장음표시 사용
221쪽
liris in ante dictus est , mn ciuitatem Rottaanam cumrsiquis Neapolitarii si si adeptus in ciuitatino. N. litanFin Prim in tu lev Iulia, non perminis , si dii Ili, civitatem dabath s eiindapiniitia Papim, steregrinis quidem dabam sed cum triplici condicione: inreti Papia, peregrinos excludinat, iis tamen inceptis, o ut in municipiorum tabulas adscripti Di sint. In Rhi s RiNT: l latenter, Scin dolo; quod alia ratione n ut non poterant. hoc sensit idem ii rebit in usurpatur in ea pro Balbo. Non sitratus civi clivitat , non gemis suum ementibus Iron aliquo pudenti menaacio destituisse, non irr psisse in censim dicitur . 'Et lib. r. Off. sith. locupletum testamenta non in eius possit irrepere. C sq. v v v ROrrit oras. ut de ciuitate Archiae data-cognoscatur . SCLLICET: l'Subaudi de x eos re inirere . ironii i iit illud Nissilianum i Scilicet is stiperis labor est. Et Terentius: Id populi cinat ei licet. Hoc autem a stiperioribus distinxi . nam antea nulla distifctione, legcbatur, Censes nostro requirix scilicet. P nox Mis cen*ribus: Cn. Lentulo Clodiano,&L. Gellio. nam qui post eos r και , & anus ibat camini: qui uero post eos creati sim , Cotta,de Seruilius Isauricus,censum non egerunt: qui actiis post trici nium iit, non cust celato lcgitimoquiitqucrnio,apeioribus Dione,&ciceri, ne lib. I.ep. ad Art. Praetcrca non Catulo,&Crasib, ncque Cotta S Mi uilio, sed Lcnti lo,& Ccli ioccr. ribus, Lucullus cum Mithridaic bulauit, yona , ct Nasib cos. quod Cicero dccci lib. .an Verrcni liis uerbis: Quid λ Eupolemo Calatin.:qui mine apiad exercitu meum L. Lucullo est,non idem secta Crati
nes autem in Verrem habitae sunt, uri scriptac potius, Pompeio consule,& Crasso: quo anno ccnsor creatos est e LOAlum, di dilium, ex Cicerone, Astonio, Plutarcho satis constat quo di item anno Carii tu . SCrassus, uel Ccuta & Seruilius censores fucre, Lucullus ad urbem, obsistentibus inimicis ne triumpha posset, morabatur ncc nisi Cicerone consule triumphauit. L. .LvcvLxol, Mithridaticum bcllimiser te. ΑΡvD exercitom,l incxercitu se apud exercitum,non eodem sensu dicitur: in ocitu. vii miles est; apii dcxercituni qui uel ncgotii, us imilitaris cognoscendae gratia, iis,quovis potius, quam stipendii, nomine, in exercitu est . sic in Verrem lib. iv. Quid Eupol O Calatino, homini nobili, Luciuiorum hospiti,ac re amiliari, qui nunc apud exercitum cum L. Lucullo est, non idem secit 3 Archi autem non iniic serat, sed pro sua uirtute contubernalis impcratoris. SupERro Ri avst Philippon Per Perna. PRIMIS, Iulio, CrCr o, i fortasse, Iulio.&Crasib, glossema est: cum ceterorumc Atuo nomina sinitoinissi. NuLLAM populi messe si .l propter triennio poli Philippus tabe perna creati sunt ante legitimum tempus. IN beneorijs ad aeraritim delatus est i hunc mo morem des ν di ad aerarium. ii qui bene de rcp. ineriti essent,didici olim ex epist. etc. lib. v. Fam. in qua sic est: Quoascribis de beneficiis, scito a me tribunos militares de praesectos di contubernales dumtaxat ni is desato esse. Qui enim utilem mi p. opcram in bello quacumque ratione nauauerant,corum nomina, ex eo bello rouerit, iaci praetor , iaci imperatores ad aesarium descrchant: quae bcpinciae diccbamur: quia Mncscium erat crga illos, quorum nomina defercbiatur. N E uva suo, neque amicorum tu riol Suo, quia legi satisfecit. nam ectacderatae ciuitati adscriptus cst :& domicilium Romae multos annos ante liacm lata in habuit apud praetoron in ictrullum professus est. R spondet ad illud: Iis temporibus quac tu crithinaris, ne ipsius quidem iudicio in cilitum R. iure esse uersatum . Amicorum: quia in ficiis ad aerarium det hi infesta L. Lucullo Practore, onsule . REv IN CE rv R. 1 eoaruincetur, cia Suriar. i
OV A v R i s' a nolis. Gracila bovir tantopere Mebomine delactemur e quia 'neditat nobis, ubi
animi sex hoc; orens Hrt mareficiatur; aurci, co ruuio defessae, conquisant. an tu exissimas t Dpmore nisis pclle, quod quotidie dicamus iri tamia uarietate rerum, nili animos noIlros doctrina excol mus; aut Aeneari in tantam posse contentionem, nisi eos domina eadem relaxe 'se ego uero fateor me his
stud s esse deditum .ieteros pudeat ,s qui ita se litteris Adideruηt, ut nihilpo ni ex his neqAe ad commi nem inferre fructum, neque in ad binum, lucemq. pro erre rme autem quid pudeat e qui tot a mos ita uis o , iudices,
ni a nullius meum nani impore, aut commodo aut lium meum ab iraxerit, aut voluptas auecarit, aut donique somnus retardarit . quare quis tandem me reprehendat, aut quis mihi iure succenseat, si, quantum cer ris adsum res oberendus , quantum ad stilos dies Iud eum celebrandos, ctiantum ad alias uolnptates, ad ipsam requiem antipi O corporis conreditur temporis, qua tum alii tribuor tempestiuis conuist is, qua nitime ni vericae, Paluum pitie , tantum mihi Cranet ad
h et studia recolenda sumsim P atque adeo mihi cori denian est magis,quod exhis udijs haec quoque crescis
oratio, e ficultas: quae quantacumque in me es rura quam amicorum periculis debuit: quae si cui livior uid tur pilla quidem ter te, quae summa sunt, ex Po sonu hauriam sentis . nam, nisi horum praeceptis, ma til. litteris mihi ab adolescentia sit asilem, nibit esse reuita magnopere expeἰcadum , i laudem, atque hoe statem; in ea aut persiquenda omnes cruciatus corporis, omnia pericula mortis itque 'Uuli' pares es diuenda: numquam me pro salute ne bra istor, ac tantas u misationes. tque in hos prostigatorum hominum quot
dianos impetus obiecissem .sed pleni omnes Iant libri,
plenae sapienthm uoces ,plena exemplorum Detusas equae iacerent in tenebris omnia, nisi litterarum honen accederet . quam mi has nobis imagines, non foliatret ad intuendtim, verem etiam ad imitandum , fartii narram uir divi eapressas scriptores O Graeci , O Latini res querunt' quas ego mihi semper in administranda rep. proponens, animum, O mentem meam ipsa cogitatione D , misum excellentium con Armabam.
