장음표시 사용
211쪽
Vita P. Sullae, Torquate, cxquiratur. Sed uerbum, torqueatur, si mutetur, pulcherrima sentestia deprata bitur. Dis Disi Tio Nisus, i cum de aliquo crimine disquiritur. DEDERε fu i niti nolite, propter quorundam suspicionem, uitam Sullae condemnarc. M v N I T E cirum tin arcem bono MM: P qi iam arcem' ut anteacta cuiusque uita sid in iudicio iaciat. OBSTRvirx perfri ia improboram: l quae sunt perfugia improborum utam etauita ne spectetur, scd falsis testibus bonorum sa Ius oppugnetnr. VALEAT aspoenam, adfatur pluraΠηm,l subaudi,uita: de qua proxime dictuitu est. ILLvMin. I tu rist. l Cotta de Torquato cos. cum de repriundis, accusante P. Clodio,caussam diceret. sequitur: Nulla tum patebat, nulla crat cognita coniuratio. quae scilica postea patuit, & cognit est. eius auctores,&principes Cn. Piso, Catilina, Vargunteiu , Autronius, supra nominati. ALio in iudicio. eum accusatus est Catilina inter sicarios, Caesare S Figulo cos. post effina comitia consularia, eum repulsam passus esset. Hac tota de re uide quae diximus in argumento quattuor orationum in Catili
nam. Ni ui L audierum. t ut nihil Torquatus audicrat,aut ccrti nihil cognouerat,cum ei consul affuit de coniuratione prima. IL L Λ res primul prima coniuratio. VALUIT: I effecit ne cum ceteris adesset. NON, inueterata, I non debuit inueterata eius animum mouere, quae recens non mouerat.
tune enim reo consul assuit. ANTE bunci ante Sullam. DESCRIPTi1 designati. unde illud ad stilib.a. Respondit ei uehementer Pompeius; Crassum' dcscripsit. REOD Iaris 4 Et testamdam memoriam omnium, i quantum satis cii , & probari poli et omnium memoriae testimonio. C A s v agis, O felicitate a me, qMam uirtute, o consilio,vsia ebe, vidcantu l cadem sententia in ep. ad Metes lum1 b v. Huius ego temeritati si uirtute, atque animo non rcilitisi cm; qui S cisci, qui me in consulatu non casu potius existimaret, quam contilio, fortem nitis j GRAvL ese eum videretur,l ironia quasi dicator uenequaquam uideri deberet. Sed, si graue est, hoc omittam,quod in bis caussis coniurationis pudori meo tribuam, non auctoritati. pudor enim est ita dicere, Non dciand rem Sullam , is coniurasse arbitrarer: au-Qoritas esses, Non desenda , si coniurasset. Cui uni ιoM OIunii arronem decret is, i seripsit idem ad Catonem lib. xi v. his vcrbis: Tu idem mihi supplicationem dccrcuisti togato, non, ut multis rep. benescsta, sed, ut nemini, rei'. conseruata. Et in Pasiancin: Mibi rogatia isenatus, non, ut multis,bene gestae, sed, ut nemini conseruatae reip. singulari gcnere supplic tionis,duoruit, immortalium templa palaecit . Ex Phil. i . Mihi consuli supplicatio, nullis armis sumptis, non ob caedem hostium, sed ob consitationem ciuium,nouo&inaudito genere dccrctacit. DE . R E . P.SPEaeram sellam ad me es ede ut . uitium apparet: itaque nonnulli. De re, tamquam supcruacancum inducendum putarunt. in quibusdana antiquis libris. De reatu,lesitur,qtiod idcin uitiosum esse contiat. Nobis placerct, De crimine. non enim longe IN Lacriminea re, si, crimine, contracte legaturi
Axio ηRs u nos dii patri', M penates, qui ces, haec amissa sint: omaetageneris , nominis, honora shuic urbi, arpis huic imperio praesidetis, qui hoc insignia , atque ornamenta anitis iudicν calamitate o ' imperium, qui hanc libertatem ,populum. citarunt .sed, ne erilinctor patriae, ne proditor , ne M-qvι haec tecta, atque templa, me comule, curo numine, sis ancilet*r,ne hanc labem tanti generis in dimitia re- auxilioq. simanis, resur, integro me animo, ac libero linquat, id laborat, id meruit; chi bono is integros δε- P. Sullae caussam dej dercinultam a mesciente Hiarias ctus non sit traditurus, ne aeteream memoriam dedec occultari, nullum scelussusceptum contrasistem -- ris relinquat. Hic uos orat, iudices, paruus,uist alislanmu ddendi, ac te . nihil de hoc consul comperi, nihil do, si non rit Va fortuna, at affcta, patri suo erat uiris
stultissum, nihilaudiui itaque idem ego tae, quι-- Usematis. huic misero notiora unituriciorum itinera, hemensis alios,qui inexorabilis in ceteros esse hi sum, suri. quam dist plinarum. non iam de uita P. Sullae, iu- persolui patriae quod debuis reliqua iam a me meae per- dices sed Aphirura contendituri uita erepta enuperis
