia Lael 'qui teses ab eo prodire t reid ' nos non

uidebamus habitare una uis hoc usit tabulas in Ia iij potestarefui se . non dubium est. tu, ne uehementer, ne copiose accusares e nunc facis susticionem . ita enim dixisti ut nessio quid ab te impetratum esse videatur tenim Androni Sextilio grauis iniuria Dcta est, o non ferenda, quod esset uxor Valeria inteflato mortua ,se egit eam rem Flaccus, quasi ad ipse hereditas pertineret. in quo quid reprehendas dure crepi inquod fissum imtenderit' qui doce,' ingenua hi quisiuit. o peritum iuris hominem. quid' ab ingenuis mutieribus herestares lege

sed quaero, usu au coemptione. usi non potuit artihil enim

potes de tutela legitima sine omnm tutorum auctoris

te deminui . coemptione e omnibus ergo auctoribus: in

quibus certe Flacc fuisse non dices, Relinquitur illac quod uociferari non desilit, non debui siti cum praetor

esset,suum negotium agere, aut mentionem facere hereditatis.Maximas audis tib L Oculu, qui de Glacco sententiam laturus es, Pro tua eximia liberalitate, ma-L isq. benefici se in tuos, uenisse hereditates, a. amprouinciam consulari imperio obtineres . si quis easDas

esse dixisset concessssere tu, T. Vetti, si qua tibi in Asinca uenerit hereditas, usu amittes; an tuum, nulla au

risiadalua dignita: retinebis i istius hereditatis iam Globulo praetore Macci nomine petita possesso est. non

igitur impreso, non occasio ron vis, non tempus, non imperium, non siecures ad iniuriam faciendara Flaccianimum Binpulemul. itaque eodem etiam M. Lurco,uirortimus , meus familiaris conuertit aculeum res ovis fui: negauit, a priuato pecuniam in prouinciapraetorem

petere oportere. cur tandem M. Lurco non oportet ster per extorquere,accipere contra leges non oportet: petere non oportere, nunἰquam ostendes, nisi docueris non i cere. an legationes sumere liberas exstendi caussa, sicuto tu ipse nuper, O multi uiri boni saepe jecerunt, rectum est: quod ego nos reprehendo , socios video queri: praetorem, si hereditatem in proxincia non reliquerit,

non solum reprehendendum, uerum etiam condemna

dura putari Doti inquit, Valeria pecunia omnem suam diserat. Nihil diorum explicari potest, nisi ostenderis, illum in tutela Flacci non uisse. Muit: quaecumquesine hoc auctore es dicta dos, nulla est. sed tamen Lurconem quamquam pro suadi ritate moderatus est in testimonio dicendo religioni suae,tamen iratum Flacco esse uid sis. neque num occultauit caussam iracundiae suae, neque reticendam putauit: questus est libertum suum a Flacco praetore esse damnatum.ο condiciones milienas administrandarum prouinciarum in quibus Lugentia plona simultatum et negligentia uituperationu ; ubi si aeritas periculos est, liberalitas ingrata fremo insidi sus, assentatio miriosa; Irons omnium Iamiliaris multorum animus iratus ; iracundiae occultae, blanditiae apertae: venientes praetores exstinant, praesentibus isseruiunt a

192쪽

In Orationem pro L. Flacco. 18 r

kJmiunt, abeuntes desi t. ferio vitamus quisego; ne nonrum consilium in praemittendis prouinc 's iam dare uideamur.Litteras misit deuissim P. Septimi' minis ornati;Di uiliacus caedem fecerat. Septi mardentem iracundia viderepotuistis. In Lurconis libertum iudicium exedicto dedit. hostis est Lurco. quid i itur'

hominum gratiosorum , splendidorumq. libertis fuis

pia tradenda e an siimultates nesio quas cum libertis Mestris Flaccus exercuit' an uobis in uestras uestrorumq. causssieueritas odio est,eania laudatis cum de nobis iudicatis At iste Endro, spoliatus bonis,ut dicitis ad diadum testisnonium non uenit.quid, si veniat decisionis arbitra C. Caeciliusfiat,quo θ,lendo reuis, qua Ue,quar ιigione ' obsignator C. Sextilius, Iurem issororis ilias,

homo Opudens, ct constans, ct grauis. suis erra, si Mus, smetus ,si circumsiriptio, quis pactionem fieri, quis adesse istos coerit 3 quid, si im omnis pecunia huis adolesientulo L. Flacco reddita est si petita ρ si redicta e si per hunc Antiochum, paternum huius acti sientis libertum, i illi Flacco probat Dumquidemur ne non olum auaritiae crimen is ere, Metium liber

litatis laudem assequi si titu communem'enim

hereditatem, quae aequaliter ad utrunque lege uenisset,

concessit adolescentipropinquo suo, nihil ipse attibi de Valerianis bonis equod statuerat facere, adductus ahuius pudore , non amplissimis patrimoni, copqs, id non si tam Iecit, sed etiam prolixe, cumulates iccis . ex quo intelligi debet, eum contra leges pecunias non cepisse, qui tim fuerit in hereditate concedenda liberaris.

EXPLANATIO

S rL r c a τ defiendam Dectinum; l sed, magis quam, scilicet, aliis placet. mihi plus festiuitatis habeare sententia uidetur cum Scilicet. est enim quaedam ironia, scilicet defendam Decianum; pergitq. cum eodem loco: Non est, mihi crede, corruptus. Qv o D ab eo redimeretur quod ab eo Flaccus emeret. Six bonisi tres accusatori, totidem des sori, in caussa repetundarum. IN urnis Til propterea fidem illius in dubium uocasti. QiRCvMvENIEBAT: de hac laude sepra his uerbis. Bene testes interrogauit: callide accessit: reprehendit: quo uoluit, adduxit: conuicit,& elinguem reddidit. Fis c is r i ct tuo populi 'mo ne exciperest nulla fere mutatione turpis ex hoc loco cluitur macula. n im si legatur, cisset ut ex populi sermone excideres tuitii nihil supersit. Si locum, inquit, illi tamquam sebstriaptori tuo eiusdem agendae caussae dedisses, sortasse tuam laudem obscurasset; recisset, ut de ipso potius, 'uam de te, populus loqueretur. Vsuvg ad coronam applicuisti .l addi ixisti cum in conspectum potuli, nihil amplius multas enim ei dicendi partes, de illius persilia questus, reliquisti. V τ . A siti stiabduceret .l dehare,dc quae sequuntur uerba, unum de sebscriptoribus Laelii Lucceium filisse, planissinane demonstrant. SEsTERT iv M uicies. I sexaginta scutatomim millia. ET . Euri tu accusas