222쪽
In Orationem pro Archia poeta. 2II
TE Myas rivi s conrelatis, i si cum alea,&cum pila coniungiamur; certe in turpibus rebus esse habita, licet existiniare. de quo plura diximus lib. ii. in Verrem, in eo loco: Statuitur Lollius in illo tempestiuo gladiatorum conuiu io. A L E A E l esca dicitur, si quid fortunae committitur, siue ioco agitur,liue solo. ut alea certaminis apud Liuium. & quoniam aleae ludus proprie in iactu tesserarum est,quisitim incertus euentus; propterea Caesar belli ciuilis initio, cum Rubiconem amnc in transiret,Iacta, inquit, est alea: ut dubio Marte de ii ire publico dimicandum ost deret. RECOLENDAl ex interuallo repetenda. proprie enim intermissa recoluntur. Miu I concedendiran es mstu, qui praeter ceteros in ei quentia, & dicendi facultate operam , curamq. pono. NuM avΛM amnicorim perisum defixit: γ .dix rat gloriose, Mihi concedendum est magis:&, Uantacumque in me est: nunc utrumque corrigit, benignitatem suam ostendens in amicis adiuuandis. A E se cuι leuior uidetur; l ego quoque, inquit,gr uiora S praestantiora esse alia, quam haec est oratio, & facultas, Gq. ex alio sente sumi, non ignoro. ae me quidem ita sentire, & ita ab adoluscentia conformatum misse, indicat illud tempus, cum uestra inibi salus ita cara fuit, ut pro ea me in tot, ac tantas dimicationes, atque in hos prosi gatorum hominum quotidianos impetus obieccri in . Significat autem eas litteras, quae pracstantiore quodam scicntiae scnere animos ad laudem, & ad honestatem excitant: quae philosep biae pars est nobilissima. atquc huc rei tinent illaiierba, Nisi multorum praeceptis, multis'. litteris mihi ab adolescentia suasissem, nihil esse in uita magnopere expetendum, nisi laudem, at uc honestatem. Delector, inquit, hac oratione, & facultate: quae si cui leuior uidetur, me sciat grauiora simul studia iam inde ab adolescentia c*luisse. Sintentia non uidetur o scura: nonnullis tamen in m tem uenit, Lautior, reponere Pro , Levior: qui quam recte sentiant, ex iis, quae diximus,coniicere cuiuis lica. M vLTI Sub tuteris: magno doctrinarum stlidio. Nisi lauecim, atque honesiarem; l eadem sentcntia in oratione pro Sextio . de Pisone laudi, atqtie honestati volu ptatem pracscrente, Eos, inquit, qui dic cnt dignitati cile seruiendum, rei p. consulendum, officii rati
nem in omni uita, non commodi, esse ducenda ita, subcunda pro patria pericula, uti incra excipienda o tem oppetundam, uaticinari, atquc insanire dicebat. Osti ECiss EM.t cum Catilinae coniurati nem oppressi. LIBRI,' libris, uocibus, exemplis consorinatur animus, ct studio laudis, atque honestatis accendit r. LvMEN acte cret. sic legendum, non, Accenderet . nam ad absoluenda in mei phoram, Lumen, quod a cnebris respondet, sitis cst. ut omittam, quod intcr iciacbras & lumen, accendere, locum non habet. Eo dein uerbo incidem sententia iisus est Valerius Max. lib. ii x. r. i s. Superior Africanus, inquit, Ennii poetae effigiem in monumcntis Corneliae gcniis collocari uoluit, quod ingenio eius opera sita illustrata iudicaret, non quidem ignarus quamdiu Romanum impcrium floreret, & Africa It liae pedibus esset subiecta, totiusq. terrarum orbis suin mum culmen arx Capitolina possideret, eorum extingui memoriam non polle, si tamen illis litterarum quoque lumen accessiiset, magni aestimans. NovDlum ad intuend-m, uerum etiam ad imitavidam, i Ad intuendum, uoluptatis gratia: Ad imitandum, ut e rum exemplo laudabiliter uiuamus. Eandem utilitatem, comparatione quadam aeneorum signorum,uultus hominum artificis ingenium exprimentium,iiῖnificat Horatius ep. r. lib. i i. in ijs uersibus: Nec magis expressi uultus per ahcnea signa is inam per uatis opus mores, animi q. iitrorum ,, Clarorum apparent. Propterea Spartanor uiri rex, multis excellens uirilitibus, A silaus, nec, ut pingeretur, nec, ut fins
retur, laborauit, sui ficere Xenophontis libellum, qui laudo eius complectitur ad aeternam sui memoriam arbitratus. Ips A cogitationei libroruia linio cozitationem, cogitatio actioncm parit. ita, quales libri, tales hominum actioncs exsistunt.
OV ε ετ qui piam, quide illi ipsisummi uiri.
Porum virtutes litteris proditavist sta ne do- ct quam tu laudibus mers,eruditisueruntqῶ .ile est hoc de omnibus confirmare: sed tamen es re tum, quid repondeam. ego multos homines excellenti animo, ac uiriliteit is, asine doctricta , naturae ipsius habitu prope diviso, perser nos moderatos, ova nes exsilinefate ita etiam laud adiungo saepius ad laudem, atque virtutem nat tram sne doctrina, qttam sine
natura ualuisse doctrinam. atque idem ego contendo, cum ad naturaia riximiam, atque i lustrem acceserit ratio quaedam, cousormari . doctrinae, tum illud nescio quid praeclarum, ac singulare olere exsistere: Io. U- Iehi ne ulimero, q-m patres nostri uiderant, diuinum ιια m, A canum; ex hoc C. Laelium, L. Furium,
ti um uisum, ct illis temporibus doctismum, M. Catonem ill senem: qui profecto si nihil ad percipiendam,
lenda . uirtutem titteris adisuuarentur, numqvam
se ad earum studiura contuli ent . quodse non hic totus
fiuctus oΠenderetur ; o se ex his illa ι delectatio Ala
peteretur: tamen, Di opicor, hanc Mimi remissonem humanissmum, ac liberali am iudicaretis . nam ceterae neque temporum sunt, neque artatum omnium, neque locorum: haec studia adolescentiam alunt , sentctvi em oblectant; secundas res ornant, ad ei sis perfugium, ac uitium praebent; de tinant domi, ror: impediunt sonis; pernoctant nobis rem, Pere inanirer, rosicantur. qνod se ipsi haec neque aut ingere, nequesensa nostroGustare polemus tam meam cari deberem is , etiana curuiu es s videremus.