petuae consuetudini, natura . debentur. tam sum μυμ re ιudicis: nunc, ne corpus esciatur, laboramus. Pidcors,tudices, quam uos; tam mitis,quam Pitcails s. enim est huic reliqui quod eum in xita hac teneat 8 autia quo uehemti fui usi cum,mMjecinis coactus: resp. quid est, qua obrem haec cuiquam uita uiderim enuper praecipitantisubueni: patriam d mersam extuli: mocria is homo fuit in ciuitate P. Sulla,ut nemo ei si neque D cordia ciuium adducti tunc fuimus tam uehementes,qua nox ncquegratia, vecsortunis antefierret. nunc, stoli necessefuit. suus eset omnium amissanna nocte, uipes tus o dignitate, quae ereptaoni, non reperit: quod sit meritas illas epta. sed ut ad celeratorum poenam Iortuna in malis reliqui fecit, ut cum parente, cum amore resp. sum adductus sic ad Dutem innocentium ris, cum tre, cum bis necessarijs lugere Dara calam uoluntate deducor. nihil uideo esse in hoc P. Fulla, iud, larem liceat, id sibi ne eripiatis, rudices, uos obtestatur .ces, odio dignum, mistricordia diva molta neque enim Te i um iam, Torquate, expletum huius mistrijs, di propugandae calamitatissiuae caussa funis ad uos u- teat. eis nihil aliud Sullae,uisi consulatum ab usi eris, dices,co β t,sed ne qt aegeneriac nomini Ro nota ne- tamen eo uos contentos esse oportebar. honoris enim coisseriae turpiluinis inuratur. nam i e quidem, si erit ue- tentio uos ad caussam uou inimicitiae deduxerunt . , stro iudicio liber itus, quae habet ornamena,q arsiolam cum huic omnia cum honore detractasint; cum is ctia reliquae uitae , pubres laetari, per in sit λ d- Drtuna mima, ac luctuosi a destitutus sit: quid es,
212쪽
ω eruciatu, atque dolore retinetur'libenter reddiderit, adempta uetominia foedi simi criminis . au uero inimici ia expellas e cuius ex mi eriis , si esses erude iamus, uidendo stinum caperes maiorem , quam audiem do. O mse m. infelicem illam diem, quo consul om-vibus centur sP.Su Irrenunciatus es: ostis lyem: ouolucrem fortunam: o caecam cupiditatem: o praeposteram gratulationem: quam esto illa omnia ex laetitia,Omluptate ad luctum, lacrumas recitarum: ut, qui paullo arte consul mi gnatus fiui siet, retineret repente nullum uesti, pristinaedulitatis. quid enim erat mali, quod huic, poliato honore, Dina ,sertantide eunderetur'aut cui nouae calamitati locus ullus relictus ese saeurget eadem fortuna, quae coepit prepetit nouum erorem: nor paritur hominem calamitosum, uno modo 'ctum, uno in luctu perire. Sed iam impediar egomet, iudices, dolore animi, ne de huius miseria plura dicam. uestraeiam santpartes, iudicer: in ue Z a mansuetudine atque humanitate cadam totam repono .uos , reiectione interposita, nihil fu picantibus nobis, repetunu ianos iudices consedistis , as acessatoribus delecti ad emacerbitatis, a fortuna nobis ad praesidium innocentiae constituti. ut ego, quid de me populus R. existimaret, quia seuerus ini roborfueram,raboraui, , quaen ma innocentis mchi defensio est oblata , suscepi sic vos siveritatem iudiciorum. quae per bor ni es in homines audaci simos facta est, lenitate,ac miscricordia mitigate. hoc cum impetrare a uobis ipsa caussa Met: tum eri u ibi animi atq. uirtutis, eclarare,no esse eos uos Ad quos pol fimum, interposita reiectione , deuenire conuererit. in quo ego, iudices, uos, quantum meus amae in uos p sulat, tantum hortor, ut communi studio. quoniam inrep. coniuncti sumus, mansiue udin', o missericordia ue- afalsum a nobis frudelitaris fainam repellamus.
PERso Lur patriae, quod debui:.l poena coniuratorum. AMiss A sunt: l Cum deam Dd innatus est. Cui honoris tutevos sectust insignia consulatus, quae, nisi Sulla damnatus esset, adflium permenissent. supra: Honor ad patrern, ins nia honoris ad te delata sunt. Si . NON m Gliam im eonsulatum amisit. GRΛτvLΑvit absoluto a vobis. R Ei x C ri o N E intues,l facile est intelligere, unius accusatoris in crimine coniurationis reicctioneiii iudicum ille. uerili mile est autem, in reiectorum locum eos deligi litos ab accusatore. quos putata de reo scuerilsime iudicaturos.qua Cicero, ex accusatoris mente, acerbitatem appestat: iudicum autem gratiam, di clementiam aucupatur meo, quod sit biungit: Λ fortuna nobis ad praesidium innocentiae constituit. Et initae Est ueuri animi, ueuirtutis, declarare, non eos esse uos, ad quos potis,inuim, interposita reiectione. deuenire conueneri RoIoco significat, si crudeles iudices accusator quaesierit, errasse in delectu: quos enim delegit, a crudeIitate lonEed esse. Qui D denue populus Roman sere sis naris,l quem intesti 'ere cupiebam,non menatuo, sed reip. eaussi s Arum in improbos fuisse: itaquae Sullae innocentis desentioncm libenter sit Repi . PER 'Os meusiri licet coniicere, Sullam a Cicerone desensum statim post cius consulatum, adest Silano,&Murena cos. nam, Per hos menses, praesentem annum ustendit. IPSA quam a merum plane cognouistis. DEVENius 'spes accusatorem se sedit .uos enim delegit potissimum adipem acerbitatis: ego autem, cum ipsam caussam considero, cum licstrum animum, iaci tuain uirtutem intueororon a u bis crudelitatem, lenitatem potius, ac misericordiam exspecto. Λ . Nos I SI a me, propter con silviis mei sinieritatem: a uobis, Glutione P. Sullae.