auaritiae, i cum Lucceio hic agit, non cum Laelio. Mi testes ab eo prodirent ei subaudi, in dic Tes. HAar TARE una λl supra Laclij contubernales appellauit. TABvLA sui potestate Dei fuisse, i tabulas publicas. quod non licebat. nam supra, Qui de tabulis,inquit, publicis recitat, ij , quae

accusatoris potestate nerunt, non debet habere auctoritatem. NuNC facis sulpicionem l te a Flaccoxile corruptii m. ITA enim rixisti,' ita frigide, ita ieiune Flaccum accusasti, ut corruptus ab eo uideri l ossis. NEs Cio quidl hoc ipsum, ne uehementer, ne copiose accusares. Infantiam Lucceii, non nacci corruptionem. quae nulla fuerit, frigidae, ieiunae'. accusationis caussam fuisse ostendit. AD i stimi quod Valeriae propinquus esset S illa intestato esset mortua. infra: communem hereditatem, quae aequaliter ad utrumque lege uenisset, concessit adolescenti, propinquo suo. Quo D falsum intenderit; lquod actione falsa hereditatem illam petiuerit. INGENvA, inquit, fuit,l significare uolebat accusator, a libertinis mulieribus, intcstato mortuis, non ab ingenuis, ad candem genicin hereditates umire. I N manum, inquit, convellerat .l docto uiro,&inprimis ingeniota, leginti, In matrimonitim,utasse tiar, a me non impctro. Cum enim in manum uiri mulier conuenerat, cius bona dotis nomine uiro sebi eta erant. auctor Cicero in Topicis. In matrimonium autem conuenire, est, simplicita matrimonium csi trahere. Vsul annua possessione. Vlpianus Inst. xx i. AN coemptione I hic locus,& alter pro Nurena, quid sit cooriptio uidetur ostendere. est autem actio quaedam, qua mulier in alienam potest tem, atque adeo in aliena sacra, suis interemptis, auctoribus omnibus tutoribus, cum tota re domestica transit. IFLAccvM Disse hon dices .l quiesse debuit , clim tutor esset . quod si non fuit, coemptio seri non potuit . ergo nec usu, nee coemptione Valeria in manum conuenit. potuit igitur hereditatem ilia Iam,ut sibi iure dcbitam, Filaccus praetor petere. Vsv iamittes. lusuro S acquiruntur,&ainittuntur . est agitur, Usu amitto, non adibis illam hereditatem, sed, ut alius eam usucapiat, permittes. Ι M P R E s- α Io, impetus. OCCAsio, i inter impression , S uim occasionem nominari non placet, sed coniungi malim cum eo, quod sequitur, Non tempus, hoc ordine: Non imprestio, non uis, non occasio, Montempus. LEGArIONEx libra ast quae senatoribus dabantur. SOCIOS uideo queri: l quia cum senatoribiis non acquo iure litigarent. lib. ii l. deleg. Omitto, quemadmodum isti se gerant, atque gesserint, qui legatione hereditates aut syngraphasseas pcticquuntur. Si . HEREDITATEM inpro-riincia creuerit, i cancrchcreditatem, pro, adire, capere, usitatum est. MODERAT vs 6 religioni suae, quia iuratus testimonium diccbat, rationem aliquam suae religionis habuit. SERMO laesidi f. , t seperiora de praetoribus dixit, hac ac prouincialibus: quorum sermo insidias tendit, assentatio ad Pernicient spectat. IN prati Vistenis prouinctis: de se ipso dicit, qui post consulatum ire in prouinciam noluit: cum post consilium mutauoit,di in Ciliciam tueriti LITTERAs misti Flaccus Asiae practor

193쪽

i8r Commentarius P. Manuti

praetor, ut Septimis uillicus, qui dem secerat, comprehenderetur. ARDENTEM Baraindia I int stimonio diccndo. supra: Quam promptus homo P. Septimius. quam iratus de iudicio, & de uillices L.R-co ruis libertum I supra: Iratus Flacco dixit M. Lurco, quod, ut ipse aiebat, libertus erat eius turpii dicio condemnatus. Ex edicto: aliter facere non potuit, si suum edictum seruare uoluit. FLAccvs exercuit an credat aliquis, ideo ueliros libertos a Flacco damnatos esse, quia simultates cum iis exerceret' ISTE Androl Valeriae uita D a C I S I o N I s arbiter I inter Andronem,& Flaccum, ut decideret,&statueret. OESIGNATORI Valerianae pecuniae. Floc ideo dicit, ne quid Flaccus de Valerianis bonis attigisse putaretur. PACTIONEM feri,i pactionem Flaccus & Andro secerunt, ut arbiter C. Caecilius decideret. SENI illi Flacco P L Flacci adolescentis patris. Ex M contraria pecunias non cepisse, I quo crimine caussam dicebat.

AT Duidianum crimen ingens. talenta quinqua. inta se Flacco dicit dedisse. Audiamus hominem : non adest. quo modo igitur escit epistolam mater eius profert o alteram soror . siripthni ad se dicum esse ab illo , tantam pecuniam Flacco datum. ergo is, qμisi aram tenens iuraret, crederet nemo; pir epistolam,quod uolet, iniuratus probabit e atqui uire quam non amiacus suis ciuibus in qui patrimonium saris latithm, quod hic nobisium corescere potuit, Graecorum conuiuirs maluit L pare . quid attinuit relinquore hanc urbem' libertare ise praeclara carere' adire periculam nauigandi quasi bona comesse Romae nou liceret.nunc denique m tercolae fuaesiuiuus filius, aniculae minimesuspiciose, purgat seper epistolam, ut eam pecvniam, quam cons cerat , non consumsisse, sed Flacco dedisse nideatur . at fiuctus bii Tractianorum Globulo praetore venierant: Fallidius emerat H S Tece e. si dat tantam pecvniam Flacco; nempe iccirco dat, ut ratast emptio: iti uir aliqui quod certe multo pluris es tradat de lucro, nihil detrahit de uiuo: minus igitur lucrifacit. cvir A banum uenire iubet cur matri praeterea blandisure re nolis os , raris, o matris imbecillitatem ocupatui postremo cur non audimus i - e retinetur, credo, in prouincia. mater negat. uenisset, inquit,s esset denunciatum . tu certe coexspes, si ullam Drmamentum in illo ie leposivisses. fed homin ab negotis Aducere notu Ini magnum erat ei certamen propositum , magna cum