223쪽
nec omnes eruditi, nec omnes litterarum expertes. Esr cereum, quid res Onde .l pro ea scilicet docti ina,quam laudibus es o. dicam enim, si ea cum natura coniungatur, nescio quid praeclarum,ac sin putare Glcre exsistere. MuLτos homines excelle ui animo, hic et uere, Multos . nam per multa saecula Romani Graecas artes ac disciplinas ignorarunt: animo tamen ac uimite praestantes, amplissima nex minima remp fecerunt. primus, opinor, M. Cato Censiarius inter secundum, de tertium Punicum ham in litterarum stii diis egregia cum industria itersatus est. post eum Africanus minor, C. Laeliu , L. Furius, M lualcs; qui simul infra nominantur. PER seipses O moderatos, ne ei fuisset ex doctrinae igitur& moderatio sumitur, di grauitas: quae si a natura dantur, quod non omnibus contingit, magnaeres,de immortali laude dignae,nulla doctrinae ope,geruntur et otiosam aute,languentemq. natura doctrina saepae excitat. AFRiCANvuit Paulli Aemilij filium, qui minor Asticanus dictus est, habita ratione temporis. nam uirtute minorcin seisie, nemo uere dixerit. minorem autem hic significari, non maiorem, primum ex eo liquet, quia cum rurio nominatur, qui fuit acqualis eius: deinde, quia maior litterarum expers, minor scientiae deditus: postremo. ut de maiore dicatur , Quem patres nostri uideriint, historiae ratio non patitur. L. FVRIvΜ,l Philum, qui cum Sin. Atilio Serrano consul fuit. is perben cloqui putabatur, litteratiusq. quam ceteri: ut in Bruto . de iustitia disii utantem induxit Cicero in libris de rep. Lequcmadmodum hic cum tribus praestantissimis uiris, natura, doctrina'. pariter instructis, Asticano, La ho, Catone, sic in orat. pro Murcna cum ijsdcm coniungitur, ut in laude simillimus. quamquam in omni
bus libris, qui ad hanc dicin exierunt, ibi deprauate legitur, L. Philippo, pro, L. Philo MODESTI
si Mos homines, O conimentissmos; l laudat hos, doctrina excultos ab isdem uirtutibus, quas pati lo ante tribuit iis, quos nulla doctrina pracditos, modoatos tamen, d grai' sitille dixit. H A N C Q. madue sonem l sic antiqui libri omnes: ut animaducrso pro studiis accipiatur: quod in studiis animaduerso si & studiis operam dare, nihil aliud sit, quam animaducrtere, de conlid r. rc. itaque sequitur,cia lusensu: Nam ceterae neque temporum sent, neque aetatum omnium. quod ii ne dubio de studius dicitur Moiteor equidem inusitatoriabo : sed consensem tueor, quantum in niceii, uetcrii. n librorum: pracscrtam cum nihil occurrat melius. I in L RALi s Si MAMI dignam in primis homine l. ra tacducato. I v D t c A R E TI S. I pro, iudicare dcbcretis. H C suciam quacrcn.issiones animi sunt,ucrum a
ceteris diuersac: sunt nini haec temporum, actatum, locorum omnium, cetcrac non ircin. A Do L ESCENTI AH rectri Alunt. de actate, quac crescit. libri uc tero in modo consentiunt: habent enim omnes, agunt: ut interdum necessaria coniceiura uideatur. NE U L attiagere, i neque nos le-
NERVE I sumstrom mel in ijs, qui in noslcnt. CuΜ inali's mi eremus . t tacite ad amplcciem dii in Archiam multat cos iudices, qui ea studia, quibus ille excelleret, neque attingere neque suo laniii. λ' stare possent.
OV i s nostr m tam animo agrest, .u duro fuit,
ut motae nuper non comminetur e qui cum estist ex mortuus, tamen propter ea iale item artem, ac uenaliarem videbatur omnino mori
non debuisse. ergo ille corporis motu taurum amorem si bi concili ut a nobis omnibus: nos animorum incrediabiles motus,celeritatem I. ingeniorum negligemus/ Quoties ego hunc Archiam vidi, iussices, curar enhn uestra benignitate, quoniam me in hoc nouogenere dicent tam diligenter attenditio quoties ego hunc uidi, cum litteram scrini per nullam, magnum nu erum optimorum uersuum de iis i s rebus, quae tum agerentur, dicere extempore e quoties reaocatum eandem rem dicere, commutatis v is, atque sentent s/ qreae uos accurate,
cogitareps ipsisset, caste uidi p. obari, ut ad veterrem istorum laudem peruenirent. Hunc ego non diligam enoua mirer λ non omni ratione defendendum putem eat qui sic afummis hominibus erudit simis .acc epimus; ceterarum rerum sudis docti ina, o praeceptis , O
arte constare; poetam natura ipsa ualere, O mentis utribus excitari ; quasi diuino quodam spiritu ajlari.
quare suo iure nosterilis Ennius sanctos appellat poetas; quod quasi deorum aliquo dono, atque munere commesenti nobis esse uideantur .
R Osci i l in arte histrionica principis unde illud, quod in prouerbium abiit, ore durissimo esse,
qui gestum ageret spectante Roscio: S ut quisque arte aliqua praestaret, Roscius in illa arte uocabatur. VENvSTATEM in motu corporis. p. R. G o illo corporis motu argumentum a minori. nam si Roscium propter corporis motum tantopere dileximus: quanto magis Archiam propter animi m tum, S insenti celeritat cm Uiligere de mus CETERA RuM reram sudiat minime cum poetica Liude confercnda. liquidem Laec ab hominibus adiuuantur: poeta uero quantum ualet, totum id a nat ra
224쪽
In Orationem pro Archi poeta. 2 ly
n adiis accipere itidetur. QIAsr cliuino quodamspirituallari. scripsit idem lib.rr. de Orat. B nus poeta nemo sine inflammationeanimorum exsistere potest,& sine quodam aulatu quasi furoris. Et lib. 1 de Divin. Magnum poctam quemquam sine furore esse posse, negat Democritus. I dem Plato tradidit in Ione, & Phaedro. SANCTOS: propterea dixit Horatius in ep. ad Pisbnes: Siluestres homines mccr, interproq. deorum is Caedibus, &uictu foedo deterruit Orpheus, is Dictus ob hoc lenire tigres. Et Tacitus in dialogo de oratoribus, creditum esse, ait, poctas deorum responsa profore, re eorum ierulis interesse. Princeps autem philosephorum Plato modo deorum filios, modo interpretes appellat. Do No, atque muneret differre uidentur donum, di munus: cum dicat etiam pro Cluentio, Tantum donis datis. muneribus l. prosecerat. Et lib. r. de Orat. M. Cincium legem tulisse de donis, & muneri bus. Vlpianus ita distinguit, ut donum genus esse dicat, munus autem speciem: quia donum a donando dictu sit: munus cum causia donetur, tot puta, Natalitium, Nuptatilium. ideo ueteribus placuit utrumque con iungere: non quia doni nomen, siquidcm genus est, non suisceret:sed quo magis, qui uid donatur,du bus nominibus comprehenderetur. Sc omnino inihi , utrumque diligenter consideranti, donum a volu tate Potius, quam ab ossicio, prosicisci, munus cum aliquo officio coniunctum uidetur esse: ut omitti d num sine ulla reprchensionepossit, munus omnino non possit.
S τ igis , iudices,sinum apud uos, humanit mos
honiices, hoc poetae nomen , ινιοd nuta umquam
barbaria uiolatiit .saxa, ct solitudines voci re ondor; hesiae supe i i es cantu pectistur, at Pie consistunt .
nos infli uti rotis optimis non poetaram uocem veh
mur Nomerem Colophon ciuem esse dicitat istuma hirsum indicant aliam lini, repetunt, Smyrnaeis e sucim esse consirmant f ita cie etiam de rorum erus in Vido dedicauerunt: permidii est j praeterea pugnant intersie, artae conteridiant. ergo esti alienum, quia poetasuit, post
mortem etiam expetinet: nos hunc visum, qui uoluutare, o legatis noster est, repxiabimus e praesertim
fit Arctias ad populi gloriam , laudemq. celebra tam . nam et Cimbricas res adolescens arabit ; ipse illi C. Mario, qui tarior ad haec stadia uidebatur, iuιundus si is . neque enim iussiquam eri tam aversus a musis, qui non m dari uersibus aeternam suorum laborum Dialepraeconitim patiatur.