213쪽
n B r M Romam eximia primorum regum, primorumq. con , 4si,m uirtus, quam posteritas imitata est, ab humili princi- 4 pio adsiummam amplitudinem,soriamq. perduxit . Ac mi
hi quidem in eas caussas, unde opes tantae manarunt, intu enti, cum aliae nequaquam leues occurrunt, tum illa non se
ne minimi uidetur esseponderis, quod gentibus bello uictis non modo locus in
riuitate, uerum etiam paria cum ceteris ciuibus iara concedebantur. tram
Iijt ea benignitas in singulos ciues: π primum ν, qui strenuam in proe si Gperam nauassent, mox etiam ,siqui, doctrina praestantes, ad ornandas populi Romani res gestas ingenium contulissent, ciuitatis iura consequebam tur . atque alij quidem alijs temporibus, Archias autem, Antiochiae in Syria nasin, Ciceronis aetate hunc honor singulari principum ciuium stimaeo est adeptus. qui cum poetica laude reret , ubique iam in Italia clarus, ab omnibus fere populis expetitus, primuMA Tarentinis, Rheginis, Locrem stas, Neapolitanis, deinde ab Heracliens ibus rivitate donatus, postremo in ciuium etiam Romanorum numerum adscitus est. uerum, ut multi saepe
reperiuntur non modo Artium optimarum expertes, uerum etiam immici,
exstitit quidam Gracchus, qui, quod Archiae beneficium uirus pepererat, in dubium reuocaret, eiq. litem de riuitate, ex lege,quam Siluanus Carbo tribuni pl. tulerant, intenderet. Respondylei Cicero: caussam probauit:
merita hominis extulit: dignum ostendit, non modo qui riuitatem non mmitteret, quam iure optimo teneret, uerum etiam .qui, nisieam haberet, comsequeretur. Est autem baec omnis in quattuor distributa partes oratio. Pri
mum abificio suo, quo adductus Archiae defensionem si ceperit, Cicero exorditur . Deinde, quorum ille ciuium amicitia familiaritales me
214쪽
Arg. in Orationem pro Archia poeta. 2O3
rit i&qui tamquam Gradibus ad Romanae riuitatis sonorem ascenderit, maPra cum eius laude narrat. Tum, accisatori res onden Archiam neganti ciuem Romanum esse, argumenta, quibus ille utebatur, diluit, ac mellit. Quarto loco, qua iuctrina praestet Archias, eam laudat a tribus rebus, a ructu, quodadolescentiam alat enectutem oblectet; secundas res omet, aduersuperfugium,acsolatium praebeat ; delectet domi, non imp diat foris: a dignitate, quia ceterarum rerum studia praeceptis, arte inrina constent; poeta uero si s uires, Guam praestantiam ab ipsa natu simmat , c quasi ope quatam ac munere deorum immortalium excellat: a publica laussi, quia, non eorum modo, quorum resnstas poetae uersibus posequuntur,seis populi quoque Romam nomen it tretur. Postremo, ubi iudices O' docuisatis, s delectauit,mmouim, docuit, donatione riuitatis probata; delectauit, digressus a caussa in laudesneIicaefacultatis, mouit, aragumentis,u exemplorum copia: commendint ijs Archiaesalutem Φμ
mul quasi ueniam petit, quostoe de hominis ingenio, oecommuniter deflu
di s humanitatis, ac litterarum liberius aliquantosit locutin, quam fori iudiciorum consisetudo ferremdeatur. Habitam orationem puto D. Iunio Silano, L. Licinio Murena cos. cum dicat Cicero, Archiam proximis censoribus cum L. LMulgo apud exorcitum fuisse: proximos autem sine dubio'gnificet Cn. Lentulum Clossianum, re L. Gellium . nam a L. Cotta π P. Seruilio, qui Casare π Figulo cos. censeram gessere, censum non esse mctum, S' Dio narrat, oe hic Cicero ipse testis est. habitam autem post Ciceronem consilem, declarant ea, quae de periculis rel. idest de coniuratione Catilinae Acuntur. quod sic post Ciceronem constulem, oe ante censeres ,
qui post eum fuere, habita est: necessario, ut miti uidetur, in Silanies Mu
215쪽
I p id est hi me ingreis, hi dices , piendum, Oad ingressiciidam bationem horum studi quod sentio qua su exiguum aut rum exstiti'. quod si haec uox huius hortatu, praec δε qua exercitatio dicendi, in qua piisq. conbormata , non Pis aliquando susti fuit: a me non infitior mediscriter esse uer quo id accepi uti quo ceteris opitulari, O alios seruare fatum; aut si huiusce rei ratio alia possemus, huic pro lecto ipse, quantum est situm in nob
qua, ab op imarum artium fu- o opem, o salute m ferre debemus . ac, ne quis a vilia
dys, O disciplina prosim, a qua hoc ita dici forte miretur, quod alia quaedam in hoc
ego nullum confiteor aeratis meae tempus abhorruisse: fcultas sit ingenii , neque haec dicendi raris , ait: earum rerum omni uel primis hic M.ticinitu - Asciplina r nec nos quidem huic cuncti studia peni-ctum a me repetere prope ho iure debet . navi quoad lon rus Amquam desti fuimus. etenim omnes artes, quos De potest mens mea respicerestatium praeteriti tem adhumanitatem pertinent, habent quoddam commis-poris, Cr puerisiae πιι Moriam recordaeri ultimam, inde ne vinculurn, o quasi cognatione quadam inter se cον-rvique reparas, hunc Eideo mihi principem o ad Iuscia tinentur.
I ..Qv i D est in me inerat', iudices, quod sientis quam sit exiguum; I grata iudicibus d
sensio est, quae ab osticio nascitur, patrono, quantum reo de at,&quibus rebus d beat , ostendente. Tria Cicero proponit, ingenium. cxercitationem dicendi, rationen ,
idcst naturam, usiam, artem. φυσιζ, ε' 'rowλα,-χ is, ab Aristotele nominantur- quae ad acquirendam eloquentiae laudem aeque omnia requiruntur. quis enim naturae tructus est, nisi ac dat exocitatioe' quae porro exercitationis utilitas, nisi tam ars modoctu ac
regate in his cunnibus si quid profecerit,hoc est si quid eloquetia ualeat, in haec enim tria per ampli sic-tionem eloquentiam diuisit in id Archiae in primis acceptum a se referri debere , ingenue fatetur . Vitat a tem suspicionem arrogantiae, cum sebiungit: Quod sentio quam sit exiguum: & cum exercitationem sutile inediocrem farctur: & cum in ratione non se dicit sempereste uersatum , sed ab ea nullum aetatis suae tempus abhorruisse. illud ammantis erat: hoc noli negantis: in quo maior modcstiae laus. Illa quoque o est inutilis inimaduerso, cuin dubitatio antecedit, subi jci desinitionem. dubitatur in eo, Si quid in mei genii, iudices: desinitur, Quod sentio quam sit exiguum. Eiusdem generis duo sint inseriora membra. est enim dubitatio Si qua exes citatio dicendi: definitio, In qua me non infitior mediocriter esse uersatum.T tia dubitatio est, Aut si hii iuste rei ratio aliqua. eam excipit definitio, Aqua ego nullum confiteor aetatis meae tempus abhorruisse. Vtramque colligit concluso, Earum rerum omnium. Quae simul agnoscuntur in epistola ad Lentulum . praemisia enim dubitatione. Regis caussa, si qui sent, qui uelint: sequitiir dcfinitio, Qvj pauci sunt: & post desinitionem concluso, omnes rem ad Pompeium deserri uolunt. Vno contenti simus exemplo, ne copia satietatem pariati satis mini opinamur, si quid huius generis occurrat, unde a sceti sententia, clocutio possit illustrari, notare paucis uerbis, de, ut ait hic noster, quasi digitum ad sontem intendere. E A R v Μ rertimi l ingenii, cxcrcitationis, rationis. VEL in primisi non ille uideli, solus ne uni Archiae operam dedisse uideatur cum & oratorcs audierit .& a philosophis multat dicerit, sed in primis, quia iam inde a pueritia illo auctore& principe complexus ea studia sit, quorumve multorum calutcm, uel, ut ipse mode ait, nonnullorum. defenderit atque seruarii. HIC . . ILLmus. Lucullorunt praccipuae beneficio ciuitatem adeptus Archias, nomen Liciniae 3cntis de more sui sit, uel cre seruato cognomine. Auli autem praenomen a quo Lucullo ceperit,haud satis constat .nam quosucullos eius amicos ac familiares Cicero dicit fuisse no dubito quin Lucius, de Marcus, stat res, designentur. Aulum uero Lucullum non modo neminem, cuius consuctudinclit usus Archias, scd neminem pro sis, qui quidem bis leni poribus uixerit, inuenimus. nisi si marcus, Lucij frater, quem a Terentio Varronet adoptatum fasti Capitolini demonstrant. Aulus suit ante adoptionem, Marcus autem cise coepit adoptatus: q-d si uenim cst, potuit Archias ab eo, nondum adoptato, praci omen acciperc. FRvCTVM amei et 1 ut optime .ix me incrito gratiam rcferam. potest enim repetere, quae dcdit, iure quodam suo. dedit autem, quidquid ivginio exercitatione, ratione mihi uidcor pracstare posse. ET . Du ERITIAE
man&riatii recordia i nomiam, i non. ultimam, idest ultimos pucritiae annos, sed quae longissime a iiirili distarcet
216쪽
In Orationem pro Archia poeta. et O s
distaret aetate, quaeque cadere in memoriam posset: quae uel media, uel etiam prima, si modo in mem riam eaderet, potuit esse pueritiae pars. HORVM studiorum I quae insea uocat studia humanitatis.