Graecis contentio ἰqvi tamen,ut opinor, iacent victi: namide unus totam Asiam ma litudinepoculorνm, bibendoq. superauit. scd tamen quis tibii Laeli de epistolis sis indicauit e mulieres negant se ire . quis' is is sed igituri re tibi se ad matrem, ororem scripsisse, narravit 'an etiam scripsit hortatu tuo e at vero M. Aebutium , con- β:nti inum , pridentissimum hominem, Faecidis a finem , nihil interrogas ' nihil eius generum, pari fiden.reuetum, C. Manlium λ q'iprofecto de tanta pecunia, si esset dura, nibit audi non postent. his tu igitur epias locis, Deciane, recitatis, his mulierculis productis, illo

absente auctore laudato , tantum te crimen probaturum

purasti e praest tim ram ipse, non deducendo Falcidium, iudicium feceris, plus salsam epistolam habituram po deris , qκam ipsius pratesentis fict. ιυ uocem, O simulatrum dolorem . Sed, quid ego de epistolis Falcid , aut de

Androne Sextilio, aut de Deciani censu tamdiu disputo, postulo, desalute omnium nostrum de fortunis ciuitatis, de sium ma re . taceo ρ qu.im nos unitiei sum in hoc iudDeis Destris hhmeris, vestris, inquam. humeris udices, Asiaeris . uideris , in εκo mctu tempo rum, quantam

conversone rerum reperturbatione versemur. cum alia multa certi homines, tum hoc vel marime moliuntur,ut

vestrae quoque mentes, vestra iudicia, vestrae siententiae optimo ctiique infestissmae , atque iamicissimae reperiantur. Iruvia indiciapro reip. dignitar multa de coviurasorum scelere jecistis . non putant suis conuersim remp. nis in eandem impio rum poenam optime meritos ciues detri serint. pressus est C. Antonina. esto: habuit quandam ire te amiam suam: neque tamen illa ipsi pro meo iure dico, uobis iudicibus damnatus esset; iustamnationis si pulcram L catilinae foribus Gratum homistim audacit crum, ac domesticolum hostiam con ventu epulisq. celebratum est . insta catilinae facta sunt. nunc a Flacco Lentuli toenae per uos expetuntur . quam potesis P. Lentulo , qui vos , in complex liberorum coniugumq. vesrarum trucidatos , incendio patriae sit pelare conatus est, mactare uictima gratiorem , quam se L Flacci sanguine idius nefarium in omnes nos ossem saturaueritis e litemus igitur Lentulo; phrentemus Cethego ireuoc tis eiectost, nimiae pietatis, e

summi amoris in patriam uicis' nos poenas, si ita di splacet, suseramus. nos iam ab indicibus nominaUM ; ianos crimina finguntur: nobis pericula comparantur.

quae si per alios agerent; si denique per populi nomen

ciuium imperitorum multitudinem concitassent: asequiore animo ferre possemus : illud uero ferri non potes , quod per Anatores , O perequires R. . qui haec

omnia pro salute omnium communi consilio , una mente , atque uistute gesscrunt , harum rerum auctores duces , principes spoliari omnibus fortunis , ac de citiitate expelli posse arbitrantur . etenim popa li R. . perspiciunt mentem , ct uoluntatem: omous

rebus, quibus potest,populus I dignificat, quidsentiate

nulla uarietas est inter bommes opinionis, nulla voluntatis, nulla siemmis. Pareo quis illuc me uocat, uenio: populum R. disceptatorem non modo non recuso,

sed etiam deposio. his absit; ferrum, ac lapides rem ne tur; operae secessant ; struitia sileant: nemo eriptam iniustus, qui me audierit, sit modo liber, O ciuis, quin potius depraemi, meis , quam de poena, cogita dum putet . OdyMMortales. quid hoc miseerius e nos. qui P. Ientulo ferrum Ostammam de manibus extormmus, imperitae multitudinis iudicio confidimus, lectismorum ciuium, o amplismorum sententias pertim scimus. M'. Aquilium patres nostri, multis avaritiae criminibus, testimonijsq. conuictum, quia cum fugitiuis fortiter bellum gesserat, iudicio liberauerunt. consul ego nUor defredi c. Pisonem : qui quia consul sertis, constans s

194쪽

In Orationeis pro L Flaccia i 8'3s

d sibi de inibitu putauit: cuni, bellum iam Iercidite

Gutam, Omires me auctore duos misules Kalendis Ian.

mrotes oportere . hmorem , O bonus uir, o omnia Lis rebas o uus, bis hoc amo, me defendente, abs t res est A. Nemris. qaana resp. caussa laetitia populi R. Foragratulatio eo ecataracbemper Iroes, Hientes iussites in rebus iudicam , quid utilitas ciuia tuis, quid communissaeus, quid resp. tempora posceret, cogitauerunt. eum t ra uobis datitur, iudices,non de Flacco dabitur Mum, dabitur de ducibus auctoribus'. consimandae riuitatis, dabitur de bonis omnibus, dab

iur de abbi et ipsis, libitur de liberis uotis, de uita, de

pania, desitire communi non iudicatis in haccaussa de eneris nationibus, non de iste de uobis, aede Mara rep. iudicarii. quodsi prouinciisum uos ratio mans mo

iam, stulo, ut prouisiciarum octonitate moveamini etenis opponemus Asiae prouinciae primum magnam.