τ rretur, iudices. sanctam apud uos, humani mos bomines, hoc poetae nomen, i contraria posuit, Η inanisiimos homines, Barbaria. quod enim barbaria non uiolat, id sanctum ducit: & quod barbariae sanctum est, id ei te multo magis debet humanissimis hominibus. Argumentum pro poeta sumpsit a barbaria, a ratis inanimis. a bestiis immanibus. SAx A, Opilist dives uocirc 'ohident; poeticum quiddam habet haec oratio: nec uitiosum: cum de poeta sermo sit; & diccndi genus ad stibiectam rem si accommodetur,absurde, aut indecore nihil sat. S mile quiddam lis. v. in Verrem. Si non ad homines, uerum ad bestias, aut etiam , ut longius progrediar, si in aliqua dcscretissima solitudine ad saxi, & ad scopulos hareconqueri, & deplorare utam: tamen omnia muta, atque inanima tanta & tam indigna rerum atrocitate comi nouerentur. BESTIAE saepe immanes cantu fictuntur,i nota inplici, di Arionis sabula, terr
stres, maritima'. bestias cantu sectentium. REsus opthiasi quibus ad humanitatem informamur. POETARvM Docet suos uersiis cancntium. I T A E etiam delubram eius in gido dedicauerunt; ldelubri mentio locum ostendit uacare mendo. nam Homero Smyrnaei, tamquam elui suo, templum condiderunt. Id Strabonis historia li&x iv. docet Lis v erbis: soae τενάγ-er χουσα νεών ἰμήρου κώ ξίχνον. cire. ιWντρα γὰρ .u ουτοι δια εροντωρ του πω τοῦ δἰ κω ν Ῥωματι χα αλ παρ ἀυτλων,-ν λεγεται. Latine sic: Porticuxquadrata est in ea, quae t cmplum,& statuam habet Homeri. nam & hi praecipue P tam tibi uindicanti atque etiam nummus quidam acreus apud ipsios, Homerus dicitur. Ita Fuluio Vritiano, peres antis ingenii uiro, magnam doctrinae, placebat: ita nobis quoque, testimonio Strabonis commotis, uidebatur. PAR HvLeti rij.l Argivi, Athenienses, Rhodi j,bi comissi, in Graeco autem epis rammate nominati. rursus,qui a Cicerone Chij nominamur, eos Graecum non habet cmgramma se quidem Chium esse, Homerus ipse tradidit in illo uersit in Appollinem et arripiarάννe, οἰκέο χ' ἐνίπωπ- εσυ . IPSI . ILLI c. Mario, I qui Cimbros dcvicit.
urrum, dixisse aiunt, cum ex eo quaereretur, quod Oa a. aut cuius vocem libenti. me audiret ς eius, a
quo Jua rus optime praedicaretur. itaque ille Mariusi em exin: e L. Tloti Δ ait, ks ingeni 'palalaz ea,
p aen sorat, posse celebrarii. Mithridaticum vero se
tum, magnum, atquedi Dite, o in multauarietate te ra maris uersatum, totum ab hoc exppes m est . quiliabri non modo L. D cullt m ,soriis mam, oe claris ni mnisaac, verum etiam populi id nomen Husis t. populus ea
225쪽
enim R. aperuit, Luculla imperam T tum, Itys quondam opibus, ipsa naturareIonis vallatum hopuli R. exercitus, eossim duce, non maxima manu ,
i timerabiles Armeniarum copias fudit: populi R. tuus est, urbem amicissimam C cenorum eiusdem consessis ex omni impetu imo, ac totius belli or ac fracibus ereptam esse, atquesti rata . nostras perferetur, e praedicabitur, L. Lucullo dimicante, cum intorsim id
cibus depresa hinium classis, o incredibilis apud Ten
dum pugna in naualis . nostra unt trophae nostra monumenta, nostri triumphi. quare, quorum ingeniis hauseremur, ab tys populi se a celebratu r.
ACROAMA,l acroama est & qui aliquid recitat auditu iucundum, dc id, quod recitatur. hic pro
ipLare accipiendum uidetur et cum sequatur, Aut cuius uocem: quo signiscatur is, qui recitat Lius a quo sua uirtus optime praedica, et urit idem scripsit lib. II x. c. I 3. Valerius Max. Theatrum inquit petens cum interrogaretur, cuius vox auditu illi futura etsi gratissima,dixit, eius, a quo aries meae e ei lue ob . . . 'nominatum a sustioni inter claros rhetores, bis uerbis: De hoe Cicero in eo ad M. Ticinium sic refert: E quidem memoria teneo , pueris nobis primum latine docere coepisse L Pl2 tium quendam. ad quem cum ferri concursus, quod studiosissimus quisque apud cum exerceretur dol hain, mihi idem non licere . continebar autem doctissimorum hominum auctoritate, qui existimabant Graecis exercitationibus ali melius ingenia posse. Hunc eundem nam diutissime uixit ὶ M. Cocliti, in or tisne, quam pro se de ui habuit, significabat dictat se Atratino, accusatori suo, actionem: subtracton nomine, ordeartu in rhetorem appellat, deridens M inflatum, ac iciacm, & sordidum. M A si v v M.atoue
i iis, i magnitudinem, atque dissicultatem eius belli, practer Plutarchum , ostendit Cicero in duabueorationibus, pro lege Manilia re pro Murena. TOT vhi ab hoc pressumes non plane totum, sed quod a Lucullo gestum est, ut se lucntibus declaratur: nam res a Luculli siccessore Pompeio desta, noc atargit: opinor, quod ei cum amicissimo suo Lucullo parum convcniret. Pompeius autem scribtorem h huit rerum sitarum Theophanem Mitylenaeum. NON in ima many . t itaque Rex Arinc torum Tigranes gener Mithradatis, cum Romanum cxcrcitum, multis partibus inferiorem suo ad seuenientem ui uiuo, si ut legati, inquit, ueniunt, multa, si ut milito, pauci. Plutarchus. CYZi CE Non vut omitram quod scriptum reliquit Plutarchus in Lucullo: dicam id , quod idcm Cicero in orat. pro Murena prodidit L. Luculli uero res tantae exstiterunt,ut ncque maius bellum commemorari possit,ncque maiore con. nain, cum totius impetus belli ad Q Zicenoru moinia constitisset; eamq. urbcm sibi lithridates Asiae ianuam fore putauisset;qua cria reuulsa,tota patcrct prouincia : per cta ab L cullo haec sunt omnia, ut urbs fiditissimorum sociorum d cnderetur, ut omnes copiae re is diuturnitate obsidionis consumerentur Et Tacitus lib. I v. Obiecta, inquit, publice Cyaicenis incuria caerimoni tum diui Augusti, additis ui lcntiae criminibus aduersum ciues Romanos: amisere libertatem, quam tal- Io Mithridatis meruerant circumstasi, nec minus sua constantia , quam praesidio Luculli, pulsio reue. F L-R a Tv R.l multorum sermone. hacc enim uis in in hoc ucrbo: ut in Catii orat. i. Ad huius uitae studium meditati sunt illi, qui feruntur, laboro tui. AP vD Tenedum: Idem in or. pro Murena Quid illam pugnam naualem ad Tenedum, cum contento cuHu i acerrimis ducibus, hostium classis Italia . atque animis insta a peteret, nata Ocri certamine, & Parua dimicatione commissam arbitratis Z
que etiam insepulcro Scipionii putatur is esse constitutus e marmore . at flavibus certe non solvim ipsi, qui laudaηtur, sitarii mn populi se nomen ornatur. in caesam huius proauus Cato ιοθitur : magnus honos populi se rebus adiungitur: omnes denique i P Maaimi, Marcelli, lvj non ne communi omnium no rum lati de decorantur . ergo illum, qui haec Iecerat, ii dium h minem , maiores nos i in cimitarem receperunt: nos hunc Heracliensim, multis ciuitatibus expetiture in hac autem ligibus costitutum e nostra ciuitate e ciemus enat siquis mi rem,oriae tactvmputas ex Graecis uersibus percipi, quam ex Larinis, urbem ire errat rpopterea quod Graeca leguntur is omnibus fere gentiabus, Latinusuis initus, exiguis sane, continentur. ΨΗ
r se res eae, qua g. mus, orbis terrae regionibus definiuntur; opere debemκs, quo manuum vorarum te aperuenerint, eodem gloriam, firmam'. penetriri e r quod,
cum ipsis populis, de quoi m rebus si ibisur, haec α pla sunt ; tum i s c te, qui de uita, gloriae cossa, d -- cant, hoc monvum opericulorum incit-evium est, O laborum.