Quo D alia quaedam in hoc fac has sit ing&ij, it differt enim poeta ab oratore. H v i c cunctistudis lincti: toti: ut sit, toti penitus dediti. Studio autem, cloquentiae. OH NE s artes,quae ad humanitatem pertiunt, i ars oratoria, poetica, historiae.
Κo, necui uestra m mirum esse videatur me in quaestione legitima, ct in iudicio publico, cum res agatur apudpraetorem populi R. tectissimo uirmm, O apud
eri simos iudices, tanto conuentu hominum, ac si ventia, hoc uti genere dicendi, quod non modo a consili tuine tu torum, uerum etiam aforensi siemone. bornat: quaeso a uobis, ut is hac caussa mihi detis hanc usnia , auommodatam huic reo, uobis, quemadmodum si ero, non mole iam, ut me, pro summo poeta atque ematiis O bomine iacentris,hac concursu hombrim luterari ismorum, hae vestra humanitate, hoe denique
praetore exercente iudicium, patiamini de Ilia s bis manitatis,ac litterarum paullo loqui liberius et in eiusmodii persona, quae propter oti,im , ac sudium minimem iudici Apericulis' tractara est, uti prope novo quodam, o musitato genere dicendi. quod se mihi a nobis tribui, concedit. sentiam, perficiam profecto, ut hunc
A. Licinium non modo non'regandum, cum sit ciuis , a numero ciuium, uerum etiam, si non esset, putetis a
NE .iN quaestione I praetorum duo iudicabant, unus inter ciues, qui praetor urbanus dicebatur,
alter inter peregrinos: caeri de criminibus quaerebant, qui dc quaesitores ideo uocabantur, undeo. quaerebatur aurem in hoc iudicio. ciuis Romanus necne, cisci Archias, praetore iudicimn cxe Ame. LEGI TlMA,l de quai cst, dc quae lege exercetur. I N . I v D a C i o publico,t iudicium Publicum est, de quo accusare cuiuis licet: priuatuin,in quo priuata lis agitur, & priuatim duo litigant inter se, iusdicente praetore urbano , aut peregrino, qui recuperatores dare consueuerant. De praetore in earro Quinctio; De iudicio p ablico in Diuinatione latis multa diximus. PRAETOR ΕΜ populi Rom nil additur, populi Romani exaggerandi gratia: ut cum dicitur, senator populi Romani. nam & pra tor; 3 senator, per se appestantur. SE vER Issi uos iudBes,l apud quos, extra caussam si quid aia
feriur, locum habere non uidetur. qui sint hi iudices' trium ordinum, senatorum, equitum, tribunorum aerariorum, qui de plebe erant. hi omnes hoc tempore simul iudicabant, ex ime Aurelia, quam practor L. Cotta, Pompcio de Crasib cos. tulerat. iudicabant autem, quod ex Pediano licet tutelligere, impari num xo, equites uno pauciorcs senatoribus, tribuni aerarii uno pauciores equitibiis, habita scilicet cuiusque o dinis dignitate. de quamquam singuli ordines separatim sententias fetrent, numerus tamen omnium plane iudicum ion ordino, in absolutione, aut condemnatione spectabatur.' cuius moris documento est epistola Coelii, in qua sint haec lagis uerba: Quod eorum iudicunt maior pars iudicarit, id ius, ratumqile esto. TANro conuentu Mixtio, ac requentia, magna populi corona. nam ad audiendos oratores, pracse tim tibi caussa illustris aliqua ageretur, populus conuenire consueuerat .H o C uti genere escendi, i de studiis. quae ad humanitatem pertinent. A. FOREN si sermones sermo enim in foro de huiusi disti dijscis enon lat. ACco MODATAM hstici erit qui excellit eo studiorum gener de quo sum dicturus. N O N molestam, i pro uestra humanitate, cum de studijs loquar humanitatis. ERvDITIS-s i Mo bominet summus enim pocta, etsi magnain uim atque facultatem a natura sumit, cruditionet men Omatur uehementer, atque expolitur. . HOC concreto hominum litterat id morium, i audiendi studium non in populo tantum rudi, de litterarum experte, sed in doctissimis etiam hominibus reus Archias, Pocta summus, de homo eruditissimus, defendente pracsertim Cicerone, commouerat. HAC hora hu manitaret litterarum illarum scientia , de quibus mihi sermo filii rus est. Hoc sensu interdum accipitur humanitas: quod cum exeinpla declarant, tum Gellius quoque doctiit. HOC dcvirve praetore exercenteitauium a rebus tu atritor argumentum sumit. cur sibi liceat de studiis humanitatis,ae litterarum pautila loqui liberius: ab ipso reo, ab ijs, qui ad audiendum conuenerant, a iudicum humanitate, de practore t elisiimo uiro. est enim emphasis quaedam in pronomine, Hoc. D fi fudi si uinanitatis, i quae adhu- trianitatem informant, quae animos humanitate excolunt. significatur autem bistoria in primis, & poetice. nam utraque insea laudatur. Gellius alias quoque distiplinas humanitatis nomine comprehcndit . . imeam eruditioncm uocat, de ait propemodum esse, quam παιωαν Graeci dicunt: in plis tamen ualde probantibiis non utitur: de in hac ipsa oratione cum ait Cicero: Ab iis artibus, quibus actas puerilis ad hi mi initatem informari sol ct: quid putemust mathematica ne de physica significari ad haec Romae tum non co- lebant tir: aut uirili certe actate,non puerili:&omnino a perquam paucis. quare,quod ad Gcilii opinionem attinet, nec probare posuiu, ncc improbare audeo: ait sum libenter sit itineo. Mi Nisis in iudicγs, periculi strat fatues,l cum nouus Archias in iudici js, periculi'. sit, ni illi quoque concedendiiquide ius, ut in cius caussa prope nouo quodam, cie inusitato utar genere dicendi. Tractata cst. tractare, usum, de
experientiam significat. P E R F i c 1 A M pro ecto, i cognita Archiae uirtute. CVM set ciuis,l ora
217쪽
torie, quasi aliud Veiis, Archiae caussam se esse probaturum signiscat, ubi ad locum peruenerit. A
s CisCENDv Mi aggrcgandum, adiungendum. hoc uerbum de soro migrauit ad omnes res. nam custere, plebis est: unde plebiscitum . ciuitas autem hoc tempore non sigillatim, plebe sciscente, dabatur:
sed, quicumque foederatae ciuitati adscriptus fuisset, si Romae domi claum habuisset; di si sexaginta di bus apud praetorem esset professus; is, ues nullo pleb scito, ciuitate donatus intelligebatur. Opposita sunt gitur, Segregandum, Adsciscendum.