panem eius prouinciae, quaepis huius periculisl .gatos, lauatiuores' misit; deinde provinciam Galliam, prouinciam Ciliciam, prouinciam Hssaniam, prouincia Cretam. Graecis autem Lydis, o Phrygibus, O Mysis, iobsistent Massiliensis, Mo , Duedam j, Alberic is, cuncta Achaia, Thestia, Boeotia. Septimis, e ncoelio testibus P. Servilius, ct Metellus , huius pudoris, integritatisse testes, repugnabunt. Asatirae ii se lani urbana iuri ctio restondebit. nai temporis criminationem omnis aetas L. Flacci, o perpetua vita defendet. et, si prodesse L. Flacco, iudices, d et suod β tribunum militum, quod quaestorem, quod inatum peratoribus clari is, exercitibus omatissimis ,' iuinciss graui is dbum suis maioribus praestitit pro sit, quodHe, uobis uidentibus, in periculis commvnotis

omnium vestrum s a pericula cum meis coniunxit: prori sint horienissimorum municipiorum, coloniarum. lauridationes et prosit Giam stratus, populiq, pra iam uera laudatio.

in p

TA L π N τ A-mitatorum triginta is millia idest sestertium nongenta missi ut infra

H.S DCCCC.l tilentaqi unquaginta sunranominata. certe muliopturas esu et alioqui lucri nihil secer . Mi Nus sed lucratur tamen. quod si lucratur, cur Albanum is uuendi iubete non igitur pecuniam illam Flacco dedit, sed ipse confecit. Aa negotiol iocatur. nullii enim erat Falcidio in Graecia negotiu, nisi ut pergraecaretur, idest cum Graecis ipsis, graeco more bibendo, contem deret. ΑvCTORE 1 cui tu credi uesis. 1 LAvDATO, i cu ironia: pro nil vissimo homine, qui patrimoniu satis lautum pergraecando consecerit. Pos Tuto,i tam deprauatum nihil est,unde homines imperiti sensum aliquem non percipiant. recta autem intelligendi consiletudo, quod uenustum, purumq. non sit,quod curiratione, cum Latini sermonis dignitate, cum tota uerborum compositione non congruat,nihil probat. mihi stiperuacuum omnino uidetur, Postulo: descretamen, cum in eo libri Omnes antiqui consentiant, non audeo. IN . tuo motu teretor- : l nutare iam eoepoat status rei p. Caesare,& Bibulo cos. quae

malorum denique omnium, publicam. seruitutis caussa de origo fuit. OppREssus est damnatus de maiestate iecusante M. Coelio. supra. I N F A N I A M i quasi cum Catilina consensisset. culpam nodixit ut eum crimine liberaret. itaque subiungit: Nequelamen ille ipse uobis iudicibus damnatus esset I Ro meo iure dico, i meo quoddam iure hoc mihi uideor assirmare posse, iustitia fretus & sapientia ue stra si lari. SspvLc Ruri L. Catilinae pro tempore ab impiis ostiuctum , occasione damnati nis Antonii. nam Catilinae ulcrum in patria non fuit, cum hostis a rep. iudicatus, procul ab urbe in Guuria pugnans occubuisset. A . F LACC o. Lentulipoenae expetuntur . 1 ut Catilinam Antonius intere-anit, sic Lentulum, uirum consularem, S tum practuram gerentem, coniuratorum, qui post Catilinae discetum in urbe remanserant, principem, Flaccus in urbe oppressit. CETHEGO I C. Comelio C inmo, qui cum Lentulo in carcere necatus. Si . POP vLI I 'manipersti cimi mentem P rectius, qua pro piciunt: quod aliis placuit, utriusque uerbi ui parum animaduersa . nam , prOIpicere, de tuturis rebus, Perspicere. de praesentibus usurpatur. uic autem de praesenti re seu mon em esse, quis non intestigit ex iis urebis' Omnibus rebus; quibus potest, populus Romanus significat, quid sentiat. M A 03 iLLiv MI de quo lib. v. in Verrem, & alibi. C L A R i s s i M i s mi Ser. Suloicio, M . Catone. M ENI monente, dehortante. Duos consistest qui non fuissent, si Murena condemnatus citet. PR VINCIAM Galliam, i de qua supra: Neque uero te Massilia praeterco, quae L. Flaccum militem praetoremq. cognosti. Ct LiciAM, I in qua fuit tribunus mil. HISPANIAM, i in qua quacitor. CRETA M. I in qua legatus. P. SER vix ius, o Metellus t Seruilius Isiuricus. Metellus

Creticus .

ORATIO

O Nox illa. yyaepaene aeternas huic urbi renebras attulisti. ram Galli ad bellum, Catilina ad

urbem, coniurati averrum, Ollam im vocabantur ἰcum ego te, Flacce, caelum, noctemq. conte Ilos olens

flentem obtestabar; eum tuae Dei optimae ct in

risi maestatem urbis ociuium commendabam . tu, tu, Flacce, praetor communis exiti' nuncios cepisti: tu inclus inlaeteris resp. pestem deprehemitat i tu periculorum

195쪽

Ionion indicia, ta salutis auxilia adme, em ad Mara vituli li. piae tibi tum variae sunt a me actae e quae absenatu e φιae a botin omnibus e crius tibi, quis C.

γ' tinio , sonismo ni ro , Naevi quam Mirum putaret in tuam non salutem , voum honorem ullum detremurum 3 o nonae illae Decembres , quae me consule sei fruem e γ diem uere natalem huius urbis, a At certe falserarem angare possum . o nox illa,quam Me in dies constentus, fausta huic urbi; misertim me , metuo non η sta nobis. qui tum animus L. Flaui' nihil dicam de me quiamor in patriam equus uirtus 3siae Pauitas extittit eseri quid ea commemoro, prae tum, cum agebam tur, uno consensu omnium, una mo populi R. uno ombis terrae testimonio iacuerum laudibus eferebantur

mane uereor , ne non modo non pro , veri metiam alia Hid sint . etenim multo acriorem improbo rum emowmmemoriam esse fretio, quam bonoram ego te, septi,dgrauius accidiris, ego te, in P am. accen didero. Deu dextra illa, mea meri meapromissa, in te, si mur

conservaremus, omnium bonorum prasidio, vota uineres, non modo munitum, sed etiam ornatumforepossicebar . putatii, st)eraui, etiamsi honos noster uobis uilior fuisset, fatalem cente caram futuram . in L. niccum quidem, iudices, si, quod di, humortales omen auertant, nauis iniuria aflixerit, numquam tamen prosi exisse uestra esluti, consuluiscvobis, liberis, coniugibus, boumnis uestris paenitebit: semper ita Antist, tale se animum generis dignitati, is pietati siuae, O patriae debuisse:

vos ne paeniteat tali ciui non pepercisse per deos ismo ratis, iudkes, prouidete . quotus enim visique es, di