uanos 'iora n ster Vl eandem rem lib. ii x. e. 1 e. se explicat Valerius Max. Superior Asel canus Ennii poetae cnigiem in monumentis Corneliae gelitiis eoi cari ubi 'i' quod
Atrica Italiae redibus taci subiccta, totius i. t rarum Orbis summum culm arx Capitolina posidci ci ;
226쪽
In o ationem pro Arinia poeta. i I fr
tarum metho iam no trosse; si tamen illis litterarum quoque lumen accesti sis mas i aesiman inuit Hopherico, quam rii di, alia impolito praeconio dignior. Et Ouidius de artem. Ennius emovit, c. rabris iii Solitibus otius contiguus poni Scipio magne tibi. I N .Dulcro Scipionum i ad portam Capellicini. iii ἡo ramen in Asticanux ille, cui carus Ennius sale, sepultus ipse sit, ambigitur. perijsse enim a mulitis 'ere laur in Campani aeuloo Literno, ibique sepultus esse addita in monumento inscriptione Ingrata .rat iant ossa mea duidem hibetis. Id quidem Stra diserte narrat his uerbis: Post Sinuessam Liternum qisto ob gula: ubi priori, Amcafii sepulcrum . nam ibi ultimam consumpsit aetatem, Omissa , propto quorumdam simultantem, rei p. cura. Alii autem, non Literni, sed Romae mortuum, elatum'. tradiderunt auctore Liuio. apud quem haec lib. xxxii x. scripta sunt. Alii Romae, alii Literni & mortum de sepultum . uir bique monumenta ostenduntur,&β tuae. 'am dat terni monumen tu , monumentoq. statua superii posita fuit: quam tempestate dissicaam, nuper uidimus ipsi: dc Roma ι Atra portam Capenam in Scipi num monumento tres statuae sunt: quarum duae P. & L. Scipionum dicuntur esse, tertia poetae Q Ennii.
Nam quod ident ait lib. x L .. Literni domicilium de sedem iiiiise donii toris Africae . Literni domicilium
ostendi: hon loquituris persona sua, sed ingratum Romanis animum exprobrantis. Nee certior Plutarchi sententia. quamquam; ubi Hannibalem dc Scipionem comparat, mortuum Literni prion Romae uidetur credere in quo ei eum Strabone conuenit: quorum auctoritate in re dubia libenter sequor. uersibus tamen illis, quos Plutarchus recitat, fidein abrogo. Devicto Hannibale, capta Carthagine, de auctoith rio hos cineres marisore tectus habes . Cui non Europa, non obstitit Africa quondam,t ,, Reli, iceres hominum, quam bretiistima premit. Quid enim attinet cincres,d urnam nominare, clam Africanum crematum non esse. fatis constet. erat enim Corneliae gentis patriciac: Cornelii autem p tticii nan cremabantur sed eorum corpora terrae mandabantur. primus autem ex Corneliis patricii, L. Sulli igni uolti it cremari. id quod de bono auctore Cicerone accepimus. qui ctiam de ipso Africano testimo Eum adducit ex illo Ennii ier . Hie est ille litus. Et si ibi ungit: Vcre: nam siti dicuntur ij, qui conditi si nia Acque ego ut aliud ex alio iis Ennii uerbis adducor, ut Valerium quoque Max. inscitiae, aut nigligentias. condemnem, qui scripserit: superior Africanus Ennii poetae Afigiem in monumentis Corneliae g is corulo cari uoluit: cum Ennius postviricanum uixerit, Ac de mortuo scripserit: Hic cit ille litus. Co N s r i- TvrvS . L. MARMORE. 'l tale illud in ea pro Donio: Eius non longe a Tanagris simulacrum e marmore politum fuit. Et lib. iv. in Verrem: .i accessistis Eunam , uidistis simulacrum Cereris e Harmi ire . Hunc Iocium acuti uir ingenii, me puero , emcndauit Honoratus Fasci tellus , qui postea Episcopus Insulanus sitit. legebatur eni in in omnibus libris, mani scito turpi l. rore, Constitutus. de marmoratis laudibus. H v 1 v s l ob lingui irem uirtutem, ac probitatrum M. Cato, Uticensis postea dictus, significatur; cum tamen Catones in ciuitate multi ellent. PROAvus: inc C serius, quein sapra civin Africano minore, C. Laclio, L. Furio coniunxit . eiuς filius fuit M. Cato Salonianus, Saloniani Marcus, qui praeturam petens decinit: ex quo natus in Marcus, qui sc bElo ciuili V ti cinteremit.qua de re diligenter disteruit Gellius lib xiit c. 18. M Axi Mi, Mictat, Fuluis, in militari laude clari, qui secundo Punico besto contra Hannibalem egregie pro republica pugnarunt. sunt amem hi, Q. Fabius Maximiis Cunctator; M. Claudius Marcellus, qui ducum Romanorum primus Hannibalem docuit posse uinci : Fulvius Flaccus, qui Capuam recepit ILLvxi, i Ennium. Qui haec se rat; l qui res gestas Catonis, Maximi, Marcesti, Fulvii ucri ibus persectitus erat. R H v D i v M hominem, i Rhudiae opiadum Apuliae, foederata ciuitas quo tempore Ennius in ciuitatem est receptus: quae postea colonia fuit, am Fulvio Nobiliore deducta, cuius ben scio ciuis R. factus es h Ennius: ut in Bruto legimus. HsR CL i Ε, s En, i nobiliorem, quam Ennium non enim Rhudiae cum H cracica conferundae. M v Ti s ei iratibus expcrithin.: donauerant mina cum ciuitate Rhmini, Locrcnses, Neapolitani Tarentini. L x o i a v si lege quam tulerant Siluanus ti Carbo tribuni pl. Lx. Graecis P. Unil Graeca igitur, non Latina, erant Archiae poematat itaque supra non dixit Cicero, a C. Mario audiebatur, sed , C. Mario luci indus suit. graccas enim litteras Marius ignorauit: di ipse apud Sallustium, .Neque latcras Graccas, i suit, didici. parum placebat eas disicero, quippe quae ad uirtutem doctoribus nihil profuerunt. I Ari-N A si Annui, et non imperii R. quod latissime patebat, ει, ut iubiungitur, orbis terrae regionibus d finiebatur, sed Latii tantum: itaque sinu mar, Exiguis sane, erat mim ultra Latii sines Gracca lingua, erat
Gallica, erat Etrusca. Ostnis teri e regionibus: ab occidente Hispania ulicriare, ab oriente Euphrate fluuio, qui Parthorum ditionem a Romano distinguebat impexio..Galliam aut cin Romani nondum i cn bant, neque Germaniam, nee alias regiones. sed est oratoria ara plificatio, ut etiam orat. 3. in Catil. Vno tenas ore iii hac ros'. duos ciues exstitisse quorum alter fines uestri impcrij, non icrrac scd cacti regione ictestinaret. alter eiusdem imperii dolui cilii im, sedesq. seruaret. Et in cunilcm orat M. Anteponatur omnibus Pompeius, cuius res gestae, atque ii irtutes iis lem, qui biis suis cursus, regionibus, ac icrminis continc tur. Et quod de Pompeio, dicit idem de Cactare post aliquot annos in ea pro Babo: Cacsar, inquit, abest lonῆ:s imo, atque in iis est nunc locis, quae regionc orbem terrarum, robus illius gestis imperium populi R. definiunt. G Lo n t A M, D me. penetrareri Graccis uersibus prolatam. Curi ipsis pustiis, de' reorum rebus siribitur, haec uni plasint: i eandem rem quam uarie, qua in claganter Cicero ex prinzrit, cur non ostendam iis' praesertim cum ad studiosoru in utilitat cin hoc, quid uixicii, a nobis claboretur . nam mini ex Archiae ingcnio non modo priuata in eorum, quorum ficta Masinus prelictat, sed publica qu que manare laudem uellet ollendere, haec dixit: Qui libra non modo L. Lucullunt, sciri lim: um, de cluris sinu in uirum, ii crum ctiam populi R. nonacia illulirant. Eiusdem Scncris illud est: populi R. laus est . urse A . - amicissi-