NAM, utprimum expinis excrisit Arctio, a
que ab iis .iuibus,qu bus aetas punistis ad humanitatem informari solis,st ad cribendi studitim contulit : primum Antiochiae cnam ibi natus es, loco nobili, o cerebri quondam urbe, o copiosa, atque eruditiis mis hominibus, liberalismisq. Ru s assuenti celeriter antecellere omnibus ingen3 gloria contigiti post, in ceteris Asiae potibus, cunctaeq. Graeciae, sic eius adventus celebratatur, ut famam ingeni' exspectatio h minis, exsuctationem ipsius aduentus ad ratioq. superaret. Dras Italia tunc plena Graecarum artium, ac
isciplinarum; studiis haec o in Latis uehementiustum colebaritur, quam nunc iisdem in opiis ;s hic 'mae propter tranquillitatem reip. non ne Hebantur et
itaque hunc O Tirentini, o Riegini,st aposita viriuitate ceterisq. praemys donarunt; omnes, quialiquid de ingen spoterunt iudicare, cognitioneraque hoptio dignum existimarui. hac tanta celebritate amae , cum esset iam absentibus notus, I omam venit Mnio consule, O Catulo: nactus estprimum consules eos, quo
rum alter res adscribendium maximas, alter cum resa
stas, tum etiamstudium,atqueaures adbibereposset.
EX. pus ars excelsitI ex pubertatis annis: quod Terentius dixit, Ex ephebis excessit. A s . II sartibus,1 a cognitione artis poeticae, rhetoricae, historiae. ΛD humanita emi iis enim artibus animi rudes ad humanitatem.&morum elegantiam excoluntur. IN po RM A R il quasi sormae inintium a litteris accipiat puerilis aetas, quae per se informis esset. Informare autem non abGlutam formam, sed inchoatam significat: ut sit, in formam inducere. undeillud ep. i. ad Att. Petitorum haec est adhuc informata cogitatio. Et ad eundem: Nae tu haud multum requiremes illum uirum, qui in sexto libro informatus est. ANTIOCHIA Et loco nobili, honestis parentibus, non obscura familia. CELEvRaquondam urbe, celebris, & desertus, opponuntur. frequentiam igitur ciuium significat: addit rerum c piam, artium liberalium studia. ubi enim haec tria sitnt, nihil illa urbe commodius, nihil nobilius. IN-c E N ii gloria I scriptis parta. CON Tici T:l non contigit Romae. non in Italia,sed Antiochiae primum, ubi natus est. VT . FAMAM ingenis e pectatis horruitis, ea lectationem ipsius aduentus, admia ratioq. superaret. l magna laus, ubi famam res ipsa uincit. id Cicero trinuit Catoni Vticensi, in eo libro, quem post eius interitum scriptit. Contingcbat, inquit, in eo, quod pictisque contra Glet, ut maiora omnia re, quam fama, uiderentur, id quod non saepe euenit, ut exspectatio.cosnitione, aures ab oculis uincerentur. Inde sumpsit illud, delectatus egregia sententia, Virgilius lib. v i. . fama ingens, ingentior actis, uir Troiane. ERAT italias transit ex Asia in Graeciam. ex Graecia in Italiam ex Italia in Latium, ex Latio ad urbem Romam: quibus omnibus in locis Archiam propter ingenii praestantiam in honore suisse dicit. TvNC plena Gniecarum artium, i sero admodum Graecas artes, nec sere nisi post mersam G thaginem, Italia cognouit,securo otio potita,nihil iam timens ab externis hostibus. IN . L A T i o u hementius tum colebant 'I nondum exorto sociali bello, quo litterarum studia sunt intermissa. PR ντε Ritru quillitatem re . sublatis omnibus Milis. Nov. nerturba iturici maiorem Latio laudemtribuit, qua Romae. nam de Latio dixit, Colcbantur: de urbe Roma, Non negligebantur. TARENTi NI, Q be ni, apolitanil qui sunt omnes in Italia, extra Latium. ij, quo tempore Archiam ciuitate don runt, foederati erant, & suis legibus, non I 'manis utebantur; postea lege Iulci, belli Socialis anno primo lata, municipes facti sum. nam quod ait vesicius Tarentum coloniam cile deduciam post annum quam Fabrax riam, idest Cn. Domitio, C. Fannio cos. anno urbis D c x x x I. id uidetur esse falsum; cum aliquot post annis tamquam in Gedcratani ciuitatem adscribatur Archias. Rhini nos foederatos tum fuisse,eatam ratio probat: municipes postea, idestinues Romanos, docet hic noster lib. I v. in Verr. Quid arbitramini Rhegi nos, qui iam ciues R. sunt, mereri uelle, ut ab ijs marmorea Venus illa ne austrature De Neapoli idedico, post legem Iuliam municipium fuisse. argumento illud est in ep.ad Acilium: L. Manlius est Sosis. is suit Catinensis, sed est una cum reliquis Ncapolitanis ciuis R. factus, decurioq. Neapoli. erat enim adscripti ψ i d municipium,ante ciuitat cui sociis, de Latinis datam. Antea uero exsules Romanos Neapoli, tamquam in foederata ciuitate cise potuisse Pol rbius ait lib.vi. IAM absintibus notus,tanon uideo,cur mutare, &pro, Iam, reponere, Etiam, quod Facmo Placebat, necesse sit. coniungo enim, Iam notus, non, I am absciatibus.