hanc in rep. sectam sequatur e qui obis,qui Aestri simul bus phicere cupiat e qui optimi, atque a lis i cuius hominis, atque ordinis a Actoritaes martu putet fexm illam viam sibi uideant pedi rem ad bω et σad ometua, quae concupiuerunt. sed cetera sint eo rum rimi habeant potentiam , bibonores,sibi cete ruminus modorum summas facultares: hceat 3s, qui hare saltia esse uoluerunt, 'sis esse satas. uolite, iudices, eat lim re eos, quibus integrum est, qui nondum ad honores ac ccesserunt mm exstinate huius exitum iudi .se L. Fla

eo tantus amor in bonos o mus, tantum in rep. stadium

calamitatisuerit ; quempositae tam amentem Hreputatis, qui non illam viam uisae,quam ante praecipitem, mlubricam esse ductarat, huic planae, stabili Raepanti iam esse Mitretur e quod si talium ciuium vos, iudico, taedet, gendite: mutabunt flauentiam, quipotu ureonstituent, quid agant, quibus huem est nos, qui iam progressi sumus, hunc exitum nostrae temeritatis feremus .m hoc animo quae larimos esse vultis piaclarabitis hoc iudicio, quid seniatis. buit unic-βων ro, uerim ac liberorum vestrorum supplici, iudices ,hoc iudicis uiuendi mare a dabitis. cui si mrron con creatis; qualis inedebeatesse cinis. aescribetis: in eripitis, ostendetis bonae rationi, o constanti, O graui nultam a uobis fictum esse ponsitum: qui uos, quoniam est id aetatis,utfensum iam 'ciperepost ex Maerore patrio. auxilium nodum patri scrupossit, orat, nestum luctum patris lacrumis, patris maerorem suo fletu a earis: qui

etiam me intueri , me uultu appellat, meam quodammodo flens demimplorat, acreperit ea quam ego D tri sis quondam positate purio tyo inderim , dignia ratem . mimemini familiae, iud es, miser inisset mi patris, misereminini: nomen clarisinum, O fo thsenum, utigeneris, uti ueritatis, uel hominu cissa, resp. eruate.

O. Nox illa, I qua Flaccus&Pominiuspraetores in transitu pontis Mulvii legatos Allobrogum,

cum litteris mandatisci. ad suos chres, de eodem itinere ad Catilinam missos, comprehenderunt orata . in CatiI. &sallustius. vos is uilior fuisseti si de honorenbstro reum laborassetis. O . No-NAt illae Decembresil quo die expositis institatu, atque editis coniurationis indicis consille Cicerone, quid fieri placeret, consulente, senatus censuit, ut P. Lentulus, cum se praetura abdicasset. itemq. alij octo quicum eo coniurauerant, in custodiam traderentur. O . Nox ital qua Flaccus legatos Allobrogum cum litteris comprehendit. ILLAM uiami ciuium improborum, diuersam ab ea, quam sectitiis est Flaccus. PRAE cipi TEM , oethbricarat eiusmodi ut ea perueniri ad honores non posset. Η v I c Dianae, l quae bonos antea uiros recto itinere ad honores duxit. NOMEN clari s mum o forti imi. .l Nomen, hic locum non habet: nec arte, & proprie, nomen sortissimum, dici, ricte intelligens quispiam putauerit. quod si, ciuem, reponatur, congruent omnia.

196쪽

ORATIONEM . CICERONIS

PRO. P. CORNELIO. SULLA

COMMENTARIUS , i.

. CORNELI vs Susta, L. Susiae dictatoris propinquus, confidissignatus cum P. Autronio Paeto, damnatus erat cum coLt legade ambitu, oe in eorum locum accusatores L. Cotta, πL. Torqωtus legis beneficio successerant. Eundem Sullam accusauit aliquanto post de coniuratione L. Torquatus μbus. defendit Hortensius primum, deinde Cicero. absolutum esse, satis ex eo constat, quia Gabinium accisauit . qua de re sic ep. s. lib. t O. ad 2.st. Gabinium de ambitu reum fecit P. Sulla,subsicribente priuigno Memmio, statre Caecilio, Sulla illo. Hic est P. Sulla, a quo reo, sestertium uicies

empturus Cicero Patilinam domum, mutuo accepit: ut ait Gellius lib i. cap. Ia. De eodem lib.2.O Nec uero umquam bellorum ciuiliu emen π

causa deerit, dum homines periti hastam illam cruentam oe meminerint, sperabunt, quam P. Sulla cum vibrasset, atore propinquo suo , idem sexto oe tricesimo anno post a sceleratiore hasta eadem non recessit. Mortem eius ep. t oib. t x. Cicero Dolabellaesignificat his uerbis: Te tamen hocscire uolo, uehementer populum sollicitum fulse de P. Sullae morte antequam cerrumscierit . nunc quaerere desierunt, quomodo perieris . satis putantseescire, quod sciunt . ego cetero qui animo aequo fero: unum uereor, ne hasta Cassaris restixerit. Et mep ad Caseum, lib. x V. Nos hic P. Sullam patrem mortuum habebamus .al , a latronibus , alij, cruditate dicebant. populus non curabat combustum enim esse constabat. hoc tu pro sapientia tuas res

aequo animo. quamquam m. ωπ ν ω,λνωe amisimus . Caesarem putabant

moleste laturum, uerentem ne hacta refixisset. Habita uidetiir oratio amno proximo post Ciceronem consulem. quod illa uerba significant orationis e. v remaeo Seueritatem iudiciorum , quae pir bu menses in homines am

197쪽

i 85 Argum in Orationem pro P.Sulla. - ,

dari mosfacta est, lenitate, ae misericordia mitigate. nam a coniuratorum nece, idest a mense ultimo colutatus Ciceronis, longius distare accusationem ceterorum, uerisimile non est. Sufragari uidentur huic opinioni illa quoque uerba, a Cicereon: in accisatorem Sullae Torquatum coniecta TNihil est tam alenum ab eo , qui alterum coniurationis accuset, quam uia dera coniuratorum poenam, mortem. lugere. quod cum is tribunus pl. Meii , qui unus uidetW ex illis ad lugendos coniuratos relictus e nec mirum est: te,siquid elusemodi facis, uehementer miror. siuibus uerbis ,paullo ante, coniuratos perisse, cognoscitur.