227쪽
2I5 . Commentarius P. Manutii l
amicissimam Cyzicenorum .iusdein consilio ex omni impetu regio, ac totius besti ore, ac faucibus erepta esse, atque seruatam. Et illud, quod proxime sequitur: Nostra seinper seretur, S praedicabitur, L. Lucul Io dimicante, cum intersectis ducibus depressa hostium classis, deincredibilis apud Tenedum pugna illa naualis: nostra sunt trophaea, nostra monum ta, nostri triumphi . Qirare, quorum ingeniis haec serunt ut, ab iis populi R. fama celebratur. Iam de Ennio: Ijs laudibus certe non Alum ipsi, qui laudantur, sed etiam Populi R. nomen ornatur. De eodem: in caelum huius proauus Cato tollitur: magnus honos populi R. r bus adiungitur. Nec dissimie illud: Maximi. Marcelli. Fulvij non sine coimnunt omnium nostrum laude
SU A M mustos minores remm starum in ius ille lixardersicum habuisse disitur λ atque istamen, cum in Sigara ad Achiilis tumulum a sitisset, Os rtunate, inquit, adolesens, qui tuae uiset tis Homerum praeconem inueneris. O vere: nam, nisi alias exstitisset illa, idem tumultis, qui corpus eius cou- texerat remeten etiam obruisset. Quid noster his Magnus, qui cum uirtute fortunam adaequauit ' non ne Theophanem Mitylenaeum, siriptorem rerum suarum, in conci ne militum, civitate donauit: noliri illi sortes uiri, sed rustici, ac milites dulcediae quadam, tae commori, tu sparticipes eiusdem laudis, magno illud clam
re approbauerunt ρ itaque, credo,si ciuis 'Archiis legibus non est, ut ab aliquo imperatore civitate donoratur,perAcre non potuit. Sulla,cum Hil nos, o Gaialos donaret, credou oc petentem repudiasset . quem nos in con ne uidimus, cum ei libellum majus poeta depopulo subiecisset, quod epigramma in eum fecisset tantummodo alternis uersibus longiusνlisalatim ex ijs rebus, quas tunc uendebat , iubere ei praemium tribui, se ea condicione, ne quid posea Miseret . qui mulitatem mali poetae duaerit aliquo tamen praemio dignam. bditus ingenium, o uirtutem in sciribendo , G copiam non
S c v M habuist secum habuit Callistbenem, te quo Trogus lib. xt r. Aristobulum, de quo Arrianus:
Clitarchum, de quo Plinius lib. v I. cap. 31. ut alios omittaria, qui res ab illo gestas littorarum monumentis tradiderunt: quos Plutarchus quidem nominat,non tamcn comites eius sui: os cndit. H o M R v M praeconem 1 si,quae scripsit in Probi uita Flati ius Vopiscus,attendantur,Homerum Alexander non noniinauit. Alexander, ait, Magnus Maccdo, cum ad Achillis sepulclarum licia. ilet, Srauic cringe ii sectis, Felicent te, inquit, iuuenis, qui talem praeconein tuarum ii irtutum repcristi: Hotiiciunt intcllis; volens. qui Achillem tantum in uirtutum ita dio finxit, quantum ipse ualebat inacnio. Inuidit igitur Alcxander propter Homerum Achilli, non propter eius uirtutem. quo significabat, scriptores rerum suarum cum Homero minime conferendos. habebat autem accum, ut dixi, Callisthenem, Aristobulum, Clitarchum, praeterea Pcolemaeuin, qui postea Aegyptiis imperauit, cui cum Pirtute fortunam adaequauis et de eo dem in oratione pro Balbo. An ingenium Z cum etiam ipse casus, intusq. rerum non duces , sed comites eius consiliorum fuerint: in quo uno ita summa fortuna cum summa uirtute certauit, ut Omnium iudicio plus, quam possit, minus, quam de i, tribueretur. THEOPHAN M. Mitylenae- , t cuius gratia patriam cius Mitylenem, cum ad eam oppugnandam uenisi et, liberauit. is esst, qui Cornelium Balbum adopt.ittit: ut in oratio pro Balbo . IN eum: In , ct laudandi uim habet, diuituperandi: hie ad laudem
Deciat. RusTICI, i rure habitaban ,. agrosque colebant milites. de quibus Cato in libro de Sen cicite: Q md igitur adolacentcs , di ii quidem non solum indocti, sed etiam rustici, contemnunt, id docti
senes extimescents' Et in ep. ad D. Brutum: Dcnique homines rusticos sed sortissit nos uiros, ciuesq. optimos, dementes suisse iudices, primum milites ueteranos,deinde legionem Martiam. TANTvMMo Dolnihil habebat praeterea, quod iucundet Ut pol sci; omni lepore, omni carens poetica uenustate. AL-τaRNisi ut prioris, Posterior quinque pedibus conuaret.
ciuitate multos donauit, neque perst, neque Hr ullos impetrahilli: ρ qui praesertim inque eo des is rebus scribi cuperet, ut etiam Cordabae natis poetis, pingue quiddam sinantibus, atque peregrinum, ta- mea ressuas dederet. nequeensen o hoc dissimulam. dum quod is rari nonpotes ta prae nobis sereridum: irahimur omnes laudisstudios optimus quisque m a Mesoria ducitur. ipsi illiphilosophi, etiam in illis
bellis,quos de contemnenda gloria stribunt,nomen si misscribunt: in eo ipso, in quo praedicationem nobilis. t q. destitiunt , praedicami de se, ac nominari uolum. Decimus quidem Brutus, summus ille uis, imperator, Attθ, amicii mi sui, carminibus teres
rvm ac monumentorum aestus exornauit suo rum . iam nero ille, qui cum Aetolis, Ennio comite , bellanis, Fulvius non dubitauit Martis manubias Amsis con-stcrara
228쪽
In Orationem pro Archia poeta. 2IZ
JE R Lutu nil Metelli Pitcopnatos, Lucium,&Marcum: ait mim Plutarchus, L. Luculli maurai
in Metello Nil mi dico, Pii patri. sororem fuisse. quod etiam lib. Iv. in Verrem Cicero confirmat. x K si R i v v xl,l Latino quidem sermone, sed ut in eo peregrinitas quaedam agnosteretur. Av-ns s suas dederet. t cum Hispaniae praeesset. D ECI Μ v s quidem Brutus, I is. qui de Lusernis, di Gallaecis triumpliauit. de quo Valerius Marc. lib. II x. c. rs. Honoratus animus erga poetam Attium Deeimi Bruti, suis temporibus clari ducis, exstitit: cuius familiari cultu, & pronYta laudatione delectatus,
eius uersibus templorum aditus, quae ex manubiis consecrauerat, adornauit. Pu Lurust M. Filiuius
Nobiliori de quo ite in Tusc. i. Honorem huic generi non fuisse,declarat oratio M. Catonis: in qua obiecit ut probrum M. Nobiliori, quod is in prouinciam poetas duxisset. duxerat autem consul ille in Aetoliam , in scimus, Ennium.