218쪽
In Orationem pro Archia poeta. 2 Oz
Iam absciitibus. ROMAM uenit, Mario conssule, O Catulo. t Postulare mos uidebatiar, Mario&Catulo eos. sed in Bruto quoque ita loquitur Ille ac rassovi sole& Marii ola usque ad Paullum,& Marcellum si ruit. NA crus es t quod fortunae fuit. Quo RuM alter Marius. CuM res gestas, i trium-rbauerat enim Catulus de Cimbris, Marius autem de isdem, de Ambronibus, de Teutonis, praeterea trienitio ante deNui nidis. Tvu erravisti testim, studium legendo, aures audiendo. Catulus mi Gra cai disciplinas uidetur nouille ecum dicat Cicero lib. a. deorat. Aristoteles, Catule, uester. Et in Brutor 1 q. LUCatulus, non antiquo illo more, sed hocrostro, niti quid fieri potest persectius, eruditus. mi Leae litterae: semina non uitae solum, atque naturae, sed orationia etiana comitas. A v. R E s , quae,quod audirent, iudicare possint.
A TI M lucristi, crem 'rae extatus etiam tum . hiis esset, eum domum suara receperum. sed enim hoc tonsilYm iugor ac litterarum, uerum etiam uaturae, atque uirtutis ibit, ut domus, qreae huius adolescentiae prima fuerit,eadem esset famnari Cm, ree ti. erat temporibus issis iucundus et Metello illi Ni mista, er eius Plano: at diebatur a M. Aemilis: uia hebat cum et catulo O patre , Aio: a L crasso e libatur: Locuris vero: O Di resum, o Gctauios, tonem, o totam Horte xsorum domnm deuinctam consuetudine m teneret assciebatur timmo honore, quod eum non solum colebant, qui aliquid percipere , aut audire studibant, uerum etiam si qui fortesimalabant. interis n. satis to ' intervallo, chan esset cum L. Lucusso Aciliciam profectus; e cum ex eaprouincia chm eod Iucullo decederet ;uenit Heracleam : quae m esset ita nitas aequis o iure, ac foedere, ad cribistis eam ei vitarem uoli it ; idque, cum ipsi perse dignus putaretur, tum auctoritate , O graria tacusti ab Heracliensibis impetrauis
LVcV L Ll,l Lucius, & Marcus, fratres: quorum Lucius de Mithridate,&Tigrane.Marcus ex M
cedonia triumphauit. PR AETEx τ Arusi nondum natus annos xvii. ca enim aetate, pra texta deposita, usirilem togamsuimebant. Hic tamen est, cur mirer, practotatum Ari h lam dici,cum de eo dem supra dictum sit, Ut primum ex pueris excessit Archias. Quo tempore adhuc erat Antiochiae: nec potuit, nisi multis post mensibus, Romam pervcnirem cum pracscraim, Taifnti, Rhegii, Neapoli aliquandiu eum suisse, ut ingenii siti pecimen dirct, quo ciuitatum illarum honorem obtinuit,ucri simile sit . quem nodum, si quis uelit . ita lolii at, ex pueris excessisse Archiam, dici, idcst, ex aetate puerili, non cum annos xvii natu, cist: quod praetextae deponcndae tempus erat. NON non o ambin ηAc litterarum, mul ti enim ingenio. litterisq. praestantes, amicitiam ad senectutem,naturae ui tio non perducunt. NAT R AL, atque uirtutis 1 humanitatis, re probitatis. Q. Μ E T E L L o illi innidiit, i ta hic,&stiua propter nobilitatem ac uirtutem ita noti sint, ut longior de ijs oratio minime requiratur. AvDisa τ v R I recitabant, atque adeo musice canebant poetao suos uersiis, nec selum in coetu familiari, sed etiam jn foro, audi te populo . unde illud Catulli: Ris nestio quem modo in corona: M Qui, cum mirifice Vatiniana , , Meus crimina Caluus explicasset, is Admirans., ait, haec, inaniisq. tollens, A Dii magni, salici irpium disertum. Sic enim adolescentulus, cxaminatis diligenter in quatuor trouersiarii in Senecae uerbis, olim emendaui. Iuuenalis quoque: S pcr ego auditor tantum ρ numquamne reponam, is Vcxatus toties rauci Theseide dri' M. AEMi Lio: Scauro, Principe senatus, patre eius, quem postea Cicero destiadit. L. CRAS sol oratore summo. D. R. v S v Μ, M.Liuium Drusem M.Catonis Vticensis auunculum, qui tribunus pl. initio belli socialis a nescio quo domi tui stinteremptus. Voltcius, Salii. OCTA v Ios,i tres Octauios, unum Cnaeum, qui consili sui . um Cinna: alterum Cnaeum, non eodem Patre natum, C. Curionis in consulatu coltcgam : tertium Lucium , fratrem Cnaci, quem prunum no ininauimus, qui cuin C. Cotta consillatum gessit. CATONEM, Mar- eum tartasse, patrem Catonis Vticensis, nominatum lib.a. Ois. qui praeturam petens decessit. suit Z altercato, Lucij praenomine, qui cum Cn. Pompeio Strabone anno secundo Socialis belli, consul in proelio occisiis est. AFFICi KRA TvR svumo honore, ' non abiis tantum, qui proxime sent appellati, sed proris ab omnibus. CVM L. Lucullol post consillatum. HERACLEAM: l plures hoc nomine urbes fuere: haec in Italia Hcraclea est. AEquis si uo lare, ac foede re,1 Quod cum ea, Pyrrhi lcm-boribus, C. Fabritio consille ictuin esse, docet oratio pro Balbo. Foederati autem erant ii ire Italico Tarentin , Rhegini, Nopolitani, quod erant extra Latium: qui uero intra Latium populi, iure Latii: qui in GaIlia, iure Gallico. Sed cum dicat hie Cicero: Quod erant aequissimo iure, ac tacdere; ut citur omnino stavniscare, meliore quodam iure, ac taedere Heraclienses fuisse,quam Tarentinos, Ri,cginos,Neapolitanos. .lioqui cur in eos adscribi cupera Archias, aliasi ceteris,in quos adscriptu Ianica sucrat. neglectis; quorum xii alii tabulis Archiam non uti, quod semper se Heracliensem esse uoluerit, ii ista dicit. A vc ro Ri T Α- Τ. .: uiri consularis.