198쪽

M . Τ VLLII . CICERONIS

PRO. P. CORNELIO. SVLL A

Αxi ME Messem, iudico, ut P. Sulla et antra es utatusio lendor obtinere, pon ca rami rem acceptiam modestiae mwctum

liquem potuisset percipere. sed,

quommita tulit casus insistus, ut ampli no in honore cum communiambitionis inuidia, tum sim lari Autronis octo euerteretur; ct in bis pristinare fortunae reliquiis mi ris, Oas lictis, tamen haberet qreosam,quorum animos ne ιμπ cis quidem suo satiareposet: quamquam ex huius incommodis mapiam animo molestum capio, tamen, in ceteris malis, facilepatior si num mihi irpus, in quo boni uiri lenitatem meam, misericordiamque, nota omnibus quondam nunc quasi inter Nam meto si rem improbi, ac perditi cista, edomiti, atque uicti,

praecipitanter . vehementem mefuisse,arquefortem, conseruata mitem, ac misericordem faterentur. mam L Torquatus u sfamiliaris, ac necesserius,iu

res, exinimauit, se nostram in accusatione sua necessis rem, familiaritatem. uiolas eri aliquidse de auctoritate meae defensionisphye det bere: cum huius periculi propulsatione coniunga defensionem ossicis mei. φιο quiadem genere non uterer orationis, iudices, Poc tempore a mea solum interesset: multis enim mihi locis e afa cultas est, saepe dabitur de mea laude dicendi. sed, ut ille, iudices, quant m de mea auctoritate diripuisset, tantum sede huius praesidiis deminuturum sperauit: sic hoc egoientis,si mei facti rationem uobis constantiam. huius osci ou defensionis probauero, caussim quoque me P. Susiae probatu M.

NATIO

Ic vir Aris suae splendorem obtinere, i ut consul designatus erat, ita consulatum administrare. quodcum ei non licuerit,amissis consulatu: splendorent simul amisit suae dignitatis. Pos et calamitatem acceptam l post damnationem. Mo D sfri Aastinum aliquempotuisset percipere .l ut, quia calamitalcm modeste tulit, propterea fructum aliquem suae modestiae ferret: quem autem fructum Z ut nouam ei calamita tem creare nemo uellet. ΑΜ PLIs Si Μo in honore 1 inconsulatu. COMM- Ni ambitionis inuidia i non propria culpa , sed communi eorum odio, qui malis a tibus, ambitu praesertim, honores adipiscuntur. AvTRON iit P. Autroni j Paeti: cui propter i robitatem,&nequitiam insensi omnes erant :& quia simul designati erant consulo, Autronii culpze attinis esse Sulla existimatus est. πιο s D A M, t Torquatum filium lignificat; quo accusante, de ambitu damnatusconsulatum amiserat. NE . sv Pp LiCIo quid Iuol ne poena quidem consulatus amissi. N v Nc quase rete missa Ut quia seuere contra Catilinam, eiusq. socios decreuit. NEC Essi TATE MInecessitudinem.

AC -- abs te illud, L. Torquate, quaero, cur mea ceteris clari funis uiris, ac principibus rivia tutis in hoc oscio, atque in hoc defensionis iure secemas. quid enim est, quamobrem abs tera Hortensii factum , clari i uiri, atque omni micivis, non reprehendatur, reprehendatur meum e nam, si initum est consilium a P. Sulla inflammandae riuitatis, huius exstinguendi imper , delendae urbis ; mihi maiorem haec res dolorem, quam Hortensio, mihi maius odium erre do-bete meum deniquegravius esse iudicium, quiadiuvandus is his causi, qri oppugnandus, qui defendendus, tu deserendus esse uideatur e ita, inquit: tu enim iuue lacti, tu patefecisti coniurationem. quod cum dicit, non attendit, eum, qui patefecerit, hoc curasse, ut id omnes viderent, quodant erifuisset occulium . quame, ista coniuratiosipatefacta per me es, iam patet Hortensio, quam mihi. quem cum uideas, honore hoc, .irectoritate, uirtute, consilio praeditum , non dubitasse, quin ian

eentem P. Sullam defenderet: quaero, cur,qui aditus ad caussim Hortensio patuerit, mihi interclusus esse debus rit . Quaero illud eriam, si me, qui defendo, reprehendendum putas esse; quid tandem exinimes debis seminis uiris, o clari is ciuibus, quorumstueso O dignitate celebrari hoc iudirium, ornari cogam defendi huius

innocentis vides. non enis una est ratio defensionis ea, quaeposita est in oratione: omnes, qui adpunt, qui tib rant, qui tuum uolunt, pro sua parte, atqueauctorit te defendunt. an uero, in quibus subselijs haec orna enta, ac lumina re'. viderem, in his me apparere nollem, quorum ego opera i Eum in locum, atque in hoc celli mam sedem dignitatis atque honoris, multis meis ac mavis laboribus, Opericulis ad en&J Atque, ut i resistas, Torquate, quem accuses; si te id endit , quod ego, qui hoc genere qua stionis defendo An neminem, non desim P. Sullae; recordare de ceteris tuos adesse huichides: intelliges, o de hoc, o de ceteris iudicium meum A a a er horum

199쪽

i 88 Commentarius P. Manuti

o horum parat e mium si P. quis nostram adsuu tem, acrem, quam mi bi tim tempus , ors. imp Ma uiatio λ mari. ne lac quidem Z Is ensitus, pras uoluartas orata ra Uo detraxit illa cum iis qui ictum sibis antea de ambitu docii disper: non ad breue tempus peritatem po lutauit, haec in omnientis iam se ullo oscio cum illo cῖi Itinu ambitrabatur, uita nuctricoroa, lenitatemq. d erat . qua re nihil est, cum ille, tanto cere commisso, omni in ogkiorum β- quod ex tanto comitatu tiuorum ampli morum me cietatem dis missa. ureis nostrum Se .si ullum, quis P. numal irabas . mplexosscium, atque aes omnium mulum, quis M. Laecam, qxis c. Cornelium defende si bonorum caussa. nihil. it, quod admirere polii ac , si iu 11 putauit quis his hortim adfuit e nemo . quid itae ea parte, in qua hos axi maduerteris, me videbis. nrella quia ceteris in cauo etiam nocenter, umboni, si nec se est enim in re p. cossa mea propria: rm pus agendi fuissuri sunt, non de redendos esse non putant: in hoc re, magis mihi proprium, quam ceteris; doloris vero, t Minenonsolam linitatis encalpa, uerum etiam qua moris, periculi fuit illa cadis commhnis. neque enim