OV AR a in pia urbe isnperatores prope armati
poetarum nomen, o Amorum delubra coluersit, in ea non debent togati iudices a Musirum honore, O a poetis salute abhorrere . atque, ut id libe rius faciatis, iam me rectis, iudices, indicabo, de meo quodam amore Iloriae, nimis acri fortasse, verumtamenion sto, nobis corsitebor. nam, quas res ms in consulio noἰ o uobisium sim ut pro salute huius urbis, arque impar j, ct pro vita civium, proq. 3 Πνersa rep. gesi nais, artigit hic versibus, atque inchoauis: quibus and ris. q2od mihi magna res, o iucunda es a eLI, hune adros endmm hortatus sum. nullam enim virtus aliam Mercedem laborum, pericli 'rum' desiderat, praeter hanc landis, o gloriae: qtia quidem detracta, iudices, WVid est, quod in hoc tam exiguo vitae curriculo, or tam freret, tantis nos in laboribus ex ceamus e certe, finia Lil animus praesentiret inposterum; ct si, quibus re: Mibus uitae stati rem circumsiriptum es, et em omnes co lationes terminaret suas; nec tantis se laboribus fians sim; neque tot curis , vigili sq. anci tur ; nec toties de uita ipsa disicaret . nune insidet quaedam in optimo quoque uirtus, quae noctes O dies animum gloriae stra
mulis concitat, atque admonet. non cum vitae tempore
esse dimetiendam commemorationem nominis nostri,sed cum omni poneritate adaequandam. an uero tam parui animi uideamur esse omnes, qui in rep. atque in his uitae periculis, ta oribusq. uersamur, ut cum usque ad extremum statium nullum tranquillum atque otiosum stir
tum duxerimus, nobisium simul moritura omnia arbia tremur ean, cumsaluas, O imagines, non a morum
mulacra, M corpori aludisse multi funi mi homines
reliquerint; consiliorum relinquere ac uistitum nostri rum es em no multo matre debemus ,*mmis ingeni's expressam, politam e ego uero omnia, quae gerebam iam tum ingerendo, Jargere me ac dis inare arbitrabar in orbis terrae memoriam sempiterarm. haec uero
mea meo psu pori mortem abfutura sunt, siue, uis
pienti mi homines putauerunt, ad aliquam anisi mei partem pertinebum, nunc quidem certe cogitatione qua dare, eq. delector.
PO a r A R v M nomen, I ut Brutus, qui Attii carminibus templorum ac monumentorum aditus exor nauit suorum. MusARvM delubra I ut Fulvius, qui . deuictis Aetolis, Martis manubias Musi, consecra iit. A. posτARuri salutet quod ciuitatis honorem Archias tanti faceret, ut in eo tautemstain cile suam existimaret. VT Hlibentius faciatis, i cum intelligetis,quantopere id ego cupiam Asechiae deuinei propter consulatum meum eius ingenio celebratum. VOBIs Curi simul l aucupatur iudicum gratiam, di eos Archiae conciliat, gloria cum iis communicata, quam Archiae uersibus eo sequcriar. Si nihilanimus praestat iret inpoIterum; l copiose inprimis, 3 ornatae disputat in hanc se tentiam in Catone. Nemo, inquit, umquam mihi, Scipio, persuadebit, aut patrem tuum Paullum,aut duos
auos Paullum,de Asticanum, aut Africani patrem, aut patruum, aut multos praestantes uiros, qlios enumexare non eli necesse, tinta esse conatos, quae ad posteritatis memoriam pertinercnt, nisi animo cernerent,
posteritatem ad se pertinere. NuNCl nunc, pro, sed: ut alibi,&apud Graecos νίν. I N π mo quoquel immortilis gloriae eupiditatem optimorum uirorum esse propriam,in Catone quoque ostendittiis uerbis: QDd quidem ni ita se haberet, ut animi immortales cssent; haud optimi cuiusque animus m xime ad immortalitatis gloriam niteretur. GLo Ri AE simulisi pro , gloriae cupiditate: scit quia translatis uerbis propria uincuntur. Stimulis, maluit quam, cupiditate. CONCI TAT , t nc langueat, ne umquam consistat, sed usque eo moueatur, donec eam gloriam, cui nulla dies finem affera i , assequatur . NON cum hisae tempore dimetiendam commemorationem nominis nostri, i non ita uiuendum, ut, quibus uita sinibus, iisdem nostri nominis fama terminetur. TAN parui animi I qui tam cxiguo uitae curriaculo, tamq breui contentus est euclit. C v v que ad extremum spatium nussum tranquitium atque otiosi ρπishm duxerimus,l sic Cato apud Ciceronem de se ipsis loquitur. An censes, me tantos labores diutu nos nocturnosq. domi,militiam. suscepturum suisse i iisdem finibus gloriam meam, qu.cus uitam, essem L e termi
229쪽
termittaturus e non ne melius multo fuisset otiosam aetatem. & quietam, sine ullo aut labore, aut eonteii ..tione traducere e IMA GiNES i latius patet imago, quam statua: nam de picturam complectitur,d: omnino quidquid rei ueracii militudinem repracsentat. eadem i. simulacri significatio csb. propterea dixi ein ep. ad Lucceium, cum de picta ab Apelle, & de ficta a Lysippo Alexandri magni cisgie loθueretur: illi
artifices, corporis simulacra ignotis nota facicbant: quac uel si nulla sint,nihilo sunt tam in obscuriore, et ri uiri . nec minus enim est Spartiates Agesilaus ille perhibendus. qui ncque pictam,neque seia in imaginem suam pastus cst esse, quam qui in eo genere laborarunt . unus enim Xenophontis libellus in co rege lauda μdo faciti omnes imagines omnium, statuasq. superauit. Et pro Coelio: Aliquis mihi ab inseris excitanducest ex harbatis illis, non hac barbula qua ista delectatur, sed illa horrida, quam in statuis antiquis ,&ima- sinibus videmus. Quid autem de imagine, de simulacro, idem de effigie dicti im intclligatur . his enim uocabulis eadem subiecta omnibus notio est. Corusi LIOR v Μ, ac ni itim nosti .uum: mentis con silia sunt, uirtutes in rebus exsistunt. ExpREss M, est positam' i Expressam ut nihil desit : Politam. in qua nihil oculosoficia dat. EGO tim. ol ne uitium inco, quod laudat,esse uideatur, ex plum sumi ea se ipsi, de flagrare se profitetur laudis amore sempiternae. A E gerebam, i in consulatu. SPAR-os Ra me, ac di siem inare t mirus est in oratione superlatis uerbis ornanda. proxime dixit, Expressam. de politam : trista,Cogitatione quadam, speque: hic, pargere,ac disseminare. spargitur enim semen, terraq ricipitur, ut cius complexu. dccalore fructum serat. VT Iapientis Ani homines putauerum, i Pythagoras, Socrates, Academia tota. AD aliquam animi mei pa tempertinebunt: l iit ea sentiat animus meus ex aliqua parte . sunt cnim animi partes multae: quarum aliae alia, cum a corpore disceucrint, in illa aetonitate contemplantur: aliqua tamen pars ad haec mortalia sipicit, de casentit, quae pro salute patriae ges. simus. Praeclara sententia,& Masaeianorum librorum, quibus utor, & Vaticanorum omnium t stinionio
comprobata . unus tam , is q. satis antiquus, Fuluit Vriini,uoccm, Animi, non habct. quod prorsus non improbo. nam, Ad aliquam inci partem, valet, ad meum si sum. pars enim hominis aliqua scnsus est, &iam dixerat, siue a meos cnsu post mortem absutura sunt. COGITATIONE quadam,si Q. δε- , Idum de cogito, dc spero futurum, ut ea post obitum quoque sentiam.