219쪽
foederatis ciuitatibus adscriptis sent; si tum, culex serebatur n Italia domicilium haluissent; o si fiexa nata diebus apud'ae: Orem essent' . cian hic d micilium Iomae multos iam annos haberet , professus es a Dd praetorem Metellani triarii um suum. si nihil aliud, nisi de ciuitate, ac lege, dicimus; nihil amplius; caussa dii es. quid enim horum infirmam cracche, potin mnuleae ne esse eum ad riptum ne abis ea stur sonma victoritate, o relinone, o me, L Dxcussus; qui st non opinari, MMre; non audisse, siduidisse; non interfuisse, M egisse dicit. adsunt Aeraclio' sis legati, nobili mi homisti; qui huius iudicii caussa
cum mandatis, cum publico testimonio uenerunt; qui hunc adscriptum Heracliensim dicunt .
DATA est ciuitas siluani I GO Carbonis; I transitus est ab Heraclea Archiae data, ad urbem Romam, ut omnibus dari posset ; qui foederatis ciuitatibus adscripti suissent; si tum, cum lex serebatur, in Italia domicilium habuissent; & si sexaginta diebus apud praetorem essent prosesii. M. Plautius Silii
nus, & C. Papirius Carbo, eius Carbonis, qui eloquentia excesiuit, filius, eam legem tulere . cum tribuni pl. essent, Cn.Pompeio Strabone, L. Porcio Catone cos. eum, qui post biennium cum Hortensio consul fuit, &, in Cretare bene gusta, Cretici cognomen obtinuit. C A v s s A dictaei I. lnam legi satisfecit Archias. ergo ciuis est. si negas, haec infirma. GRACCHE,l arbitror hunc esse Numerium Quinctium Gracchum, qui tribunus pl. fuit quo anno Cicero restitutus est: dc, cum de reditu eius magistratus omnes promulgassent, colus cum collega suo Sex. Atilio Serrano,& uno Ap. Claudio praetore, P. Clodii Datre, aissentit: ut in oratione pro Sextio, in Pi nem:& apud Pedianum. NON opinari. M sare, non audiuisse,std uidis, non interfuisse,sid egis non est disiii. ilis illa figura pro Milone. Est enim haec, iudices, non scripta, sed nata lex; quam non didicimus, accepimus, legimus. ucrum na tura ipsa arripuimiis, hausimus, expressimus; ad quam non docti, sedi. cti, non instrum, sed imbuti s mus. hunc adycriptum Haeraci ensim dicunt. I nam tabulae publicau micricrant.
HI c tu as ideras Heracliensium pulli Aquas Italico bello. iacenso tabularis, Buerisse si mus omnes. Es ridicutam adea, quae tabemus, vibuescere, quaerere, quae habere non po sumus ; . de I, minum memoria tacere,litterarum memoriam agitare; O, cum habeas ampli .mi uiri religionem, iate mi munici iusiurantam, fidemque, ea, quae deprauarinuicto modo possια, repudiare; tabulas, quas idem ditis klere corrumpi, desiderare. At domicili m Rometae non habuit, is. qui, tot amis ante ciuitatem datam , sedem.
O nium rerum, auoronarum suarum mae colloc
uit. non est os sus. Immo vera νς tabulis pro ssus, qaae colae ex iis a pro sejone, tolle os praetorum
obtinent preolicariam tabularum auctoritatem . nam,
cum . p tabulae n. ligni ius a se varae dicerentur :Gabin , vita dis incolumis uir, lenitas, pon damnationem calamitas Omn M tabularum fidem resignasset; tritas, homo unctismus, mode iis nusq. omni cm, tantadite tiasiait, ut ad L lanchlam praerorem ad i. ices uenerit. O unius nom nis litura se commoritum esse dixerit.
UIci non abest indignatio quaedam : quale illud in epistola ad Lucceium : Hietura me abesse urbe
miraris, in qua domus nihil delectare possit, fiammuni sit odium temporum, hominum, fori curiactEt ad Trebatium: Hic tu me etiam inlimulas. nec satisfactionem meam accipis. T A e v L A s Heraclis sumi quibus, in Heracleae adscriptum esse, iudicibus prol m. I T A L i Co i quod exor' tum est anno urbi ς nc xiii. socys indignantibus, quod lege Licinia S: Mucia suas in ciuitates rediretiissi essent. Triplex nomen eius belli titit, Italicum, Socide, Marsicum. INCENSO tabutium, i quo tabulae, in quibus civium omnium nomina scripta erant,custodiebamur. id uidetur fuisse in potestate censorum & Heracleae,& reliquis in ciuitatibus, sicuti Romae filii . nam Liuius lib.xoii. Censores, inquit,
extemplo in atrium Libertatis adscenderunt; de ibi signatis tabellis publicis, clauseq. tabulario. & dimissis scruis publicis,negarunt se prius quidquam publici ninotii gesturos, quam iudicium populi de se fictum
esset. In oratione pro Milone,non in atrio Libereatis, seu in aede Nympharum, loco fortasse mutato, tabularium fuisse constat. ibi enim de Clodio: Eum,qui aedem Nympharum incendit, ut memoriam publicae recensionis, tabulis publicis impressam, exstingueret. DE homi 'm memoria tacere, i. qui Arcitiam . Heracleae adscriptum dicebant,&cum mandatis, publicoq. tcstimonio uenerant. Aripvissi Mi umi .uculli.