dum contagio seleris, si defendo elim, quem obstrictum princeps tunc adsalutem esse potussem, si e m

essepatriae uspicere. Ouide Autronio non ne sodales, tes noluissent. stare necesse is, quod mihi consuli pra non collegae ui, non Leteres amisi, qηorum illa copia cipuum fuit praeter alios, id iam privato cum ceteris esse quondam abundarat, non hi omnes, qui funt in rep. 'in commune. neque ego hoc partiendaeinuidiae, sid ιμ-cipes. defuerunt e immo etiam testimonio plerique laese municandae laudis causa loquor. oneris mei partim runt .minerant tunerem illudes maleficium, quod non ne inimpertio, gloriae bonis omnibus. In . noni modo non occultari post sed etiam aperiri, ill rarip testimonium dissi qui rasuram defendis . Noe totum deberet. Quamobrem prides. ruod mireres cum Urem eis mori est, iudices, his ego sim laces: stans, ac leuis , me in hac causia uides ades .cum quibus in ceteris intex nec testisnonios lem tribui conuenerit, necde soni auleis abfuis/ nis vero me unum vis feram .reter ιαμ draritatem: sin est in me ratio reip. resim priuati σιν, ros, me ali erum,nae inhumanum i Mari, me ingula- studium retinendae voluntatis bonorum ; nihil minus ri immanitate, o crudelitii te praedis . hanc mihi tu accusator debet dicere, gream a me defendi Salgam, te Itas propter res meas gestas imponis in omni vita meaper monio laesum est utronium. uideor eniri non solum sonam, Torquate ; uehementer erras . Me natura mi TL studium ad defendendas caussas, urnu opinionis aliquid. rdem, patria seueram, crudelem necpatria, nec natu- O auctoris iis assenne: qua o moderare ego utar, iudiari euoluit. dentiae istam i am pessi nam uehemen- co, Ommo non utae s ille me non coecisset.

C. Ho Rτ ε N s iii Sullae defensio. M i R I maiorem re res dolorem, i quin consul

in ciues impios anti duerti huius punicndi criminis cura magis ad me, quam ad quemquam alium, pertinet. CELEBRARt hoc iudicitim uenerant non ut patroni caussam acturi, sed in aduocati reum sua praesentia, suaq. auctoritate sibi euaturi. IN . u. in v s, k-Eliis 1 rei sui iaci ILL vri in locum,l qualem ipsi obtinem: in illam honestatem, qua ipsi sunt. explanatur si quintibus uerbis. IN . HANC celsi ima dem di ituris, atque honoris, i quae consularium uirorum cst: consulatii in aut iis acceptum refert. Hoc genere quaestionisi de maiestate, cuius laesae ultor se rim. DE ceteris,1 qui senserunt,&sentiunt idem, quodUO. neminem cnim dcknderunt hoc gun re quaestiorus, nunc tamen huic adsunt. M. LAECAM, , M. Porcium Laecam, cuius in domum coniuratos Catilina conuocauit: ut infra, Norat. i. in Catil. C. CORNELiv M l qui se Ciceronem consule interso rum cilc pollicitus crat. insta, & apud Sallustium. Avrno Niol apparet cum bis esse damnatum, de ambitu primum, deinde, quod hic significatur, de maiestite. AE pvissE I neminem ex iis, quin arium patriae bullum indixin ant,dcsendi. DEFENsvra ab eo est,t crim hoc Ho tentius a Sulla remouit. AvCTO Rir Aris,l quae esse debet in eo, qui interfuit,qui cognouit,qui

particeps d consiliu fuit, ta timoris . haec enim sunt ei tumodi, ut citides bal nda vidcatur.

DU A s coniurationes abste , Torquate, construm tur τη quae Lepido, Tullo cos. patre tuo consule di signato , acta se dicitur saltera,quae me consulcbarum in utraque Sullis dicis uiis. Patris tui, fomtissimia hi, atque optimi consulis, scis me consi his non tutor uiae: scis me, cum mihisummus tecum usus esset, tamen illorum expertem temporum, sic num fuisse: credo, quod non m penitus in rep. uersa et quod nondum ad propsi in mihi finem honoris peruenera , quod mea me aiabitio, o forenses labor ab omni illa cogitatione abstrahebat. quis ergo interrear riscosi ijs omnes hi,quos uides huicadese, en inprimis Q Hortensus: qui propter bono vi ac dignitatem atque L

mum eximia in re . tum propter suram familii rha

tem, summum. amore in patrem tua, trem com ibus,

tum praecipuis parris tui periculis commovcbatur. ergμisius coniurationis crimen dei sum ab eo est, qui interfuit, qui cognouit,qui particeps consi ij uori fuit, ii oris . cuius in hoc crimi propulsando cum est ιο- piosissima, atque omatissima oratio ; tamen non minus inerat auctoritaris mea, quam scultatis. illius igitur coniurationis, quae facta contra vos, duata aduos,a Moebis prolata es dicitur, ego testis esse non potvs. non modo enim nihil comperi; sed his ad aures meas istius susticionis fama peruenis . qui uobiscum in con Lo seu runt , qui uobisium illa cognorunt, quibus Usis periis

200쪽

Iii Orationem pro P. Sulla. 189

lum trim cons pretabatum, qui Autronio non assu Hr ne insimulatui, ne ovo mirami . postremo, ei diunt, qui in illum testimonia et aura dia ei liut, hunc de Vm sine isso iam ex urbe Catili aleamina misia,c9fendes it, huic ad rati in huius periculo declaratu, se non hina, tubas, aura, si tu legiones; ille relictus intus, e crimine coniurati mis, ne adessent ceteris ista homini in spectatus foris, Mntuli poena compressus, conuertissem a. o deterritos esse. Mei ι si latus autem tempus, aliquando ad timorem,n Inquam ad initarem: hic como crimen maxime coniurationis a me defendetur. atque rea ita quieuit, ut co tempore omni Myoti fuerit a ubi ivit renos partition olfortuito, iudices, nec temere a- neque homines jDispeputaretis hxius a es si uisius; Gar sed, cum videremus rum criminum nos patronos O locnssi ine non tam adlammmandos calamito δ adhiberi, quorum testa epossemus; uterque noctium rum annuo quoi ad con L idos acco Matus.