quem a Micorum stud's uidetis comprobari, tum dignitate, tum etiam uenustatem ingenio autem tanto, quantum id convenis exi in ari, quo summorum hominum mentjs expetitum si uidearis; caussa uero elusenodi, quae ben is legis, a oritate municipi , t stimonio Luculli tabulis Metelli comprobetur.Quae cum ita ni; peti us a vobis iudices si qua non modo hum O, uerum etiam diuina in tantis negoti's commendatio debet esse, ut eum, qui uos, qui uestros imperatores, qVipopuli id rein s se per ornauit, qui etiam his reor
tibus nostris, uestri . domesticis periculis e tremem stte limonium laudum daturum esse preMetrer, qμ'. eIteo namero, qui sim rapud cn es sancti sunt habiti, otque dicti, sic in hestram accipiatis fidem, tir hzmanitate uestra leuatus potius, quam acerbitate iactati s et detur. ad aede caussa pro mea consi avdine breuit re, simplicite'. dixi, fasces, ea confido probata esse omnibus et quae non sit, neque iudiciali co suetucime or de bominis ingenio, communitor de ipsius sudio locutus stim, ea, iudices, a uobis gero esse in bonam partem a cep a, ab co, Piiviciam exercet, certe scio.
OV A κε c seruate, iudices, hominem pudore eo, i quae sunt, perorata iam causa, una pro reo, altera pro se ipso, digressiones: pro reo, Conseruato,iudico, hominem pudore eo: dc quae sequuntur: pro seipso, Quae non sori, nec iudiciali consuetudine de de hominis ingenio, de coiit muniter de ipsius
studio locutus sum, ca, iudices, a uobis spero esse in bonam partem accepta, ab eo, qui iudicium exercet, certe scio. Quod ad priorem attinet, interdum uenit in mentem suspicari de ordine prac postero . primum enim petitur a iudici Dus, ut Archiam conscruent,dein te, ut in fidem accipiant: cum in isdem prius accipi, quam conseruari,debeat. Accedit ea ratio, quod, cum extra caussam Cicero et lagatu Martis poeticae studium
summis laudibus extulati ; non uidentur post ea,quae proxime commemorauit, haec fatis apposite subiici, de pudore Archiae, de ingenio, de caussa; sed illa potius, quae commendationem habent a caussa disiunetam, ductam ab Archiae meritis, & genere studiorum: a meritis in eo, Qui uos, qui ucstros impcratores , qui populi R. rogestas semper ornauit: a genere studiorum, cum sibi urgiriir, Quiq. cst eo numero, qui simi per apud omnes sancti sunt habiti, atque dicti. Quae si lector ait dat; non dubito, quin haec ei co clusio potius arrideat: Quare conseruate, iudices, hominem: quam illa : Quae cum ita lint; petimus a uobis, iudices. Turi dignitate, thmetii uen ate; l Nec Manciorum libri, quibus utor, nec aliut,
bent, studiis:&sane non requiritura sententia. remanet scrupulus in uerbo, ustate: quod iam antea mendosum esse cxistimavi, id q. nunc cxistimo. nam etsi possit aliquis, tuendae librorum antiquorum auctoritati plus aequo deditus, ita dicere, in amicorum dignitate uiros, in iacitustate adolcscentes indicari mihi tamen haec opinio ponderis habere parum , mini inm. cum M. Antonij Murcii, praestantis inscnri, uiri, coniectura uidet tu esse conserenda. is unius litterae mutatione, Pro , Vcnustate, rcponit, Vctustate , sententia
230쪽
In Orationem pro Archia poeta. 2I 9
sententia comprobante. floruisse enim Archiam iam inde ab adolescentia clarorum uirorum amicitiis, quor ira adhuc uiuinant multi,&aderant aduocati,ipsa docet oratio. BENE pi Cio legis, i a Silvano, α Carbone latae. M v NICIO I, Heracleae.quani supra quoque municipium uocauit. Ta s ri-Mo v to. Luculli, i supra : Adest L. Lucullus; qui se non opinari, sed scire, non audiuisse, sed uidisse non interfuisse,sed egisse dicit. TAavLIs 'in quas referebantur eorum nomina, qui,ciuitatis adipiscen dae gratia, apud praetorem ex lege profitebantur. METELLI M elli praetoris,apud quem professus est Archias. Si qua non modo humana,verum etiam di in tantis negoti s commeautitio debet esse δparticula, Si, quae dubitandi uim habet,hic assirmat : est enim sensus: andoquidem Archias is, qui uo, qui uestros imperatores, qui populi R. res ginas semper ornauit, ob tanta negotia dignus est, quem uobis non homines modo, uerum etiam dis comincndem; petimus a uobis,ut cum sic in uestram accipiatis fidem ut humanitate uestra leuatus potius, quam acerbitate uiolatus esse uideatur. Tale illud pro Rabirio per duellionis reo . Si est boni consulis, cum cuncta auxilia rei p. labefactari, conuelliq. uideat, ferre opem patriae, succurrere saluti, 'rtunisq. communibus, implorare ciuium fidem, suam salutem posteriorem salute communi ducere: est etiam bonorum, & sortium ciuium .&c. In Catilinam Orat. I. Si post hominum me moriam contigit nemini, uocis exspectas contumesiam, cum iis grauissimo iudicio taciturnitatis oppresisti, e H v M A N Ar cum ingenium Archiae ornamentum hominibus afferat, tradendis immortalitati rebus eorum memoria dignis: quod subiungitur: Qui uos, qui uestros imperatores, qui populi R. res gestas semper ornauit. Diu INA: hoc supra explanavit his uerbis: Suo iure noster ille Ennius sanctos appellat poetas; quod quas deorum aliquo dono, atque munere commendati nobis esse vidcantur. Et hie subiti sit: Qui in eo numero, qui semper apud omnos cancti sunt habiti,atque dicti. IN tantis negotiis 1 mo riti, ipsius Archiae: non quia proprie negotia sint merita: sed e quae Archias uersibus persecutus erat tum negotia fuerant maxima, quia non facile quiui. radem praestare potuisset; tum etiam merita, quod ad po puli R. gloriam pertinerent. Negotiis igitur dixit potiu , quam rebus; quia maius quiddam in neuotio ouam in re. Do MasTiCIs poriculis , ob coniurationem Catilinae. V r o L A r v s is qui sanctus est . similiter supra: Sit igitur, iudico, sanctum apud uos, humanissimos homines, hoe poetae men. quod nulla umquam barbaria uiolauit. BREVi TER, simpliciteri. P ne uobis aut oratione sit peruacanea. aut artificio molestus essem. NON fori, n que iudiciali consuetudine .l de quo ueniam iri exordio peti t his uerbis . Ne cui uestrum mirum esse uideatur, me in quaestione legitima & in iudicio publico, cum res agatur apud praetorem populi R. lectissimum uirum; S apud seuerissimos iudices, tanto conuentu hominum, ac frequentia, hoc uti genere dicendi, quod non modo a constetrudine iudicioriam uera metiam, rensi sermone abhorreat: quae a uobis, ut in hac caussa mihi dctis hanc ueniam.&e. 'COMMurui τε Ri de ipso poeticae studio. As eo, qui iudicium exercet,l a practore. CERTE
sis. I propterea quod studiis potisiimum delectetur humanitatis, iis, quibus excellit Archias.