220쪽
In Orationem pro Archia poeta. 2OD
L. Lmulli. Ret rci's N,l testimonium in iureiurando dictum. supra: Adest uir si una au- ritate, dircligione, deside, Lucullus. INTEGER Ri HII quod comi in non positi. M v Ni-lci' a I l haec dicente Tullio municipium Heraclea fuit; antea, cum in eam Arctius adiibi uoluitsi s. ra ciuit sα foederata. dixit enim supra: inae cum est, ciuitas aequissimo iure. ac Gedere , adscribi se in eam ciuitatem uoluit. Insea quoque municipium appellat. I S. πι i. t responsio ad obiectionem, pro re coniuncta: ut irrideatur accusator, qui obiecerit imperite, quod refelli nullo negotio positi. Similitei , in oratione pro Sulla diluit rabiectio cum irrisione quadam,ratione non separatim subiecta,sta statim il-ὲ Iara. Arrepta, inquit, estiamilia: quae siesset praetermissa, posset alia familia Fausta munus praebere. ANTE cirutarem am,' Siluani lege.&Carbonis. quae ciuitatem non dabat, nisi qui domicilium in Italia, cum lex ferretur,li buisset. ROMAE collocavit. l relicta Heraclea, inquam adscriptus erat. bhAP.Phil praetoris. GAn INII .l praetoris. Qv Au D iv incolhmis ibit, iantequam conridum narctur. ΟΜ Μ ΕΜ'tab lan insidem reis insis i omnem eius tabulis o quibus professoriam erant,m mma,sidem abrogat sit. Resignasset, inquit, quia tabulaei obsignabantur annulo praetoris . L τ . ADiiudices , ut de litura illa, quam in suis tabulis disrehenderat, iudicarent.
Hi s Uthr tabulis nullam lituram in nomen timeti videtis. quae ore ita sint; quid est, quod de
eras civitate dubitetis e prasuira eum adjs quoquetuisitaribus fuerit ad plus. etenim cum mediocribo multis, er aut miti, aut humili aliqua arte praeditis, tuito ianitatem in Graecia homines impertiebantur;
RJe nos credo, aut Locreti , aut Neapolitanos, aut
Tarentinos, quod scenicis artificibus larasti solebant, id huic, μmma in uir praeditogloria, luisse . quin cum κασι non modopose . irarem datam, sed etiampini
Iem Papiam aliquo modo in eorum municipiorum tab
La esserint: bis qui nec utitur quidem illis, in quibus esiscript-quias inperest Heracliensim esse uoluit, ej-
rictur e census nostras requisis .scilicet: est enim il*rum, proximis censoribus hunc cum clarissano impen rore L Irum apud exercitum fuisse, sit perioribiis cum
eodem fuisse tu iam, primis, Iulio o Crasso, nullam p
puli partem eo cen a .m, quoniam census non ius ciauitatis confirmat, ac tantummodo indicat, eum, quisis census, itasti tum gessisse pro esse: ijs temporibus. quae tu res ninaris.ne initis quidem iudicio in ciuium R, iure β uersutum, O testamentum sepefierit nostris i Ibus, adjt hereditates Muren in bene si ad
aerarium delarus est a L. L cullo praetore, O Uude quaere argumenta, si qua potes : numquam enim hic neque suo, neque amicoruna iudicio reuincetur.
JN nomen A. Licin I erunt sortasse, qui legendum existiment, In nominet sed nihil mutandum: in
I enim, In nomen, pro, contra nomen, addcprauationem nominis. HvM ILI aliqua arte praeditis lxit scenicis artificibus. hos enim paullo post ad exemplum nominat. Romae quoque nec a civibus, eraest tim nobilioribus, musice colebatur, ut Aemilius Probus in Epaminonda scriptum reliquit :& hiuriones cmnes, praeter a res Ates lanarum, tribu movcbantur, & ssipendiis ut infames repellebantur . Liuius lib. I ix. Valerius lib. r.c. . GRAT v I Tot nidio eorum merito, nulla, aut humili arte. IN . GRA C t Al partem illam Italiae significat, quae magna Graecia uocabatur, cuius a Latii sinibus initium erat. Latium autem amne Liri terminabatur: ut docet Plinius lib.ii I. cap. . Ho Mi Nas, populi, ut Rhegini, Locrenses, Neapolitani, Tarentini, qui extra Latium erant in Graecia. Loc RENfEs,l hos s Pra non nominauit: cum tamen a reliquis, hic nominatis,ciuitate donatum esse Archiam diceret. S v M-Μ A ingeni' praedito gloria, b summis ingenii meritis,non fratuito: quod de scenicis artificibus dixit. Posτ ciuita em datam, i duabus legitius,Iulia,&Plautia Papiria. leges enim de ciuitate biennio duae latae sent, una consularis, altera tribunicia: consularis, L. Iulii Caesaris, anno primo Italici belli, ut sociis , qui in fide mansissent, aut arma deposuissent,ciuitas darctur,nulla peregrinorum mentione saeia: tribunucia,M. Plautii Siluani, C. Pariri j carbonis, anno altero eiusdem belli,non ut Italis daretur soli uerum ut peregrinis etiam,qui modo foederatis ciuitatibus adscripti fuissent, & tum, cum lex sciretur, domicilium Romae haberent,& apud praetorem sexaginta dies professi essent. Posv leum Papiami duae leges
Papiae Lucriis temporibus latae sint, una ante annum urbis conditae DC xxiii: quod ex Valerio Max. persipuruum sit: altera anno DCLxxxviii . Dione teste. prior uidetur fuit se non modo de socijs nominis Latini, de quibus antea C. Claudius consili line lata sanxerat, uerum etiam de peregrinis omnibus in Gasciuitates reiiciendis: posterior de omnibus pacgrinis, Italis occptis, quibus Iulia lex Italico lociuit tum dederat. de qua nunc lege Cicero loquitur. IN tabulas municipiorum irrepsi ias: 1 ut ciuitatem,qiram peregrinis Papia lex posterior ademisset, adscripti municipiis tamquam Itali consequerentur. Municipia. cum haec Cicero diceret, erant Rhegium, Locri, Neapolis, Tarentum imis Iuliae bintacio. antra civitates foederatae fuerant,sine iure ciuitatis. ad quam sententiam quia pertinet id, quod scriptuiti cst cpisti ad Acilium, locum iisdem uerbis recitabo. L. Miatus est Solis .is fuit Catanensis: sed est una cum reliquis Neapolitanis civis Romanus factus,decurio l. Neapoli crat. n. adscr:ptus in id municipium ante ciuitiat cui s.cus α Latinis datam . loco municipium appellat Neapolim habita ratione sui temporis iure cauit