id filisus piendi putauis, de quo aliquid si me irae, pter hanc latur tanta di ilitudinem homisitim, a

ala te existimare potuisset. σ, quoniam de criniinibus que casarum, di .milcm et in utroquepraebui. uenis superioris coniurationis Hortensium diligentera illis: Bateni ad me, pe Ac iebat Autronius multis hae coniura iisne, quaeMe consula acta es, hocpi se cum lacrumis replex, uisee dejenuerem: se meum rem ini attendie. Multa cum Gem consul, de ummis rei p. distipulum in pueritia , familiarem in adole centia, ιο periculis audiui, multa quaesiui, multa cognoui: nullus legam in quaestu ra comre orabat fuisse: Multa mea intim iam deSulla nuncius ad me, nullam indicism, nux se , nonnulla etiam sua hi me proferebat o ia. quibus lue litterae per nerunt,nullas isticio mollium haec uox ego rebus iisdicaes, ita ecto. animo , atque rangebar, fortase deberet ualere eius hominis , qui consul insidias ut etiam ex memoria , qγas ipse mihi ecerat insit ias, d resp. consitio inue liga petiumrate aperuisset, ni uitu- ponerem: ut iam serimissum esse ab eo C. Cornelium , quidiae animi, indicus et, cum ipsi nihil audisse de I sura, Me infledibus meis , in sectu tradi i meae, libero nihil 'Utiatum es diceret: scd ego nondum utor hae rum meo in trucidaret, obliviscerer . quaesii de tino me noce ad hune defendendum ; ad purgandum me potires cogit et,qua modisia sum animi,ae lenitate, nkmquam

xtos ut minari Torquatus mar me, ut Autronio a dis ercvle illius laca remis, ac precibus restri emsed, msierim Sullam defendere. Parenta cutronii uis caus mihi patriae, chmu oram sciri Diorum, ctim huius 3 quaestillae eui ige ambitus iudicium tollere, ac di- urbis, chm illorum delubrorrum, atque templorum, cum sist bure dirimrem conflato hiatiis gladiatorum ac sugm puerorum in otium, cum matronarum ac virginum v inorum immultu , deinde, id quod 'idimus omnes, niebat in mentem, cum illae Disistaeac fune sae faces, pidatione, atque concursu: Sulla, si sibi uuspudor ac dia uniuersumq. totius urbis incendium, cum tela, cum O an indiu node pet iu2 m a xilium requisiuit de dam des, cum crutam cruor, cum conis patriae uersari ante ocuGratus Doegerebar non solum consil3s, sermonibus, los, atque animum mimoria re icare cocperat; tum d xeram etiam adJectu, arque vultu, ut inimicus esse am nique ei resistebam,neque uani illil sti, ac parricidae,

ionis ordinibus, infestus bonis omnibus, hostis pa- sed his etia propinquutilius, Marcellis parri, filio, triae uideretis: hic se ita fractum illa calamitate, atque quorum alter apred me parcistis grauitatem, alter plij ictumputauit, ut tali sibi ex pristina divitate fu- suauitatem obtinebat: neque me ambitri ar semesummo per se arbitraretur, nisi quod modestia retinuisset. hac scelerepose, quod ma litami 'suinitiissem, idem

ruero in coniuratione quid tam coniunctum , quam ille in illarum sorio, cum sirem, defendere. atque idem n cum Catilina cum Diuulo' quae tantas istas ullis in- que P. rasiam supplicon erre, neque eodem a arce os, ter se rerum optimarum,quanta ei cum illis celeris,ubia neqDe huius M. Messassae. hominis necesser j, precessi dinis, audaciae e q2οd flagitii Lentulus non cum tiare potui. neque enim'cossa aduersata natarae nonio concepit e quod sine eodem illo Catilina facinus nec homo, nec res misericor ae meae repugnauit: nus admisit e cum interim Sulla cum eisdem ipsis non modo quam nomen 'si Mam uestigium uerat et ullum cri emnoctem, solitudinemq. non quaereret, sed ne mediocri nullum indicium .suscepi caussam, Torquate,susepi, O quidem Armone, o conmisu coniungeret inr. illum L seci libenter, ut me, quem boni constantem per, uti roges, maximartim rerum ueri ani indices, illam hero, misi assisu, eundem ne improbi quidem cru

Mullorum litterae, ac nunci' coarguerunt et Sullam inte- bem dicerent.

EXPLANAT IO

IE p ID O , o Tullo cos. I ut scilitentis anni consules Cotta &Torquatus Kalendis Ian. in Capitolio

occidomuit, statimq. Catilina & Autronius, correptis fascibus,dcscenderent. id autem consilium catilina, cum eius ratio, quia repetundarum quaerebatur,habita non esset, iniuit cum I ilone, di Autronio, circiter non. Dec. De die caedis consultim, idest de Kalendis Ian. sic infra: De quo etiam si quis dubitasset antea ; num id, quod tu arguis, cogitasset, interfecto patre tuo consule descendere Kalendis Ian.ctim licinribus f E Sallustio autem non solum de die caedis, uerum etiam detonpore. quo Catilina cum Pisone, α

Autronio consilium communicauit, intelligitur. cuia cnim de Cn. Pisone, propicr inopiam, de malos in res nouarum raum cupido, locutus cset, cum hoc, inquit, Caicilina,& Autronius, circitcr non. Dec.co Cio communicato, parabant in Capitolio Kalendis Ian. L. Torquatum, ML. Cottam consulo inici ficoc, ipii, fascibus correptis, Pisonem cum exercitu ad obtinendas duas Hispanias miti cre. SE . NON camu ne coniurationis; neades ut ceteris,l crimine coniuratiqnis accusatur Sulla , ci a bonis tamen uiris detcnditur: eodem crimine accusati alij sunt, nec tamen deicitii: quia de laoc bime cxistimatur, de aliis non iteri . qui ititur huic adsunt in crimine coniurationis, ostcndunt id cum ceteris non afluerunt, non critat: ne coniurationis, scd hominum maleficio deterritos cile. NON prias si, , quae non praeivit. ITA A

SEARCH

MENU NAVIGATION